ویروس کرونا و بیماری دیابت؛ هرچیزی که باید بدانید

همه چیز درباره ارتباط کروناویروس و دیابت

جامعه‌ی جهانی هر روز با خبر افزایش تعداد مبتلایان و جان‌باختگان ویروس کرونا، سفر کارشناسان حوزه‌ی سلامت به مناطق درگیر و پیامدهای اقتصادی ناشی از این بیماری واگیردار بیشتر تحت تأثیر قرار گرفته و توجه عده‌ی بیشتری معطوف اخبار این حوزه می‌شود. در این میان نگرانی در مورد سلامت افراد دارای بیماری‌های خاص و در معرض خطر و در رأس آن‌ها بیماری دیابت بیشتر بوده و خبر رسانی‌های بهداشتی سعی مضاعفی برای آگاه‌سازی و حفظ سلامت این بخش از جمعیت جامعه می‌کنند.

بنابراین آیا باید در این زمان که سرایت این ویروس در بسیاری از کشورها رو به افزایش است هر فرد مبتلا به بیماری دیابت توجه بیشتری به وضعیت سلامتی خود بکند و اگر جواب این پرسش بله باشد چه کاری باید انجام داد؟ در ادامه مطالبی برگرفته از منابع و اطلاعات قابل‌اطمینان از مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری «Centers for Disease Control and Prevention» یا (CDC) ، سازمان بهداشت جهانی«WHO» و کارشناسان پزشکی حرفه‌ای در حوزه‌ی دیابت و مسائل پیرامون آن جمع‌آوری شده است که مطالعه‌ی آن‌ها را به شما توصیه می‌کنیم.

کرونا ویروس یا «COVID-19» چیست؟

بر طبق گزارشات مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری، کرونا ویروس‌ها خانواده‌ی بزرگی از ویروس‌های معمول در گونه‌های جانوری هستند و احتمال سرایت و گسترش آن‌ها در میان انسان‌ها نادر است. ویروس کووید-۱۹ از دسته‌ی همین کرونا ویروس‌هاست که در اواخر سال۲۰۱۹ میلادی در شهر ووهان چین شایع شد. به گفته‌ی مقامات این کشور منشأ شیوع آن بازار فروش محصولات دریایی و حیوانات زنده بوده و در همین محل این ویروس از حیوان به انسان منتقل شده است. به دلیل میزان سرایت بالای این ویروس از یک طرف و جابه‌جایی افراد مبتلا یا ناقل بیماری از شهری به شهر دیگر و از کشوری به کشور ثانوی از طرف دیگر، خیلی زود جنبه‌ی پاندمیک و همه‌گیر پیدا کرده است.

مطلب مرتبط: آشنایی با ویروس کرونا، علائم ابتلا، عوارض و راه های درمان

از آنجا که دوره‌ی نهفتگی این ویروس بین ۲ تا ۱۴ روز بوده و بعد از این مدت است که علائم و نشانه‌های بیماری بروز پیدا می‌کند، هر شخصِ به ظاهر سالمی می‌تواند برای روزها ناقل ویروس باشد و باعث گسترش و شیوع بیشتر بیماری بشود.

بنابراین با توجه به هشدارهای مرکز کنترل و پیشگیری بیماری و بررسی تعداد مبتلایان این بیماری، در زمانی که میزان سرایت ویروس در منطقه‌ای رو به افزایش بگذارد و محدودیت‌های لازم جهت قطع زنجیره‌ی انتقال ویروس اعمال نشود، جامعه‌ی پزشکی و تلاشگران عرصه‌ی بهداشت بار بیشتری را بر دوش خواهند کشید.

از دیگر سو بر اساس اظهارات مسئولین مرکز CDC، ممکن است که ساخت و عرضه‌ی واکسن مخصوص ویروس COVID-19 نزدیک به یک سال زمان لازم داشته باشد؛ در حالی که یک داروی ضد‌ویروس فوری و مناسب برای کارکنان بیمارستان و سیستم سلامت را شاید بشود در عرض چند ماه آینده تهیه کرد.

خطر ویروس کرونا برای بیماران دیابتی

بنابر اطلاعات انجمن دیابت آمریکا، افرادی که بیماری دیابت دارند به هنگام مواجهه با بیماری‌های عفونی ویروسی نظیر آنفولانزا با خطر بزرگتری دست و پنجه نرم می‌کنند و این وضعیت در مورد ویروس کووید-۱۹ نیز صدق می‌کند.

به گزارش ۷۲۴پرس دات کام، رعایت تمام توصیه‌های بهداشتی برای ایمنی در برابر بیماری‌هایی مثل آنفولانزا نظیر شستشوی صحیح دست به صورت منظم و پوشاندن دهان و بینی به هنگام عطسه و سرفه با یک دستمال در مورد بیماری کرونا هم لازم است. هرچند متخصصان مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری استفاده از ماسک را برای افرادی که دچار عفونت تنفسی نشده‌اند لازم نمی‌دانند اما  شاید بهتر باشد در زمانی که بیماری بسیار واگیرداری همچون کرونا با دوره‌ی نهفتگی چنین طولانی مدت در سطح جامعه رو به گسترش روزافزون است؛ تمام افراد جامعه چه سالم، چه افراد دارای بیماری‌های زمینه‌ای و چه بیماران و یا ناقلین این ویروس برای پیشگیری از شیوع بیشتر بیماری به هنگام حضور در اماکن عمومی از ماسک مناسب استفاده کنند.

اما حقیقت این است که افراد دارای بیماری دیابت به هنگام سرایت بیماری‌هایی نظیر آنفولانزا، ذات‌الریه و در حال حاضر بیماری کرونا در معرض خطر بیشتری قرار می‌گیرند. علت این امر این است که وقتی میزان قند خون دارای نوسان باشد و مرتباً بالا برود سیستم ایمنی بدن به هنگام مواجهه با عوامل بیماری‌زا پاسخ‌دهی خوب و کافی نداشته، بنابراین فرد خیلی سریعتر بیمار می‌شود. از طرف دیگر حتی اگر فرد میزان قند خون مناسب و کنترل شده‌ای داشته باشد ممکن است به هنگام ابتلا به این ویروس علائم تشدید شده‌ای را تجربه کند.

مطلب مرتبط: چگونه علائم دیابت را تشخیص دهیم؟

در حالی که هنوز هیچ ارتباط اثبات شده‌ای بین دیابت و مرگ و میر ناشی از ویروس COVID-19 پیدا نشده نشریه‌ی انجمن پزشکی آمریکا گزارش داده است که بر اساس منابع قابل اطمینان، وجود برخی بیماری‌‌ها در افراد یک جامعه خطر مرگ و میر ناشی از این ویروس را افزایش می‌دهد. میزان خطرپذیری این بیماری‌ها بدین صورت است:

• ۱۰.۵ درصد برای بیماری‌های قلبی و عروقی
• ۷.۳ درصد برای بیماری دیابت
• ۶.۳ درصد برای بیماری‌های مزمن تنفسی
• ۶.۰ درصد برای بیماری فشار خون
• ۵.۶ درصد برای سرطان

توصیه‌های لازم برای حفظ سلامت عموم افراد

در زمان شیوع بیماری کرونا برای پیشگیری از آلوده شدن عموم افراد جامعه و سرایت بیماری از فردی به فرد دیگر و همچنین کنترل بیماری، انجام اقدامات خاصی لازم و ضروری است. اولین و مؤثرترین توصیه محدود کردن حضور افراد بیمار- حتی اگر هنوز علائم خاص بیماری کرونا را نشان نداده باشند و مشکل‌شان مشابه با یک سرماخوردگی ساده باشد اما تست آن‌ها مثبت اعلام شده- در اماکن عمومی و در بین جامعه است. دوم شستشوی مرتب دست‌ها در طول ‌روز با آب و صابون برای حداقل ۲۰ ثانیه مخصوصاً بعد از تماس با سطوحی که در معرض تماس افراد زیادی قرار داشته باشند. به علاوه با توجه به شیوه‌ی انتقال این ویروس از طریق تماس با سطح آلوده، بهتر است از دست زدن به چشم‌ها، بینی و دهان که راه ورود عوامل بیماری‌های عفونی تنفسی به بدن هستند به طور جدی پرهیز کرد.

اگر از خود می‌پرسید که آیا واقعاً شستن دست‌ها تا این حد می‌تواند در حفاظت ما از ابتلا به بیماری‌های واگیردار نقش داشته باشد یا نه، توجه شما را به بخشی از گزارش‌های انستیتو تکنولوژی ماساچوست در کمبریج جلب می‌کنیم که طبق آن‌ها اگر به جای ۲۰ درصد از مسافران هوایی ۶۰ درصد آن‌ها دست‌های خودشان را تمیز نگه دارند، روند شیوع عفونت‌ها تقریباً به میزان ۷۰ درصد کندتر می‌شود.

به گزارش ۷۲۴پرس (۷۲۴press.com)، توصیه‌ی مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها و دیگر کارشناسان به عموم مردم این است که اگر فکر می‌کنید که مریض هستید از رفتن به محیط کار یا مدرسه خودداری کرده و در خانه بمانید. البته از خانه بیرون نرفتن شاید برای محصلین قابل انجام باشد، ولی بدون شک در حوزه‌ی مشاغل نمی‌توان به راحتی این توصیه را به کار بست. هرچند، شرکت‌ها و صاحبین مشاغل سعی می‌کنند تا جای ممکن نیروهای خود را به صورت دورکاری به منزل بفرستند، سفرها و جلسات غیرضروری را از برنامه‌ی کاری حذف کنند و در نهایت اگر امکان دورکاری نبود تمام کارهای لازم برای حفظ سلامت کارمندان و ضدعفونی محیط را انجام بدهند.

اقدامات احتیاطی برای دیابتی‌ها

بیشتر متخصصین پزشکی که کار درمان بیماری دیابت را به عهده دارند با توصیه‌های ایمنی پایه برای بهداشت و سلامت افراد در برابر بیماری و به خصوص کنترل مضاعف میزان قند خون موافقند.

بنابر توصیه‌ی دکتر جنیفر دایر، متخصص غدد و درمانگر دیابت بهتر است افرادی که دیابت دارند قبل از شروع فصل اپیدمی بیماری‌ِ آنفولانزا از واکسن آن استفاده کنند، در غیر این صورت اگر علائم بیماری‌های ویروسی نظیر سرماخوردگی یا آنفولانزا را در خود دیدند ابتدا با مراجعه به دکتر مطمئن شوند که بیماری‌شان آنفولانزاست نه چیز دیگر؛ چون این بیماری قابل درمان است. اما اگر متوجه شدند که علائم بیماری به سمت بیماری ذات‌الریه پیشرفت کرد حتماً باید از درمان‌های تخصصی پزشکی استفاده کنند؛ چرا که در این مرحله این بیماری می‌تواند برای سلامتیشان خطرساز باشد.

مطلب مرتبط: تشدید علائم بیماری سرماخوردگی را جدی بگیرید

از طرف دیگر طبق گفته‌ی گری شاینر متخصص درمان و مراقبت از بیماران دیابتی در فلادلفیا، افرادی که دیابت دارند بیشتر در معرض کم آبی بدن قرار دارند به خصوص وقتی که میزان قند خونشان بالا رفته باشد. در صورتی که برای حفظ سلامت بدن به ویژه در زمان همه‌گیری این بیماری ویروسی، لازم است که بدن آب کافی را در اختیار داشته باشد. پس باید یک بطری آب یا حتی یک نوشیدنی ورزشی- به دلیل داشتن املاح معدنی و الکترولیت‌های لازم برای بدن-در کنارتان باشد و در طول روز به دفعات از آن بنوشید.

به گزارش ۷۲۴پرس دات کام، بنابر اطلاعاتی که اخیراً شاینر در مصاحبه‌ای به مخاطبینش ارائه داده، ویروس کرونا همانطور روی یک فرد دیابتی اثر می‌کند که یک فرد عادی را دچار می‌کند، ولی در شخصی که دیابت دارد به علت بالا رفتن میزان قند خون، سیستم تنفسی دچار التهاب شدیدتری می‌شود. این مسئله وقتی اهمیت بیشتری پیدا می‌کند که بدانیم یکی از مشخصه‌های ویژه‌ی این ویروس در مقایسه با ویروس آنفولانزای معمولی یا سایر بیماری‌های مسری معمول، تنفس کوتاه کوتاه و مقطّع است و این التهاب بیشتر ریه دیابتی‌ها را با مشکل بزرگتری روبه‌رو می‌کند. اما توصیه‌های لازم:

• شستشوی اجباری دست‌ها
• دریافت واکسن آنفولانزا به منظور جلوگیری از ابتلا به ویروس آن و تقویت سیستم ایمنی بدن
• نزدیک نشدن به افرادی که دارای علائم بیماری‌های تنفسی از قبیل عطسه، سرفه و غیره هستند، حفظ فاصله‌ی مناسب با آن‌ها و در صورت لازم احتیاط در تماس فیزیکی با این افراد
• استفاد از ماسک مناسب، هرچند به طور کلی نمی‌تواند جلوی ابتلا به ویروس را در محیط آلوده بگیرد، اما به هر صورت با پوشاندن دهان و بینی کمک کننده خواهد بود
• مرطوب کردن هوای محیط مخصوصاً در فصل زمستان که به خاطر استفاده از وسایل گرمایشی هوا خشک بوده و همین به ویروس‌ها کمک می‌کند تا راحتتر از مسیر بینی وارد بدن شوند

شاینر با توجه به اهمیت کنترل قند خون اضافه می‌کند:

ما خطرساز بودن این گونه بیماری‎‌ها را وقتی متوجه می‌شویم که می‌بینیم میزان A1C که آزمایش میزان هموگلوبین و قند خون برای بیماران دیابتی است، شروع می‌کند به بالا رفتن حتی به شاخص ۹ یا ۱۰ درصد. البته حتی وقتی میزان A1C برابر با ۶ یا ۷ درصد هم باشد خطر به اندازه‌ی کافی بالا هست. من نمی‌خواهم این ریسک پذیری بالا در یک فرد دیابتی را نسبت به افراد غیر دیابتی برجسته کنم اما خطر وجود دارد.

شاینر خطر دیگری که بیماری دیابت و بالا رفتن میزان قند خون برای مبتلایانش به ارمغان می‌آورد را همانا فراهم کردن مقدار زیادی سوخت برای رشد و تکثیر ویروس‌ها می‌داند. گویی در حال غذا دادن به دشمن خودتان باشید. در نتیجه هم علائم بیماری در شما بیشتر است و هم زمان بهبودی‌تان افزایش پیدا می‌کند.

آیا باید داروهای اضافی ذخیره کنید؟

بدون شک داشتن مقدار کافی از داروهای مصرفی‌تان شما را برای مواقع نیاز آماده‌تر می‌کند. متخصص غدد دکتر جیسون بیکر که خود به دیابت نوع یک مبتلاست در این باره می‌گوید:

به نظر من به طور کلی مواجهه با این ویروس آمادگی زیادی را می‌طلبد، چرا که یک بیماری پاندمیک و همه‌گیر بوده و هر روز افراد بیشتری را درگیر می‌کند. این مسأله به خصوص افراد دیابتی را به دلیل سیستم ایمنی ضعیف‌شان و اهمیت کنترل قندشان نگران کرده است؛ چرا که این افراد نیاز مداومی به محصولات شرکت‌های دارویی برای تأمین داروهای مورد نیازشان از قبیل انسولین تزریقی و همچنین تجهیزات کنترل قند دارند.

به همین دلیل دکتر جیسون افراد دیابتی را تشویق می‌کند تا از داروهای ضروری‌شان مخصوصاً انسولین تزریقی و کیت‌ تشخیص دستگاه قند خود اضافه‌تر داشته باشند. با انجمن‌های مردمی و پزشکی در حوزه‌ی دیابت در ارتباط باشند و در صورت نیاز برای مواجهه با خطرات این ویروس برای خود با دکترشان مشورت کنند.

اینکه شرکت‌های دارویی در تلاش هستند تا نیاز افراد دارای بیماری‌های خاص را تأمین کنند در کنار آمادگی شهروندان توان مقابله با ویروس کرونا را بیشتر می‌کند. یکی از مبتلایان به دیابت اقداماتش را چنین با دیگران به اشتراک گذشته است:

• تأمین داروهای نسخه و سرنگ‌های انسولین ضروری
• در دسترس گذاشتن شماره تلفن‌ دکتر درمانگر
• مرور برنامه‌ی تزریق انسولین و نحوه‌ی تبدیل کردن تزریقات به چند تزریق در روز
• شستن دست‌ها، رعایت بهداشت شخصی به هنگام حضور در اماکن عمومی و عدم تماس دست با صورت
• دنبال کردن پیام‌های بهداشتی و اخبار مربوط به کرونا

درپایان امیدواریم مرور این مطالب برای شما خوانندگان عزیز ۷۲۴پرس دات کام نیز آموزنده بوده باشد.