اگر کینه کسی را به دل دارید و نمی‌توانید او را ببخشید مطمئن باشید سمی در وجود خویش را نگهداری می‌کنید که دیر یا زود آسیب‌های این سم روح و جسم  شمارا بیمار می‌کند و از این نفرت ، خودتان بیشترین آسیب را می‌بینید.

در ادامه به معرفی راهکارهایی خواهیم پرداخت که می‌تواند در پایان دادن به این کینه به شما کمک کند:

۱. بدانید که کینه و نفرت واقعا سم مهلک است

فکر نکنید اگر کسی را می‌بخشید دارید به او لطف می‌کنید و می‌خواهید این لطف را به او نکنید؛ چرا که فکر می کنید آن شخص لیاقت بخشش شما را ندارد. ببخشید چون اگر نبخشید آن نفرت و کینه روح و جسم شما را تباه می‌کند و شما مثل کسی که سم مهلکی را همیشه با خود حمل می‌کند شما در خطر هستید.

۲. ریشه نفرت‌تان را پیدا کنید

چه نوع آسیبی به شما وارد شده است؟ اگر آسیبی که به شما وارد شده است مالی است آیا تا به حال خودتان خسارتی مالی به خودتان وارد نکرده‌اید؟ آیا بعد از یک خسارت مالی  به خود، از خود نفرت پیدا می کنید؟

اگر آسیبی که به شما وارد شده معنوی است باز هم نوعش را مشخص کنید. مثلا آیا لطمه‌ی آبرویی به شما وارد شده است؟ آیا شما نادیده گرفته شده‌اید؟ آیا به شما خیانت شده‌ است؟ در تمامی این آسیب‌ها جستجو کنید آیا شما یا نزدیکان‌تان چنین لطمه‌هایی به کسی نزدید؟ اگر زده‌اید چرا این کینه را از خود یا آن‌ها ندارید و خودتان را بخشیده‌اید اما نمی‌توانید دیگری را ببخشید؟ اگر هم تا به حال آن خطا را مرتکب نشده‌اید آیا می‌توانید تضمین کنید که اگر به جای آن شخص خطا‌کار بودید و در شرایط و موقعیت روحی و اخلاقی او قرار داشتید و در محیط و خانواده‌ی او رشد می‌کردید باز هم آن کار را انجام نمی‌دادید؟

۳. بی اعتنا باشید

اگر در خیابان باشید و کسی به اشتباه شما را با نامی غیر از نام خودتان صدا بزند آیا شما برمی گردید؟ اگر کسی به شما نسبتی داد که در شما نیست، به جای اینکه تهاجمی و نابالغ تاخت و تاز کنید، بی‌اعتنا از کنار نسبت‌های ناروا و اشتباه بگذرید. لازم نیست هر کس به شما نسبت ناروایی داد از او کینه به دل بگیرید و چیزی را که متعلق به شما نیست با خود حمل کنید.

۴. برای بخشیدن، سخت گیر نباشید

اگر شما کار خطایی نسبت به دیگری انجام دهید آیا دوست دارید آن‌ها سخت‌گیر و بی‌رحم مدام برای شما قیافه بگیرند و شما را سرزنش کنند یا بر عکس  شما را به فراموشی دعوت کنند و مدام  خطای شما را به روی‌تان نیاورند.

۵. از بزرگان بیاموزید

در زندگی بزرگان دینی و پیشوایان اخلاقی تامل کنید. آیا آنها با تمام لطمه‌های جانی و مالی و آبرویی که از مخالفان خود می‌دیدند، دلی پر کینه و نفرت داشتند و تمام قلبشان را بغض دشمنان آن‌ها پر کرده بود؟ انسان‌های بزرگ، ذهن و قلب خود را جایگاه کینه و نفرت قرار نمی‌دهند. آن‌ها برای انجام کارهای خطیرتری به این دنیا آمده‌اند.

۶. عذر بتراشید

برای خطاها و کاستی‌های دیگران عذر بتراشید. خودتان کمک کنید که برای رفتارهای ناخوشایند دلیل پیدا کنید و بعد طرف مقابل را ببخشید. اگر بدانید که بخشیدن افراد چه قدر به آرامش روح و روان شما و سلامت جسم‌تان کمک می‌کند به جای از کاه کوه ساختن و بزرگ کردن خطا، تا می‌توانستید خطاهای دیگران را بی ارزش و جزئی جلوه می‌دادید تا روح و جسم سالم‌تری داشته باشید.