فواید اتاق بخار و سونا برای سلامتی بدن

به گزارش ۷۲۴پرس و به نقل از Healthline، اتاق‌های بخار در اصل فضاهای بسته‌ای هستند که به کمک بخار گرم می‌شوند. دمای این اتاق‌ها معمولا متغیر است، اما به صورت کلی دمای آن‌ها اغلب در حدود ۱۱۰ درجه فارنهایت معادل ۴۳ درجه سانتیگراد است. احتمالا همین حالا هم به خوبی با اتاق بخار آشنایی دارید و در استخرها یا باشگاه‌های بدنسازی سری به آن زده‌اید.

تفاوت سونا خشک و سونا بخار چیست؟

اتاق بخار بی‌شباهت به سونا نیست. یعنی شما در یک اتاق گرم کوچک می‌نشینید و مدتی وقت گذرانی می‌کنید و چرا؟ چون براساس برخی از ادعاهای مطرح شده این کار برای سلامت انسان متفاوت است. البته باید بدانید که تفاوت‌هایی میان اتاق بخار و سونا وجود دارد که عمده آن‌ها معطوف نوع گرمایی است که هر کدام از آن‌ها ارائه می‌کند.

سونا از گرمای خشک استفاده می‌کند که معمولا با استفاده از اجاق گاز یا سنگ‌های داغ ایجاد می‌شود، ولی سونای بخار با استفاده از بخار ایجاد شده از یک ژنراتور و آب جوش گرم می‌شود. درحالی که سونای خشک می‌تواند به شما در ریلکس و شل کردن عضلات گرفته کمک کند، اتاق بخار فواید بیشتری برای سلامتی دارد که باعث می‌شود نسبت به سونای خشک مقبول‌تر باشد؛ این مسئله هم  به رطوبت و بخار موجود در این فضا مرتبط است.

اتاق‌های بخار مرطوب را معمولا با استفاده از کاشی، شیشه یا پلاستیک می‌پوشانند تا رطوبت محیط حفظ شود. وقتی وارد اتاق بخار می‌شوید، به‌علت وجود میزان رطوبت بالا در محیط به احتمال زیاد خیلی زود متوجه تشکیل قطرات آب روی پوست خود خواهید شد. حتی ممکن است متوجه تراکم و غلظت هوایی که تنفس می‌کنید هم شده باشید. در مقابل ما سونای خشک را داریم که دقیقا همچون مناطق خشک و بیابانی است. معمولا سونای خشک را با چوب می‌سازند و سطح رطوبت موجود در آن نزدیک به صفر است.

آیا سونای بخار دارای فواید سلامتی است؟

حمام کردن در محیط گرم تاریخچه‌ای قدیمی داشته و به عبارت دقیق‌تر مسئله‌ای باستانی است که در طول تاریخ در بسیاری از فرهنگ‌های گوناگون در اقصی نقاط جهان مورد استفاده بوده است. دراین بین بانیاهای روسیه، اقامتگاه‌های مربوط به سرخ‌پوستان آمریکا و سوناهای معروف هلند از جمله مکان‌های شناخته شده‌ای است که به واسطه‌ی این فرهنگ مورد توجه قرار دارند.

مطلب مرتبط: با ۸ فایده‌ی فوق‌العاده‌ سونا آشنا شوید

با افزایش محبوبیت گرما درمانی در سال‌های اخیر، ادعاهای فراوانی در مورد مزایای احتمالی این روش مطرح شده است. از جمله اینکه استفاده از گرما می‌تواند به بهبود سوخت و ساز بدن یا متابولیسم بهتر، کاهش وزن، کاهش استرس، بهبود عملکردهای قلبی و عروقی، کاهش درد و جوانسازی پوست کمک کرده و در کنار آن خواص ضد پیری هم دارد.

به گزارش ۷۲۴پرس، یکی از محققان حوزه گرما درمانی در  گفتگویی مربوط به سال  ۲۰۱۸ به این مسئله اشاره کرده و اذعان کرد که هنوز شواهد پزشکی کافی برای تصدیق این ادعاها وجود ندارد و تمامی آن‌ها فعلا ناقص و فاقد اثبات علمی هستند. بااین‌وجود برخی از مطالعات انجام شده هم نشان دادند حمام سونا اثراتی خوبی روی عملکرد گردش خون، سیستم قلب و عروق و همینطور سیستم ایمنی بدن دارد.

البته این مسئله به‌ خاطر کمبود منابع نیست، چرا که مطالعات زیادی در مورد فواید سونا و اثرات آن روی سلامت انسان انجام شده است. بااین‌وجود تحقیقات در مورد فواید بودن در محیط‌های گرم مرطوب مثل سونای بخار گستردگی چندانی نداشته است و برای همین نمی‌توان با اطمینان کامل صحت و سقم ادعاهای مطرح شده در مورد مزایای سلامتی گرمای بخار را تأیید یا رد کرد. اما بدنیست ببینیم چرا غوطه‌ور شدن در گرمای فضاهای همچون سونای خشک یا سونای بخار می‌تواند برای سلامتی انسان ارزشمند باشد. البته تمرکز ما در این مطلب بیشتری روی سونای بخار است، اما پیوندهایی با سونای خشک هم وجود دارد که به آن‌ها هم خواهیم پرداخت. دراین مرور با ۷۲۴پرس دات کام همراه باشید.

آیا اتاق یا سونای بخار تأثیری روی کاهش التهاب بدن دارد؟

خب این پرسش قابل توجهی است که می‌تواند پرده از بخشی از فواید گذراندن وقت در سونای بخار بردارد. تااین‌جا چیزی که محققان روی آن توافق کرده‌اند این است که درمان حرارتی می‌تواند به کاهش التهاب سیستماتیک در بدن کمک کند. این یک فایده بزرگ برای سلامت بدن دارد، چون براساس اطلاعات به دست آمده از تحقیقات معتر مشخص است که بیماری‌های التهابی مزمن مهم‌ترین علت مرگ‌ومیر در جهان هستند.

بااین‌حساب اگر بتوان به روشی میزان بروز التهاب را کاهش داد، بروز بیماری در میلیون‌ها نفر هم محدود می‌شود که خبر خوبی برای فعالان حوزه سلامت و بهداشت است. تحقیقاتی که اخیرا به وسیله‌ی شرکت رند انجام شده است نشان داد حدود ۶۰% از آمریکایی‌ها حداقل از یک نوع بیماری مزمن رنج برده و ۴۲% با بیش از یک بیماری دست و پنجه نرم می‌کنند. همچنین دوازده درصد از بزرگسالان ساکن این کشور با پنج یا حتی تعداد بیشتری بیماری مزمن سروکار دارند که آمار ناخوشایندی است.  از سوی دیگر هم اکنون در سرتاسر جهان از هر پنج نفر، سه نفر به دلیل بیماری‌های التهابی مزمن جان خود را از دست می‌دهند.

التهاب با بسیاری از بیماری‌های مزمن در ارتباط است که از آن جمله می‌توان به این موارد اشاره کرد:

• سکته
• بیماری تنفسی
• اختلالات قلبی
• سرطان
• چاقی
• دیابت

یکی از مطالعات انجام شده از سوی منبعی معتبر نشان داد حمام کردن مکرر و نشستن در سونا به کاهش میزان پروتئین واکنش‌گر C در بدن کمک می‌کند. این پروتئین واکنشی نشانگر خونی اصلی وجود التهاب سیستماتیک است. محققان خاطر نشان کردند که برای اعلام نظر قاطعانه نیازمند انجام مطالعه بیشتری روی رابطه میان سونا و التهاب سیستماتیک هستند. بااین‌وجود در این تحقیق بیش از سونای بخار، سونای خشک مورد نظر تیم تحقیقاتی بود. بخار هم ممکن است مزایایی مشابه داشته باشد چون در سونای بخار هم از عنصر گرما درمانی استفاده می‌شود.

مطلب مرتبط:  شکر؛ بستر سرطان، دیابت و آلزایمر

مطالعه دیگری نشان داد کاهش التهاب می‌تواند از جمله دلایلی باشد که استفاده مکرر از سونا باعث کاهش خطر بیماری‌های کوتاه مدت حاد یا طولانی مدت مزمن باشد. بااین‌حال درپایان اشاره می‌شود که هنوز تحقیقی روی اثراتی طولانی مدت استفاده از سونا انجام نشده است. همچنین مشخص شده است تمرینات جسمانی که به صورت موقت دمای بدن را افزایش می‌دهند هم می‌توانند به کاهش التهاب در بدن کمک کنند و این شیوه به خصوص برای کسانی مفید است که محدودیت‌های جسمی یا شناختی آن‌ها را از انجام تمرینات ورزشی منظم باز می‌دارد.

مطالعه دیگری که روی دو هزار مرد فنلاندی انجام شد هم نشان داد سطح پروتئین نشانگر  C درمیان افرادی که بیشتر از سونا استفاده می‌کردند کمتر است. این یک نمونه از مزایای سلامتی مرتبط با گرما درمانی است که مورد توجه قرار گرفته است.

سایر مزایای سلامتی سونا

در محافل پزشکی، بحث‌های فراوانی در مورد روش‌های افزایش  طول عمر و در کنار آن افزایش  مدت سلامتی مطرح شده است. منظور سال‌هایی است که شما در وضعیت سلامتی نسبتا خوبی قرار داشته و بدون بیماری حاد یا مزمن و جدی خاصی زندگی می‌کنید. یک مطالعه انجام شده نشان داد که حمام کردن و استفاده از سونا به واسطه‌ی فواید گرما درمانی می‌تواند روی سلامت قلب و عروق، آمادگی جسمانی و حفظ بافت عضلانی بدن اثرگذار بوده و از این طریق هم اثرات پیری را به تعویق بیندازد و هم طول عمر فرد را افزایش دهد.

مطلب مرتبط:  انواع بیماری های قلبی، علل و راه های درمان

شواهد جدید نشان دهنده آن هستند که فواید سلامتی سونا برای بدن اغلب به میزان تجربه آن‌ها بستگی دارد. به ویژه اگر این روش را برای بهبود علائم مرتبط با التهاب یا فواید قلبی عروقی آن به کار می‌برید. این بدین معنی است که در مقام مقایسه با موارد استفاده نادر، استفاده مکرر از سونا می‌تواند مزایای سلامتی بیشتری را برای فرد به ارمغان بیاورد. همچنین یک بررسی دیگر نشان داد که استفاده مکرر از سونا می‌تواند به سازگاری بدن با گرما کمک کرده  و از این طریق پاسخ جسمانی شما به گرما درمانی را هم بهبود ببخشد.

اما برای درک بهتر فواید درمانی گرما درمانی قصد داریم به اختصار به موارد رایج در این زمینه بپردازیم، البته با ذکر این نکته که تمرکز ما بیشتر روی موارد مرتبط با اتاق یا همان سونای بخار است. هرچند همچنان سونای خشک هم به دلیل فواید خود جایگاهی را به خود اختصاص داده است. البته در فرصتی دیگر به تفضیل به شرح هر کدام از این موارد پرداخته و با دقت بیشتری ادعاهای مربوط به این فواید را مورد بررسی قرار خواهیم داد.

اما در مجموع به نظر می‌رسد استفاده از سونای بخار در این موارد به کار می‌آید:

• بهبود گردش خون
• رفع غلظت اخلاط
• ارتقای سلامت قلب و عروق
• کاهش استرس
• بهبود سلامت روان
• احتمالا کمک به مبارزه با کووید 19
• بهبود سلامت و بافت پوست
• کمک به ریکاوری بعد از تمرین‌های فیزیکی و ورزش
• آرام و شل کردن مفاصل
• سوزاندن کالری

بااین‌ حساب می‌توان گفت نشستن در سونای خشک و بخار حتی اگر تاحدی آزاردهنده است، اما فواید زیادی دارد که ارزش امتحان کردن را دارد. البته همچنان به یاد داشته باشید که استفاده منظم از سونای بخار تأثیراتی به مراتب قوی‌تر دارد. درنتیجه به استفاده  محدود بسنده نکرده و برای بهره بردن از تمامی موارد فوق، برنامه بهتری برای استفاده از این امکانات در نظر بگیرید.

درپایان امیدوارم از این مرور و همراهی با ۷۲۴پرس لذت برده باشید. فراموش نکنید در مطلب بعدی مربوط به مزایای استفاده از سونای بخار هم همراه ما باشید که قرار است با دقت بیشتری به موارد فوق پرداخته و شرایط بهره بردن حداکثری و موارد منع استفاده از سونای بخار را هم مورد بررسی قرار دهیم.  ما همچنان مشتاق شنیدن نظرات و پیشنهادهای شما عزیزان هستیم، پس حتما آن‌ها را با ما و دیگر دوستان‌تان هم درمیان بگذارید.