بسیاری از ما ترجیح می‌دهیم که از افراد، موقعیت‌ها یا کارهایی که ما را ناراحت می‌کنند، فاصله بگیریم. به این ترتیب گاهی اوقات، عمدا به دنبال راهکارهایی هستیم که با بعضی شرایط مواجه نشویم. اما اختلال دوری گزینی یاAvoidant Personality Disorder مشکلی فراتر از این حالت‌ها است.

بر خلاف دیگر اختلالات شخصیتی، این اختلال چندان در بین عموم شناخته شده نیست. طبق برآورد موسسه‌ی ملی بهداشت و روان، ۱ تا ۵ درصد بزرگسالان آمریکایی به این اختلال مبتلا هستند. رفتارهای ناشی از این مشکل مواردی چون مقاومت در برابر فعالیت‌های اجتماعی، احساس حقارت و ناکافی بودن و حساسیت به دریافت پاسخ منفی از دیگران است. همان‌طور که از نام این اختلال پیدا است، افراد مبتلا به آن سعی می‌کنند از موقعیت‌هایی که چنین احساساتی را در آن‌ها بیدار می‌کند فاصله بگیرند.

نشانه‌های اختلال دوری گزینی

  • نسبت به برقراری ارتباط با افراد بی‌میلی نشان می‌دهند مگر این که واقعا گروه خاصی را دوست داشته باشند.
  • اشتیاقی به شرکت در فعالیت‌هایی که نیاز به ارتباط معنادار با دیگران دارد، ندارند؛ چرا که از طرد شدن یا انتقاد می‌ترسند.
  • به امتحان کردن تجربه‌های جدید علاقه‌ای نشان نمی‌دهند؛ چرا که در موقعیت‌های اجتماعی احساس کم‌رویی و بی‌کفایتی می‌کنند.
  • نسبت به انتقاد، طرد شدن یا مخالفت حساسیت نشان می‌دهند.
  • به دلیل احساس ترس و ناامنی درونی، با ایجاد روابط صمیمانه با افراد مشکل دارند.
  • آن‌ها احساس می‌کنند که از نظر اجتماعی نالایق و سطح پایین بوده و وصله‌ی ناجور هستند! در نتیجه عزت نفس به شدت پایینی دارند.

علت دوری گزینی چیست؟

علت شکل گیری این اختلال هنوز کشف نشده است، اما دانشمندان بر این باور هستند که این مسئله می‌تواند ناشی از مشکلات ژنتیکی، فضای دوران کودکی و بی‌توجهی عاطفی والدین باشد.

آنچه مشخص است، این است که این علایم خود را از سنین کودکی نشان می‌دهند. به این ترتیب کودک، رفتارهایی چون کم‌رویی، انزوا و ناراحتی در هنگام رویارویی با مکان‌ها و انسان‌های جدید از خود نشان می‌دهد. اغلب اوقات با بزرگ‌تر شدن کودکان، ممکن است این نوع رفتار هم به تدریج محوتر شود؛ اما در مواردی هم با افزایش سن، این احساس خجالت و انزوا بیشتر هم خواهد شد.

داشتن چنین اختلالی محدودیت‌هایی را برای مبتلایان خود فراهم می‌کند. این امر باعث محدودیت‌های جسمی، عاطفی، روانی و اجتماعی می‌شود که بر روند زندگی روزمره تاثیر می‌گذارد. به دنبال آن مشکلاتی برای فرد و اطرافیان او به وجود خواهد آمد. هر چه بیشتر در خصوص این اختلال بدانیم بهتر می‌توانیم افراد درگیر آن را کمک کنیم؛ چرا که راهکارهایی وجود دارد که می‌تواند به بهبود کیفیت زندگی آن‌ها کمک کند.

آیا درمانی برای اختلال دوری گزینی وجود دارد؟

به خودی خود درمانی برای این بیماری وجود ندارد، اما قطعا استانداردهایی برای بهتر شدن شرایط افراد مبتلا وجود دارد.

درمان

پیدا کردن یک روان درمانگر متخصص در این زمینه می‌تواند بسیار مفید باشد که با پرداختن به مسائل اساسی و تشویق به حرکت و پویایی، به بهبود زندگی شخصی و حرفه‌ای فرد کمک کند.

از آنجا که برقراری ارتباط برای فرد مبتلا در ابتدا بسیار دشوار است، پس زدن روند درمان در این برهه طبیعی است. اما چنانچه اعتماد شکل بگیرد، این ارتباط کمک به برپایی شرایط با ثباتی برای مواجه شدن با مسائل پیدا خواهد کرد.

رفتاردرمانی شناختی

رفتاردرمانی شناختی که به عنوان CBT‌ هم شناخته شده است، نوعی روش درمانی است که درمانگر با بهره گیری از باورها و افکار منفی بیمار به دنبال حل مسئله‌ی او می‌رود. هدف این نوع درمان این است که نگرش‌های شخص با یک راه منطقی‌تر بررسی شده و شواهد واقعی آن‌ها مشخص شوند. از این رو ممکن است که درمانگر از بیمار بخواهد تا افکار خود را بر روی کاغذ بنویسد و آن‌ها را با موارد مثبت‌تر جایگزین کند.

دارو

در حال حاضر، هیچ دارویی برای درمان اختلال دوری گزینی وجود ندارد؛ اما پزشکان می‌توانند داروهای ضد افسردگی و ضد اضطراب را برای این بیماران تجویز کنند.