چرا رنگ دریاچه ارومیه قرمز شده است؟

دریاچه ارومیه بین استان‌های آذربایجان شرقی و غربی در شمال غرب ایران واقع است و ۱۲۰ جزیره بر روی آن قرار دارد. درحالی که این دریاچه بزرگترین دریاچه‌ی خاور میانه محسوب می‌شود، با مساحتی معادل ۵۰۰۰ کیلومتر مربع، جزو شش دریاچه‌ی نمک بزرگ در دنیا است.  محاسبات نشان داده که مساحت سطح این دریاچه از سال ۱۹۷۰، به میزان ۹۰ درصد کاهش پیدا کرده است.

این مسئله عمدتا به دلیل فعالیت‌های انسانی مانند احداث سدها و حفر  چاه‌های غیرقانونی بوده است. به همین دلیل مانع از جریان آب ۶۰ رودخانه‌ی اطراف آن به دریاچه و تغذیه‌ی آن شده است. این امر و دیگر تحولات سبب شده که شوری آب به طرز قابل توجهی افزایش یابد که بر تمام ابعاد حیات وحش اثر نامطلوب می‌گذارد. پرندگان مهاجری چون فلامینگوها، پلیکان‌ها، اردک‌ها و مرغان ماهیخوار دیگر بر این دریاچه رفت و آمد نمی‌کنند؛ زیرا که دیگر نمی‌توان ماهی را در آن حفظ کرد. حتی گونه‌های بومی دریاچه از قبیل میگوی آب شور و آرتمیا که می‌توانند در سطوح شوری بسیار بالا زنده بمانند هم منقرض شده‌اند.

از این رو موجوداتی که در حال رشد هستند، رنگ آب را قرمز کرده‌اند. جلبک دونالیلا سالینا که در این دریاچه رشد می‌کند، غالبا به رنگ سبز است؛ اما به دلیل آب کم دریاچه و قرار گرفتن در معرض نور خورشید، این جلبک کاروتنوئید در سلول‌های خود تولید می‌کند تا نور اضافی را جذب کند و به همین دلیل قرمز به نظر می‌رسد. همچنین این نظریه مطرح است که یک باکتری شورپسند به نام Halobacteriaceae که رنگدانه قرمز برای جذب نور خورشید دارد، به منظور جذب انرژی در این قضیه موثر است.

این دریاچه  پس از انقلاب اسلامی «ارومیه» نام گرفت. دولت ایران همراه با سازمان‌های بین المللی مانند یونسکو و WHO چاره‌هایی جهت مهار چاه‌های غیرقانونی و بهبود روش‌های آبیاری مزارع اطراف آن پیدا کرده‌اند. باران‌های فصلی در آخرین ماه‌های سال کمی آب را به دریاچه بازگردانده‌ است، اما این روند حالت دایمی ندارد.