بدن ما برای انجام حرکات هماهنگ، رشد و ترمیم سلول‌ها و سوخت و ساز و تولید انرژی نیاز به موادی دارد که آن‌ها را از مجموعه‌ی مواد غذایی جذب کرده و به کار می‌بندد. ویتامین‌ها از جمله‌ی این مواد هستند. با ۷۲۴پرس همراه شوید تا با علائم کمبود ویتامین E و راه‌ تشخیص و درمان عوارض ناشی از کمبود ویتامین ای آشنا شویم.

ویتامین ای «E» یک ویتامین محلول در چربی است که به دلیل خواص آنتی اکسیدانی‌ خود باعث تقویت سیستم ایمنی بدن می‎‌شود. این ماده به طور طبیعی در طیف وسیعی از مواد غذایی وجود دارد و به علاوه به برخی مواد خوراکی نیز افزوده می‌شود تا نیاز روزانه‌ی بدن به این ویتامین تأمین شود. به همین دلیل کمتر مشاهده شده است که فردی دارای کمبود ویتامین ای باشد مگر این‌که شرایط خاصی در سلامتی‌اش داشته باشد.

از طرفی مقادیر بالای ویتامین ای در بدن می‌تواند خطر بروز خونریزی را زیاد کند. در هر صورت اگر یکی از علائم کمبود ویتامین E زیر را در خود مشاهده کردید به دکتر مراجعه کنید:

  • بروز هرگونه اختلال در راه رفتن یا هماهنگی بدن
  • درد یا ضعف عضلات بدن
  • اختلالات بینایی
  • احساس ناخوشی عمومی

حال پرسش این‌جا است که در این حالت چه کاری باید انجام دهیم و کمبود ویتامین ای را چگونه جبران کنیم. مشخصاً بدن ما مواد ضروری و مورد نیاز خود را به طور طبیعی از موادی که می‌خوریم دریافت می‌کند. ویتامین‌ E نیز از این قائده مستثنا نیست.

مقاله مرتبط: ۱۰ ویتامین برتر که به خانم‌ ها توصیه می‌شود

خوراکی‌ها و مکمل‌ها، دو راه دریافت ویتامین E

مواد غذایی دارای ویتامین ای

با توجه به اهمیت ویتامین ای در تعادل و هماهنگی حرکات بدنی باید به این پرسش مهم پاسخ داد که ویتامین ای را در چه مواد غذایی می‌توانیم پیدا کنیم.  ویتامین E در مواد خوراکی مختلفی یافت می‌شود که به راحتی می‌توان از آن‌ها بهره‌ی لازم را برد. این مواد عبارتند از:

  • آجیل‌ها و مغزها نظیر بادام، مغز دانه آفتاب‌گردان، بادام زمینی و کره‌ی بادام زمینی
  • غلات کامل
  • روغن‌های با پایه‌ی گیاهی، به خصوص روغن زیتون و روغن آفتاب‌گردان
  • سبزیجات برگ‌دار
  • تخم مرغ
  • حبوبات غلاف دار
  • کیوی
  • انبه

مکمل‌ها:

در این مورد نکته‌ی قابل توجه این است که مصرف دارویی ویتامین ای را حتماً با نظر پزشک شروع کنید. از آن‌جا که مکمل‌های خوراکی می‌توانند سبب بروز عوارض دارویی شوند بهتر است تا جای ممکن  مواد غذایی مفید و غنی از ویتامین ای را جایگزین آن‌ها کرد.

مقاله مرتبط: مصرف قرص‌ های ویتامین را به کسی پیشنهاد نکنیم

اگرچه مصرف داروهای مکمل ساده‌ترین راه برای تأمین مواد معدنی و ویتامین‌های مورد نیاز روزانه‌ی بدن می‌باشد اما باید در مورد این‌که این مکمل‌ها از چه موادی و توسط چه سازنده‌ای تهیه شده‌اند دقت نظر بیشتری داشت. داروهای مکمل توسط سازمان غذا و دارو ایالات متحده- FDA- تنظیم و کنترل نمی‌شوند؛ بنابراین مشکل بتوان کیفیت مواد سازنده‌ی آن‌ها را تعیین کرد. حتی اگر این مکمل‌ها را از یک شرکت دارویی معتبر تهیه کنید، احتمال بروز تداخل دارویی این دارو با دیگر داروهای مصرفی‌تان وجود خواهد داشت.

 از جمله داروهایی که با مکمل ویتامین ای تداخل دارویی دارند می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

  • داروهای ضد انعقاد خون
  • داروهای ضد پلاکت
  • داروی کاهش دهنده‌ی چربی خون با نام سیم‌واستاتین
  • نیاسین
  • داروهای شیمی درمانی
  • داروهای پرتودرمانی

بنابراین با توجه به نیاز بدن به مواد معدنی و ویتامین‌هایِ با ارزش در شکل‌های مختلف شیمیایی آن‌ها و از آن‌جا که ممکن است فقط یک نوعِ خاص از ماده‌ی مورد نیاز در داروی مکمل وجود داشته باشد؛ بهتر است تا حد امکان از مواد غذایی با ارزش تغذیه‌ای بالا و حاوی املاح و مواد معدنی و ویتامینی ضروری استفاده کرد. جالب است بدانید که ممکن است مکمل‌های غنی شده- نه مکمل‌های مولتی ویتامین- مقدار ویتامین ای بیش از آن‌چه مورد نیاز بدن شما است را دارا باشد که به همین دلیل به میزان بیشتری احتمال بروز اثرات جانبی و عوارض دارویی وجود خواهد داشت.

مقاله مرتبط: کمبود ویتامین D و خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ و پروستات

مقدار ویتامین E مورد نیاز بدن چه میزان است

مقدار ویتامین E مورد نیاز برای بزرگسالان و کودکان ۱۴ سال به بالا ۱۵ میلی‌گرم در هر روز است.

کودکان زیر ۱۴ سال به دوز کمتری نیاز دارند که به قرار زیر می‌باشد:

  • سنین ۱ تا ۳ سال: ۶ میلی‌گرم در روز
  • سنین ۴ تا ۸ سال: ۷ میلی‌گرم در روز
  • سنین ۹ تا ۱۳ سال: ۱۱ میلی‌گرم در روز

و در آخر زنانی که در حال شیردهی به نوزاد هستند باید روزانه ۱۹ میلی‌گرم ویتامین ای مصرف کنند.

با ترکیب و استفاده‌ی صحیح از مواد غذایی در هر روز مقدار مورد نیاز این ویتامین تأمین خواهد شد. به عنوان نمونه ۲۸ گرم مغز دانه گل آفتاب‌گردان ۷.۴ میلی‌گرم، دو قاشق غذاخوری کره بادام زمینی ۲.۹ میلی‌گرم و نصف پیمانه اسفناج ۱.۹ میلی‌گرم ویتامین E دارد.

مقاله مرتبط: ویتامین های ضروری دوران یائسگی

دلایل کمبود ویتامین ای در بدن

کمبود ویتامین E در بدن می‌تواند نشانه‌ای از نبود سلامت در فرد باشد. دلایل بسیاری وجود دارد که باعث می‌شوند بدن انسان نتواند چربی‌ها و از آن جمله ویتامین‌های محلول در چربی مانند ویتامین ای را جذب کند. بیماری‌های زیر می‌توانند به عنوان عاملی برای بروز این شرایط در نظر گرفته شوند:

  • التهاب پانکراس
  • مشکلات کیسه صفرا
  • وجود فیبروز یا کیست در مثانه
  • سیروز یا التهاب شدید اولیه در کیسه صفرا
  • مشکلات سیستم گوارشی و دستگاه هاضمه
  • سندرم روده کوچک

در بعضی موارد کمبود ویتامین ای در نتیجه‌ی یک بیماری ژنتیکی به اسم آتاکسیا یا ناهماهنگی حرکتی ایجاد می‌شود. این بیماری به دلیل وجود نقص مادرزادی در اعصابی که کنترل و هماهنگی ماهیچه‌ها را بر عهده دارند، رخ می‌دهد. این مورد بیشتر در کودکانی با سنین بین ۵ تا ۱۵ سال رواج دارد.

چه زمانی مراجعه به دکتر ضروری است؟

اگر یکی از نشانه‌های ذکر شده به عنوان علائم کمبود ویتامین ای را در خود مشاهده نمودید و یا در صورتی که مبتلا به یکی از بیماری‌های محدود کننده‌ی جذب چربی توسط بدن خود بودید، به دکتر متخصص مراجعه کنید. دکتر بهترین شیوه‌ی درمانی را با توجه به وضعیت‌تان تعیین می‌کند. اگرچه اولین خطِ سیرِ درمانی، تغییر در رژیم غذایی است اما ممکن است دکتر مصرف داروهای مکمل با دوز بالای ویتامین ای و یا ویتامین ای محلول در آب را برای شما تجویز کند. توجه داشته باشید که مصرف مکمل دارویی را فقط و فقط با تجویز پزشک شروع کنید.

دورنمای درمان

به محض این‌که با انجام معاینات پزشکی، کمبود ویتامین ای در بدن شما محرز شد، برنامه‌ی جبرای برای بهبود سطح ویتامین ای را تحت نظر پزشک شروع کنید. به این ترتیب ذخیره‌ی ویتامین موجود در بدن‌تان به حد مطلوبی خواهد رسید و در نتیجه علائم ایجاد شده از بین می‌روند. اما اگر این مسئله نادیده گرفته شده و درمان نشود به تدریج علائم شدیدتری را شاهد خواهید بود که سلامت کل بدن را تحت تأثیر قرار خواهد داد.