نشانه‌های اولیه‌ی MS شبیه خیلی از علایم پیش پا افتاده هستند. برای مثال در طول یک هفته‌ی کاری طولانی ممکن است تولد بعضی از دوستان و اعضای خانواده را فراموش می‌کنید. چنانچه در دهه‌ی بیست یا سی زندگی خود باشید، چندان به این موضوعات اهمیت نمی‌دهید. اما اگر به شما گفته شود این وضعیت از اولین نشانه‌های هشدار دهنده‌ی MS است، اوضاع فرق می‌کند.

علائم ام اس (MS) می‌تواند از اوایل سن ۲۰ سالگی به صورت الگوهای غیر قابل پیش‌بینی خود را نشان دهد و در طول زندگی روزمره به صورت نشانه‌هایی برای شما ظاهر شود.

کاتلین کاستلو، پرستار و معاون انجمن ملی MS می‌گوید:

خیلی از علایم ابتدایی MS می‌تواند در بیماری‌های دیگر هم خود را نشان دهد. برخی از این نشانه‌ها به شرایط زیادی قابل تعمیم هستند. برای مثال علامتی چون افزایش سطح خستگی، تشخیص قطعی برای ابتلای به MS‌ را سخت می‌کند.

MS می‌تواند برای هر کسی اتفاق بیافتد. بنا به گزارش انجمن ملی مالتیپل اسکلروزیس، حدود ۲.۳ میلیون نفر در جهان به MS مبتلا هستند. البته این رقم فقط در حد یک برآورد تقریبی است چرا که بسیاری از مردم دنیا از ابتلای خود به این بیماری خبر ندارند. زنان، ۲ تا ۳ برابر بیش از مردان در خطر ابتلا به MS هستند. در این بیماری سیستم ایمنی بدن افتضاح به بار می‌آورد و شروع به آسیب رساندن به اتصالات بین مغز و دیگر بخش‌های بدن می‌کند.

در حالی که پزشکان هنوز هم علت دقیق MS را نمی‌دانند، با دانستن نشانه‌های اولیه‌ی این بیماری و تشخیص به موقع آن‌ها در بیماران، مانع از ناتوانی طولانی مدت آن‌ها خواهند شد. از این رو شناسایی علایم اولیه‌ی MS هر چقدر هم که دشوار و پیچیده باشد، مهم و حیاتی است. در ادامه به معرفی شماری از علایم اولیه‌ی MS خواهیم پرداخت:

اختلال در بینایی

هنگامی که سر یک کار ۸ ساعته هستید، طبیعی است که وقتی چشم از صفحه‌ی کامپیوتر بر می‌دارید زمان کوتاهی طول بکشد تا بینایی شما در وضعیت عادی قرار بگیرد و حالت دوبینی یا تاری دید شما رفع شود. اما اگر این تجربه در شما بیش از حد طبیعی باشد -به خصوص وقتی با یک چشم نگاه می‌کنید- با پدیده‌ی اختلال عصب بینایی مواجه هستید که یکی از علایم MS است.

کاستلو می‌گوید: این حالت شبیه نگاه کردن به تصاویر از پشت یک عینک لکه دار، یا یک صفحه نمایش یا از طریق آب است. این اختلال بینایی ممکن است با درد یا احساس کشیدگی در هنگام حرکت دادن چشم همراه باشد. ضمن این که در مواردی رنگ‌ها به وضوح درک نمی‌شوند. برای مثال رنگ قرمز کمی مایل به خاکستری دیده می‌شود.

کاستلو توصیه می‌کند در صورت بروز هر گونه اختلال بینایی فورا به پزشک مراجعه کنید.

سرگیجه

برای هر کسی پیش می‌آید که در هنگام راه رفتن تعادل خود را از دست بدهد. اما در مورد بیماری MS این حالت بیشتر از معمول رخ می‌دهد و یکی از علایم اولیه‌ی MS سرگیجه‌های شدید است. این سرگیجه‌ها ممکن است با استفراغ و تهوع هم همراه باشد.

البته هر سرگیجه دلیل بر ابتلای به MS نیست. بلکه سرگیجه‌ها می‌توانند ناشی از کم خونی، کاهش قند خون، فشار خون پایین و مصرف داروهای خاص هم باشند.

خستگی مزمن

خستگی‌های نوع MS‌ به گونه‌ای است که در انجام کارهای روزمره‌ی خود هم دچار خستگی فراوان می‌شوید که این اثر به علت از بین رفتن اعصاب موجود در ستون مهره‌ها است. کاستل در این خصوص می‌گوید:

«مبتلایان به MS‌ خستگی خود را به شدت طاقت فرسا توصیف می‌کنند و حتی انجام کارهای ساده هم برای آن‌ها دشوار است. این نوع خستگی طوری است که حتی با خواب هم برطرف نمی‌شود.

البته که خستگی مزمن دلایل دیگری هم می‌تواند داشته باشد. عوارض تیروئید، کمبود ویتامین، کم خونی، و دیگر شرایط پزشکی جدی می‌تواند دلیل این مسئله باشد. بنابراین اگر در روز چندین بار در کشیدن دست و گای خود هستید راحت از کنار این مسئله رد نشوید.

کرختی و گزگز بدن

وقتی MS سیستم عصبی مرکزی شما را تحت محاصره قرار می‌دهد، سیگنال‌های ارسالی مغز و ستون فقرات به دیگر بخش‌های بدن ناپدید می‌شود. نتیجه‌ی ان بروز نوعی بی‌حسی است. کاستلو می‌گوید: «بی حسی یا سوزن سوزن شدن بدن به صورت مداوم ازا ولین علایم MS است که باید علت آن مشخص شود.»

بیماران مبتلا به MS معمولا احساس سوزن سوزن شدن و کرختی را در بازوها، دست‌ها، پاها، ساق پا یا صورت خود دارند. حتی در مواقعی این طور احساس می‌کشند که یک قطره آب یا حشره‌ی خزنده در حال حرکت بر روی پوست آن‌ها است.

البته موارد دیگری چون کم خونی، مشکلات تیروئید، کمبودهای تغذیه‌ای، انواع خاصی از عفونت‌ها، مشکلات دیسک گردن یا کمر هم می‌تواند باعث احساسس کرختی یا گز گز شدن بدن شود.

مشکلات مثانه

کاستلو می‌گوید:

بسیاری از مبتلایان MS دایم در مثانه‌ی خود احساس فشار می‌کنند و مدام باید به دستشویی بروند. حتی گاهی اوقات از شدت ادرار از خواب بیدار می‌شوند. این حالت در ۸۰ درصد مبتلایان به MS خود را نشان می‌دهد و این مشکل اغلب با یبوست، اسهال و حرکات غیر قابل کنترل روده همراه است.

چنانچه مشکل عفونت ادراری دارید، داروهای دیورتیک مصرف می‌کنید یا اگر در عضلات لگن خود احساس ضعف دارید این مشکل زننده‌ی مثانه را تجربه کرده‌اید. با این حال، به برنامه‌ی اجابت مزاج خود دقت کنید تا اگر تکرار مشکوکی مشاهده کردید آن را با پزشک خود در میان بگذارید.

مشکلات شناختی و عاطفی

اختلالات خواب، تغییرات خلق و خوی، داروهای خاص و اختلالات دیگر می‌تواند باعث از دست دادن قدرت ذهنی و عاطفی شود. بنا به گفته‌ی کاستلو، حدود ۶۰ درصد از مبتلایان به MS برخی از استرس‌های شناختی یا احساسی را تجربه می‌کنند. چنین پیامدی طبیعی است چرا که در مرکز سیستم عصبی قرار دارد.

کاستلو می‌گوید:

 اختلال در عملکردهای شناختی مبتلایان MS شامل اختلال در به یاد آوردن، به مشکل خوردن در انجام چند کار هم زمان و مشکل در تمرکز خواهد بود. ضمن این که ممکن است وسط صحبت موضوع را فراموش کنند و نتوانند ذهن خود را منظم کنند.

وقتی صحبت از علایم عاطفی می‌شود، افسردگی، آسیب پذیری، تغییرات ناگهانی خلق و خو، خنده‌ها و گریه‌های ناگهانی هم در خصوص بیماران MS خود را نشان می‌دهد.

درد عضلانی، اسپاسم و ضعف

بنا به گزارش انجمن ملی MS، نیمی از افراد مبتلا به MS معمولا با اسپاسم غیر ارادی، ضعف و درد عضلات مواجه هستند. کاستلو می‌گوید:

این حالت اغلب به علت سنگینی یا فرسودگی اندام، خود را نشان می‌دهد. پاها معمولا اولین اندامی هستند که فشار ناشی از مشکلات عضلانی را تحمل می‌کنند اما در هنگام MS‌، عضلات کمر هم گرفتار این مشکلات می‌شوند. کاستلو می‌گوید:

علت ضعف تواند ناشی از دلایل دیگر مانند عفونت، فشار به عصب، فتق دیسک و دیگر شرایط خودایمنی رخ دهد.

به هر حال، با مشاهده‌ی این علایم، پزشک در صورت لزوم آزمایش‌هایی مانند تست MRI مغز یا ستون فقرات می‌دهد.