آفت‌های دهانی، زخمهای دردناکی در ناحیه‌ی دهان و لثه‌ها هستند. در حالی که اکثر این زخم‌ها بی ضرر، محسوب می‌شوند می‌توانند بسیار ناراحت کننده بوده و در کارهایی مثل خوردن، نوشیدن و مسواک زدن هم ایجاد اختلال و ناراحتی کنند. در این مطلب به معرفی علایم این آفت‌ها و راهکارهای درمان آن‌ها خواهیم پرداخت.
هر زخم دهانی بسته به اندازه و نشانه‌هایش نوع به خصوصی دارد.
چه نوع زخمهای دهانی بیشتر مرسوم هستند؟
زخمهای استاندارد بر قسمت‌های داخلی و بیرونی لب‌ها پدیدار می‌شوند و معمولا ماندن آن‌ها بر روی لب یک هفته طول می‌کشد. بیشتر این زخم‌ها بی‌ضرر بوده و بدون مداخله‌ی پزشک هم برطرف می‌شوند.
در کل، زخمهای داخل دهان به ۳ گروه تقسیم می‌شوند:
زخم آفتی تبخالی شکل (HU)
زخم تبخالی زیرگروهی از آفت دهانی است که شبیه به زخم دیده می‌شود. بر خلاف تبخال، HU حالت مسری ندارد. زخم HU سریع عود پیدا می‌کند اما به نظر می‌رسد که به همان سرعت بهبود پیدا نمی‌کند.
آفت دهانی خفیف
اندازه‌ی این آفت‌ها می‌تواند بین ۲ تا ۸ میلی‌متر باشد. بهبود این آفت‌ها معمولا ۲ هفته زمان می‌برد و با درد خفیفی همراه هستند.
آفت شدید
این نوع آفت بزرگ‌تر از آفت خفیف است و اغلب شکل نامنظمی دارد و نفوذ بیشتری به بافت‌ها نسبت به آفت‌های خفیف دارد. برطرف شدن این گونه آفت‌ها چند هفته‌ای طول می‌کشد و پس از برطرف شدن هم جایی از زخم باقی می‌گذارند.
علایم آفت‌های دهانی:
آفت‌ها می‌توانند دردناک بوده یا در حین مصرف غذا، نوشیدنی یا بهداشت ضعیف، بدتر شوند.
آفت‌های تبخالی ممکن است:
- شبیه به زخم بوده و بسیار در دهان دردناک باشند.
- سریع عود می‌کنند و عفونت آن‌ها مداوم به نظر می‌رسد.
- اندازه‌ی آن‌ها در حال افزایش است.
- زمان درمان آن‌ها ۱۰ روزی طول می‌کشد.
- در هر نقطه‌ای از دهان دیده می‌شوند.
- این نوع آفت‌ها در زنان شایع‌تر از مردان بوده و در افراد مسن هم زیاد دیده می‌شود.
نشانه‌های آفت خفیف
- یک یا چند مورد از این آفت‌ها ممکن است بر روی لب، سقف دهان یا زبان ظاهر شود.
- رنگ لبه‌های دور این آفت‌ها قرمز بوده و وسط آن زرد، سفید یا خاکستری است.
- در حالت‌های شدیدتر این نوع آفت، ممکن است علایمی چون تب و تورم غدد هم مشاهده شود.
دلایل ابتلا به آفت دهان
علت دقیق آفت‌های دهان هنوز مشخص نیست و این دلایل برای هر فرد نسبت به فردی دیگر متفاوت است. با این حال، برخی از علل شایع و عوامل متعددی که می‌توانند منجر به آفت دهان شوند، عبارتند از:
- ترک سیگار
- مصرف مرکبات و مواد غذایی با اسید یا ادویه‌ی بالا
- داشتن استخوان‌های پرانتزی، اتصالات دندان مصنوعی و سایر ابزارهایی که به دندان یا لثه تماس مالشی دارند
- استرس یا اضطراب
- تغییرات هورمونی در دوران بارداری، بلوغ یا یائسگی
- مصرف داروهایی چون مسدود کننده‌های بتا و مسکن
- عوامل ژنتیکی
- در برخی افراد، آفت دهان می‌تواند ناشی از شرایط مختلف پزشکی یا سوء تغذیه باشد.
- شرایطی چون کمبود ویتامین B12 یا آهن و ضعف سیستم ایمنی بدن هم می‌تواند به شدت آفت‌های دهان دامن بزند.
مصرف مرکبات می‌تواند باعث بروز آفت دهان شود
آیا آفت دهان سرطانی است؟
سرطان دهان و آفت‌های دهانی نشانه‌های متفاوتی با یکدیگر دارند. با این حال، زخمهای جدید بدن، نیاز به مداوا و چک کردن خواهند داشت.
برخی از تفاوت‌های اساسی بین زخمهای دهان و سرطان دهان عبارتند از:
- آفت‌های دهانی اغلب دردناک بوده در حالی که زخمهای سرطان دهان دردناک نیست.
- آفت‌های دهان در حدود دو هفته برطرف می‌شوند در حالی که زخمهای ناشی از سرطان دهان اغلب گسترش پیدا خواهد کرد.
- زخمهای سرطانی سفت و سخت بوده و به آسانی قابل خراش دادن نیستند.
- زخمهای سرطان دهان، اغلب ترکیبی از مناطق قرمز و سفید یا بخش‌های سفید رنگ بر روی زبان، پشت دهان، لثه‌ها یا لب‌ها خود را نشان می‌دهد.
- سرطان دهان اغلب به مصرف شدید نوشیدنی‌های الکلی یا مصرف دخانیات مرتبط است.
چه هنگام به علت آفت دهان، باید به پزشک مراجعه کنید؟
افرادی که مدام درگیر آفت دهان هستند، ممکن است برای رهایی از این وضعیت به پزشک مراجعه کنند.
با این حال، در بعضی شرایط فرد باید در اسرع وقت مشکل آفت دهانش را با یک پزشک در میان بگذارد. برخی از این شرایط عبارتند از:
- ظاهر شدن یک یا چند زخم غیر دردناک در دهان
- ایجاد زخمهای غیر معمول در نقاط جدیدی از دهان
- زخمهای دهانی در حال گسترش
- زخمهای طولانی‌تر از ۳ هفته
- در این شرایط هم نیاز به مراقبت‌ها و درمان‌های پزشکی وجود دارد:
- زخمهای دردناک و بزرگ
- تب
- بروز آفت دهان پس از شروع به مصرف یک داروی جدید
- عفونت باکتریایی ثانویه
چگونه می‌توان زخمهای دهان را درمان کرد؟
در بسیاری از موارد، درد و ناراحتی حاصل از آفت‌ها و زخمهای دهانی ممکن است در طول چند روز کاهش پیدا کند و پس از دو هفته بدون هیچ علتی ناپدید می‌شوند.
برای افرادی که به آفت‌های دردناک مبتلا هستند و این روند در آن‌ها زیاد تکرار می‌شود، ممکن است دندانپزشک بتواند به کاهش تورم و درد آن‌ها کمک کند.
علاوه بر این یک دندانپزشک می‌تواند با تجویز دهانشویه‌ی ضد میکروبی یا پماد مشابه، به صورت مستقیم آلودگی ناشی از زخم یا آفت را هدف قرار بگیرد.
آیا آفت دهان قابل پیشگیری است؟
برای آفت دهان هیچ درمان مشخصی شناخته نشده است اما به طور معمول این نوع آفت‌ها، در طول زندگی یک فرد عود پیدا می‌کند.
هر چند جلوگیری از آفت به ظاهر اجتناب ناپذیر به نظر می‌رسد، با این حال با انجام اقداماتی می‌توان از بروز آن پیشگیری کرد:
برخی از روش‌های پیشگیری از آفت دهان عبارت هستند از:
- تغییر داروهایی که باعث ایجاد آفت دهان شده‌اند.
- پرهیز از مصرف غذاهایی که باعث بروز آفت یا بدتر شدن آن می‌شود.
- تمیز نگاه داشتن دهان با مسواک و نخ دندان به صورت روزانه
- اجتناب از عوامل تحریک کننده که در گذشته منجر به بروز آفت شده‌اند.
جمع بندی
- خوشبختانه آفت‌ها و زخمهای دهانی پس از چند روز خود به خود برطرف می‌شوند.
- داروهایی به شکل پماد وجود دارند که می‌توانند به درد و تورم این آفت‌ها کمک کنند اما باعث بهبود کامل آفت نمی‌شوند.
- از دیگر راهکارهای جلوگیری از شیوع آفت در آینده، کاهش استرس و اضطراب است.
انیمه
#سریال خاندان اژدها
#آشپزی
#خراسان جنوبی