به روایت همه فعالان حوزه روابط‌عمومی، کار در این حوزه به معنای داشتن یک شغل ۲۴ ساعته است که حتی در خواب هم باید به فکر تولید محتوای جدید برای سازمان مطبوعت باشی. کاری ۲۴ ساعته و تمام وقت که اگر عاشقش نباشی زودتر از موعد در بدنت علائم بازنشستگی را حس خواهی کرد.
حتماً همه ما تاکنون نوشته‌های گوناگونی درباره روابط‌عمومی و نقش آن در پیشبرد اهداف سازمان خوانده‌ایم؛ اما کمتر پیش‌آمده تا با افرادی که دائماً شب‌وروز زندگی خود را به این کار سنجاق کرده‌اند هم کلام شویم. ۷۲۴پرس در راستای رسالت خود و به بهانه روز ارتباطات و روابط‌عمومی پای صحبت چند تن از فعالان این حوزه نشسته. در ادامه دل‌نوشته‌های این افراد تقدیم نگاه مخاطبان می‌شود.
زهرا حاجیانی؛ کارشناس روابط‌عمومی و مشاور رسانه‌ای مدیرکل منابع طبیعی استان در دل‌نوشته‌ای نوشت: «اگر روابط‌عمومی در یک سازمان یا نهادی وجود نداشته باشد، مردم نسبت به سازمان‌ها و فعالیت‌های آنها بی‌اعتماد خواهند شد».
وی با بیان اینکه عدم وجود شفافیت می‌تواند منجر به سوءتفاهم و شایعات شود، افزود: «اگر روابط‌عمومی مؤثر نباشد، ارتباطات ممکن است به‌صورت یک‌طرفه باشد و سازمان نتواند نظرات و نیازهای مخاطبان را بشنود و به آن پاسخ بدهند. بدون ارتباط مؤثر با رسانه‌ها و جامعه، افت اعتبار و شهرت سازمان ممکن است اتفاق بیفتد».
چشم بینا و گوش شنوا در سازمان؛ از گفتار تا عمل
مهدی محمدزاده؛ مسئول روابط‌عمومی اداره کل دامپزشکی خراسان جنوبی در گفت‌وگو با ۷۲۴پرس با تبریک ۲۷ اردیبهشت روز روابط‌عمومی و ارتباطات، گفت: «امروزه سازمانی موفق بوده و ارتباط نزدیکی با جامعه هدف خواهد داشت که پویا و سرزنده و شفاف و پاسخگو باشد و روابط‌عمومی اداره کل دامپزشکی استان همواره صداقت، شفافیت در گفتار و پاسخگویی سریع به اصحاب رسانه را در دستور کار خود قرار داده است».
وی با بیان اینکه دامپزشکی دستگاهی خدمت‌رسان بوده که به دنبال ارباب‌رجوع می‌رود و ارتباط بسیار نزدیکی با مردم حتی در دورافتاده‌ترین مناطق دارد و در این میان نقش روابط‌عمومی در انعکاس خدمات داده شده به ارباب‌رجوع و افزایش آگاهی مردم از انواع بیماری‌های مشترک بین انسان و دام حائز اهمیت است، تصریح کرد: «روابط‌عمومی موفق هدفمند و با برنامه‌ریزی سالانه و با نگاه به چشم‌اندازی مثبت در آینده می‌تواند موتور متحرک در سازمان باشد».
محمدزاده با بیان اینکه روابط‌عمومی اداره کل دامپزشکی استان در چندین سال پیاپی روابط‌عمومی برتر در سطح کشور بوده و دلیل آن نیز تولید محتوا مؤثر و کارآمد، اخبار مفید و آگاهی‌بخشی به جامعه هدف و شاخص‌های مدنظر سازمان دامپزشکی کشور بوده که توانسته این افتخار را برای استان رقم بزند، ادامه داد: «نمی‌شود گفت این روزها همه چیز به کام روابط‌عمومی است؛ تا زمانی که از سوی سازمان‌های مختلف جایگاه و اهمیت این حوزه دیده نشود و روابط‌عمومی به جایگاهی که در شعارها گفته می‌شود که چشم بینا و گوش شنوا است در عمل به آن پرداخته نشود به‌ناچار این انگیزه از بین همکاران سخت‌کوش و مستعد و پویا در این حوزه گرفته می‌شود».
وی، مشکل امروز روابط‌عمومی‌ها را نداشتن دوربین و میکروفون و تجهیزات ندانست و با اظهار امیدواری به اینکه روزی روابط‌عمومی به جایگاه واقعی خود برسد، گفت: «مشکل روابط‌عمومی‌ها اتاق و سکوت و خبرنویسی، سیستم و نور و برگزاری جلسات نیست؛ مشکل اساسی جایگاه مشخص و لزوم دیدن شدن از سوی مدیران است و تا زمانی که در عمل به روابط‌عمومی‌ها بها داده نشود این مشکلات حل نخواهد شد».
وی با بیان اینکه دیرگاهی است که دیگر با گفتن چشم بینا و گوش شنوا در این روزها حس خوشحالی به همکارانم دست نمی‌دهد و دیگر و باگذشت این‌همه سال این جمله کلیشه‌ای مدیران در ادارات تکراری شده است، بیان کرد: «هنوز بسیاری از ادارات روابط‌عمومی را همان عکاس جلسات و آتلیه همیشه حاضر در ادارات می‌بینند که این به‌هیچ‌وجه شایسته همکاران من و تمامی عزیزانی که در این حوزه شبانه‌روز در حال فعالیت هستند نیست».
مسئول روابط‌عمومی اداره کل دامپزشکی خراسان جنوبی با بیان اینکه روابط‌عمومی زیر نظر مستقیم مدیر مجموعه فعالیت می‌کند و این خود نشان‌دهنده جایگاه رفیع روابط‌عمومی بوده، افزود: «مدیری موفق خواهد بود که به روابط‌عمومی خود ارزش ویژه بدهد چرا که روابط‌عمومی انعکاس‌دهنده زحمات و تلاش‌ها و عملکرد یک مجموعه است و تا زمانی که ارزش این قسمت دیده نشود چرخ پویایی دستگاه به کندی کار خواهد کرد».
وی با بیان اینکه روابط‌عمومی یعنی امید، نشاط و پویایی و امروز سازمانی موفق است که جایگاه روابط‌عمومی را مدیران آن قدر می‌دانند، تصریح کرد: «در دامپزشکی استان باتوجه‌به اینکه دستگاهی تخصصی هستیم و همکاران عزیز و سخت‌کوش من در میدان و مشغول خدمت هستند و در این سال‌های اخیر به نقش و اهمیت روابط‌عمومی کاملاً آگاه هستند و انصافاً همکاری خوبی را با این حوزه دارند که این فرصت را مغتنم شمرده و از تمامی مدیران ستادی و رؤسای شبکه‌های دامپزشکی سراسر استان و عزیزان همکار فعال در روابط‌عمومی در تمامی شهرستان‌ها نهایت تشکر و قدردانی را دارم و این روز را به‌تمامی همکاران عزیزی که اهمیت این حوزه را می‌دانند از صمیم قلب تبریک عرض می‌نمایم و از تمامی اصحاب رسانه بابت همکاری‌های شایسته و تعاملات سازنده که در نهایت منتهی به افزایش آگاهی مردم استان از انواع بیماری‌ها مشترک بین انسان و دام می‌شود تقدیر و تشکر نماییم».
طرحی نو دراندازیم
بهار انصاری؛ مسئول روابط‌عمومی منطقه ویژه اقتصادی خراسان جنوبی نیز در گفت‌وگو با ۷۲۴پرس با بیان اینکه روابط‌عمومی همان گونه که از نامش پیداست فراتر از ظرف و مکان خاصی است، افزود: «روابط‌عمومی می‌تواند الگو باشد و زمان آن گذشته است که به روابط‌عمومی‌ها به‌عنوان یک موضوع تشریفاتی نگاه کنیم».
وی با بیان اینکه امروزه با به‌وجودآمدن روابط‌عمومی الکترونیک، مرزهای روابط‌عمومی از درون سازمان‌ها به اقصا نقاط جهان گسترش یافته است، تصریح کرد: «بیاییم جهانی بیندیشیم و جهان‌شمول فکر کنیم. چرا باید همیشه از دیگر کشورها تقلید کرد؟ می‌شود با همدلی و همسویی روابط‌عمومی‌ها طرحی نو درانداخت و اطمینان داشته باشیم هر چیز که در آن اکرام مردم حاصل گردد، طرحی نو است».
انصاری با زمزمه این جمله که همتی کن این جهان را باز ساز با نگاهی نو، جهانی نو بساز، گفت: «روابط‌عمومی علاوه بر مشاور ارشد سازمان به‌عنوان تریبون هر سازمان نمایان است؛ ولی باید در این برهه حساس دوراندیشی کرد و به‌عنوان اصول روابط‌عمومی یک اتحاد جدید ایجاد کرد».
وی با بیان اینکه روابط‌عمومی اگر دور خود را حصار بکشد و در ظرف خاصی خودش را ببیند دیگر نام روابط‌عمومی زیبنده آن نیست؛ بلکه نامش روابط فرقه‌ای است، افزود: «این جایگاه وقتی می‌تواند از حالت تشریفاتی بیرون بیاید که با دیگر روابط‌عمومی‌ها تشریک‌مساعی نماید و این تنها در انجمن‌ها امکان‌پذیر است».
مسئول روابط‌عمومی منطقه ویژه اقتصادی خراسان جنوبی با بیان اینکه امروزه رقابت در روابط‌عمومی معنا ندارد و قطعاً باید مانند همه مشاغل دیگر جای خود را به رفاقت بدهد و به‌جای آن تقسیم کار کرد، ادامه داد: «دنیا دریافته است برای تک‌تک نظریه‌ها باید راهکارهای جدید و منحصربه‌فرد طراحی و اجرا کرد و از همه ظرفیت‌ها بهره جست».
انصاری با بیان اینکه ایرانیان در تاریخ بشریت همیشه اثرگذار بوده‌اند، افزود: «به‌جای ترجمه مقالات و نظریات نظریه‌پردازان بزرگ روابط‌عمومی دنیا (که البته استفاده از تجربیات لازم است) در کنفرانس‌ها و سمپوزیوم‌ها از طرح‌های نو استقبال کنیم؛ چراکه دنیا در حرکت است و قصد توقف در ایستگاهی را ندارد».
وی با بیان اینکه اگر تندتر از سرعت دنیا حرکت نکنیم لاجرم باید برای سواره‌ها هو را بکشیم، افزود: «روز روابط‌عمومی فرصتی است تا روابط‌عمومی‌ها با اتکا به تجربیات خود در سال، از نظرات و تبادل آرا با همکاران خود حداکثر استفاده را ببرند؛ چراکه دامنه فعالیت روابط‌عمومی‌ها بسیار گسترده و در سطوح مختلف است».
انصاری با بیان اینکه آنچه همه سطوح را در برمی‌گیرد و حالت کاربردی دارد این است تا علاوه بر ارتقای سطح سلامت عمومی، انگیزه لازم را برای رشد و تعالی نسل آینده فراهم نماییم، ادامه داد: «تکریم شعائر لازم و مفید است؛ ولی تکرار و استفاده از کلمات کلیشه‌ای بر روی پلاکاردها ظاهراً اثر خود را از دست داده است و جامعه امروز ما احتیاج به پویایی و شادابی دارد».
وی با بیان اینکه یک مسابقه اداری در سرتاسر ایران تکرار می‌شود و سال بعد نیز همان روال، اظهار کرد: «از اندیشه‌های نو باید استقبال کرده و متناسب با منطقه خود و فرهنگ محلی انگیزه لازم را برای رشد همگان فراهم کرد و مهم است بدانید همه مردم استعدادهایی دارند که می‌توان آن را شکوفا کرد؛ ولی همه را در یک چارچوب ارزیابی کردن، تنها محدود کردن افراد دیگر است؛ در واقع شناسایی استعدادها در زمینه‌های مختلف و گاهی دادن انگیزه و نشان دادن راه به آنها، بسیار اثرات درخشان و ماندگاری را به همراه دارد».
روایتی از تلاش‌های خاموش اما مؤثر
آسیه خزیمه نژاد؛ مسئول روابط‌عمومی جهاد دانشگاهی خراسان جنوبی در پاسخ به این سؤال که جایگاه روابط‌عمومی را در شرایط کنونی سازمان‌ها چگونه ارزیابی می‌کنید، گفت: «در دنیای امروز، روابط‌عمومی تنها یک بخش اطلاع‌رسانی نیست، بلکه یک نهاد راهبردی در قلب تصمیم‌سازی و ارتباط با ذی‌نفعان است».
وی با بیان اینکه با گسترش فضای مجازی، رسانه‌های اجتماعی و فناوری‌های نو، این حوزه نقشی کلیدی در تبیین واقعیت‌ها، پاسخگویی، شفاف‌سازی و ارتقای سرمایه اجتماعی دارد، افزود: «جهاد دانشگاهی به‌عنوان یک نهاد انقلابی و با فعالیت در حوزه‌های فرهنگ، آموزش و پژوهش نیازمند روایت دقیق و حرفه‌ای مأموریت‌های خود است. روابط‌عمومی در این میان نقش پل ارتباطی میان نهاد و جامعه را دارد؛ از اطلاع‌رسانی فعالیت‌ها تا تولید محتوای اثربخش، برگزاری رویدادهای رسانه‌ای و ایجاد تعامل مؤثر با دانشگاهیان و مردم».
مسئول روابط‌عمومی جهاد دانشگاهی خراسان جنوبی در پاسخ به این سؤال که مهم‌ترین چالش‌ها و فرصت‌هایی که در این حوزه با آن مواجه هستید، چیست، گفت: «یکی از چالش‌های اصلی، سرعت بالای تغییرات در فضای رسانه‌ای و گسترش اطلاعات نادرست است. ما باید با تقویت سواد رسانه‌ای، بهره‌گیری از فناوری‌های نوین مثل هوش مصنوعی و پایبندی به اصول اخلاقی و شفافیت، در جهت اعتمادسازی حرکت کنیم».
خزیمه‌نژاد با بیان اینکه در کنار چالش‌ها، فرصت‌هایی مثل افزایش دسترسی به مخاطب و قابلیت تحلیل داده‌ها نیز پیش روی ماست، یادآور شد: «این روز، فرصتی است برای تجلیل از تلاش‌های خاموش اما مؤثر همکاران حوزه روابط‌عمومی. روابط‌عمومی قلب تپنده ارتباطات هر سازمان است و با عشق، صداقت و دانش می‌توان آن را زنده نگه داشت».
تفاوت بین روابط‌عمومی و تبلیغات
محمدرضا فروزش، مدیر روابط‌عمومی حفاظت محیط‌زیست خراسان جنوبی نیز گفت: «اگرچه برخی از نظر هدف و عملکرد تبلیغات و روابط‌عمومی را متفاوت نمی‌بینند و یا برخی این دو موضوع را آن‌قدر درهم‌تنیده می‌دانند که به‌سادگی نمی‌توان آنها را از هم تشخیص داد، اما هر یک مقوله‌ای جدا با اهداف خاص خود هستند و باید به این نکته مهم توجه کرد که فلسفه روابط‌عمومی مردم‌داری است که اگر به سمت تبلیغات پیش‌روی کنیم به‌جای ارتباطی مشارکت‌آمیز، ارتباطی سلطه‌آمیز با مردم خواهیم داشت».
وی افزود: «باتوجه‌به ماهیت کار روابط‌عمومی که باید ارتباط تنگاتنگی با رسانه‌ها داشته باشند، مدیر و یا کارشناس روابط‌عمومی موفق خواهد بود که به‌صورت مستمر و منظم حتی‌المقدور تمامی رسانه‌های در دسترس و به‌خصوص آن‌هایی که بیشترین مخاطب را در حوزه کاری خود دارند را رصد کرده و علاوه بر به‌روزرسانی اطلاعات خود از اخبار، رویدادها و اقداماتی که توسط سایر دستگاه‌های اجرایی در حوزه فعالیت ما انجام می‌شود موضوعات مربوط به حوزه کاری خود را نیز پیگیری کرده و درصورتی‌که نیاز به پاسخ، روشن‌سازی، اقدامات تکمیلی و... داشته باشد دراسرع‌وقت انجام شود».
فروزش با بیان اینکه روابط‌عمومی به‌عنوان چشم، گوش و زبان دستگاه‌های اجرایی باید در راستای موفقیت دستگاه عمل کند، تصریح کرد: «فردی در روابط‌عمومی موفق خواهد بود که توجه به ارتباطات انسانی و کلامی، ذوق‌وشوق شغلی در کار، قدرت کافی و نشاط پایان‌ناپذیر و تسلط بر کار، قدرت نوشتاری و گفتاری سحرانگیز، احساس مسئولیت نسبت به مخاطبان درون‌سازمانی و بیرون سازمانی و همه مخاطبانی که با سازمان در ارتباط‌اند، دارا بودن صداقت، وفاداری و مسئولیت‌پذیری در تمام امور، احترام به‌تمامی شخصیت‌ها و گروه‌ها و لحاظ دانستن شرایط کاری آنها، دارا بودن فنون تشویق و ترغیب به کار و تعامل با تمامی رسانه‌های موجود فارغ از هرگونه نگاه خاصی داشته باشد».
وی با اشاره به چالش‌های روابط‌عمومی بیان کرد: «در کشور روابط‌عمومی با چالش‌های متعدد و زیادی روبرو بوده و همین چالش‌ها روابط‌عمومی‌ها را به انزوا کشانده و مانع از بروز خلاقت شده است. عدم یا کمبود نیروی متخصص در حوزه روابط‌عمومی، تعدد وظایف و مسئولیت‌ها، موازی‌کاری، عدم امکانات و تجهیزات بروز، نبود اعتبار و بودجه اختصاصی به این حوزه، عدم تبین جایگاه روابط‌عمومی برای برخی از مدیران، عدم اعتقاد مدیران به جایگاه روابط‌عمومی و... از جمله چالش‌های موجود در این حوزه است».
سخت اما شیرین
مرضیه شهریاری؛ مسئول روابط‌عمومی سازمان همیاری شهرداری‌های خراسان جنوبی نیز با بیان اینکه روابط‌عمومی برای من فقط یک شغل نیست؛ ترکیبی‌ست از علاقه، پویایی و ارتباط انسانی، افزود: «دو سال پیش به‌صورت جدی وارد این حوزه شدم و هر روز بیش‌ازپیش درک کردم که روابط‌عمومی، بستر تأثیرگذاری‌ست؛ جایی که می‌توان با نگاه انسانی، هنرمندانه و درعین‌حال حرفه‌ای، هم درون سازمان را زنده نگه داشت و هم چهره بیرونی سازمان را با واقعیت‌های مثبت پیوند داد».
وی افزود: «روابط‌عمومی ترکیبی‌ست از دانش، مهارت و اخلاق. تسلط بر فن بیان، نگارش حرفه‌ای، شناخت رسانه، درک افکار عمومی، برنامه‌ریزی ارتباطی و قدرت تحلیل از مهارت‌های ضروری هستند، اما در کنار این‌ها، صداقت، مسئولیت‌پذیری، خلاقیت و انعطاف‌پذیری جزو مؤلفه‌هایی است که بدون آنها نمی‌توان در این حوزه دوام آورد».
مسئول روابط‌عمومی سازمان همیاری شهرداری‌های استان با بیان اینکه یکی از مهم‌ترین حساسیت‌ها، مدیریت درست اطلاعات است. کوچک‌ترین اشتباه در انتخاب واژه‌ها یا زمان‌بندی اطلاع‌رسانی می‌تواند تبعات جدی برای سازمان داشته باشد. گاهی باید بین سرعت و دقت تعادل برقرار کرد، گاهی هم باید سکوت کرد تا سازمان آسیب نبیند. روابط‌عمومی همیشه در مرز بین «آنچه باید گفت» و «آنچه نباید گفت» حرکت می‌کند، اظهار کرد: «روابط‌عمومی، یک شغل ۲۴ ساعته است. تعطیلی ندارد. بحران‌ها زمان نمی‌شناسند و خبرها منتظر نمی‌مانند. کارشناس روابط‌عمومی باید همیشه آماده باشد، چه در حوزه رسانه‌ای، چه مراسم و تشریفات، چه ارتباط با ذی‌نفعان. گاهی باید در لحظه تصمیم بگیری، گاهی هم در سکوت سازمان را از یک بحران عبور دهی. این فشار کاری بالاست، اما اگر با عشق همراه باشد، شیرین است».
شهریاری ادامه داد: «متأسفانه هنوز در بسیاری از سازمان‌ها، روابط‌عمومی به‌عنوان یک واحد اجرایی صرف دیده می‌شود. درحالی‌که روابط‌عمومی باید در سطح سیاست‌گذاری و تصمیم‌سازی مشارکت داشته باشد. خوشبختانه در مجموعه ما، گام‌هایی برای تقویت این جایگاه برداشته شده، ولی همچنان نیاز به نگاه استراتژیک‌تر از سوی مدیران ارشد داریم».
وی بیان کرد: «روابط‌عمومی در خط مقدم ارتباطات است. هر پیامی که از سازمان مخابره می‌شود، باید دقیق، به‌موقع و حساب‌شده باشد. کوچک‌ترین اشتباه در این مسیر می‌تواند منجر به سوءبرداشت یا تخریب اعتماد عمومی شود. از طرفی، گاهی کار ما دیده نمی‌شود، درحالی‌که در هر بحران، هر رویداد و هر موفقیت، رد پای روابط‌عمومی وجود دارد».
لطفاً حرفه‌ای بمانید
وی افزود: «خوشبختانه در سازمان همیاری شهرداری‌های خراسان جنوبی، روابط‌عمومی جایگاهی فراتر از یک واحد اجرایی صرف دارد. با نگاه ساختاریافته‌ای که مدیریت سازمان داشته‌اند، روابط‌عمومی در مسیر حرفه‌ای‌سازی قرار گرفته و در بسیاری از برنامه‌ریزی‌ها و تصمیم‌سازی‌های کلان سازمان نقش فعالی دارد. این نگاه حمایتی باعث شده به‌عنوان روابط‌عمومی بتوانم از ظرفیت‌های خود بهتر استفاده کنم و تصویر مؤثرتری از عملکرد مجموعه ارائه دهم».
شهریاری با بیان اینکه مدیرانی که به ارتباطات مؤثر، شفاف‌سازی، پاسخگویی و تصویرسازی صحیح از عملکرد سازمانشان اهمیت می‌دهند، حتماً روابط‌عمومی را در سطح راهبردی می‌بینند. حمایت مدیر، در دسترسی به اطلاعات، تصمیم‌گیری‌های سریع، صداقت در پاسخگویی و اعتماد به تیم روابط‌عمومی بسیار تعیین‌کننده است. اگر مدیری این باور را داشته باشد، روابط‌عمومی می‌تواند یک موتور محرک برای موفقیت سازمان باشد، یادآور شد: «روابط‌عمومی یک مسئولیت خطیر است. ما امانت‌دار اعتماد عمومی هستیم. باید خود را به‌روز نگه داریم، حرفه‌ای بمانیم، اخلاق‌مدار باشیم و برای تعالی این حوزه تلاش کنیم. به مدیران هم می‌گویم؛ اگر می‌خواهید سازمانی پویا، مورد اعتماد و اثرگذار داشته باشید، روابط‌عمومی‌تان را جدی بگیرید».
اسکار
#آشپزی
#خراسان جنوبی