شاید شما هم با اصطلاحاتی همچون ترش کردن یا سوزش سر دل آشنا باشید، وضعیتی که در نتیجه برگشت اسید از معده به مری رخ می‌دهد. درحالی که بسیاری از ما این وضعیت را در طول زندگی تجربه کرده‌ایم. اما گاهی اوضاع پیچیده‌تر از چیزی است که به نظر می‌رسد. برای آشنایی بیشتر با مشکل سوزش معده یا سوزش سر دل، نشانه‌ها، عوارض و روش درمان آن با ما همراه باشید.
به گزارش ۷۲۴پرس و به نقل از Healthline، سوزش سر دل زمانی رخ می‌دهد که اسید معده باعث تحریک مری و ناحیه پشت گلو می‌شود. این وضعیت ممکن است باعث ایجاد حس ناراحتی، رفلاکس یا برگشت غذا از معده به مری و همچنین علائم دیگری همچون بوی بد دهان یا بروز سرفه شود. علائم این مشکل هنگام عصر و همچنین پس از خوردن غذا یا زمانی که فرد دراز کشیده، خم شده است یا ورزش می‌کند، شدت بیشتری داشته باشد.
حدود ۲۰% از مردم ساکن کشورهای غربی به صورت منظم با مشکل سوزش سر دل یا سوزش معده دست و پنجه نرم می‌کنند. هنگامی که این علائم به صورت روزانه و به شکل مدت‌دار ادامه داشته باشد، ممکن است منجر به بروز بیماری جدی‌تری به نام بیماری «رفلاکس معده به مری» (GERD) شود. اما چه عاملی باعث می‌شود افراد به صورت مرتب با این مشکل مواجه شوند؟
مطلب مرتبط: ۷ علتی که معده درد می تواند داشته باشد
وقتی غذا می‌خوریم، غذا پس از جویده شدن در دهان، از راه مری وارد معده می‌شود. بعد از ورود غذا به معده، اسید معده آن را تجزیه می‌کند تا درادامه مسیر گوارش حرکت کرده و مواد مغذی آن به تدریج جذب بدن شوند. اما زمانی که ترشح اسید معده زیادتر از حد معمول باشد، ممکن است از طریق دریچه پیلور مجددا وارد مری شده و باعث ایجاد سوزش سر دل یا سوزش معده شود.
سوزش معده گاهی ممکن است در شرایط عادی و پس از خوردن بیش از اندازه یا مصرف انواع خاصی از مواد غذایی رخ دهد. از جمله غذاها و نوشیدنی‌هایی که ممکن است عامل بروز این مشکل شوند می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- شکلات
- قهوه
- غذاهای پر ادویه
- غذاهای چرب
- گوجه فرنگی
- نوشیدنی‌های الکلی
زمانی که سوزش سر دل به دلایل گوناگون اما به صورت مرتب و روزانه تجربه شود، نشان از ابتلای فرد به مشکل جدی‌تری دارد که با نام رفلاکس معده شناخته می‌شود. درواقع سوزش معده مکرر یکی از شایع‌ترین علائم قابل اطمینان ابتلا به این بیماری است. اگر فرد در طول هفته تنها دو مرتبه دچار سوزش معده شود، اوضاع تاحدی عادی است. اما اگر بیشتر روزها با این مشکل مواجه هست، زمان مراجعه به پزشک فرا رسیده است؛ چراکه رفلاکس معده بدون درمان ممکن است منجر به عوارض جدی‌تری شود.
دراین میان برخی از عوامل جانبی می‌توانند شانس ابتلای افراد به این بیماری را افزایش دهند. به‌عنوان نمونه اگر اسفنکتر تحتانی مری آسیب دیده یا به اصطلاح شل شده باشد، اسیدهای معده راحت‌تر راه خود را به سمت قسمت‌های فوقانی مری باز می‌کنند.
به جز آن دیگر عوامل خطر در این زمینه شامل این موارد هستند:
- ابتلا به فتق هیاتال
- داشتن اختلال اسکلتی عضلانی
- شاخص توده بدنی بالا
- استعمال دخانیات
- مصرف نوشیدنی‌های الکلی
- تجربه استرس و اضطراب زیاد
- بارداری
- افزایش سطح پروژسترون یا استروژن
- مصرف برخی از داروها همچون داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی
آیا اسید معده همیشه عامل بروز سوزش سر دل است؟
پاسخ این پرسش منفی است. به گزارش ۷۲۴پرس، برخی از افراد ممکن است از مشکل رفلاکس خاموش رنج ببرند. یعنی اسید به سمت عقب دستگاه گوارش بازمی‌گردد، اما فرد حس درد یا سوزش ندارد. از این وضعیت با نام رفلاکس حنجره یا لارنژیت رفلاکس نام می‌برند که ممکن است باعث ایجاد مشکلاتی شبیه به بیماری‌های تنفسی شود. دراین حالت فرد ممکن است دچار گلودرد، سرفه مزمن و آسیب به تارهای صوتی شود. البته هر دو مشکل یعنی رفلاکس معده و رفلاکس حنجره کمابیش دارای عوارض مشابه و البته گزینه‌های درمانی یکسان هستند.
آیا سوزش معده‌ی مداوم و روزانه باعث ایجاد عوارض خطرناک می‌شود؟
درمان سوزش سر دل نیازمند انجام تغییراتی بزرگ در سبک زندگی فرد است. به‌عنوان نمونه باید قید مصرف برخی از مواد غذایی را زده و زمان و میزان وعده‌های غذایی مصرف شده را تغییر دهید. دراین بین داروهایی هم وجود دارند که ممکن است برای کاهش علائم تجویز شوند.
مطلب مرتبط: ۵ روش درمانی با خواص جادویی عسل و دارچین
اما اگر به این مسئله بی‌توجهی کرده و به اصطلاح درمان سوزش معده مکرر را پشت گوش بیندازید، ممکن است دچار مشکلات سلامتی جدی‌تری به‌ویژه در بخش‌های مختلف دستگاه گوارش از جمله مری شوید.
عوارض رایج این مشکل شامل موارد زیر است:
- ازوفاژیت فرسایشی که شامل التهاب، سوزش و تورم مخاط مری است
- بیماری مری بارت که شامل تغییر بافت قسمت انتهایی مری است و ارتباطی تنگاتنگ با بیماری سرطان مری دارد
- تنگی مری
- آدنوکارسینوم مری
- خونریزی گوارشی
- آسم
- سرفه‌های مداوم
- لارنژیت
- فرسایش مینای دندان
- خشن شدن صدا
اگر به صورت مرتب با مشکل سوزش سر دل مواجه هستید، باید چه کاری انجام دهید؟
به گزارش ۷۲۴پرس، معمولا بسیاری از مردم برای رفع این مشکل به سراغ مصرف آنتی اسیدهای بدون نسخه می‌روند که ممکن است مصرف آنها به برطرف شدن سوزش معده کمک کند. اما اگر این مشکل را به صورت مرتب تجربه می‌کنید، نباید از این داروها به عنوان راه‌حلی دراز مدت استفاده کنید. آنتی اسیدها از سه عنصر کلسیم، منیزیم و آلومینیوم ساخته می‌شود. این مواد فعالیت یک آنزیم پروتئولیتیک به نام «پیسین» را مهار کرده و از این طرف اسیدهای معده را خنثی می‌کنند تا دیگر باعث سوزش معده نشود.
مطلب مرتبط: از خواص شیرین بیان چه می‌دانید؟
همانطور که پیش‌تر اشاره کردیم تغییر سبک زندگی هم می‌تواند نقشی مؤثر در درمان این مشکل داشته باشد. از جمله کارهایی که می‌توانید برای بهبود شرایط پیش آمده انجام داد، شامل این گزینه‌ها هستند:
- کوچک‌تر کردن وعده‌های غذایی و درمقابل افزایش تعداد دفعات صرف غذا در طول روز
- پرهیز از خورد مواد غذایی در ساعات منتهی به زمان خواب
- بالا بردن سر در هنگام خواب برای جلوگیری از برگشت اسید از معده به مری. می‌توانید از بالش با ارتفاع بیشتر استفاده کنید.
- اگر از مشکل اضافه وزن و چاقی رنج می‌برید، برای کاهش وزن اقدام کنید
- سعی کنید استرس و میزان اضطراب خود را کنترل کنید
- استعمال دخانیات را کنار گذاشته و از مصرف نوشیدنی‌های مضر اجتناب کنید
- لباسی انتخاب کنید که در قسمت شکم تنگ نباشد
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
اگر باوجود تمام تغییرات انجام شده و روش‌های خانگی فوق هنوز مشکل سرجایش بود و همچنان از سوزش معده رنج می‌بردید، دیگر وقت مراجعه به پزشک است. اگر به مدت سه هفته به صورت مکرر و روزانه سوزش سر دل را تجربه می‌کنید، باید به پزشک مراجعه کنید تا با انجام آزمایش‌های لازم شرایط جدی احتمالی را مورد بررسی قرار داده و درمان مناسب را به شما ارائه کند تا با کنترل رفلاکس معده از بروز آسیب‌های بیشتر جلوگیری شود.
درصورت داشتن علائم نگران کننده، ممکن است پزشک شما را به یک متخصص گوارش ارجاع دهد. این علائم می‌تواند شامل این موارد باشد:
- مشکل در بلع
- درد هنگام بلع غذا
- کم خونی
- کاهش وزن
- استفراغ خونی
درحالت کلی داروهای تجویز شده مانند مهارکننده‌های بمب پروتون یا مسدود کننده‌های گیرنده H2، با کاهش تولید اسید معده به بهبود سوزش سر دل و دیگر علائم مرتبط با رفلاکس معده کمک می‌کنند. البته ممکن است بین ۴ الی هشت هفته طول بکشد تا نشانه‌های بهبود به تدریج ظاهر شوند. عمل بای پس معده گزینه‌ی دیگری است که برای درمان موارد شدیدتر مورد استفاده قرار می‌گیرد.
درپایان ضمن آرزوی سلامتی برای همه شما عزیزان، ازاینکه در این مرور با ۷۲۴پرس دات کام همراه بودید سپاسگزاریم. فراموش نکنید نظرات و تجربیات خود را با ما و دیگر دوستان‌تان هم درمیان بگذارید.
انیمه
#سریال خاندان اژدها
#آشپزی
#خراسان جنوبی