با استرس های خود چگونه روبرو شویم؟

بنا بر آمار یک مطالعه‌ی صورت گرفته، به طور متوسط پنج سال و نیم از زمان عمر ما صرف لحظات استرس و نگرانی می‌شود. این استرس‌ها می‌تواند شکل‌های مختلفی داشته باشند. به طوری که از مشکلات مالی گرفته تا دیر رسیدن به قرار شام را در بر می‌گیرند. از این رو، هر انسان بزرگسالی، روزانه دو ساعت و یازده دقیقه از زمان خود را در استرس به سر می‌برد.

طی یک نظرسنجی که با حمایت مالی شرکت تولید کننده‌ی داروهای گیاهی A. Vogel برگزار شد، ۲۰۰۰ بزرگسال بریتانیایی با شرکت تحقیقاتی OnePoll وارد مصاحبه شدند. نتایج نشان داد که شایع‌ترین عامل استرس در بزرگسالان، دیر شدن و اتمام وقت برای انجام یک کار است که به دنبال شرایطی چون گیر کردن در ترافیک و مشکل سلامتی یکی از اعضای خانواده، خود را بیشتر نشان می‌دهد.

ضرب‌العجل‌ها، ناتوانی در پرداخت هزینه، افزایش وزن و بدهی‌ها هم جزو ده عامل اول استرس‌زا هستند.۶۳ درصد مردم اعلام کرده‌اند که در محل کار خود احساس استرس می‌کنند. حتی موقعیت‌های شاد مانند روابط، جشن تولد و کریسمس هم بالاترین تنش‌های روانی را به همراه خود دارند.

جای تعجب نیست که خویشاوندان همسر هم جزو عوامل استرس‌زای در صدر فهرست محسوب می‌شوند! سن۳۶ سالگی، اوج اضطراب افراد است. با رسیدن به سن ۳۶ سالگی، استرس ممکن است به حدی اوج بگیرد که باعث ‌بی‌خوابی و مشکلات سلامتی فرد شود.

دکتر "مارگارت ریچی" استادیار دانشگاه وست آو اسکاتلند در این خصوص می‌گوید:

بدن ما در رویارویی با استرس، خصوصا استرس‌هایی که به آن‌ها اشاره کردیم، دچار تغییرات بیوشیمیایی می‌شود که نتیجه‌ی آن تاثیرات منفی بر سیستم ایمنی است که همین امر باعث می‌شود تا بیشتر در معرض آنفولانزا و سرماخوردگی در زمستان قرار بگیریم.

ایستادن در یک صف طولانی، مشکلات کامپیوتر، بحث و جدال با یک شریک و سیستم‌های تلفن خودکار از دیگر علل شایع استرس هستند. امور جاده‌ای، اسباب‌کشی، تسویه‌ی صورتحساب خرید و شنیدن صدای پارس سگ هم جزو ۵۰ عامل اول استرس به شمار می‌آیند. ۸۱ درصد از شرکت کنندگان این نظرسنجی اعلام کردند که پنج شب در ماه گذشته را به علت استرس نخوابیده‌اند. دو سوم آن‌ها هم تاکید کرده‌اند که سلامت آن‌ها به علت استرس هایشان به خطر افتاده است.

یک سوم از پاسخ دهندگان هم کار خود را همراه با استرس انجام می‌دهند و یک چهارم هم به علت استرس کار، از شغل خود استعفا داده بودند.  

نشانه‌های استرس

دکتر «مگان آرول» روانشناس برجسته و نویسنده‌ی کتابی به نام «به سوی بهبود حرکت کنید» نوشته است:

استرس با روش‌های مختلف بر روی ذهن و بدن ما تاثیرات زیادی می‌گذارد که عوارض آن به شکل فیزیکی برای خیلی از ما آشکار می‌شود.

استرس می‌تواند نتیجه‌ی مسئولیت‌های بیش از حد باشد و همیشه این احساس را در شما ایجاد می‌کند که کاری برای انجام دادن دارید. بنابراین بایستی خودتان را در اولویت قرار دهید.  از این رو تمرین کنید که با خودتان مهربان‌تر باشید.  

این بدان معنی است که زمان استراحتی برای خود در نظر بگیریم، به بعضی درخواست‌ها نه بگوییم و مهم‌تر از همه این که خود را برای مسائل‌ بی اهمیت سرزنش نکنیم. همه‌ی ما در درون خود یک منتقد داریم که می‌تواند مهربان‌تر باشد.

۱. ضربان بالای قلب: ضربان بالای قلب می‌تواند نشانه‌ای از استرس باشد که بدن به صورت جنگ یا گریز به آن واکنش نشان می‌دهد.

۲. از دست دادن تمرکز: وقتی استرس دارید به سختی می‌توانید بر روی یک موضوع تمرکز کنید.

۳. نمی توانید یک جا بنشینید: ‌بی‌قراری نشان می‌دهد که استرس در حال تبدیل شدن به یک معضل است که باید رفع شود.

۴. میل جنسی ندارید: از دست دادن میل جنسی می‌تواند علت و معلول استرس باشد.

۵. ناراحتی معده: روده و مغز با یکدیگر ارتباط مستقیمی دارند؛ بنابراین وقتی ذهن شما دچار استرس می‌شود، ممکن است دچار اسهال و یبوست شوید.

۶. خواب پریشانی دارید: مشکل اینجا است که استرس شما در خواب‌تان هم شریک است!

۷. صدای خود را از دست می‌دهید: هنگام استرس، الگوهای تنفسی شما دچار اختلال می‌شود و همین امر بر روی صدای صحبت کردن شما هم تاثیر می‌گذارد.

۸. پرخاشگر می‌شوید: استرس می‌تواند تحریک پذیری ما را افزایش دهد و باعث شود تا با نزدیکان خود وارد جر و بحث شویم.

۹. احساس عجز و ناتوانی دارید: احساس ضعف یکی از نشانه‌های شایع استرس غیر قابل تحمل است.

۱۰. در برابر سرما ضعیف هستید: از آنجا که استرس، سیستم دفاعی بدن را ضعیف می‌کند، مدام دچار عفونت و سرماخوردگی‌های مکرر هستید.

در استرس، چه اتفاقاتی در داخل بدن می‌افتد؟

وقتی دچار استرس می‌شوید، خون وارد مغز، قلب، ریه‌ها و عضلات شده و با ایجاد یک پاسخ جنگ یا گریز، احساس فرار از خطر به شما دست می‌دهد. طبیعتا ضربان قلب برای پمپ کردن این مقدار خون به این بخش‌ها، افزایش پیدا می‌کند. در نتیجه اکسیژن بیشتری مورد نیاز است از این رو سرعت تنفس شما هم بیشتر می‌شود. ضمن این که میزان عرق هم برای مقابله با افزایش گرمای بدن زیادتر می‌شود.

از طرفی سطح قند خون به طور چشمگیری زیاده شده تا قند لازم برای تغذیه‌ی مغز و عضلات درگیر فراهم شود و همین امر باعث تنگ شدن رگ‌ها می‌شود.

برای مقابله با استرس، چه باید کرد؟  

۱. در ذهن خود شعری را تکرار کنید: این کار یک روش پایه در کاهش استرس است.

۲. با استفاده از یک هدفون از سر و صدا فاصله بگیرید: این راهکار در خصوص محیط‌های شلوغ جواب می‌دهد؛ چرا که سر و صدای پس‌زمینه اجازه نمی دهد که تمرکز کافی داشته باشید و اوضاع خود را کنترل کنید.

۳. تقسیم وظایف کنید: ما به راحتی می‌توانیم دچار استرس شویم؛ چون بیش از حد کار می‌کنیم. با تقسیم وظایف بر این احساس غلبه کنید.

۴. آشپزی کنید: آشپزی کردن می‌تواند تمرکز شما را برگرداند و ذهن و بدن شما را درگیر موضوع جدیدی کند.

۵. موهای خود را کوتاه کنید: البته این راهکار زمانی جواب می‌دهد که آرایشگر شما اهل گپ و گفت باشد. یک گفتگوی ساده با شخص دیگر می‌تواند سطح استرس شما را کاهش دهد.