سوختگی پوست از جمله سوانحی است که اقدامات امدادی بایستی بلافاصله در خصوص مصدوم اعمال شود. بسته به تعداد لایه‌های سوخته‌ی پوست، سوختگی انواع مختلف دارد که روش‌های درمان هر نوع سوختگی هم متفاوت خواهد بود.

 در این مواقع به اورژانس ۱۱۵ تماس بگیرید

  • سوختگی به تمام لایه‌های پوست نفوذ کرده است.
  • پوست حالت چرمی شکل پیدا کرده و با لکه‌های سیاه و قهوه‌ای همراه است.
  • اندازه‌ی تاول‌ها بیش از ۵ سانتی‌متر شده است.
  • دست‌ها، پاها، صورت یا آلت تناسلی در حال سوختن است.
  • فرد مورد نظر، میان‌سال یا کودک است.

روش‌های درمانی تمام سوختگی‌ها

  • آتش را بلافاصله متوقف کنید
  • چنانچه فرد در معرض مستقیم شعله‌های آتش قرار دارد یا در حال سوختن با بخار یا آب جوش است، وی را از عامل حرارت فاصله داده و آن را مهار کنید.
  • سعی کنید با پیچاندن پتو یا هر شی دیگری دور فرد در حال سوختن، آتش را خفه کنید.
  • مواد کشنده را از فرد حذف کرده و مواد سوختنی را از فرد جدا کنید.
  • لباس‌های آتش گرفته را از تن شخص در بیاورید. چنانچه پارچه‌ی لباس به پوست مصدوم چسبیده است، اطراف آن را پاره کنید.
  •  اجزای محدود کننده مانند کمربند و دیگر موارد را سریعا بردارید
  • جواهرات و لباس‌های تنگ فرد را از تنش خارج کنید. چرا که با وجود آن‌ها، سوختگی به سرعت می‌تواند رشد کند.

سپس مراحل زیر را انجام دهید:

درمان سوختگی درجه اول (سوختگی در لایه بالایی پوست)

  • محل سوختگی را خنک کنید
  • بخشی از پوست که دچار سوختگی شده است را در آب در حال جریان خنک (و نه سرد) نگه داشته یا در آب خنک غوطه ور می‌کنید تا درد آن تسکین پیدا کند.
  • اگر آب جاری در دسترس نیست، از کمپرس آب سرد استفاده کنید.

از محل سوختگی محافظت کنید

  • زخم حاصل از سوختگی را با نوار استریل یا پارچه‌ای که نچسبد بپوشانید.
  • استفاده از کره یا پماد در محل سوختگی می‌تواند باعث عفونت شود. پس از این مواد استفاده نکنید.

 تسکین درد سوختگی

از مسکن‌هایی مانند ایبوپروفن، استامینوفن، یا ناپروکسن استفاده کنید.

چه زمان برای سوختگی باید به پزشک مراجعه کنید؟

  • چنانچه، سوختگی باعث ایجاد چنین شرایطی شد به پزشک مراجعه کنید:
  • علائم عفونت مانند افزایش درد، قرمزی، تورم، تب یا گرفتگی عضلانی.
  • شرایطی که شخص مصدوم به تزریق واکسن کزاز نیاز پیدا می‌کند. واکسن کزاز باید هر ده سال یک بار تجویز شود. از این رو آخرین باری که فرد، واکسن کزاز زده باید در نظر گرفته شود.
  • قرمزی و درد ناشی از سوزش، بیش از چند ساعت طول بکشد.
  • بدتر شدن درد.

درمان سوختگی به وسیله‌ی پزشک

  • پزشک، سوختگی را را بررسی کرده و ممکن است برای درمان آن، آنتی‌بیوتیک و داروهای ضد درد تجویز کند.

درمان سوختگی درجه دوم (دو لایه‌ی پوست دچار سوختگی شده است)

  • محل سوختگی را خنک کنید
  • بخش سوخته را به مدت ۱۰ تا ۱۵ دقیقه در آب خنک غوطه ور کنید.
  • اگر آب جاری در دسترس نیست، از کمپرس آب سرد استفاده کنید.
  • روی سوختگی یخ نگذارید. چرا که می‌تواند باعث افت ناگهانی دمای بدن و آسیب جدی‌تر شود.
  • تاول‌ها را نترکانید. روی آن‌ها کره یا پماد هم نمالید چون ممکن است باعث عفونت شود.

محافظت از سوختگی

  • بخش آسیب دیده را ضدعفونی کرده و به صورت شل با باند استریلیزه، گاز یا نوار محافظت کنید.
  •  از ایجاد شوک جلوگیری کنید
  • چنانچه سر، گردن یا پای مصدوم آسیب ندیده است، این کارها را انجام دهید:
  • مصدوم را در حالت دراز کشیده و صاف نگه دارید.
  • پاهای او را ۳۰ سانتی‌متر بالا نگه دارید.
  • چنانچه ممکن است بخش سوخته را بالاتر از سطح قلب نگه دارید.
  • فرد را با پارچه یا پتو پوشانید.

به پزشک مراجعه کنید

  • پزشک می‌تواند شدت سوختگی را تشخیص داده و در صورت نیاز آنتی بیوتیک یا واکسن کزاز تجویز کند.

درمان سوختگی درجه سوم (سه لایه از سوخت دچار سوختگی شده است)

  • به اورژانس ۱۱۵ تماس بگیرید
  •  از بخش سوخته شده محافظت کنید
  • با استفاده از باند استریلیزه‌ی غیر چسبنده یا هر ماده‌ی دیگری که به زخم نمی‌چسبد، آن را بپوشانید.
  • انگشتان سوخته را به کمک استریل خشک از هم جدا نگه دارید.
  • برای تسکین سوختگی درجه سه، از آب یا پماد استفاده نکنید چرا که باعث بروز عفونت می‌شود.
  •  از بروز شوک جلوگیری کنید

چنانچه سر، گردن یا پای مصدوم آسیب ندیده است، این کارها را انجام دهید:

  • مصدوم را به حالت صاف دراز کنید.
  • پاهای مصدوم را حدود ۳۰ سانتی‌متر بالا نگه دارید.
  • چنانچه ممکن است بخش سوخته را بالاتر از سطح قلب نگه دارید.
  • مصدوم را با پارچه یا پتو پوشانید.
  • برای آن که بدن که مصدوم در معرض جریان هوا قرار بگیرد، هنگامی که دراز کشیده است، زیر سرش بالش قرار ندهید. چرا که جریان راه هوا را می‌بندد.
  • در صورتی که فرد دچار سوختگی ناحیه‌ی صورت شده است، او را بنشانید.
  • تا زمان رسیدن اورژانس، نبض و تنفس مصدوم را چک کنید تا وضعیت شوک او بررسی شود.

 به پزشک مراجعه کنید

  • پزشک در صورت نیاز از اکسیژن و مایعات برای درمان سوختگی درجه سه استفاده می‌کند.