هر روز بر تعداد مناطقی که گرفتار خشکسالی می‌شوند افزوده می‌شود. خوب که نگاه کنیم آب فقط ماده‌ای برای رفع عطش نیست؛ بلکه زنجیره‌ای از اتفاقات، تنها و تنها با آب صورت می‌پذیرد. در ادامه از شما دعوت می‌کنیم تا با چند راهکار مثبت برای افزایش بهره‌وری آب در منازل خود آشنا شوید. همراه ما باشید.

وقتی یک اتفاق، شخص یا هر عنوان دیگری دارای اهمیت فوق‌العاده‌ای باشد به گونه‌ای که لازم شود مردم سرتاسر جهان برای حفظ یا پاسداشت آن بکوشند روزی از تقویم را به آن اختصاص می‌دهند. روز جهانی کارگر، روز جهانی مادر و دیگر روزهایی که به هر شکل ممکن باید دغدغه‌ی ذهن جهانیان باشند. اما در این میان مواردی وجود دارد که بیش از آن‌که یادآور اهمیت موضوعی باشند، زنگ خطری هستند که توجه بیشتری را مطالبه می‌کنند. در واقع هشداری هستند بر از دست رفتن موضوعی با بی‌توجهی انسان‌ها. آب از جمله مقولات درخور توجه در جهان امروز ماست که روز جهانی خود را دارد؛ ۲۲ مارس. اما تا آن روز فاصله‌ی زیادی مانده است. این در حالی است که اخبار بسیاری از عدم دسترسی بخشی از مردم جهان به آب پاک و قابل آشامیدن حکایت دارد. باید هر روز را روز جهانی آب نامید.

اگرچه یخ‌های قطب‌های شمال و جنوب به دلیل افزایش گرمای زمین در حال ذوب شدن بوده و سطح دریاها و اقیانوس‌ها در حال بالا آمدن است، اما این آب‌ها به دلیل شوری و املاح و ناخالصی‌های موجود قابل آشامیدن نیستند. پس چه باید کرد؟

در برخی از کشورها آب قابل شرب جدا از آب مناسب جهت دیگر مصارف خانگی است. به طور مثال آب سیستم آشپزخانه یا حمام و یا حتی آبیاری درختان و گیاهان متفاوت از آب نوشیدنی است. اما آماده‌سازی چنین سیستمی به دلیل نیاز به برنامه‌ریزی کلان و هزینه‌های جانبی برای بسیاری از کشورها امکان‌پذیر نمی‌باشد. حال؛ آیا باید صبر کرد تا تمام آب‌های جاری و یا آب‌های موجود در سفره‌های زیرزمینی به پایان برسد و سپس حسرت‌زده، لب به دندان گزید؟ یا باید منتظر همه‌گیر شدن سیستم‌های آب‌شیرین کن و فروش آب به صورت بسته‌بندی به خیل مردم شد؟ آیا بهتر نیست کمک اندکی به بهره‌وری مصرف آب تاجایی که از شخص خودمان برمی‌آید کرد؟ چه یک کشاورز باشیم، چه یک صنعتگر و چه یک شهروند عادی با مصارف معمولی آب؛ از نعمتی استفاده می‌کنیم که بشر برای ساختنش تنها می‌تواند از تکنولوژی‌های نه کاملاً مفید بلکه آسیب‌زننده همچون هارپ استفاده کند. یا نه، همین فرآیند تصفیه‌ی فاضلاب که دارای بار مالی زیاد و اطمینان از لزوم حفظ بهداشت بالا در پروسه‌ی پاکسازی آب است؟

پس بهتر است دست به کار شویم و از کوچکترین کارها شروع کنیم. به قبض آب خود نگاهی بیندازید و متوسط مصرف روزانه‌ی آب را در نظر داشته باشید. ببینید کدام یک از راهکارهای زیر مقدار آب مصرفی شما را بیشتر پائین می‌آورد.

۱. سردوش حمام 

به جای این‌که اجازه دهید برای رسیدن آب گرم به دوش، آب از سردوش حمام همچون باران فرو بریزد، می‌توانید شیر حمام را اندکی باز بگذارید و وقتی که آب گرم شد از دوش استفاده کنید. می‌توانید از یک لوله‌کش بخواهید سیستم آب حمام را به فلاش تانک سرویس بهداشتی وصل کند و یا با قراردادن یک دستگاه تصفیه‌ی مخصوص از این آب برای آبیاری درختان استفاده کنید.

۲. زمان مسواک زدن

وقتی درحال مسواک زدن هستید می‌توانید شیر آب را ببندید. به طور میانگین در هر دقیقه از شیر آب مقداری در حدود ۲.۵ گالن برابر با ۹.۵ لیتر آب جریان پیدا می‌کند. پس یکی از بهترین کارهایی که می‌توان انجام داد این است که فقط هنگام شستشوی دهان و پس از مسواک زدن شیر آب را باز کرد.

۳. بستن شیر آب هنگام شستشوی دست و صورت

وقتی که در حال صابون زدن به دست و یا صورت خود هستید لازم نیست شیر آب دائماً باز باشد. می‌توانید کمی دست یا صورت خود را خیس کرده و پس از استفاده از صابون یا دیگر شوینده‌های مخصوص، شیر آب را باز کنید. این راهکار همین‌طور برای کسانی که هنگام وضوگرفتن آب زیادی مصرف می‌کنند مفید است؛ چرا که برای انجام سپاسگزاری روزانه از خداوند باید سپاس از نعمت آب را با استفاده‌ی درست از آن مقدم دانست.

۴. استفاده‌ی به جا از فلاش تانک

توصیه‌ای است که شاید به مذاق همه خوش نیاید، اما اگر آب درون توالت فرنگی تغییر رنگ نداد می‌توانید از فلاش آب استفاده نکنید.

۵. تعمیر سیستم لوله‌کشی

شاید بسیاری از ما چکیدن قطره‌های آب از لوله‌هایی که چکه می‌کنند را زیاد مهم ندانیم، اما کافی است با قرار دادن یک ظرف در زیر لوله متوجه شویم که در طول زمان چقدر آب از دست می‌رود. پس، انجام تعمیرات اساسی و رفع نشتی‌های واضح و آشکار جلوی هدر‌رفت مقدار قابل توجهی آب را می‌گیرد.

۶. استفاده بهینه از آب مصرف شده برای پخت غذا

آبی که برای جوشاندن ماکارانی یا برنج به کار می‌رود حاوی مواد حل شده بسیار مغذی است که می‌شود به جای دور ریختن آن، اجازه دهید کاملاً خنک شده و برای آبیاری گلدان‌های خود استفاده کنید.

۷. استفاده از کارواش، چرا که نه؟

بسیاری از ما علاقه شدیدی داریم که به منظور صرفه‌جویی در وقت و پول، ماشین خود را با امکانات شخصی شستشو دهیم. اگرچه فکر می‌کنید که تمام تلاش خود را برای کمتر مصرف کردن آب انجام می‌دهید، اما با این‌حال آب زیادی به هدر می‌رود. دستگاه‌های موجود در کارواش‌ها با حداقل مقدار آب و بهترین شیوه وسیله‌ی نقلیه‌ی شما را شستشو می‌دهند.

۸. کاهش زمان حمام

دوش‌های قدیمی چیزی در حدود ۵ گالن معادل ۱۸ لیتر آب در هر دقیقه مصرف می‌کنند. برای این‌که این آب گران‌بها را حفظ کنید شستشوی خود را سرعت ببخشید.

۹. افزایش راندمان وسایل مرتبط با آب

اگر می‌خواهید در سال هزینه‌ای را برای تعمیرات سیستم لوله‌کشی خود استفاده کنید به فکر افزایش بهره‌وری باشید نه ظاهر. به جای خرید شیرآلات پر زرق و زیبا از شیرهای سنسوردار استفاده کنید، سر دوشی حمام را از نوع کم مصرف انتخاب کنید و شیر خروجی فلاش تانک سرویس بهداشتی و یا ماشین ظرفشویی را روی کم تنظیم کنید تا در کل مصرف آب را بهبود بدهید.

۱۰. حذف چمن از عناصر سرسبزسازی باغ و حیاط

اگر می‌توانید از چمن در سرسبز کردن حیاط خود کمتر استفاده کنید و یا این‌که کلاً آن را حذف کنید. در عوض منظره‌ی حیاط خود را به سیستم آبیاری قطره‌ای مجهز کرده و با گیاهانی آراسته کنید که کمترین مقدار آب را نیاز دارند و در شرایط خشک‌سالی و کم بود آب بهتر دوام می‌آورند. در نظر داشته باشید از هر هشت نفر در جهان یک نفر به آب تمیز برای آشامیدن دسترسی ندارد. پس آن‌را برای گیاهانی که آب را به هدر می‌دهند مصرف نکنید.

۱۱. استفاده‌ی مفید از ماشین ظرف‌شویی

تا زمانی‌که حجم دستگاه شستشوی شما کامل نشده آن را روشن نکنید؛ چه این‌که با این‌کار برای نیمی از ظرفیت ماشین، دو برابر آب آلوده شده و به هدر می‌رود.

۱۲. قبض آب خود را چک کنید

این را برای این می‌گوئیم که اگر ناگهان تغییر قابل توجهی در مبلغ قبض آب آمد، احتمال هدر رفت نادیدنی آب از نشتی‌های داخل دیوارها یا کف منزل خود را بدهید. در این صورت با کارشناسان امر تماس گرفته تا با بررسی مسیر لوله کشی آب، مشکل را پیدا کنند.

۱۳. آب باران را فراموش نکنید

می‌توانید با کمک یک متخصص لوله‌کش سیستمی را آماده کنید که آب باران را از روی پشت‌بام یا سطوح موزائیکی حیاط به درون یک مخزن یا مستقیماً به درون باغچه و پای گیاهان‌تان هدایت کند. در این صورت از آبیاری حیاط برای مدتی فارغ خواهید شد.

۱۴. استفاده‌کنندگان از توالت فرنگی به گوش باشند

توالت‌های فرنگی امروزه برای بسیاری از مردم کارآمد و ضروری هستند، اما باید توجه داشت سرویس‌های قدیمی دارای تانک آب بزرگی هستند که با هر بار استفاده مقدار قابل توجهی آب به هدر می‌دهند. می‌توانید شیر ورودی را به گونه‌ای تنظیم کنید که همواره نیمی از مخزن آب داشته باشد. بهتر است برای پر کردن حجم مخزن از آجر استفاده نکنید؛ چرا که به خود مخزن و سیستم تخلیه‌ی آب آسیب وارد می‌کند.

۱۵. خنکی اول صبح را دریابید

یکی از زمان‌هایی که کمک می‌کند آبیاری گیاهان بیرون از منزل با تبخیر سطحی کمتری همراه باشد، صبح زود است. همچنین در این حالت به مقدار کمتری آب نیاز خواهید داشت. آبیاری گیاهان در بعد از ظهر از اشتباهات رایج و از بین برنده‌ی آب است. یادآوری این نکته ضروری است که در هنگام کمبود آب تغییرات اقلیمی زیادی رخ خواهد داد و خشک‌سالی‌های متناوب برای سیاره‌ی ما دور از انتظار نخواهد بود.

۱۶. شستشوی دستی ظروف

اگر ظرف زیادی برای شستن دارید بهترین کار این است که سینک ظرفشویی را با آب و شوینده پر کنید و ظرف‌ها را در آن شستشو دهید.

۱۷. از وسایل الکتریکی کمتری استفاده کنید

این نکته به خصوص در فصل‌های گرم سال حائز اهمیت است. هر چه تعداد دستگاه‌های الکتریکی بیشتری در طول روز روشن بماند، گرمای بیشتری از این دستگاه‌ها متساعد شده و درنتیجه به آب بیشتری در دستگاه‌های خنک کننده برای خنک کردن هوا نیاز است.

۱۸. شستن حیوانات خانگی

اگر از مضر نبودن صابون شستشوی مخصوص حیوانات خانگی برای گیاهان مطمئن هستید، شستن آن‌ها را در بیرون از منزل در کنار باغچه انجام دهید تا در پایان کار آب را به پای درختان و گیاهان بریزید به این ترتیب هم حیاط را آبیاری کرده‌اید هم حیوان ملوس خود را شسته‌اید.

۱۹. چشم‌پوشی از دوش گرفتن

اگر از جمله افرادی هستید که بعد از فعالیت‌های روتین روزانه یا ورزش در طول روز چندین بار دوش می‌گیرید، حتی حذف کردن یک مرتبه دوش گرفتن در طول روز، حجم قابل توجهی آب را در پایان یک هفته حفظ می‌کند.

۲۰. بازگرداندن آب‌های خاکستری به چرخه‌ی مفید

آب خاکستری به آب‌هایی گفته می‌شود که به هیچ وجه قابل استفاده برای دیگر مصارف خانگی نیستند؛ مانند آب ماشین لباس‌شویی. این آب‌ها را می‌توانید با ترتیب دادن یک سیستم بازگردانی مناسب، وارد فلاش تانک سرویس بهداشتی خود کنید.

کشور ما این روزها با یکی از خشک‌ترین دوران حیات خود مواجه است، بیایید دست به دست هم داده و با بهینه سازی مصرف آب این عنصر گرانبها، به سلامت از این بحران عبور کرده و این گنجینه‌ی گرانقدر را برای نسل‌های بعد نیز حفظ کنیم.