بارها گفته شده است که حساسیت بیماری شایع در قرن حاضر است. داروها و روش‌های درمانی متنوعی برای مبارزه با آلرژی و حساسیت وجود دارند که در این مطلب به معرفی آن‌ها خواهیم پرداخت.

به طور کلی هیچ گونه راهکار قطعی برای درمان آلرژی وجود ندارد. با این حال، گروه‌های دارویی مختلف در حالت‌های تجویزی و غیرتجویزی موجود هستند که به رفع علایم آزار دهنده‌ی این بیماری مانند آبریزش بینی کمک می‌کنند. آنتی‌هیستامین‌ها، دکونژستان‌ها، داروهای ترکیبی، کورتیکواستروئیدها و دیگر داروها از جمله داروهای ضد حساسیت موجود هستند.

مطلب مرتبط: انواع آلرژی، علائم و روش‌های پیشگیری از حساسیت

ایمونوتراپی در قالب اسپری‌های ضد آلرژی یا قرص‌های زیر زبانی، از جمله راهکارهایی است که به مرور توانایی بدن شما را برای تحمل آلرژی افزایش می‌دهد.

آنتی‌هیستامین‌ها

سال‌های سال است که آنتی‌هیستامین‌ها برای درمان علایم آلرژی استفاده می‌شود. این دسته‌ی دارویی می‌تواند به صورت‌های قرص، مایع یا قطره‌ی بینی استفاده شود. قطره‌های چشمی آنتی‌هیستامین برای رفع خارش چشم‌ها و قطره‌های بینی آن برای درمان گرفتگی بینی حاصل از آلرژی فصلی کاربرد دارند.

رفع حساسیت با دارو

نمونه‌هایی از آنتی‌هیستامین‌ها شامل داروهای زیر هستند:

داروهای غیر تجویزی شامل: سیتریزین (زیرتک)، فکسوفنادین (آلگرا)، لووستیریزین (Xyzal) و لوراتادین (Claritin, Alavert) که از طریق دهان مصرف می‌شوند. برم فنیرآمین و کلرفنیرآمین هم در این میان خاصیت خواب آلودگی ایجاد می‌کنند.

داروهای تجویزی شامل دزولاتادین است که توسط دهان مصرف می‌شود. قطره چشم آزلاستین هم نوعی اسپری آنتی‌هیستامین است.

آنتی‌هیستامین‌ها چگونه عمل می‌کنند؟

وقتی در معرض یک ماده‌ی آلرژی‌زا قرار می‌گیرید، سیستم ایمنی شما تحریک می‌شود. پاسخ سیستم ایمنی فرد مبتلا به آلرژی به هر محرکی بسیار شدید است. سلول‌های سیستم ایمنی که به «ماست‌سل» معروف هستند، ماده‌ای به نام هیستامین ترشح می‌کنند که به گیرنده‌های رگ‌های خونی متصل بوده و باعث بزرگ‌تر شدن آن‌ها می‌شوند. علاوه بر این، هیستامین با اتصال به دیگر گیرنده‌ها باعث قرمزی، ورم، خارش و تغییرات ترشحات می‌شود. آنتی‌هیستامین‌ها با متوقف کردن هیستامین و جلوگیری آن از اتصال به گیرنده‌ها، از بروز این علائم جلوگیری می‌کنند.

عوارض جانبی آنتی‌هیستامین‌ها چیست؟

بسیار از آنتی‌هیستامین غیر تجویزی هم می‌توانند باعث گیجی و خواب آلودگی شوند. نسل دوم و سوم آنتی‌هیستامین هم که اثر ضد انعقادی (دکونژستان) دارند نیازمند تجویز پزشک هستند.

دکونژستان‌ها

دکونژستان‌ها با برطرف کردن گرفتگی و احتقان، اغلب به همراه آنتی‌هیستامین‌ها برای درمان آلرژی مورد استفاده قرار می‌گیرند. آن‌ها می‌توانند در حالت‌های اسپری بینی، قطره چشم، مایع یا قرص قرار بگیرند.

اسپری بینی و قطره‌های چشم فقط باید به مدت چند روز در یک زمان مشخص استفاده شوند. چرا که مصرف طولانی مدت آن‌ها می‌تواند باعث بدتر شدن علائم حساسیت شود. درصورتی که دکونژستان‌های قرص یا مایع می‌توانند با خیال راحت و به مدت طولانی‌تری مصرف شوند.

دکونژستان‌ها چگونه عمل می‌کنند؟

در طول واکنش آلرژیک، بافت‌های بینی شما ممکن است در پاسخ به ماده‌ی آلرژی‌زا متورم شود. این تورم باعث تولید مایع و مخاط خواهد شد. تورم رگ‌های خونی چشم هم باعث قرمزی چشم می‌شوند. دکونژستان‌ها با با کوچک‌تر کردن اندام‌های بینی و عروق خونی، علائمی چون احتقان، ترشح و قرمزی را کاهش می‌دهند.

عوارض جانبی دکونژستان‌ها چیست؟

دکونژستان‌ها ممکن است فشار خون را افزایش دهند. از این روز چنین داروهایی به افراد دارای فشار خون بالا یا گلوکوم توصیه نمی‌شوند. از طرفی، این داروها می‌توانند باعث بی‌خوابی یا تحریک‌پذیری و محدود کردن جریان ادراری شوند.

داروهای آلرژی ترکیبی

برخی از داروهای ضد حساسیت، حاوی هر دو گروه آنتی‌هیستامین و دکونژستان هستند تا علائم آلرژی را به صورت چندگانه تسکین دهند. داروهای دیگر علاوه بر جلوگیری از اثرات هیستامین، از آزاد شدن سایر مواد شیمیایی مانند ماست‌سل‌ها جلوگیری می‌کنند.

سیتیزین و پوسیدو افدرین، فکسوفنادین و پوسیدو، دیفن هیدرامین و پوسیدو افدرین، لوراتادین و پوسیدو افدرین برخی از داروهای ترکیبی درمان آلرژی هستند.

مطلب مرتبط: معرفی ۸ ضد حساسیت طبیعی

استروئیدها

استروئیدها در پزشکی به عنوان کورتیکواستروئیدها شناخته شده و می‌توانند التهاب همراه با آلرژی را کاهش دهند. این داروها از آبریزش و خارش و گرفتگی بینی در طول سال یا فصل‌های آلرژی جلوگیری می‌کنند. علاوه بر این، این داروها می‌توانند التهاب و ورم ناشی از واکنش‌های آلرژیک را کاهش دهند.

رفع حساسیت با دارو

استروئیدها داروهای بسیار مؤثری برای آلرژی محسوب می‌شوند. اما مصرف آن‌ها باید به طور منظم و روزانه باشد، حتی اگر علائم آلرژی احساس نشود. علاوه بر این، ممکن است یک تا دو هفته طول بکشد تا اثر کامل این داروها احساس شود.

بکلومتازون، فلوتیکازون ، مومتازون و دگزامتازون از جمله داروهای استروئیدی ضد حساسیت هستند.

عوارض جانبی استروئیدها چیست؟

استروئیدها عوارض جانبی بالقوه‌ی بسیاری دارند. به ویژه هنگامی که به صورت خوراکی، سیستمیک و مدت زمان طولانی مصرف می‌شوند.

عوارض جانبی استروئیدها در کوتاه مدت:

  • افزایش وزن
  • احتباس مايعات بدن
  • افزایش فشار خون

عوارض جانبی استروئیدها در دراز مدت

  • توقف رشد
  • دیابت
  • آب مروارید چشم
  • پوکی استخوان
  • ضعف ماهیچه
  • عوارض جانبی استروئید استنشاقی ممکن است شامل سرفه، گرفتگی صدا یا عفونت‌های قارچی دهان باشد.

تثبیت کننده‌های جدار سلولی (ماست‌سل)

تثبیت کننده‌های مست سل می‌توانند برای درمان التهاب‌های متوسط در افراد مبتلا به آلرژی استفاده شوند. این ترکیبات در قطره‌های چشم و اسپرس‌های بینی مورد استفاده قرار می‌گیرند. مانند بسیاری از داروها، ممکن است چند هفته طول بکشد تا اثرات آن‌ها به طور کامل احساس شود.

کرومولین سدیم و لودوکسیامید ترومتامین، از جمله داروهای این گروه هستند.

رفع حساسیت با دارو

تثبیت کننده‌های ماست‌سل چگونه عمل می‌کنند؟

تثبیت کننده‌های ماست‌سل از انتشار هیستامین جلوگیری می‌کنند. بعضی از این داروها دارای اثرات ضد التهابی مهمی نیز هستند، اما معمولا آن‌ها به اندازه‌ی استروئیدها اثر نمی‌گذارند.

عوارض جانبی تثبیت کننده‌های ماست‌سل چیست؟

در اثر مصرف این داروها ممکن است گلودرد، سرفه یا خارش پوست رخ دهد. تثبیت کننده‌های ماست‌سل به شکل قطره‌های چشم هم ممکن است باعث ایجاد سوزش، خارش یا تاری دید در هنگام مصرف شوند.

تعدیل کننده‌های لکوترین

تعدیل کننده‌های لکوترین برای درمان آسم و علائم آلرژی بینی استفاده می‌شوند. به همراه آن‌ها می‌توان داروهای دیگر را هم تجویز کرد. این داروها تنها با نسخه‌ی پزشک قابل دسترسی هستند و به صورت قرص، قرص‌های جویدنی و گرانول‌های شفاف به فروش می‌رسند. مونتلوکواست (Singulair) تنها تعدیل کننده‌ی لکوترین مورد تایید FDA است.

تعدیل کننده‌های لکوترین چگونه عمل می‌کنند؟

تعدیل کننده‌های لکوترین با مسدود کردن لکوترین‌ها، مانع از تولید مواد شیمیایی واکنش دهنده با مواد آلرژی‌زا می‌شوند.

عوارض جانبی تعدیل کننده‌های لکوترین چیست؟

عوارض جانبی این داروها نادر هستند اما ممکن است شامل موارد زیر باشند:

  • درد یا ناراحتی معده
  • سوزش معده
  • تب
  • گرفتگی بینی
  • سرفه
  • راش پوستی
  • سردرد
  • تحریک پذیری

دیگر محصولات برطرف کننده‌ی آلرژی

در این میان محصولات بی‌نظیر دیگری وجود دارد که بدون نسخه‌ی پزشک موجود بوده و با کمک آن‌ها می‌توان علایم آلرژی را رفع کرد. این داروها عبارت هستند از:

  • محلول‌های نمکی که به عنوان اسپری بینی استفاده شده تا رطوبت خفیف و مخاط‌های باقی مانده‌ی داخل بینی را رفع کرده و از پوسته پوسته شدن آن جلوگیری کند. این اسپری‌ها حاوی مواد دارویی نیستند.
  • اشک مصنوعی که حاوی هیچ دارویی نیست و برای درمان خارش، آبریزش و قرمزی چشم در دسترس هستند.

ایمونوتراپی

در صورتی که بیشتر از ۳ ماه است که از آلرژی رنج می‌برید، ایمونوتراپی می‌تواند یکی از موثرترین روش‌های درمانی حساسیت باشد. به این ترتیب که با قرار دادن بدن شما در شرایط آلرژی، سیستم ایمنی شما به تدریج تحمل خود را افزایش می‌دهد.