دانشمندان نگران همه گیر شدن این ۳ بیماری هستند

خیریه‌ها، دولت‌ها و دانشمندان سراسر جهان اخیرا در سوییس گرد هم جمع شده‌اند تا در خصوص متوقف کردن سه بیماری کشنده و همه‌گیر، رایزنی کنند.

هر چند که تمرکز زیادی بر روی این بیماری‌ها وجود دارد، اما آن طور که باید و شاید در تیتر اخبار دیده نمی‌شوند. این سه بیماری شامل نشانگان تنفسی خاورمیانه (یا مرس)، تب لاسا و ویروس نیپا هستند که به شکل گسترده‌ای واگیردار بوده و در حال حاضر هیچ واکسن یا روش مداوایی برای آن‌ها وجود ندارد.

طرح مقابله با این بیماری‌ها توسط گروه «ائتلاف نوآورانه برای آمادگی با بیماری‌های واگیر» CEPI در مجمع جهانی اقتصاد واقع در شهر داووس سوییس برگزار شد تا تامین بودجه برای تحقیقات مربوط به ساخت واکسن این بیماری‌ها صورت گیرد.

تا کنون سازمان‌های خیریه و دولتی در سر تا سر جهان توانسته‌اند تا ۴۶۰ میلیون دلار در جهت کمک به پیشبرد این تحقیقات فراهم کنند.

جرمی فارر، مدیر مرکز خیریه‌ی تحقیقات سلامت ولکام تراست می‌‌گوید:

ما این بیماری‌های همه گیر را می‌‌شناسیم. آن‌ها تهدیداتی جدی برای سلامت و رفاه ما هستند. واکسیناسیون می‌‌تواند تا حدودی از ما محافظت کند، اما در این زمینه هنوز پیشرفت کمی داشته‌ایم. از این رو CEPI شانس ما برای پیش‌دستی کردن و مقابله با این بیماری‌ها به وسیله‌ی ابداع واکسن‌های جدید است.

هدف فعلی این است که برای هر یک از سه بیماری حداقل دو واکسن آزمایشی تولید کنیم.

به کارگیری چند مرحله واکسیناسیون اجازه‌ی جلوگیری از شیوع فوری بیماری را خواهد داد و کمک خواهد کرد که آزمایش وارد فاز سوم شود. این مرحله درست قبل از تولید واکسن نهایی قرار دارد. در حالت ایده‌آل، محققان قادر به بررسی پنج یا شش واکسن در یک زمان معین هستند. با این حال، بنا به حمایتی که از طرف بیل گیتس به عنوان یکی از حامیان CEPI صورت گرفته است این احتمال وجود دارد که تنها دو یا سه آزمایش انجام شود.

اولین بیماری این گروه، مرس بوده که یک بیماری تنفسی واگیردار است و نخستین مورد آن در سال ۲۰۱۲ در عربستان سعودی گزارش شد. مرس ناشی از ویروسی است که به نام نشانگان تنفسی خاورمیانه شناخته شده است. بسیاری از بیماران مبتلا به مرس علایمی مانند تب، سرفه و تنگی نفس از خود نشان می‌‌دهند. آمارها نشان داده است که از هر ۱۰ نفر مبتلای به این بیماری ۳ تا ۴ نفر جان خود را از دست می‌‌دهند.

در حال حاضر، شیوع این بیماری فقط از طریق افرادی که به عربستان سعودی سفر کرده‌اند صورت گرفته است. پس از مرس، هدف بعدی تب لاسا و ویروس نیپا است. این دو ویروس در صورتی که چاره‌اندیشی نشوند می‌‌توانند یک تهدید جهانی محسوب شوند.

تب لاسا که در سال ۱۹۶۹ در نیجریه گزارش شد و مربوط به شرایطی است که افراد در معرض تماس با ادرار یا مدفوع موش آلوده قرار می‌‌گیرند. این ویروس می‌‌تواند از طریق مایعات بدن هر فرد به فرد دیگر منتقل شود. تب لاسا یا نیپا سالانه ۵۰۰۰ نفر را در غرب آفریقا می‌‌کشد و کشنده‌ترین عامل مرگ و میر در این منطقه است.

نیو Niv -که با نام نیپا هم شناخته شده است- در سال ۱۹۹۸ در مالزی کشف شد و علت آن خوردن غذای آلوده به خفاش بود. نیو هم می‌‌تواند مانند تب لاسا از انسان به انسان و عمدتا در محیط‌های بیمارستانی منتقل شود. تاکنون ۱۹۶ نفر از افراد در سال ۲۰۰۱ توسط این بیماری کشته شده‌اند.

تلاش‌های پیشگیری کننده از این سه بیماری توسط CEPI مدت کوتاهی پس از شیوع ابولا شکل گرفت. گزارش‌ها حاکی از آن است که در بازه‌ی زمانی سال‌های ۲۰۱۳ تا ۲۰۱۶ حدود ۱۱۳۰۰ نفر در اثر ابتلا به ابولا جان خود را از دست داده‌اند.

علاوه بر ابولا، ویروس زیکا هم در سال ۲۰۱۵ باعث شد تا ۲۲۰۰ نوزاد میکروسفالی در برزیل متولد شوند. در این بیماری ناحیه سر نوزاد تغییر شکل داره که این موضوع ریشه در وضعیت بارداری مادر دارد. چرا که زیکا می‌‌تواند از طریق گزش پشه یا ارتباط جنسی منتقل شود.

بیل گیتس در یک کنفرانس جهانی مطبوعاتی گفته است:

ابولا و زیکا نشان دادند که جهان به شکل غم‌انگیزی آمادگی کافی برای تشخیص سریع و جلوگیری به موقع از سرایت فراگیر بیماری‌های جهانی را ندارد.

در حالی که هدف از این طرح جدید رسیدن به اطمینان از سلامت جمعیت فعلی است؛ ضمن این که شیوع این بیماری‌ها پیامدهای اقتصادی هم به همراه خود دارد و می‌‌تواند تاثیرات نامطلوبی بر اوضاع کشورهایی بگذارد که بیشترین تعداد مبتلایان را دارند.

ارنا سلبرگ نخست وزیر نروژ در مجمع جهانی اقتصاد گفت:

 کشورهایی چون گینه، سیرالئون و لیبریا دچار خسارت‌های اقتصادی معادل ۳ میلیارد دلار بابت ابولا و ۴۰ میلیارد دلار بابت بیماری سارس شدند.

همچنان این امیدواری وجود دارد که این ویروس‌ها قبل از همه گیر شدن جهانی ریشه‌کن شوند. هر چند که برای رسیدن به این مقصود باید واکسن مورد نیاز آن هم تولید شود.