خودروهای دنده ‌دستی متداول‌ترین اتومبیل‌هایی هستند که از آن‌ها برای حمل ونقل در سطح شهر و جاده‌های برون شهری استفاده می‌کنیم. در این مطلب به معرفی نکاتی در خصوص رانندگی با این خودروها می‌پردازیم.

آمادگی برای حرکت

قبل از هر چیز به خاطر داشته باشید که بسیاری از قوانین اساسی رانندگی در مورد هر دو نوع خودروی دنده دستی و دنده اتوماتیک یکسان است. هر چند تفاوت‌هایی بین هر دو نوع خودرو وجود دارد، اما یک سری اصول در مورد هر دوی آن‌ها به یک شکل است:

  • تنظیم آینه‌ها و اجتناب از ایجاد عوامل مزاحم (مانند صدای بلند موسیقی یا هر عامل دیگری)
  • توجه به علایم و نشانه‌ها
  • رعایت مقررات هنگام تغییر مسیر
  • استفاده از چراغ‌ها و برف پاک کن در صورت لزوم
  • نحوه‌ی قرار گرفتن دست‌ها روی فرمان

کنترل پدال‌ها

یاد بگیرید اتومبیل را کنترل کنید. به نظر اکثر مردم رانندگی با اتومبیل دنده دستی سخت‌تر از اتومبیل دنده اتوماتیک است؛ چرا که به حرکت در آوردن موفق آن نیاز به مراحل بیشتری دارد. با این حال، خیلی از مردم هم رانندگی با یک اتومبیل دنده دستی را سرگرم کننده‌تر می‌دانند؛ چرا که آن‌ها را بیشتر درگیر فرآیند رانندگی می‌کند. چنانچه اتومبیل شما دنده دستی است باید قدرت تشخیص و کنترل به موقع این دو مورد را داشته باشید:

  • کلاچ: پدال کلاچ بین موتور و گیربکس ارتباط برقرار می‌کند. با فشار دادن کامل کلاچ، ارتباط بین موتور و گیربکس قطع می‌شود. در حالت کلاچ درگیر، ارتباط بین این دو قسمت فراهم می‌شود. وقتی که کلاچ را به طور کامل فشار دهید اتومبیل صرف نظر از این که در دنده قرار دارد یا نه، در حالت خلاص خواهد بود. برای انتخاب هر دنده باید کلاچ را تا آخرین نقطه فشار داد.
  • دنده: دنده دارای ۵ یا ۶ موقعیت (دنده یک، دنده دو،... دنده پنج) است و حالت‌های خلاص و دنده عقب را هم در بر می‌گیرد.

روشن کردن اتومبیل

اتومبیل را روشن کنید. همان‌طور که قبلا گفتیم راه انداختن یک اتومبیل دنده دستی سخت‌تر از یک اتومبیل دنده اتوماتیک است. ضمن این که استفاده از آن تمرین بیشتری می‌خواهد. از این رو در مکانی شروع به حرکت کنید که مطمئن هستید امکان وقوع هیچ اتفاق ناگواری در آنجا وجود ندارد.

  • با گذاشتن پای خود بر روی کلاچ شروع کنید. بیشتر خودروهای دنده دستی تا زمانی که کلاچ تا انتها فشار داده نشود، روشن نمی‌شوند. (البته این در حالتی است خودروی شما در حالت خلاص نباشد.)
  • هنگامی که خودروی شما روشن شد پای راست خود را روی ترمز قرار داده و ترمز دست را با کشیدن به سمت پایین آزاد کنید.
  • اگر حرکت شما رو به جلو است، دنده را در حالت ۱ قرار دهید. در حرکت به عقب، دنده باید در حالت عقب یا R قرار بگیرد.
  • همان‌طور که به آرامی کلاچ را رها می‌کنید، فشار کمی به پدال گاز وارد کنید.
  • پدال گاز را تا حدی فشار دهید که دور موتور بالا برود و صدای آن را بشنوید و سپس کلاچ را بالاتر بیاورید. اگر موتور خودروی شما از کار نیفتاد همه چیز به خوبی پیش رفته است و شما با موفقیت حرکت دنده یک خود را شروع کرده‌اید.

تنظیمات دنده

دنده را به تناسب سرعت خود تنظیم کنید. قبل از تعویض دنده نکات زیر را به خاطر بسپارید:

  • دنده‌ها را باید به ترتیب عوض کنید. به این صورت که پدال کلاچ را تا انتها فشار دهید و پس از آن دنده را تغییر دهید. سپس در حالی که پای خود را به آرامی از کلاچ بر می‌دارید کمی نیش گاز دهید.
  • سعی کنید بین دو پدال گاز و کلاچ تعادل برقرار کنید. آن‌ها رفتاری مشابه با الا کلنگ دارند. وقتی که یکی بالا می‌آورید دیگری را پایین ببرید.
  • استفاده از کلاچ و گاز به صورت هم‌زمان پس از مدتی چرخ دنده‌ها را صاف می‌کند. به هر حال، وقتی تسلط کافی به گاز و کلاچ پیدا کنید به صورت ناخودآگاه این تعادل را برقرار می‌کنید.
  • برای سرعت‌های بالاتر دنده را بالاتر ببرید. هر اتومبیل برای هر دنده، محدوده سرعت مشخصی دارد. بعضی‌ها پیشنهاد می‌دهند که دنده‌ی خود را با توجه به عدد دور موتور تغییر دهید.
  • به صدای موتور خودروی خود گوش دهید تا چنان چه نیاز به تغییری بود آن را اعمال کنید.

استفاده‌ی به موقع از ترمز

  • به درستی ترمز بگیرید. پدال کلاچ را گرفته و دنده را در حین ترمز خلاص کنید. خلاص کردن دنده در هنگام ترمز به شما اطمینان می‌دهد که گیربکس به مدت طولانی حرکت نمی‌کند و کاهش سرعت شما به تاخیر نخواهد افتاد. سعی کنید ترمز گرفتن شما به موقع باشد. چنانچه در نزدیکی برخورد به مانع ترمز شدید بگیرید امکان لغزش خودرو وجود دارد. پس در فاصله‌ی مناسب با نیش ترمز سرعت را کم کرده و پس از این که خودرو به اندازه ی کافی آهسته شد کلاچ را با ترمز بگیرید.
  • شما می‌توانید به منظور صرفه‌جویی در بنزین و بهبود عمر ترمز خود دنده را معکوس کرده و سرعت خود را کم کنید. البته این عمل هم نیاز به تمرین دارد.

پارک کردن خودرو

وقتی مکان مناسبی برای پارک خودرو پیدا کردید، لازم است که چند قانون کلیدی را رعایت کنید.

  • اتومبیل را همیشه در دنده پارک کنید و در حالت دنده خلاص رها نکنید. معمولا خودرو در دو حالت دنده یک یا دنده عقب پارک می‌شود. چنانچه خودرو را در حالت دنده خلاص بگذارید ممکن است در اثر شیب یا هر عامل خارجی دیگری شروع به حرکت کند.
  • کلیدهای سوییچ خودرو را از آن خارج کنید.