خواص آویشن و تأثیرات آن در سلامت انسان

 گیاهان به دلیل برخورداری از مواد مغذی و آنتی اکسیدان‌های متنوع، نقشی قابل توجه در حفظ سلامت انسان دارند. در این میان استفاده از پاره‌ای از آنها به دلیل تنوع فرم مصرف نیز بسیار گسترده است. به عنوان نمونه می‌توان به گیاه آویش اشاره کرد که می‌توانید در طول روز به اشکال گوناگون از آن در برنامه غذایی خود لذت ببرید.

آویشن به حقیقت گیاهی سالم و مغذی است. خواص شگفت‌انگیز سلامتی این گیاه خوش عطر و بو به صورت خلاصه شامل مواردی همچون رفع استرس، کاهش و درمان مشکلات تنفسی، بهبود سلامت قلب، تقویت سیستم ایمنی بدن، حفاظت در مقابل ابتلا به بیماری‌های عروقی، تحریک جریان خون و جلوگیری از بروز عفونت‌های قارچی است.

مطلب مرتبط: خواص شگفت انگیز مریم گلی برای سلامت انسان

در شروع بد نیست ابتدا کمی بیشتر با آویشن آشنا شویم.

آویشن چیست و چه فوایدی دارد؟

آویشن یک بوته همیشه سبز است که برای هزاران سال در انواع روش‌های درمانی سنتی و نیز دستورهای تهیه مواد غذایی مورد استفاده قرار گرفته است. فرم مرسوم و متداول این گیاه با عنوان علمی آن یعنی «Thymus vulgaris» شناخته می‌شود. این گیاه بومی مناطق مدیترانه و قسمت‌های مرکزی آفریقا بوده و تاریخ استفاده از آن به دوران امپراتوری مصر بازمی‌گردد.

فواید ارزشمند این گیاه باعث شده همچنان امروز نیز شاهد استفاده آن به طرق مختلف باشیم. اما در ادامه با ۷۲۴پرس دات کام همراه باشید تا به تفصیل به مرور خواص مهم و قابل توجه آویشن بپردازیم.

مقابله با عفونت حاصل از قارچ‌ها و خواص ضد قارچی

مهمترین ماده‌ای که در آویشن یافت می‌شود، تیمول (thymol) نام دارد. این ترکیب ارگانیک و طبیعی دارای گستره وسیعی از خواص مهمی است که اثرات خوبی روی بدن انسان دارند که از آن جمله می‌توان به توانایی مقابله با عفونت‌های ویروسی و قارچی اشاره کرد.

تیمول این کار را از طریق افزایش مقاومت بدن و تقویت سیستم ایمنی به انجام می‌رساند. این یافته‌ها برمبنای گزارش که در سال ۲۰۰۷ در ژورنال سلامت غذایی به چاپ رسید، تأیید شده‌اند. از سوی دیگر آویشن یک آفت کش کاملاً طبیعی و سالم است.

کاهش ریسک ابتلا به بیماری‌های تنفسی

یکی از شناخته شده‌ترین خواص آویشن که استفاده از آن سابقه‌ای بسیار طولانی در طب سنتی دارد، به کارگیری این گیاه در درمان یا مقابله با مشکلات و بیماری‌های تنفسی است.

اگر شما از بیماری‌هایی همچون برونشیت، آسم و تنگی نفس، گرفتگی مجاری تنفسی، سرماخوردگی، آنفولانزا، انسداد سینوس‌ها یا آلرژی فصلی رنج می‌برید، حتماً از دم کرده آویشن یا عرق آن استفاده کنید؛ چرا که این گیاه دارای خواصی همچون داروی اکسپکتورانت بوده و ضد تورم و آماس است. به علاوه آویشن باعث پاکسازی موکوس و خلط از مجاری تنفسی شده و در مقابل از تورم جلوگیری و از این طریق به سهولت تنفس شما کمک شایانی می‌کند. آویشن همچنین مانع از گسترش میکروبی می‌شود که می‌تواند در نهایت منجر به ابتلای افراد به بیماری شود.

مطلب مرتبط: بهترین گیاهان برای پاک سازی کلیه کدامند؟

در حقیقت یافته‌های به دست آمده از یک تحقیق که در کشور اسپانیا انجام شد، نشان داد که روغن استخراج شده از آویشن نیز دارای خواص ضد التهاب و تورمی است. این مسئله به روشنی نشان می‌دهد که چرا نوشیدن چای آویشن یکی از بهترین راه‌ها برای تسکین مشکلات تنفسی است.

خواص آنتی اکسیدانی

بسیاری از گیاهان حاوی مقادیر زیادی آنتی اکسیدان هستند؛ اما در این میان آویشن دارای حجم قابل توجهی از آنتی اکسیدان‌های متنوعی است که باعث شده است این گیاه برای هزاران سال به عنوان یک تقویت کننده طبیعی و بهبود دهنده‌ی وضعیت سلامتی افراد مورد توجه قرار گیرد. آنتی اکسیدان‌های فنولیک موجود در آویشن شامل «لوتئین» (lutein)، «زاگسنتین» (zeaxanthin) و «تیمونین» (thymonin) است که همگی دارای ارزش غذایی بوده و با اثرات مخرب رادیکال‌های آزاد در بدن مقابله می‌کنند.

رادیکال‌های آزاد به ویژه روی متابولسیم سلولی اثرات خطرناک برجای می‌گذارند که می‌تواند منجر به آسیب دیدگی جدی سلامت سلولی افراد از طریق موتاسیون یا جهش‌های خودبخودی سلولی شود. از سوی دیگر این مسئله می‌تواند با بروز «خزان یاخته‌ای» (apoptosis) یا مرگ برنامه‌ریزی شده سلول‌ها نیز به بدن آسیب برساند. این آنتی اکسیدان‌ها همچنین از بروز «استرس اکسیداتیو» (oxidative stress) در اندام‌های بدن جلوگیری کرده و به سلامت مسیرهای عصبی، قلب، چشم‌ها و پوست شما کمکی شایان می‌کنند. 

بهبود گردش خون

وجود غلظت بالایی از آهن و دیگر مواد معدنی و ضروری در آویشن باعث شده است که این گیاه مبدل به ماده‌ای ایده‌آل برای تحریک تولید گلبول‌های قرمز خون شود. در نتیجه تقویت تولید این سلول‌ها، گردش خون و اکسیژن رسانی به اندام‌های مهم و حیاتی بدن به شکل بهتری صورت می‌گیرد.

برطبق داده‌های پایگاه ملی دپارتمان کشاورزی ایالات متحده، صد گرم آویشن تازه دست کم حاوی ۱۷.۴۵ میلی‌گرم آهن است؛ یعنی تقریباً حدود بیست درصد از نیاز روزانه شما به این عنصر حیاتی را تأمین می‌کند.

حفاظت از قلب

وجود ترکیبی قوی از آنتی‌اکسیدان‌های ارزشمند به همراه مواد معدنی و ویتامین‌های موجود در آویشن باعث شده است که تأثیرات مصرف این گیاه روی قلب هرچند کوچک اما مؤثر باشد. با این وجود عناصری همچون پتاسیم و منیزیم به ویژه در این میان اهمیتی چشمگیرتر دارند. پتاسیم یک «وازودیلاتور» (vasodilator) یا «گشاد کننده عروق خونی» است که می‌تواند اثرات ناشی از استرس روی سیستم عروق خونی بدن را کاهش دهد. پتاسیم این کار را از طریق آرام کردن و تسکین عروق خونی و نیز پایین آوردن فشار خون انجام می‌دهد.

مطلب مرتبط: بهترین مواد غذایی برای سلامت قلب

به گزارش ۷۲۴پرس (724press.com)، یک بررسی در انگستان نشان داد موش‌های آزمایشگاهی که در رژیم غذایی خود از مکمل‌های حاوی روغن آویشن استفاده کرده بودند، دارای قدرت و استحکام بیشتری بوده و در طول دوران زندگی، سطح بالاتری از آنتی اکسیدان در بدن‌شان وجود داشت. پس در نهایت استفاده از خواص ارزشمند آویشن می‌تواند زندگی شما را با جلوگیری از ابتلا به بیماری‌های قلبی و عروقی و نیز پیشگیری از مشکلاتی همچون سکته، حملات قلبی و مشکلات عروقی متحول کرده و سلامت‌تان را تا حد قابل قبولی بهبود ببخشد. 

حفاظت از چشم

 همانگونه که می‌دانید چشم‌ها یکی از ارزشمندترین دارایی‌های ما هستند که باید به خوبی از آنها مراقبت کنیم. اگرچه مصرف هویج باعث تقویت بینایی است، اما بد نیست بدانید آویشن نیز حاوی مقادیر مناسبی کاروتنوئید و ویتامین A است که باعث شده مصرف آن نیز همچون هویج باعث حفاظت از چشم شود. 

کاروتنوئید قادر است اثرات مخرب رادیکال‌های آزاد روی سیستم چشمی را خنثی کرده، شروع بیماری «انحطاط ماکولا» یا «تباهی لکه زرد» (macular degeneration) را کند کرده و در نهایت از بروز آب مروارید پیشگیری کند.

تقویت سیستم ایمنی بدن

 سطوح بالای ویتامین C موجود در این گیاه باعث شده که از آویشن به عنوان یک تقویت‌کننده مناسب سیستم ایمنی بدن یاد شود. ویتامین C باعث تحریک تولید سلول‌ یا گلبول‌های سفید خون شده که نخستین خط دفاعی مهم در سیستم ایمنی بدن را به خود اختصاص داده‌اند. 

ویتامین C همچنین یک بخش مهم در چرخه تولید کلاژن را به خود اختصاص داده است، ماده‌ای که برای ساخت و ترمیم سلول‌ها، عضلات، بافت و مویرگ‌های خونی حائز اهمیت است. همچنین کلاژن سازی به بهبود اثرات ناشی از افزایش سن نیز کمک کرده و ظاهر جوان‌ و سالم‌تری به پوست صورت شما می‌بخشد.

کاهش استرس

 یکی دیگر از ویتامین‌های موجود در آویشن، ویتامین B6 است که دارای تأثیری قدرتمند روی انتقال دهنده‌های عصبی خاصی در مغز است که مستقیماً با هورمون‌های استرس در ارتباط هستند.

مطلب مرتبط: روش‌های مبارزه با عوارض استرس

مصرف مرتب آویشن در برنامه غذایی می‌تواد باعث تقویت خلق و خو و قدرت ذهنی شما شود. این مسئله به ویژه زمانی که با شرایط یا مشکلات استرس‌زا دست و پنجه نرم می‌کنید، حائز اهمیت بیشتری است.

روش‌های استفاده از آویشن

 آویشن در بسیاری از دستورهای آشپزی مورد استفاده قرار می‌گیرد؛ در این میان از ساقه و برگ‌های آن در انواع خوراک‌ها استفاده شده و گاهی نیز از کل گیاه یا شکل خشک شده آن استفاده می‌کنند. به صورت متداول آویشن را در پخت سوپ، انواع سس، خوراک‌های گوشتی و نیز برای طعم بخشیدن و تزئین غذا یا گارنیش به کار می‌برند. 

همچنین گاهی برگ‌ها را از ساقه جدا کرده و آن را بعد از خشک کردن پودر کرده یا به همان صورت خشک مورد استفاده قرار می‌دهند. روش دیگر مصرف آویشن استفاده از آن به عنوان دمنوش یا چایی است؛ هرچند موارد استعمال آن به صورت روغن یا استفاده از آن به دلیل عطر و بوی خاصش در تهیه انواع کرم‌های بدن نیز مرسوم است.

البته آویشن اگرچه یه ماده گیاهی و بی‌خطر به نظر می‌رسد، اما ممکن است مشکلاتی را برای افراد ایجاد کند. به عنوان نمونه ممکن است مصرف آویشن در افرادی که با بیماری‌هایی همچون حساسیت معده یا ضعف معده دست و پنجه نرم می‌کنند، باعث بروز اختلالات گوارشی شود.

اما در مجموع این گیاه تا به حال اثرات آلرژی زا یا عوارض جانبی خطرناک دیگری از خود نشان نداده است و افراد می‌توانند به صورت مرتب از آن در برنامه غذایی روزانه خود استفاده کنند.

نظر شما در مورد آویشن و فواید آن چیست؟ آیا شما هم به صورت روزمره از این گیاه در رژیم غذایی روزانه استفاده می‌کنید؟ آویشن برای شما چه فوایدی داشته است؟ نظرات خود را با ما در ۷۲۴پرس در میان بگذارید.