آیا احتمال ابتلای مجدد به بیماری کرونا وجود دارد؟

با گذشت چندین ماه از شروع همه‌گیری ویروس کرونا برای‌مان مشخص شده که به این زودی از این بیماری به شدت مسری خلاص نخواهیم شد. در واقع تا پیدا شدن واکسن قطعی و کاربردی برای ایمن شدن در برابر ویروس کووید-۱۹ چاره‌ای به جز سازش و زندگی با رعایت بهداشت و مراقبت کامل نداریم.

با پیشرفت و گسترش ویروس کرونا و تلاش برای یافتن راهی برای درمان و مقاوم کردن بدن نسبت به این بیماری سؤا‌ل‌های بی‌شماری ذهن محققان را درگیر خود کرده است. از جمله اینکه آیا ممکن است پس از بهبودی از بیماری دوباره به کرونا مبتلا شویم؟ آیا با یک بار ابتلا احتمال مقاومت بدن‌مان نسبت به این بیماری بالا می‌رود یا خیر؟ متأسفانه هنوز نمی توان برای این قبیل پرسش‌ها جواب قطعی و واضحی پیدا کرد.

مطلب مرتبط: آشنایی با ویروس کرونا، علائم ابتلا، عوارض و راه های درمان

از زمانی که از چین گزارش‌هایی دال بر مثبت شدن تست بعضی بیماران بهبود یافته از ویروس کرونا به دست رسید مشخص شد که احتمال برگشت بیماری پس از بهبوی کامل وجود دارد. در این گزارش‌ها به بیمارانی اشاره شده بود که دوره‌ی درمان را به طور کامل سپری کرده بودند، قبل از ترخیص از بیمارستان دو مرتبه تست گیری روی آن ها انجام شده بود و جواب هر دو تست تشخیصی منفی شده بود، اما نمونه‌گیری مجدد از آن‌ها پس از ترخیص از بیمارستان حکایت از وجود مجدد ویروس در بدن‌شان داشت.

دکتر محمود لقمان‌ادهم  پزشک شاغل در یک شرکت مشاوره‌ی علوم زیستی واقع در ایالت کالیفرنیا در این خصوص چنین اظهار کرده است:

بر طبق پروتکل‌های جاری، باید در ۲۴ ساعت قبل از ترخیص بیمارانی که تست کرونای آنها مثبت شده و جهت درمان در بیمارستان بستری شده بودند دو تست تشخیصی دیگر با رعایت فاصله زمانی مناسب گرفته شود. آن بیماران چینی که مجدداً پس از ترخیص تست ابتلای‌شان مثبت شده بود نه تنها هیچ علامتی از بیماری را به هنگام ترخیص از بیمارستان نشان نداده بودند، بلکه حتی شواهدی دال بر بهبودی و سلامت کامل در آنها وجود داشت.

در مورد بیماری دیگر از کشور ژاپن که پس از بهبودی کامل، منفی شدن جواب دو مرحله آزمایش و ترخیص از مرکز درمانی تست مجدد او را کرونا مثبت نشان داد و مجدداً علائم کووید-۱۹ در او شروع به پدیدار شدن کرد.

 قابل درک است که مردم در مورد احتمال ابتلای مجدد به یک بیماری جدی نظیر کووید-۱۹ که به درمان بیمارستانی یا قرنطینه نیاز دارد نگران باشند؛ در حالی که کارشناسان هنوز به شناخت کامل این بیماری دست پیدا نکرده و پرسش‌های بی‌جواب زیادی در مورد این ویروس دارند مجبورند به اطلاعاتی که از سایر بیماری‌‌های ویروسی مشابه دارند رجوع کنند.

دکتر لقمان‌ادهم چنین توضیح می‌دهد که:

به هنگام رویایی یک فرد با یک عامل بیماری‌زای ویروسی بدن او با تولید آنتی‌بادی نسبت به ویروس ایمنی پیدا می‌کند و در برابر آلودگی مجدد به عفونت ویروسی مشابه مقاوم می‌شود.

به گزارش ۷۲۴پرس (724Press.com)، یک ویروس به دلیل نوع ساختارش برای رشد و تکثیر به یک سلول میزبان نیاز دارد. وقتی یک ویروس به سلول زنده حمله می‌کند بخش ژنتیکی خودش را که یک ریبونوکئیک اسید یا RNA است به داخل سلول می‌فرستد و با کمک عوامل زیستی و آنزیم پلیمراز درون آن سلول، ماده‌ی ژنتیکی خودش را تکثیر می‌کند. به این صورت که تعداد زیادی کپی از زنجیره‌های پلیمری RNA آن ویروس در داخل سلولِ مورد تهاجم ساخته می‌شود.

رایجترین تستی که برای تشخیص کرونا از افراد گرفته می‌شود مبتنی بر تقویت واکنش و عملکرد زنجیره‌سازی آنزیم پلیمراز «(polymerase chain reaction (PCR» -همان آنزیمی که تشکیل پلیمر‌های خاص مثل DNA و RNA را در درون سلول زنده انجام می‌دهد- است. به این ترتیب که مقدار رونوشت‌های موجود از ریبو نوکلئیک اسید  یا RNA ویروس در درون سلول اندازه‌گیری می‌شود و اگر مقدار آن از حد مشخصی بیشتر باشد نتیجه‌ی تست مثبت شده و ابتلای فرد به کرونا تأیید می‌شود.

دکتر لقمان ادهم در این باره می‌گوید:

کیت تشخیص کرونا فقط مقدار بالای RNA ویروسی را می‌تواند تشخیص بدهد؛ پس در حالی که ممکن است مقدار ریبونوکلئیک اسید ویروسی در سلول اندک و غیر قابل تشخیص با کیت آزمایشی باشد، اما همین مقدار کم هم می‌تواند باعث ایجاد عفونت بشود؛ بنابراین حتی اگر مقدار رونوشت‌های موجود از RNA ویروسی بسیار کمتر از حد تشخیص باشد باید نتیجه‌ی تست را به صورت تصنعی مثبت در نظر گرفت.

با توجه به این مطلب شاید نمونه‌گیری از چند محل قابل تست‌گیری که بیشترین احتمال وجود ویروس در آنها وجود دارد همچون بینی، انتهای حلق، مدفوع و خون دقت کار اندازه‌گیری ریبونوکلئیک اسید ویروسی را بالا ببرد.

دکتر لقمان ادهم می‌افزاید:

برای این که مشخص بشود نمونه‌های گرفته شده از فرد دارای ویروس عفونت‌زا هستند یا نه باید آنها را در محیط آزمایشگاهی کِشت بدهند؛ به این صورت که نمونه‌ها را در یک ظرف پِتری یا پلیت آزمایشگاهی که حاوی سلول‌های خاصی هستند، قرار داده و می‌گذارند آن سلول‌ها رشد و تکثیر پیدا کنند. اگر در نمونه‌ی مورد آزمایش ویروس وجود داشته باشد سلول‌های کیت به عفونت آلوده شده و می‌میرند. این روش تشخیصی هم کار پر زحمتی است هم تکنسین آزمایشگاه را در معرض آلودگی با این ویروس خطرناک قرار می‌دهد.

تست جدیدتری که برای تشخیص کرونا وجود دارد به دنبال پروتئین‌ها یا آنتی‌ژن ساخته شده توسط بدن -نسبت به ویروس سارس کووید-۲ که باعث کووید-۱۹ می‌شود- در سلول‌های نمونه می‌گردد و به همین دلیل سرعت نتیجه‌گیری را بالا می‌برد. بر طبق آنچه شرکت سازنده‌ی این کیت تشخیصی اعلام کرده در پانزده دقیقه از روی مقدار آنتی‌ژن موجود در نمونه، ابتلا یا عدم ابتلای فرد مورد سنجش به بیماری کووید-۱۹ مشخص می‌شود.

مسلم است که پیگیری مطالبی که اضطراب مردم را در مورد بیماری کرونا بالا می‌برد می‌تواند ترسناک باشد؛ به خصوص این که ممکن است بعضی از آنها پایه‌ی علمی نداشته باشند. هیچ روش تشخیصی‌ را نمی‌توان عالی و کامل در نظر گرفت و از طرفی سیستم ایمنی بدن افراد با هم فرق دارد پس نباید خیلی سریع تسلیم ترس از ویروس کرونا شد.

مطلب مرتبط: بهترین راهکار پیشگیری از کرونا: تقویت سیستم ایمنی بدن

به گزارش ۷۲۴پرس دات کام و بنا بر گفته دکتر لقمان‌ادهم طبق یافته‌هایی که تا به حال به دست آمده شانس ابتلای مجدد به بیماری کرونا کم است اگرچه استثنائاتی هم وجود خواهد داشت. آنچه که در این مقاله به آن اشاره شد مبتی بر اطلاعات و نتایجی است که تا الان به دست آمده و ممکن است با گذشت زمان و تغییر شرایط نتایج دیگری به دست بیاید. بنابراین پیگیری مداوم اخبار حوزه‌ی کرونا ویروس و مطالعه‌ی نتایج حاصل از تلاش و بررسی‌های کادر سلامت و درمان و سازمان‌های مسئول همچون سازمان بهداشت جهانی و مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری در این شرایط ضروری و عاقلانه است.