پونه کوهی یکی از معروف‌ترین و شناخته‌ شده‌ترین سبزیجات خانواده نعنائیان است که به خاطر اثرات درمانی خود به شهرت رسیده است. ترکیبات موجود در این گیاه به ویژه نقشی مؤثر در بالا بردن قدرت دفاعی بدن در مقابل عوامل بیماریزایی همچون ویروس، باکتری و حتی میکروب دارند. اما این تمام ماجرا نیست و این گیاه خوش عطر و طعم چیزی فراتر از یک آنتی باکتریال ساده است. در ادامه با ما همراه باشید تا مروری کوتاه بر خواص پونه کوهی و تأثیر آن بر سلامت عمومی انسان داشته باشیم.

پونه کوهی یکی از سبزیجات محبوبی است که در بسیاری از دستورهای پخت و پز در گوشه و کنار جهان مورد استفاده قرار می‌گیرد. این گیاه دارای طعمی قوی بوده و طعم گرم و مطبوعی را به خوراک و انواع مواد غذایی می‌بخشد. در مجموع مزه آن آمیخته با کمی شیرینی است. 

پونه کوهی باطراوت-724press.com

پونه کوهی به اشکال مختلفی مورد استفاده قرار می‌گیرد. شما می‌توانید آن را به صورت تازه در کنار انواع مواد غذایی سرو کنید، برگ‌هایش را خشک کرده و به صورت پودر روی انواع سالاد و مواد غذایی دیگر بپاشید یا خیلی ساده از روغن و اسانس آن استفاده کنید. لطف ماجرا اینجا است که به جز طعم و مزه، این سبزی حاوی مواد مغذی و مفیدی است که تأثیرات خوبی روی سلامت شما برجای می‌گذارد.

مطلب مرتبط: خواص آویشن و تأثیرات آن در سلامت انسان

به صورت معمول از مقادیر کمی پونه کوهی در طبخ غذاهای مختلف استفاده می‌شود، بااین‌حال خواص آن درحدی است که حیف است جایش در برنامه غذایی روزانه ما خالی بماند. بدنیست بدانید یک قاشق چایخوری پونه کوهی خشک ۸% از نیاز روزانه بدن شما به ویتامین K را مرتفع می‌کند. درادامه با ما در ۷۲۴پرس همراه باشید تا ببینیم در مجموع این سبزی محبوب حاوی چه مواد مفیدی بوده و چه تأثیراتی روی کیفیت سلامت عمومی بدن ما برجای می‌گذارد. 

غنی از آنتی اکسیدان

گلدان پونه کوهی-724press.com

پونه کوهی غنی از آنتی اکسیدان است که از بدن در مقابل عوامل مخرب محافظت می‌کنند. رادیکال‌های آزاد یکی از این عوامل هستند که وجودشان اغلب با بیماری‌های مزمنی همچون سرطان و بیماری‌های قلبی در ارتباط است. تحقیقات متعدد آزمایشگاهی منجر به کشف یافته‌های جالبی در این زمینه شده‌اند که نشان می‌داد پونه کوهی و روغن استخراج شده از آن حاوی مقدار قابل توجهی آنتی اکسیدان هستند. این روغن گیاهی مفید خود حاوی مقدار زیادی کارواکرول و تیمول است که به عنوان دو آنتی اکسیدان قدرتمند می‌توانند به جلوگیری از آسیب دیدگی سلولی ناشی از حضور رادیکال‌های آزاد کمک کنند.

مطلب مرتبط: مواد غذایی سرشار از آنتی اکسیدان

در ترکیب با دیگر مواد غذایی مغذی و غنی از آنتی اکسیدان همچون انواع میوه و سبزیجات، پونه کوهی می‌تواند در مقادیر مناسب کمکی شایان به حفظ سلامت عمومی انسان کرده و از این طریق کیفیت زندگی انسان را بهبود بخشد. 

کمک به مقابله با عوامل باکتریایی

یک سبد پونه کوهی-724press.com

پونه کوهی حاوی ترکیباتی است که پتانسیل خوبی برای مقابله با تأثیرات عوامل باکتریایی از خود نشان داده‌اند. بررسی‌های آزمایشگاهی نشان داد که روغن و اسانس پونه کوهی باعث بلوکه شدن رشد باکتری «اشریشیاکولی» (Escherichia coli) و «سودوموناس آئروژینوزا» (Pseudomonas aeruginosa) می‌شود که هردو می‌توانند باعث بروز عفونت در بدن انسان شوند.

دیگر تحقیق مشخص کرد پونه کوهی علیه ۲۳ نوع باکتری دیگر هم تأثیرات قابل قبولی از خود نشان می‌دهد. به علاوه مشخص شد روغن و اسانس آویشن، پونه کوهی و مریم گلی همگی از خواص ضد میکروبی هم برخوردار هستند. پونه کوهی یکی از کارآمدترین روغن‌های گیاهی بوده و جایگاه نخست را از آن خود کرده است، این درحالی است که جایگاه دوم متعلق به روغن آویشن است.

تحقیقات فعلی محدود به مطالعات آزمایشگاهی است که تمرکز آنها روی استفاده از غلظت بالایی از این گیاه متمرکز شده است. به همین مناسبت جا دارد که درتحقیقات آینده محققان روی بررسی تأثیرات این یافته‌ها روی نمونه‌های انسانی تمرکز کنند.

برخورداری از خواص ضد سرطان

پونه کوهی تازه و خشک-724press.com

پونه کوهی حاوی مقدار بسیار زیادی از انواع آنتی اکسیدان است. این ترکیبات نه فقط باعث بی اثر شدن تأثیرات مخرب رادیکال‌های آزاد می‌شوند، بلکه اصولا به پیشگیری از بروز سرطان کمک می‌کنند.

تست آزمایشگاهی مشخص کرد پونه کوهی و ترکیبات آن ممکن است حتی باعث از بین رفتن سلول‌های سرطانی شوند. در این تحقیقات از عصاره پونه کوهی برای درمان سرطان روده در انسان استفاده شد و درنهایت محققان شاهد بودند که چگونه پونه کوهی جلوی گسترش سلول‌های سرطانی را گرفته و به از بین رفتن آنها کمک کرد.

یک آزمایش دیگر مشخص کرد کارواکرول که یکی از ترکیبات موجود در پونه کوهی است، می‌تواند به متوقف کردن رشد و گسترش سلول‌های سرطان روده کمک کند. هرچند این نکته را در ذهن داشته باشید که در تحقیقات جاری از مقادیر بالای پونه یا ترکیبات موجود درآن استفاده شده است و هنوز نتایج این تحقیقات قابل تعمیم به موارد انسانی انجام شده با دوزهای متوسط نیست. 

کاهش اثرات عفونت‌های ویروسی

پونه کوهی تازه-724press.com

علاوه بر مقابله با عوامل باکتریایی، در بررسی‌های آزمایشگاهی مشخص شده است که پونه کوهی و ترکیبات موجود در آن همچنین می‌توانند از بدن در مقابل شماری از عوامل ویروسی نیز محافظت کنند. در این مورد خاص وجود موادی همچون کارواکرول و تیمول در پونه کوهی باعث ایجاد خواص ضدویروسی شده است. 

در یک بررسی دیگر نشان داده شد که کاروکرول باعث غیرفعال شدن نوروویروس یا ویروس نورواک می‌شود، نوعی عفونت ویروسی که باعث اسهال، احساس تهوع و درد معده می‌شود. مصرف پونه کوهی باعث شد که بعد از گذشت یک ساعت، این علائم تاحدی درمان شوند. همچنین در یک تحقیق دیگر مشخص شد که تیمول و کارواکرول بعد از یک ساعت از شروع درمان باعث غیرفعال شدن نود درصدی ویروس هرپس سیمپلکس تا تبخال می‌شوند. 

درحالی که این تحقیقات نتایجی قابل قبول از خود نشان دادند، بررسی‌های بیشتر نشان داد که پونه کوهی می‌تواند در صورت لزوم از بدن در مقابل عفونت‌های ویروسی هم حفاظت کند.

کاهش تورم و احتباس آب در بدن

پونه کوهی خشک-724press.com

ایجاد تورم یا آماس یک پاسخ طبیعی سیستم ایمنی بدن نسبت به وجود مشکلاتی همچون حضور عوامل بیماری‌زا یا ایجاد جراحات است. هرچند باور این است که تورم مزمن به دلیل گسترش انواع بیماری‌هایی همچون بیماری قلبی، دیابت و بیماری‌های خودایمنی ایجاد می‌شود.

پونه کوهی غنی از انواع آنتی اکسیدان‌ها است که می‌تواند فعالیت‌های مخرب رادیکال‌های آزاد را بی‌اثر کرده و درادامه باعث کاهش تورم شود. این سبزی پرخاصیت همچنین حاوی ترکیباتی همچون کارواکرول (carvacrol) است که خواص ضدتورمی خوبی از خود نشان داده است. در جریان انجام یک مطالعه حیوانی مشخص شد این ماده می‌تواند تورم پنجه موش‌ها را به میزان ۵۷% کاهش دهد.

به گزارش ۷۲۴پرس دات کام، در یک بررسی دیگر مشخص شد ترکیبی از روغن‌های گیاهی پونه کوهی و آویشن باعث کاهش علائم تورم در موش‌های مبتلا به ورم روده یا کولیت می‌شود. به خاطر داشته باید که این مطالعات تأثیرات پونه کوهی را در غلظت‌های بالا مورد بررسی قرار دادند. به همین خاطر این گونه تحقیقات نیازمند توجهات بیشتر و بررسی تأثیرات این گیاه در مقادیر متوسط است تا مشخص شود مصرف متعادل آن چه تأثیری روی مشکل تورم در انسان دارد.

مطلب مرتبط: فواید مصرف شاهی آبی یا تره تیزک

چگونه از پونه کوهی در برنامه غذایی روزانه استفاده کنیم؟

پونه کوهی در غذا-724press.com

 ممکن است شما هم تصور کنید که از پونه کوهی تنها روی غذاهایی همچون پاستا و انواع پیتزا استفاده می‌شود، اما بد نیست بدانید این گیاه می‌تواند به اشکال مختلف در انواع دستورهای طبخ مورد استفاده قرار گیرد. برای نمونه شما می‌تواند برگ‌های پونه کوهی را با انواع دیگری از سبزیجات مخلوط کرده و از آن در تهیه سوپ و انواع خورش و همچنین سالادها استفاده کنید.

از سوی دیگر بدنیست گاهی از برگ‌های تازه پونه در تهیه سس پستو یا سس‌های سالاد، مزه دار کردن گوشت یا طعم بخشی بیشتر به سس‌های خانگی هم استفاده کنید. پونه کوهی را می‌توان به اشکال گوناگونی همچون تازه، خشک یا حتی به شکل روغن به کار برد، درنتیجه به سادگی می‌توان جایی برای آن در برنامه غذایی روزانه یافت.

سخن آخر

روغن پونه کوهی-724press.com

 پونه کوهی سبزی پرخاصیتی است که از پتانسیل خوبی برای بهبود سلامت عمومی شما برخوردار است. به دلیل وجود مقادیر قابل توجهی آنتی اکسیدان در این سبزی و نیز خاصیت درمانی آن برای کمک به مبارزه با عوامل عفونت‌زای ویروسی و باکتریایی، پونه کوهی به ویژه انتخابی ایده‌آل برای این روزها است که بسیاری از مردم به دلیل شیوع وسیع بیماری کرونا ناشی از ویروس کووید 19 نگرانی‌های فراوانی دارند. از طرف دیگر این سبزی ارزشمند می‌تواند رشد سلول‌های سرطانی را کند کرده و با آماس و تورم ناشی از احتباس آب در بدن به مقابله برخیزد.

هرچند تحقیقات اخیر محدود به مطالعات حیوانی و تست‌های آزمایشگاهی بود و جا دارد که بررسی‌های بیشتری روی خواص این گیاه و تأثیرات آن رو انسان انجام شود. خوشبختانه پونه کوهی سبزی انطباق پذیری است و می‌توان به سادگی آن را به برنامه رژیم غذایی روزانه اضافه کرده و به صورت متنوع از آن در تهیه انواع خوراک استفاده کرد.

به پایان این مطلب رسیدیم، امیدوارم از مرور خواص پونه کوهی لذت برده باشید. فراموش نکنید نظرات و دیدگاه‌های خود را با ما و دیگر دوستان‌تان در ۷۲۴پرس هم درمیان بگذارید.