مدتی خوابیده‌اید و متوجه نشده‌اید دست‌تان زیر بدن‌تان مانده حالا دست‌تان کرخت شده و انگار عضوی از بدن شما نیست؛ یکی از پاها را بر روی دیگری گذاشته‌اید و ناگهان سوزن سوزن شدید پا هنگام ایستادن دردناک جلوه می‌کند؛ میله‌ی بالای سر خود را در اتوبوس گرفته‌اید و بعد از مدتی متوجه درد و بی حسی در آن می‌شوید؛ شاید این حالات برای بسیاری از شما رخ داده باشد و یادآور مشکلی به نام بی‌حس شدن است. برای این‌که بدانید کدام بی‌حس شدگی در دست‌ها معمولی است و کدام را باید بیشتر بررسی کرد با ۷۲۴پرس همراهی کنید.
احساس بی‌حسی یا سوزن سوزن شدن در دست‌ها رنج‌آور است اما خوشبختانه این احساس گزگز خیلی سریع با تغییر وضعیت بدن و یا حرکت سریع و محکم عضو از بین می‌رود. اگرچه رخ دادن موقتی و با فاصله‌ی این مشکل طبیعی است، اما اگر همین کرختی به دفعات تکرار شود می‌تواند به عنوان نشانه‌ای از یک مشکل اساسی باشد. سندروم تنگی کانال مچ اصلی‌ترین دلیل بروز احساس طولانی مدتِ بی‌حسی در دست‌ها است. بیماری‌های مربوط به دیسک و یا عصب تحت فشار در ناحیه‌ی گردن نیز بی‌تقصیر نیستند. به هر صورت بهتر است برای تعیین علت اصلی این مشکل و دریافت یک برنامه‌ی کارآمد برای کنترل و کاهش علائم آن به یک پزشک مراجعه کنید.
در این مقاله سعی شده راهکارهای مفیدی برای کنترل و بهبود کرختی در ناحیه‌ی دست‌ها ارائه شود. این راهکار‌ها در سه مرحله ارائه شده‌اند؛ ابتدا به شما کمک می‌کنند بی حسی موقتی را کنترل کنید، سپس نحوه‌ی مواجه با بی‌حسی ناشی از مشکلات اعصاب تحت فشار را بررسی کرده و در آخر با ارائه‌ی چند اقدام مؤثر به شما در کنترل کرختی ناشی از عوامل اساسی و مهم کمک می‌کنند. بی‌شک انجام و در نظرگرفتن این پیشنهادات بعد از انجام مراحل تشخیصی توسط پزشک، به شما کمک شایان توجهی خواهد کرد.
مقاله مرتبط: ۴ نکته مفید برای افزایش انعطاف و دامنه حرکتی اعضای بدن
گام اول: اگر فقط گاهی اوقات دست‌های‌تان کرخت و بی‌حس می‌شود
اگر فقط بعضی اوقات دست‌تان بی‌حس می‌شود یا به اصطلاح خواب می‌رود و بعد گرفتار یک احساس سوزن‌سوزن شدن نامطلوب می‌شوید موارد زیر را مدنظر قرار داده و برای کمک به خود از آن‌ها بهره ببرید.
۱. دست‌های خود را در وضعیت راحت و خنثی قرار دهید
خواب رفتن و سوزن‌سوزن شدن دست معمولاً زمانی که روی دست خود خوابیدید یا آن‌هارا در وضعیت نامناسب و بدی نگه داشته‌اید رخ می‌دهد؛ بنابراین یک اقدام مفید این است که وضعیت دست تغییر دهید، دست و بازوی خود را رها و شل کنید و آرنج و مچ‌تان را در یک راستا و صاف قرار بدهید.
۲. تا زمانی که حس کرختی از بین برود دست خود را تکان بدهید
اگر تا ۳۰ ثانیه بعد از جابه‌جایی و تغییر وضعیت دست‌تان، کرختی از بین نرفت شروع کنید به تکان دادن دست از ناحیه مچ. با قدرت دست‌ها را تکان بدهید؛ اما نه آن‌قدر که مفاصل دست‌تان به صدا دربیاید. اگر روی دست‌های خود خوابیده باشید برای این‌که مدت طولانی اعصاب و گردش خون در آن ناحیه تحت فشار بوده یا اگر برای مدتی دست خود را در وضعیت نامناسبی نگه داشته باشید و در نتیجه گردش خون در دست‌ها به خوبی انجام نگرفته باشد، کرختی و سستی برای زمان بیشتری طول می‌کشد.
۳. دست خود را زیر جریان آب گرم بگیرید
اگر مراحل قبل را انجام دادید و نتیجه نگرفتید از جریان آب گرم کمک بگیرید به این صورت که برای ۳-۲ دقیقه دست‌ها را زیر جریان آب گرم با دمای ۳۲ تا ۳۸ درجه‌ی سانتیگراد نگه داشته به آرامی دست و مچ را حرکت بدهید. مطمئن باشید که آب گرم است نه داغ. آب گرم به بهتر شدن جریان خون در ناحیه‌ای که گرفتار بی‌حسی شده کمک کرده آن‌را بهبود می‌بخشد. استفاده از آب گرم به خصوص برای بهبود علائم مشکلات اساسی عامل بی‌حسی مثل سندروم کانال مچ و بیماری رینود هم مفید است.
۴. مراجعه به پزشک
اگر به دفعات درگیر بی‌حسی دست‌ها شدید و یا اگر این کرختی‌ها به صورت نامتقارن بود بهتر این است که به یک پزشک مراجعه کنید. کرختی اگر موقتی بود و فقط گاهی اوقات بروز پیدا کرد طبیعی است، اما اگر این وضعیت مکرراً رخ داد، طولانی مدت بود و به راحتی و با راه‌های کمکی بهبود پیدا نکرد و حتی اگر فقط یک سمت را درگیر کرد باید این وضعیت را به عنوان نشانه‌ای از یک مشکل جدی‌تر یعنی آسیب‌دیدگی یا تغییر شکل عصب در نظر گرفت. سندروم تنگی کانال مچ عمده‌ترین مشکل مرتبط با شرایط اعصاب ناحیه‌ی دست و بازو و مسبب بی‌حسی به حساب می‌آید. با رتبه‌ی پائین‌تری می‌توان به بیماری‌های فیبرو‌میالژیا، مولتیپل اسکلروز یا ام اس و ناهنجاری‌ها و مشکلات ستون فقرات اشاره کرد.
در صورتی که بر اثر یک حادثه دچار بی‌حسی دست‌ها شدید و یا اگر علائمی همچون سرگیجه، اشکال در تکلم، ضعف، سردرد و یا گیجی را تجربه کردید در اولین فرصت به یک پزشک متخصص مراجعه کنید.
مقاله مرتبط: تمرینات کششی مفید برای افزایش انعطاف‌پذیری
گام دوم: مواجهه با بی‌حسی ناشی از مشکلات اعصاب ناحیه‌ی دست
بهترین راه برای تشخیص علت اصلی بی‌حسی مقاوم، ماندگار و مکرر در دست‌های‌تان مراجعه به پزشک است. در این حالت با پزشک خود گفتگوی آگاهانه‌ای داشته باشید. شما باید بدانید که دلیل اصلی ایجادکننده‌ی کرختی و مورمور شدن دست‌های‌تان چیست، چه کارهایی باید انجام دهید و از انجام چه کارهایی باید پرهیز کنید و چه کنید تا شرایط شما مطلوب و تحمل پذیر بشود.
۱. موقعیت دقیق درگیر بی‌حسی را برای پزشک‌تان مشخص کنید
مشکلات و آسیب‌های مختلف به اعصاب، تظاهرات بالینی مختلفی را به دنبال داشته و در نتیجه قسمت‌های مختلفی را درگیر کرختی می‌کند. بنابراین با ارائه‌ی توضیحی دقیق، به دکترتان کمک می‌کنید تا تشخیص درستی داشته باشد و عصب درگیر را پیدا کند. پزشک با معاینه‌ی دست و بازو و دامنه‌ی حرکتی دست‌ها و انگشتان و حتی در صورت لزوم با گرفتن تصویر رادیوگرافی عامل اساسی کرختی را تشخیص می‌دهد.
به طور مثال بی‌حسی انگشتان شست، اشاره، میانی و انگشتری- و همینطور پهلوی کف دست در کنار این انگشتان- علائم بیماری سندروم تنگی کانال مچ است. اگر وقتی که آرنج‌تان را خم می‌کنید بی‌حسی در انگشت انگشتری و کوچک بروز می‌کند سندروم تنگی کانال عصب زندی مطرح می‌شود و اگر بی‌حسی و درد در نواحی بالایی دست‌تان متمرکز می‌شود، عصب ساعد تحت فشار است.
۲. در طول کار کشش‌های دوره‌ای داشته باشید
اگر مجبور به انجام کارهای تکراری که دست را تحت فشار قرار می‌دهند مثل تایپ کردن هستید، چند مرتبه دست‌های‌تان را بکشید. هر ۲۰ تا ۳۰دقیقه یک‌بار دست‌ها را به حالت دعا در فاصله‌ی ۱۵ سانتیمتری جلوی سینه‌ی خود نگه داشته و با حفظ حالت دست‌ها، آرنج را به سمت بالا حرکت بدهید تا جائی که در بازوها احساس کشیدگی کنید. این کشش را برای ۱۰ تا ۲۰ ثانیه حفظ کنید و بعد دست‌ها را رها کرده و در حالت آرامش قرار دهید.
تمرین دیگری که می‌توانید انجام دهید این است که دست راست خود را مستقیم در جلوی خود نگه داشته، دست را از مچ خم کنید بگونه‌ای که روی دست به سمت شما و کف دست به سمت بیرون باشد. به کمک کف دست چپ تمام انگشتان سمت راست را به آرامی به سمت خودتان بکشید تا جائی که در روی دست و بازو احساس کشیدگی کنید. برای ۱۰ تا ۲۰ ثانیه در این وضعیت بمانید و بعد این کار را با دست دیگر انجام دهید.
۳. حمام متناوب دست در آب گرم و سرد کارساز است
یک سطل گود و بزرگ را با آب سرد و سطل دیگری را با آب گرم- نه داغ- پر کنید. دست‌ها و بازوها را ۲ تا ۳ دقیقه در آب سرد نگه داشته و بعد به همین میزان در سطل آب گرم قرار دهید. این تناوب را سه دفعه انجام دهید. هر روز یا در زمان‌هایی که احساس کردید دست‌های‌تان کرخت و بی‌حس شد این عمل را انجام دهید.
۴. از مچ‌بند استفاده کنید
اگر سندروم تنگی کانال مچ دارید در طول خواب شبانه از مچ‌بند استفاده کنید تا دست‌تان در طول شب به شکل نامناسبی قرار نگیرد. از پزشک معالج خود بخواهید مچ‌بندی مناسب به شما معرفی کند.
۵. آرنج‌بند مناسب به کار ببرید
مبتلایان به سندروم کانال عصب زندی بهتر است حین خواب شبانه از آرنج‌بند استفاده کنند. اگر بخواهید ناحیه‌ی کانال عصب زندی در ساعد خود را با باند بانداژ کنید مشکل شما بدتر خواهد شد بنابراین بهترین کار این است که از یک آرنج‌بند طبی کمک بگیرید. برای انتخاب یک آرنج‌بند مناسب از دکترتان مشاوره بگیرید و بعد از تهیه از آن حتماً در هنگام خواب استفاده کنید. به غیر از این می‌توانید از یک حوله استفاده کنید، آن را دور ناحیه‌ی درگیر بپیچید و با کمک یک نوار پهن ثابت کنید.
۶. داروی کورتیزون در صورت صلاح‌دید پزشک کمک‌کننده خواهد بود
اگر با انجام فعالیت‌های معمول روزانه بی‌حسی، گزگز و درد به سراغ شما آمد از پزشک خود بخواهید تا برای کمک به تحمل شرایط و بهبود علائم از داروی کورتیزون استفاده کند. بعد از تزریق این دارو موقتاً علائم تخفیف پیدا می‌کند. البته باید از این مسئله آگاه باشید که تا ۱ الی دو روز اول در محل تزریق درد و التهاب را تجربه خواهید کرد که در این شرایط می‌توانید در سه ساعت اول از کمپرس یخ هر ۱۵ دقیقه یک‌بار کمک بگیرید.
ممکن است پزشک برای شما داروی خوراکی کورتیکواستروئیدی هم تجویز کند دارویی مانند پردنیزون. نکته‌ی قابل توجه در باب این درمان این است که اگر دیابت دارید حتماً پزشک‌تان از بیماری‌تان آگاه باشد چرا که کورتیکواستروئید باعث بر هم زدن تعادل کنترلی انسولین شده و میزان قند خون را تا حد قابل توجهی بالا خواهد برد.
۷. اگر بی‌حسی دست‌ها به دلیل مشکلات ناحیه‌ی گردن است از یک پزشک فیزیوتراپ کمک بخواهید
از آن‌جا که اعصاب دست از ناحیه‌ی گردن منشعب شده، مشکلات ستون فقرات در این ناحیه منجر به بروز کرختی در دست‌ها، بازوها و انگشتان می‌شود. در صورت لزوم از پزشک معالج خود بخواهید شما را به یک فیزیوتراپ و یا متخصص کایروپراکتیک ارجاع بدهد. بعضی از مشکلات مهره‌ها و دیسک‌ها در این ناحیه مثل فتق دیسک با تشخیص فیزیوتراپ نیاز به اعمال جراحی خواهند داشت.
۸. در صورت لزوم، مصرف سیگار و یا مشروبات الکلی را قطع کنید
مصرف سیگار و یا نوشیدن فراوان مشروبات الکلی می‌تواند منجر به تنگ شدن مسیر جریان خون و بدتر شدن مشکلات اعصاب بشوند. بنابراین اگر جزو هر کدام از این دو دسته باشید بهتر است با کمک گرفتن از پزشک در جستجوی راهی برای ترک یا کاهش مصرف سیگار یا نوشیدنی‌های الکلی باشید.
گام سوم: چگونه با مشکلات اساسی ایجاد کننده‌ی بی‌حسی مدارا کنید
۱. مصرف مکمل ویتامین B12
از پزشک‌تان بپرسید آیا لازم است مقدار بیشتری ویتامین B12 دریافت کنید یا نه. کمبود ویتامین B در بدن علائم زیادی ایجاد می‌کند که از آن جمله می‌توان به بی‌حسی دست و پا، مشکلات حفظ تعادل، مشکلات تفکر، ضعف و زرد شدن رنگ پوست اشاره کرد. اگر این علائم را در خود مشاهده کردید احتمالاً دچار کمبود ویتامینی شده‌اید و باید با تغییر رژیم غذایی خود و یا دریافت مکمل‌های دارویی این کمبود را برطرف کنید. منبع ویتامین B12 گوشت قرمز، گوشت مرغ و سایر طیور اهلی، غذاهای دریایی، فرآورده‌های لبنی و تخم‌مرغ است. گیاهان فاقد این ویتامین هستند بنابراین افراد گیاهخوار ریسک بالایی در ابتلا به کمبود این ویتامین دارند و بهتر است از مکمل دارویی آن استفاده کنند. در کل قبل از هر اقدامی بهتر است با پزشک مشاوره داشته باشید و از مصرف خودسرانه‌ی داروها بپرهیزید.
۲. کنترل سطح قند خون
اگر دیابت دارید بهتر است که سطح قند خون‌تان را کنترل کنید. یکی از انواع آسیب‌هایی که به اعصاب فشار وارد می‌آورد، بیماری اعصاب دیابتی است که به سطح بالای قند خون و سطح پائین میزان انسولین در بدن مرتبط است. از پزشک متخصص و یا داروساز بخواهید تا به شما کمک کند سطح گلوکز خون‌تان را تحت کنترل داشته باشید. دکتر و داروساز درمان‌کننده‌ی شما می‌توانند داروهای خوراکی یا موضعی را به شما پیشنهاد بدهند که درد یا بی‌حسی موضعی شما را بهبود بدهند.
۳. اگر به بیماری رینود شک دارید به پزشک متخصص مراجعه کنید
در افرادی که دچار پدیده‌ی رینود هستند میزان جریان خون در اندام‌های تحتانی یعنی در انگشتان دست و پا به میزان زیادی محدود بوده و در نتیجه این افراد احساس سردی و بی‌حسی در انگشتان دست یا پای خود می‌کنند. در نتیجه وقتی این پدیده در فردی عارض می‌شود، حتی ممکن است رنگ پوست دست یا پا به سفیدی یا کبودی بگراید. این علائم به خصوص در فصول سرد سال تشدید شده و فرد را در معرض مشکلاتی قرار می‌دهد. بنابراین اگر همیشه از سردی دست و پای خود نالان هستید احتمال ابتلا به این پدیده را در خود در نظر گرفته و به پزشک مراجعه کنید. پزشک بعد از چند تست فیزیکی، انجام آزمایش خون و نگاه کردن به بستر ناخن‌های شما در زیر میکروسکوپ می‌تواند به وجود بیماری در شما پی ببرد و متناسب با تشخیص خود راهکارهایی را به شما ارائه دهد. از جمله توصیه به گرم نگه داشتن دست و پا و یا انجام تمرینات منظم که گردش خون را در این اندام‌ها بهبود بخشد. به علاوه پزشک داروهایی برای تنظیم فشار خون یا بهبود وضعیت عروق خونی برای شما تجویز می‌کند که مصرف آن‌ها به شما کمک شایانی خواهد کرد.
به خاطر بسپرید که مصرف تنباکو، الکل و کافئین میزان وقوع حملات رینود را افزایش می‌دهد بنابراین اجتناب از مصرف سیگار، قهوه و نوشیدنی‌های الکلی از جمله اقدامات مفید برای بهبود شما خواهد بود.
مقاله مرتبط: راهکارهای ساده برای افزایش سلامتی شما در فصل پاییز
۴. بی حسی ناشی از مصرف داروهای شیمی درمانی
گاهی اوقات بی‌حسی اندام‌ها مانند دست و پا و دیگر قسمت‌های بدن به عنوان یک عارضه‌ی جانبی معمول مصرف داروهای درمان کننده‌ی سرطان در طی مراحل شیمی‌درمانی به حساب می‌آید. اگر این بی‌حسی یا سایر عوارض جانبی را در طی شیمی درمانی تجربه می‌کنید، حتما با پزشک معالج خود در میان بگذارید. در این صورت پزشک می‌تواند با تجویز داروی مناسب میزان درد، گزگز و بی‌حسی را تخفیف می‌دهد. بعضی از افرادی که از بی‌حسی اندام‌های بدن ناشی از شیمی‌درمانی رنج می‌برند از کمک طب سوزنی در تخفیف میزان ناراحتی‌شان بهره برده و نتایج رضایت بخشی را کسب کرده‌اند.
به پایان این مطلب رسیدیم، امیدوارم نکات فوق برای شما عزیزان نیز مثمر ثمر بوده و شما را در بهبود و درمان مشکلات احتمالی یاری کرده باشد.
انیمه
#سریال خاندان اژدها
#آشپزی
#خراسان جنوبی