هر شخصی در زندگی خود اهداف و آرزوهایی دارد که باید برای رسیدن به آنها تلاش کند. برخی از این اهداف کوتاه‌مدت و برخی دیگر بلندمدت هستند. اما کدام‌یک از این اهداف می‌توانند منجر به موفقیت در زندگی فردی و اجتماعی ما شوند؟ برای رسیدن به هدف خود باید برنامه‌ریزی کنیم و چشم‌انداز تعریف کنیم. در این مطلب درمورد اینکه چرا اهداف مهم هستند و اینکه یک برنامه مشخص چگونه منجر به یک هدف SMART می‌شود صحبت خواهیم کرد؛ با ما همراه باشید.

چگونه اهداف شما را به موفقیت می‌رسانند؟

اگر هیچ هدفی ندارید، همانند یک راننده بدون مقصد خواهید بود و توسط همکاران، دوستان و خانواده به کارها و مشغله‌های مختلف هدایت می‌شوید. اغلب این پیشنهادات و کارها بگونه‌ای نیست که موردعلاقه شما باشد، به همین دلیل درنهایت به نقطه‌ای خواهید رسید که در وهله اول در آن قرار داشتید.

نکته مهم این است که برای رسیدن به چیزی که می‌خواهید، نیاز به برنامه‌ریزی دارید. هدف داشتن به زندگی شما جهت می‌دهد؛ این اهداف هستند که شما را وادار می‌کنند صبح‌ها از خواب بیدار شوید. آنها باعث می‌شود که به مسائل از دیدگاه‌های کاملاً متفاوتی نگاه و نسبت به آنها دید مثبتی پیدا کنید.

مطلب مرتبط: شروع یک زندگی مثبت با برداشتن ۴ قدم ساده

چرا اکثر مردم در رسیدن به اهدافشان با شکست مواجه می‌شوند؟

رسیدن به اهداف آسان نیست و خیلی از افراد در رسیدن به اهداف خود شکست می‌خورند. طی مطالعاتی که در دانشگاه Scranton به انجام رسیده است، تنها ۸ درصد از افرادی که در سال جدید برای خود هدف‌گذاری می‌کنند به اهداف خود می‌رسند و این یعنی ۹۲ درصد افراد در رسیدن به هدف خود شکست می‌خورند. سوال اصلی این است که چرا چنین اتفاقی رخ می‌دهد؟

مشکل در اینجاست که اکثر افراد به اهداف خود به چشم یک آرزو نگاه می‌کنند. آنها امیدوارند وزنشان کم شود، یک کار خوب پیدا کنند و حتی بتوانند یک شغل با توجه به سلیقه خود ایجاد کنند. اما تمام این اتفاقات در حد یک امیدواری و آرزو است و تا زمانی که برای آنها برنامه‌ای ریخته نشود و یک چارچوب خاص برای رسیدن به آن تعیین نشود، هیچ‌وقت منجر به موفقیت نمی‌شوند.

امیدها و آرزوها زمانی که با واقعیات زندگی مواجه می‌شوند، ممکن است تبدیل به ناامیدی شوند؛ بنابراین برای رسیدن به هرچیزی شما نیاز دارید تا روی یک هدف (هدف SMART) متمرکز شوید.

تعیین و تنظیم هدف SMART

پایه و اساس تمام موفقیت‌های یک فرد داشتن اهداف SMART است. بنظر وقت آن رسیده تا کلمات تشکیل‌دهنده SMART را تجزیه کنیم. درواقع SMART تشکیل شده از کلمات Specific (خاص)، Measurable (قابل اندازه‌گیری/سنجش)، Assignable (معلوم/قابل تعیین)، Realistic (واقع‌بینانه) و Time-related (دارای مدت زمان) است. چیزی که باید به آن توجه کنید این است که کنار هم قرار دادن این کلمات برابر با کلمه هوشمندانه است؛ هدفی که چنین ویژگی‌هایی را با خود بهمراه داشته باشد، مسلماً یک هدف هوشمندانه است.

چنین هدف‌گذاری را می‌توان در بین افراد و شرکت‌های موفق مشاهده کرد. نقطه قوت اهداف SMART این است که یک مسیر مشخص را برای رسیدن به مقصد اصلی نشان می‌دهند و همچنین دارای یک بازه زمانی مشخص هستند.

مطلب مرتبط: هفت قدم طلایی برای رسیدن به اوج موفقیت از نگاه برایان تریسی

اکنون بیایید تا جزئی‌تر به ویژگی‌های این اهداف نگاه کنیم:

خاص بودن

برای رسیدن به یک هدف، باید یک نتیجه آشکار در آن وجود داشته باشد. چیزی که باید از خودتان بپرسید این است که «دقیقاً به چه چیزی می‌خواهم برسم؟» هدف واضح‌تر، با احتمال بیشتری به نتیجه خواهد رسید. برای مثال، اگر شما با خودتان بگویید که می‌خواهم وزن خود را کم کنم، سپس اگر یک روز را بدون خوردن شام سپری کردید، مشخص می‌شود که شما به هدف خود خواهید رسید و احتمال بیشتری وجود دارد که وزنتان کم شود. اما مشخصاً این تمام چیزی که شما برای رسیدن به یک هدف واضح نیاز دارید، نخواهد بود.

برای چنین موضوعی شما باید با وضوح بیشتری در این باره تصمیم بگیرید؛ برای مثال به خودتان بگویید: من می‌خواهم تا پایان ما شهریور ۱۰ کیلوگرم از وزنم را کم کنم. درحال حاضر، این هدف واضح‌تر از هدف قبلی است و به بخش دیگر از هدف SMART برای اجرا کمک می‌کند.

قابلیت اندازه‌گیری و سنجش

برای دستیابی به اهداف خود، نیازمند این هستید که بتوانید آنها را اندازه‌گیری کنید. به مثال بالا توجه کنید که قرار است طبق آن شما تا پایان ماه شهریور حدود ۱۰ کلیوگرم از وزن خود را از دست دهید. این یعنی هدف شما قابل اندازه‌گیری است. همه چیزی که شما نیاز دارید این است که خود را در ابتدای فروردین وزن کنید و سپس تا پایان شهریور نیز همین کار هر هفته را تکرار کنید تا پیشرفت خود را ببینید.

قابل تعیین بودن

ویژگی قابل تعیین بودن بدین معنا است که چه کسی مسئول به ثمر نشستن این هدف است؟ در مثالی که برای کاهش وزن بیان شد، تنها کسی که مسئول کم شدن وزن شما است، فقط خودتان هستید. بنابراین شما باید تمام مسئولیت رسیدن به این هدف را بپذیرید. اگر در دستیابی به هدفتان شکست بخورید، هیچ کس دیگری جز خودتان مقصر این شکست نیست. پس یکی دیگر از ویژگی‌های مهم برای رسیدن به یک هدف مشخص مسئولیت‌پذیری تمام و کمال است.

مطلب مرتبط: چگونه اعتماد به نفس در کار را افزایش دهیم؟ ۹ راهکار برای رسیدن به شغل رویایی

واقع‌بینی

برای دستیابی به هر هدفی، شما نیازمند این هستید که نگاهی واقع‌بینانه به شرایط داشته باشید. درمورد کاهش وزن، گار بخواهید حدود ۱۰ کیلوگرم را در یک هفته کم کنید، عملاً خود را با یک شکست مواجه کرده‌اید. هرچند این موضوع شاید از نظر تئوری امکان‌پذیر باشد، اما شانستان برای رسیدن به این هدف خیلی کم است. از دست دادن این مقدار از وزن برای اکثر مردم بصورت واقع‌بینانه در طول مدت ۶ ماه امکان‌پذیر است.

 داشتن زمان

درنهایت برای داشتن یک هدف هوشمندانه شما نیازمند داشتن جدول زمانی هستید. تمام اهداف نیاز به یک تاریخ پایان دارند. زیرا این موضوع سبب ایجاد انگیزه می‌شوند تا فرد قبل از پایان تاریخ مقرر به هدف خود برسد. همچنان به مثال کاهش وزن برمی‌گردیم؛ طرح یک بازه ۶ ماهه درباره این مثال می‌تواند خاص، قابل اندازه‌گیری و واقع‌بینانه باشد. یک جدول زمانی داشته باشید و پذیرش تمام مسئولیت برای دستیابی به هدف. حالا تمام عناصر یک هدف SMART محقق شده است.

مطالب مرتبط: چگونه زمان را مدیریت کنیم؟

چگونه با موفقیت به یک هدف SMART دستیابیم؟

آیا همه موضوعات گفته شده برای رسیدن به یک هدف کافی است؟ شاید نه!

مشکلی که می‌توان با هدف‌های SMART داشت، این است که فاکتور انسانی را خیلی بحساب نمی‌آورد. ما نیاز به انگیزه و یک دلیل برای دستیابی به هدف‌ها داریم. اگر شما انگیزه‌ای برای رسیدن به هدف خود ندارید، پس شکست خواهید خورد. درباره مثال کاهش وزن، اگر شما انگیزه کافی نداشته باشید، تا چه مدتی می‌خواهید گرسنگی را تحمل کنید؟ گرسنگی چیزی نیست که بتوان آن را به سادگی نادیده گرفت؛ مگر آنکه یک ابر انسان باشید. یک هدف SMART می‌تواند با سه کلمه، چه؟ چرا؟ چطور؟ لیست شود.

  • به چه چیزی می‌خواهید برسید؟
  • چرا می‌خواهید به آن برسید؟
  • چطور می‌خواهید به آن برسید؟

هنگامی که هدف خود را با این سوالات توجیح کنید، دستیابی به آن بسیار ساده‌تر می‌شود.

چرایی هدف شما چیست؟

اگر همچنان درباره مثال کاهش وزن صحبت کنیم، می‌توانیم این چرایی را در آن شرح دهیم؛ هنگامی که تصمیم گرفتید که حدود ۱۰ کیلوگرم از وزن خود را بکاهید، باید کی چرایی برای این کار داشته باشید؛ سوالی که باید به آن پاسخ دهید این است که چرا باید این مقدار از وزن خود را کم کنم؟ دلایل شخصی هر فرد می‌تواند پاسخی به این سوال باشد؛ برای مثال، من می‌خواهم در مسابقات شنا بصورت حرفه‌ای شرکت کنم و به همین دلیل باید وزن خودم را کم کنم! چنین دلیلی می‌تواند چرایی محکمی برای ما باشد.

اگر چرایی شما این باشد که دکتر به من گفته تا مقداری از وزن خودم بکاهم، باید بدانید که چنین دلیلی یک چرایی کافی نیست؛ زیرا این چرایی از سوی دکتر مطرح شده نه خود شما. شما باید یک دلیل انگیزشی مثبت برای هدف خود داشته باشید تا بتوانید در طول دوره بصورت پایدار در جهت رسیدن به آن پیشرفت کنید.

مطلب مرتبط: خروج از «جزیره یک روزی» برای رسیدن به موفقیت

شرح مأموریت خود را بنویسید

برای کمک به تنظیم اهداف قابل دستیابی می‌توانید مأموریت خود برای رسیدن به هدف را شرح دهید. برای این کار می‌توانید از الگوی زیر استفاده کنید:

من می‌خواهم ( اصل هدف بصورت واضح) توسط (چگونگی انجام آن در یک بازه زمانی) زیرا (دلایل انگیزشی از رسیدن به هدف)

بنابراین در مثال کاهش وزن، شرح مأموریت بدین صورت نوشته می‌شود:

من می‌خواهم حدود ۱۰ کیلوگرم از وزن خودم را تا پایان ماه شهریور کم کنم؛ زیرا می‌خواهم برای مسابقات شنا آماده شوم.

در آن جمله به ظاهر ساده، شما تمام عناصر یک هدف SMART را دارید. این یک هدف مشخص و خاص است، قابل اندازه‌گیری است (کاهش ۱۰ کیلوگرم وزن)، مجری انجام معلوم است (شما انجامش می‌دهید)، با داشتن یک بازه زمانی معقول واقع‌بینانست و اینکه انگیزه انجام آن نیز مشخص است (مسابقات شنا)؛ پس چرایی کاملاً قابل درک و انگیزشی نیز دارد. هرگز از شرح مأموریتی با کلمات ثقیل و سخت استفاده نکنید؛ به یاد داشته باشید که راه رسیدن به هدفتان را واضح، صریح و ساده بنویسید. برای مثال نوشتن چنین شرح مأموریتی به هیچ عنوان توصیه نمی‌شود: ما می‌خواهیم یک اپلیکیشن پیام‌رسان ناپیوسته و جامع ایجاد کنیم که هزاران سال تمدید شود؛ زیرا کلماتی همچون جامع، ناپیوسته و هزاران سال، معانی متعددی را برای افراد مختلف تداعی می‌کند. این کلمات شاید خوب باشند، اما واضح و ساده نیستند و نمی‌توانند انگیزه کافی ایجاد کنند.

نقش پرسش «چطور» در رسیدن به هدف

قبل از اینکه شروع به هدف‌گذاری کنید، باید فهرستی از مراحلی که می‌توانید برای به انجام رسیدن هدف طی کنید، تهیه کنید. یک تکه کاغذ بردارید و هر آنچه که می‌تواند در به بار نشستن هدفتان به شما کمک کند را یادداشت کنید. همیشه وظایف خود را به قدم‌های کوچک تقسیم کنید؛ این کار باعث می‌شود تا هر روز بر روی هدفتان متمرکز شوید.

تصویرسازی

بخش دیگری از دستیابی به هدف، تصویرسازی نتیجه نهایی است. زمانیکه شرح مأموریت خود در جهت رسیدن به هدف را می‌نویسید، باید تصور کنید که چگونه می‌خواهید این کار را انجام دهید و چه نتیجه‌ای خواهید گرفت.

فرمول PACT را در خود بسازید

یکی از مهمترین مواردی که برای حصول اطمینان از رسیدن به اهداف وجود دارد، چیزی است که می‌توان آن را با واژه‌های Patience (صبر)، Action (عمل/اقدام)، Consistency (ثبات) و Time (زمان) توصیف کرد. درواقع در کنار تمام ویژگی‌های یک هدف SMART نیاز به این ۴ ویژگی فردی دارید تا به یک هدف مشخص برسید. موفقیت، داشتن نظم در تمرین بصورت روزانه است.

صبر

برای رسیدن به هر چیز ارزشمندی نیاز به صبر دارید. موفقیت یک شبه اتفاق نمی‌افتد. صبور باشید و از روند صعودی خود به هدف لذت ببرید. هنگامی که یک هدف برای خود تعیین می‌کنید، باید یک گاه‌شمار تنظیم کنید و چندین نقطه عطف برای برنامه‌تان در نظر بگیرید. اگر ۶ ماه به خود برای رسیدن به هدف زمان داده‌اید، باید این گاه‌شمار را به ۶ منطقه تقسیم کنید. در هر منطقه دو تا سه نقطه عطف کار خود را یاددشت کنید. این کار سبب حفظ انگیزه شما در طول مسیر رسیدن به هدف می‌شود.

اقدام

اگر هیچ کاری نکنید، هدفی هم در دسترس نخواهد بود. باید برای سیدن به هدف خود اقدامات لازم را انجام دهید؛ برگه مأموریت خود را بخوانید و ببینید چه کارهایی باید انجام دهید و از هیچ قدمی دریغ نکنید. هر روز یک گام به هدف خو نزدیک‌تر شوید. اقدامات شما باید روشن و مستقیم باشد. برای مثال «در طول روز ۵ کیلومتر پیاده‌روی می‌کنم». اقدامات خود را به یک کار غیرقابل انجام تبدیل نکنید.

ثبات

اقداماتی که هر روز باید برای رسیدن به هدف انجام دهید نیازمند ثبات هستند. شما نباید رژیم غذایی خود را یک هفته پیگیری کنید و سه هفته آن را ترک کنید. جیم رون در این زمینه می‌گوید:

موفقیت چندین رشته ساده است که هر روز تمرین می‌شوند.

در ابتدای هفته تقویم کاری خود را یادداشت کنید و وظایف مربوط به هر روز را با ثبات پیگیری کنید.

زمان

این نکته را فراموش نکنید که باید بین زمان حال و زمانی که می‌خواهید به هدف خود برسید، وقت کافی وجود داشته باشد. درمود زمان واقع‌بین باشید و اگر بخشی از زمان خود را از دست دادی، هرگز ناامید نشوید. به یاد داشته باشید، اگر قدم‌های لازم برای رسیده به هدف و نزدیک شدن به آن را به خوبی بردارید، می‌توانید به هدفتان برسید؛ اما اگر بخشی از زمان را از دست دادید، حتماً جدول زمانی رسیدن به هدف را دوباره تنظیم کنید. اصلاح زمان به این معنی نیست که شما شکست خورده‌اید؛ شما تنها از برنامه خود عقب افتاده‌اید و می‌توانید با پیگیری و جدیت زمان از دست رفته را جبران کنید. پس این نکته را فراموش نکنید: «هیچ‌گاه تسلیم نشوید».

کلید موفقیت: همه چیز را کنار هم قرار دهید

هنگامی که همه عناصری که تا بحال گفته شد را کنار هم قرار دهید و باهم ترکیب کنید، بستری را فراهم می‌سازید که اهداف را برای شما قابل دستیابی می‌کند. وقتی که چرایی محکمی برای انجام کار خود داشته باشید، انگیزه شما برای ادامه دادن چند برابر می‌شود. هنگامی که هر روز تصور می کنید که چه زمانی به اهداف خود خواهید رسید، شما درواقع خود را برای رسیدن به موفقیت آماده‌تر می‌کنید و هنگامی که شما موارد ذکر شده در PACT را بصورت روزانه و مستمر انجام دهید، هیچ چیز نمی‌تواند شما را از رسیدن به اهداف خود متوقف کند.