سالانه ۵۰ هزار نفر در ایران به دلیل استعمال دخانیات جان خود را از دست می‌دهند؛ چراکه در دود سیگار بیش از ۴۰۰۰ ماده شیمیایی وجود دارد که بیشتر سمی و سرطان‌زا هستند و استعمال سیگار در اماکن عمومی مانند اتوبوس، پارک و مهمان‌پذیری‌ها سلامت افراد غیرسیگاری را تهدید می‌کند.

از عوارض شایع استعمال دخانیات می‌توان به پیری زودرس، خرابی دندان‌ها، بیماری‌های لثه، حملات قلبی، تنگی نفس و سرفه‌های مزمن اشاره کرد؛ ترک سیگار آغاز جدیدی برای افراد گرفتار در دام اعتیاد است و کافی است تنها یک‌بار برای ترک اقدام کنند.

دود دسته دوم، خطرناک‌تر از مصرف مواد دخانی

دشتی رئیس دانشکده علوم پزشکی فردوس

دکتری آموزش بهداشت و ارتقای سلامت و رئیس دانشکده علوم پزشکی فردوس، در گفت‌وگو با خبرنگار ۷۲۴پرس در خصوص تأثیرات مصرف دخانیات بر سلامت، گفت: «آمارها حاکی از افزایش خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی، سکته‌های مغزی و سرطان‌های ریه، مثانه، دهان و معده در افراد درگیر اعتیاد است».

دشتی، با بیان اینکه بروز عوارض تنفسی به دلیل درگیری ریه در مصرف‌کنندگان مواد دخانی شایع‌تر است، افزود: «تنگی نفس، سرفه‌های مکرر و دفع مداوم خلط از سری عوارض تنفسی مصرف طولانی‌مدت مواد دخانی است».

وی، در خصوص آسیب‌های اجتماعی مصرف مواد دخانی، بیان کرد: «باتوجه‌به اینکه هر فرد عضوی از جامعه است، زمانی که آسیب‌های فردی متوجه افراد مصرف‌کننده می‌شود، تأثیرات اجتماعی مانند افزایش هزینه‌های بهداشتی، کاهش بهره‌وری اقتصادی و آلودگی‌های محیط‌زیستی را در پی دارد».

دشتی، با بیان اینکه لزوماً افراد متأثر از مواد دخانی مصرف‌کننده نیستند، ادامه داد: «دود دسته دوم یا همان دود تولید شده از استعمال دخانیات قابلیت نشست در محیط را داشته و می‌تواند علاوه بر هوا، تجهیزات و مواد غذایی موجود در محیط را آلوده کند و افرادی که در تماس با محیط آلوده هستند در معرض خطر قرار می‌گیرند».

وی، با بیان اینکه چنانچه مادران باردار در تماس با دود دسته دوم ناشی از استعمال دخانیات قرار گیرند مواد شیمیایی موجود در این دود سلامت مادر و جنین را به خطر می‌اندازد، اظهار داشت: «مطالعات نشان می‌دهد دود دسته دوم می‌تواند سلامت جنین و مادر را تهدید کند به‌طوری که جداشدن جنین از جفت و سقط‌جنین نیز محتمل است».

مضر نبودن سیگارهای الکترونیکی، باوری غلط در به دام افتادن نوجوانان

سیگار الکترونیک

دشتی، در خصوص استعمال سیگارهای سنتی و الکترونیکی، تصریح کرد: «برخلاف تصور کم‌ضرر بودن سیگارهای الکترونیکی و جایگزین‌شدن آن جهت کمک به ترک اعتیاد باید بگوییم در سیگارهای الکترونیکی نیز از ماده مؤثره نیکوتین استفاده می‌شود، بنابراین عوارض سلامتی آن هیچ تفاوتی با سیگارهای سنتی ندارد؛ اما متأسفانه در نسل z محبوب شده است».

وی، با بیان اینکه متأسفانه آمار نوجوانان گرفتار اعتیاد اعداد و رقم بالایی را نشان می‌دهد، افزود: «این اعداد و ارقام زنگ هشداری برای جدیت بیشتر آموزش‌وپرورش و خانواده‌ها در برخورد صحیح با اعتیاد نوجوانان است که دراین‌رابطه باید والدین و فرزندان آن‌ها مورد آموزش قرار گیرند و قدرت تصمیم‌گیری آگاهانه و نه گفتن در نوجوانان نهادینه شود».

دشتی، روابط دوستانه والد فرزندی را بهترین راهکار برای افزایش اعتمادبه‌نفس و عزت‌نفس در نوجوانان عنوان کرد و ادامه داد: «قدم مؤثر بعدی جهت پیشگیری از اعتیاد نوجوانان ارتباط‌گیری صحیح با هم‌کلاسی‌ها و دوستان آن‌ها است تا بتوان محیطی امن و به‌دور از والدهراسی را برای فرزندان ایجاد کرد».

از گسترش اعتیاد در نسل z تا لزوم تشکیل جلسات ترک مواد دخانی

اعتیاد جوانان

کارشناس و مسئول بهداشت محیط شبکه‌ی بهداشت و درمان شهرستان فردوس، در گفت‌وگو با خبرنگار ۷۲۴پرس در خصوص راهکارهای جذب استعمال‌کنندگان دخانیات، گفت: «نصب استندهای دخانی و پخش فیلم و سریال‌های خانگی که تمام شخصیت‌های داستان گرایش به مصرف دخانیات دارند و قبح استعمال مواد دخانی را ریخته‌اند از موارد شایع جذب افراد به سمت مصرف دخانیات است».

حیدری، با بیان اینکه استعمال سیگارهای الکترونیکی مانند ویپ در حال گسترش است، افزود: «علی‌رغم کاهش جمعیت مصرف‌کنندگان مواد دخانی در سطح جهانی، مصرف‌کنندگان سیگارهای الکترونیکی که به‌اشتباه کم‌خطر معرفی می‌شوند مخصوصاً در بین نسل z بسیار شایع شده و در حال گسترش است که کاهش مصرف‌کنندگان آن نیازمند همکاری همگانی است».

وی، با بیان اینکه افراد معتاد به مصرف مواد دخانی محکوم به استعمال مداوم دخانیات در طول روز هستند، ادامه داد: «استعمال مواد دخانی نه‌تنها به‌سلامت خود فرد مصرف‌کننده آسیب وارد می‌کند؛ بلکه تمام اعضای خانواده و نزدیکان وی قربانیان دود تولیدی از استعمال مواد دخانی هستند، به‌طوری که نیکوتین در موی سر تا عروق پای افراد معتاد قابل‌کشف است».

حیدری، عدم استعمال دخانیات توسط اعضای خانواده و والدین و معرفی آسیب‌های مصرف مواد دخانی به‌صورت مشاهده‌ای را راهکاری مؤثر در پیشگیری از سقوط جوانان در دام اعتیاد عنوان کرد و اظهار داشت: «تشکیل جلسات ترک اعتیاد در کلینیک‌های مربوطه نیز راهکار صحیح ترک اعتیاد بوده که باید در شهرستان فردوس هم بیشتر موردتوجه قرار گیرد».