از مارچوبه و خواص آن چه می‌دانید؟

این روزها به لطف پخش سریال «هیولا»، بسیاری از مردم علاقمند شدند کمی بیشتر در مورد مارچوبه اطلاعات به دست بیاورند. مارچوبه یکی از گیاهان مفید است که اگرچه همچون سیر دارای رایحه خاصی است، اما در عوض سرشار از فواید متعددی است که باعث می‌شود افراد تشویق شوند بشقاب خود را از آن پر کرده و از این ابرخوراکی بهاری بیشتر در رژیم غذایی روزانه خود استفاده کنند.

این ماده غذایی به رنگ سبز روشن بوده و مملو از انواع مواد معدنی و ویتامین‌های ضروری است که از آن جمله می‌توان به ویتامین A، ویتامین C، ویتامین E، ویتامین K و ویتامین B6 اشاره کرد. در کنار این ویتامین‌های مفید، مارچوبه همچنین سرشار از مواد معدنی همچون فولات آهن، کلسیم، مس و نیز پروتئین و فیبر است. با توجه به این حجم مواد مغذی و مفید پربیراه نیست اگر بگوییم مارچوبه دارای اثراتی جدی روی بهبود سلامت انسان است.

به همین خاطر مردم حتماً باید در طول فصل به بار نشستن این گیاه یعنی فصل بهار، از آن نهایت بهره‌برداری را بکنند. دست کم این نظر متخصص تغذیه ساکن نیویورک «کری گانز» (Keri Gans) است که خود کتابی در مورد برنامه غذایی روزانه تحت عنوان «تغییرات کوچک رژیم غذایی» (The Small Change Diet) نوشته است. او معتقد است که مارچوبه در تمام اشکال خود همچون بخارپز، گریل شده و پخته و در کنار انواع مختلف خوراکی‌ها همچون پاستا یا حتی میگوی کبابی خوشمزه و لذیذ است. 

مطلب مرتبط: میوه و سبزیجات پرخاصیت مناسب فصل پاییز

اما این سبزی پرخاصیت همچون دیگر انواع میوه و سبزیجات دارای یک سری خواص و تأثیرات شگفت‌انگیز روی سلامت انسان است که بد نیست کمی بیشتر در مورد آنها بدانید.

کمک به کاهش وزن و رفع مشکل چاقی

واقعیت مهمی که در این زمینه باید مد نظر قرار دهید، ذکر این نکته است که مارچوبه خوشبختانه حاوی مقادیر اندکی چربی و کالری است. در واقع یک فنجان مارچوبه تنها ۳۲ کالری انرژی دارد. اما این تمام داستان نیست، چرا که مارچوبه از طرف دیگر حاوی مقادیر قابل توجهی فیبر محلول است که باعث شده است این سبزی انتخابی عالی برای افرادی باشد که به دنبال کاهش وزن هستند. 

از آنجایی که فرآیند هضم فیبر در بدن انسان به کندی صورت می‌گیرد، در نتیجه فرد مدت بیشتری احساس سیری کرده و از پرخوری به ویژه در فاصله بین وعده‌های غذایی اصلی، نجات پیدا می‌کند. دکتر گانز به این مسئله اشاره کرده و می‌گوید فیبر با سیر نگهداشتن افراد و جلوگیری از ریزه خواری به فرآیند کاهش وزن کمک می‌کند. از طرف دیگر بد نیست بدانید تحقیقات نشان داده‌اند که مارچوبه همچنین ممکن است باعث کاهش سطح کلسترول خون شود.

مطلب مرتبط: ۱۵ توصیه متخصصان تغذیه برای کاهش وزن

البته توصیه شده که برای آنکه از حداکثر پتانسیل این خاصیت شگفت انگیز، بهتر است از مارچوبه در کنار تخم مرغ پخته شده استفاده شود. ظاهراً ترکیب این سبزی غنی از فیبر در کنار پروتئین موجود در تخم مرغ باعث می‌شود این احساس سیری دوام بیشتری داشته باشد.

بهبود و حفظ سلامت مجاری ادراری

مارچوبه حاوی سطوح بالایی از نوع خاصی از اسیدهای آمینه موسوم به «آسپاراژین» (asparagine) است که یک ادرار آور طبیعی است. به عبارت دیگر خوردن مقدار بیشتری مارچوبه به دفع ادرار و نمک از بدن کمک می‌کند که درنهایت افراد را از گرفتار شدن به بیماری‌هایی همچون عفونت مجاری ادراری نجات می‌دهد.

مطلب مرتبط: به سرعت از شر عفونت ادراری خلاص شویم!

این مسئله به ویژه برای بانوان حائز اهمیت است؛ چرا که اگر زنان نتوانند به میزان کافی دفع ادرار را انجام دهند، ممکن است به عفونت مجاری ادراری مبتلا شوند. کری گانز در این رابطه توضیح می‌دهد که ممکن است رژیم غذایی غنی از مارچوبه بتواند جلوی ابتلا به انواع دردناک عفونت اداری و نیز پیشرفت بیماری را بگیرد. از آنجایی که مصرف مارچوبه به دلیل خاصیت مدر بودن آن تعداد دفعات استفاده از سرویس بهداشتی را افزایش می‌دهد، از این طریق باعث دفع باکتری‌های مولد بیماری از مجاری ادراری می‌شود.

گیاهی مملو از آنتی اکسیدان

مارچوبه و به ویژه انواع بنفش رنگ آن مملو از آنتی اکسیدان‌هایی است که مسئول اصلی ایجاد رنگ قرمز، آبی و بنفش انواع میوه و سبزیجات هستند. مهم‌ترین و شناخته شده‌ترین خاصیت آنتی اکسیدان مبارزه آن با اثرات مخرب رادیکال‌های آزاد روی بافت‌ و اندام‌های مختلف بدن است. به همین دلیل بسیار مهم است که حین تهیه کردن مارچوبه از پخت بیش از اندازه آن جلوگیری کنید تا این خواص شگفت‌انگیز از بین نرود. از سوی دیگر از آنجایی که میوه و سبزیجات رنگی معمولاً با پخته شدن خاصیت بیشتری پیدا می‌کنند؛ لذا پختن اندک آنها هم شما را از بخشی از این خواص محروم می‌کند. پس کلید اصلی استفاده بهینه از مارچوبه، پخت کافی و به اندازه آن است. 

مطلب مرتبط: مواد غذایی سرشار از آنتی اکسیدان

پختن سبزیجات به فعال شدن فاکتورهای مهم ضد سرطانی آنها کمک می‌کند؛ همین مسئله اهمیت روش تهیه آنها را یادآوری می‌کند. به گفته کری گانز اگر مارچوبه بیش از اندازه لازم در آب جوشیده شود، ویتامین‌های خود را از دست داده و این مواد مغذی وارد آب در حال جوش شده و به هدر می‌روند.

 مارچوبه حاوی مقادیر زیادی ویتامین E است

در میان انواع مواد مغذی و مفید، مارچوبه منبع خوبی از ویتامین E است که خود به عنوان یک آنتی اکسیدان مهم شناخته می‌شود. این ویتامین باعث تقویت سیستم ایمنی بدن انسان شده و از سلول‌های ما در برابر تأثیرات مخرب و زیان آور رادیکال‌های آزاد محافظت می‌کند.

مطلب مرتبط: با فواید ویتامین E برای بدن آشنا شوید

برای بهره‌برداری حداکثری از این این خواص، بهتر است مارچوبه را با مقدار کمی روغن زیتون سرخ کنید. به گفته این متخصص تغذیه در حضور مقداری چربی، بدن انسان بهتر می‌تواند ویتامین E را جذب کرده و از خواص آن بهره‌مند شود. همچنین پختن مارچوبه با روغن زیتون هم ایده خوبی است که باعث می‌شود در کنار جذب ویتامین، از خواص این چربی سالم و مفید نیز استفاده کنید.

 کمک به بهبود خلق و خو

بد نیست بدانید مارچوبه همچنین به دلیل وجود ویتامین E به نوعی روی هورمون‌های جنسی زنانه یعنی «استروژن» (estrogen) و مردانه یعنی «تستسترون» (testosterone) اثر می‌گذارد. در کنار این ویتامین، این گیاه همچنین حاوی ویتامین B6 و فولات است و این مسئله باعث شده که از مارچوبه به عنوان یک محرک جنسی طبیعی یاد شود.

بهبود وضعیت کبد

افرادی که عادت بد مصرف نوشیدنی‌های مضر را دارند ممکن است بعد از یک شب زیاده‌روی در نوشیدن آنها، صبح روز بعد از خود با یک صبحانه چرب پذیرایی کنند تا حال‌شان بهتر شود. اما یافته‌های علمی نشان داد که ممکن است انتخاب مارچوبه گزینه بهتری برای این گروه باشد.

به گزارش ۷۲۴پرس دات کام، در جریان یک تحقیق انجام شده در سال ۲۰۰۹، محققان با بررسی سلول‌های کشت شده آزمایشگهی دریافتند مواد معدنی و اسیدهای آمینه موجود در مارچوبه می‌توانند از سلول‌های کبدی در مقابل اثرات سمی این نوشیدنی‌های محافظت کنند. نتایج این بررسی‌ها در «ژورنال علم تغذیه» منتشر شد.

مطلب مرتبط: با شش علامت مشکل کبدی آشنا شوید

مارچوبه و اثرات ضد نفخ

وقتی صحبت از مواد غذایی ضد نفخ به میان می‌آید، باید اذعان کرد که مارچوبه دستی پر در این زمینه دارد. بد نیست بدانید سبزیجات در مجموع باعث بهبود سلامت کلی دستگاه گوارش و عملیات هضم غذا در بدن انسان می‌شوند که البته این مسئله نیز به خاصیت انواع فیبرهای محلول و نامحلول موجود در آنها بازمی‌گردد.

از سوی دیگر با تشکر از «پریبیوتیک‌» و کربوهیدرات‌ها که قابل هضم نیستند، تعادل باکتری‌های مفید در بدن حفظ می‌شود. از طرف دیگر پروبیوتیک‌ها هم باعث کاهش ایجاد گاز در دستگاه گوارش می‌شوند و در نهایت مارچوبه یک ادرار آور طبیعی است که مایعات زیادی را از بدن دفع کرده و از این راه جلول نفخ شکم را می‌گیرد.

مطلب مرتبط: تفاوت پروبیوتیک و پریبیوتیک در چیست؟

مارچوبه منبعی غنی از اسید فولیک است‌‌

لازم به یادآوری است که مارچوبه قادر است ۲۲% از نیاز روزانه بدن شما به اسید فولیک را برطرف کند. اسید فولیک به ویژه برای بانوانی حائز اهمیت است که قصد بچه دار شدن داشته یا در حال سپری کردن دوران بارداری هستند. به گفته متخصص تغذیه این ماده از بروز «نقص لوله عصبی» در جنین جلوگیری می‌کند. 

به گزارش ۷۲۴پرس (724Press.com)، در جریان یک مطالعه در سال ۲۰۰۹ مشخص شد که مکمل‌های غذایی حاوی اسید فولیک باعث کاهش پنجاه درصدی ریسک زایمان زودرس می‌شوند. البته لازم است که این مکمل‌ها دست کم از یک سال قبل از بارداری مصرف شوند. بدین ترتیب زنان مصرف کننده اسید فولیک در مقایسه با دیگران، شانس بیشتری برای داشتن یک نوزاد سالم دارند.

منبعی غنی از ویتامین K

در کنار دیگر سبزیجات برگ‌دار و سبز رنگ، مارچوبه نیز منبع خوبی از ویتامین کا است. این ویتامین به ویژه در زمینه انعقاد خون حائز اهمیت است. فرآیندی که بدن ما کمک می‌کند با تشکیل لخته، از خونریزی‌ بیشتر جلوگیری کند. از سوی دیگر این ویتامین در سلامت استخون‌ها نیز نقشی مهم برعهده دارد.

بسیاری از مردم براین باور هستند که کلسیم در سلامت استخوان‌ها نقش مهمتری برعهده دارد؛ این درحالی است که ویتامین K نیز به همان اندازه اهمیت دارد. همچنین این ویتامین به بدن در جذب کلسیم بیشتر کمک می‌کند.

بهبود وضعیت روحی و مقابله با بیماری افسردگی

مارچوبه غنی از فولات است؛ نوعی ویتامین B که از نظر احساسی شما را سرحال نگه داشته و از کج خلقی و زود رنجی افراد جلوگیری می‌کند. محققان در جریان بررسی‌های خود متوجه ارتباط بین سطوح پایین فولات و ویتامین B12 در افرادی شدند که از بیماری افسردگی رنج می‌بردند.

این مسئله باعث شد که تعدادی از پزشکان مصرف روزانه هر دو نوع ویتامین را به بیماران خود توصیه کنند. مارچوبه همچنین دارای سطوح بالایی از «تریپتوفان» (tryptophan) است؛ اسید آمینه‌ای که در بهبود حالات روحی انسان حائز اهمیت است.

 خواص ضد سرطانی

بد نیست بدانید مارچوبه در کنار سبزیجات دیگری همچون کلم و کلم بروکسل (کلم فندقی) و نیز آووکادو منبعی غنی از «گلوتاتیون» (glutathione) است. این ماده یک ترکیب مسمومیت زدا است که به از بین بردن ترکیبات مضر و به ویژه عوامل سرطان زایی همچون رادیکال‌های آزاد کمک می‌کند.

این مسئله به روشنی نشان می‌دهد چرا مصرف مارچوبه ممکن است به بدن در مقابله و محافظت در مقابل انواع خاصی از سرطان همچون سرطان استخوان، سینه، سرطان روده، سرطان حنجره و سرطان ریه کمک کند.

مطلب مرتبط: با خوردن این مواد غذایی به جنگ سرطان بروید

در پایان این مطلب به نظر شما حیف نیست چنین سبزی پرخاصیت و مغذی جایی در برنامه غذایی روزانه شما نداشته باشد؟ پس اگر به دنبال راهی برای بهبود سلامت، کاهش وزن، پرهیز از افسردگی و جلوگیری از ابتلا به انواع سرطان هستید، مصرف مارچوبه را از قلم نیندازید.

نظر شما در مورد این سبزی پرخاصیت چیست؟ نظرات خود را ما در ۷۲۴پرس در میان بگذارید.