چرا باید در هنر نه گفتن استاد باشید؟

بله یا نه؟

انتخابی بیشتر از این دو گزینه نداریم! اما بر خلاف آنچه ممکن است فکر کنید، گزینه‌ی «نه» هم به اندازه‌ی «بله» مهم است. یک تصور غلط این است که افراد موفق به همه چیز «بله» می‌گویند. در حقیقت، بله گفتن مداوم باعث افت عملکرد ما خواهد شد و اجازه نمی‌دهد که کارها را به بهترین شکل ممکن انجام دهیم. در نهایت، همه به ویژه خودمان را هم ناامید خواهیم کرد.

درست است که ما باید به فرصت‌هایی بپردازیم که چشم‌اندازهای بلندمدت دارند و رضایت خاطر ما را فراهم خواهند کرد، اما بعضی از افراد این واقعیت را با «بله گفتن» مداوم اشتباه می‌گیرند. دلیل این که مردم دوست دارند در اکثر اوقات بله بگویند، واضح است؛ آن‌ها امیدوار هستند که با بله گفتن نوعی فرصت برای آینده‌ی خود فراهم کنند و لطف فعلی آن‌ها بی‌جواب نماند. دارا بلین، به عنوان یک مشاور شغلی در این خصوص می‌گوید:

ما در یک فرهنگ بله پسند زندگی می‌کنیم. در این فرهنگ انتظار می‌رود که فرد برای پیشرفت خود به تمام درخواست‌ها بله بگوید. از این رو، بارها دیده‌ام وقتی فردی نه می‌گوید، شغل خود را از دست می‌دهد.

چرا باید بیشتر مواقع نه بگوییم؟ چرا باید با نه گفتن راحت باشید؟

در وهله‌ی نخست، وقتی دائم به دیگران بله می‌گویید، خواسته‌های دیگران نسبت به خودتان اولویت پیدا می‌کند. همچنین ممکن است احساس تنش و استهلاک پیدا کنید؛ زیرا زمان شما آن‌طور که باید در اختیار شما نیست.

در ادامه اوضاع بدتر هم خواهد شد! با بله‌گو بودن نمی‌توانید زمانی به اولویت‌های خود مانند شغل، سرگرمی و خانواده اختصاص دهید و بر خلاف آنچه که ممکن است تصور کنید، افراد از بله‌گو بودن شما ممکن است این‌طور برداشت کنند که شخصیت ضعیف و بی‌اعتمادبه‌نفسی دارید.

مطلب مرتبط: شروع یک زندگی مثبت با برداشتن ۴ قدم ساده

آیا نه گفتن ساده است؟

نه گفتن شاید ساده به نظر برسد. با این حال بسیاری از افراد، خصوصا تاییدطلب‌ها با نه گفتن مشکل دارند. در حالی که باید این واقعیت را پذیرفت که راضی نگه داشتن همه کار بیهوده‌ای است.

عامل دیگری که مانع نه گفتن افراد می‌شود، ترس از ناامید کردن دیگران است. اگر چه این ترس قابل درک است، اما به خاطر داشته باشید که شما باید به خودتان اهمیت دهید؛ اگر بیش از حد خسته و مضطرب باشید، نمی‌توانید به دیگران کمک چندانی کنید.

اولویت‌های خود را مشخص کنید

آیا می‌دانید چه کاری را لازم است انجام دهید و چه کاری را مجبور به انجامش شده‌اید؟ لحظه ای به این سوال فکر کنید. چنانچه اولویت‌های شما مشخص نیست، فهرستی از کارهایی که اخیرا انجام داده‌اید فراهم کنید. در فهرست خود کارهایی را که می‌خواهید انجام دهید را هم ذکر کنید.

در مرحله‌ی بعد مواردی را مشخص کنید که به انجام آن متعهد شده‌اید. برای مثال، شرایطی که به علت رودربایستی یک آشنا، هر از گاهی در جمع و دورهمی خاصی شرکت می‌کنید!

یک اولویت‌بندی موثر به کارآمدتر بودن شما کمک خواهد کرد؛ به این ترتیب علاوه بر صرفه‌جویی در وقت خود، استرس‌تان را هم کاهش می‌دهید. زیرا شناسایی اولویت‌ها کمک می‌کند تا برای تمرکز زمان و انرژی خود، راحت‌تر تصمیم‌گیری کنید.

مطلب مرتبط: ۴ گام ساده برای داشتن یک زندگی مثبت

چگونه به طور موثر نه بگوییم؟

حالا می‌دانید که چرا باید نه گفت و چطور باید اولویت‌ها را مشخص کرد. در این مرحله، ممکن است این سوال را بپرسید: «چطور باید نه یگویم؟»

جواب این سوال را می‌توانید در ۷ توصیه‌ی زیر پیدا کنید:

• صراحت کلام داشته باشید و از عبارت‌هایی مانند «نه؛ من نمی‌خواهم» یا «نه؛ من نمی‌توانم» استفاده کنید.  
• از این که نه می‌گویید عذرخواهی نکنید یا به دنبال ارائه‌ی دلیل برای نه گفتن خود نباشید.  
• اگر نمی‌توانید یا نمی‌خواهید کاری انجام دهید بهتر است در همان ابتدا نه بگویید. رعایت این موضوع باعث می‌شود تا بعدا احساس ناراحتی نکنید.
• از قدرت ادب کمک بگیرید و پاسخ‌هایی مانند: «از شما ممنونم، اما ...» را به کار ببرید.
• خودتان را در حالت «نه گفتن» تصور کنید. می‌توانید صحنه‌ی نه گفتن را مانند یک فیلم در ذهن خود تجسم کنید که در آن به درخواست دیگران نه می‌گویید. (این تمرین، نه گفتن را در زندگی واقعی ساده‌تر می‌کند.)
• در صورتی که نمی‌خواهید کاری را انجام دهید از بیان عبارت‌هایی مانند «اجازه دهید در موردش فکر کنم» خودداری کنید.
• همیشه به خاطر داشته باشید که ارزشمندی شما به مقدار کاری که برای دیگران انجام می‌دهید، ارتباطی ندارد.

لازم نیست تمام ۷ نکته را عملی کنید. احتمالا ۲ یا ۳ توصیه‌ی بالا هم کفایت می‌کند! با عمل به این موارد، می‌توانید قدرت عاطفی و روحی خود را تقویت کرده و کنترل زندگی‌تان را به دست بگیرید.

بنابراین هر موقع احساس کنید دیگران از شما سواستفاده می‌کنند، نه می‌گویید. همچنین، زمانی که از شما کاری خواسته می‌شود که با انجام آن از کار اصلی خود باز می‌مانید، نه خواهید گفت.

«نه» یک کلمه‌ی فوق‌العاده قدرتمند است که می‌تواند زندگی شما را حیرت‌انگیز کند. زمانی که به طور منظم از این کلمه استفاده کنید، اعتماد به نفس شما بالا می‌رود و زندگی خود را در یک مسیر جدید قرار خواهید داد.