اسطوخودوس از جمله گیاهان خوش رنگ و بویی است که طرفداران بسیاری دارد. حتما تابه‌حال تصاویری از مزارع پوشیده از گلهای بنفش رنگ را دیده‌اید که چشم‌اندازی مسحورکننده ایجاد کرده‌اند. این مزارع محل کشت و پرورش این گیاه جذاب است که در کنار زیبایی ظاهری، خواص بی‌نظیری برای سلامت انسان دارد. دراین مطلب با ۷۲۴پرس همراه باشید تا شما را با گوشه‌ای از این خواص و فواید آشنا کنیم.
اسطوخودوس (lavender)، گیاهی است که بیشتر به خاطر شکوفه‌های ارغوانی رنگ و معطر خود شناخته می‌شود. اسطوخودوس گیاهی است چند ساله که در کنار زیبایی ظاهری، دارای فواید و خواص شگفت‌انگیزی است که به بهبود سلامت عمومی انسان کمک می‌کند. درهمین ابتدا یادآوری می‌کنیم که منشأ عطر اسطوخودوس روغن موجود در گل آن است که البته دارای خواص دارویی است، اما در کنار آن دیگر بخش‌های گیاه هم دارای خواص درمانی هستند.
چه در کتب درسی مرتبط با مطالعه گیاهانی درمانی سنتی و چه در مطالعات تحقیقاتی انجام شده در این زمینه، مشخص شده است که اسطوخودوس برای بهبود سلامت انسان مفید است؛ چراکه این قسمت‌های مختلف این گیاه دارای ترکیبات شیمیایی مختلفی هستند که هرکدام تأثیرات مثبتی روی بدن انسان دارند.
این ترکیبات شامل فلاوونوئیدها است که در دیگر سبزیجات و انواع میوه‌ها هم یافت می‌شود، به علاوه اسطوخودوس حاوی کومارین (coumarin) است. به گزارش ۷۲۴پرس، دکتر لین معتقد است این ترکیبات هر دو دارای اثرات ضد التهابی و آنتی اکسیدانی هستند. اسانس به دست آمده از اسطوخودوس هم به همان اندازه پرفایده بوده و حاوی ترکیبات مهمی همچون لینالول (linalool) است که به نظر می‌رسد روی کاهش اضطراب و همینطور فشار خون مؤثر است.
درمجموع اسطوخودوس دارای اثراتی خارق‌العاده است که روی سلامت ما اثرگذار هستند. درادامه این مطلب با ۷۲۴پرس همراه باشید تا دیگر اثرات این گیاه مفید را مرور کنیم.
به صورت کلی اسطوخودوس دارای خواص زیر است:
- بهبود کیفیت خواب: برخی از مطالعات انجام شده نشان دادند که استفاده از اسطوخودوس می‌تواند باعث بهبود سطح ملاتونین بدن شده و درنتیجه از بهبود کیفیت خواب و استراحت شبانه فرد حمایت کند.
- کاهش درد و التهاب: تحقیقات نشان دادند مصرف اسانس اسطوخودوس می‌تواند باعث کاهش درد ناشی از سردرد شود.
- کمک به رفع مشکلاتی همچون اضطراب و افسردگی و ارتقای خلق وخو: به گفته دکتر لین اسطوخودوس به دلیل توانایی در آرام کردن و تسکین سیستم عصبی، باعث بهبود خلق و خو و حتی کاهش فشار خون می‌شود. البته تحقیقات انجام شده هنوز رابطه میان اسطوخودوس با کاهش اضطراب و افسردگی را به صورت علمی و مستدل نشان ندادند.
- تسکین درد ناشی از قاعدگی: در مطالعه‌ای روی اثرات اسطوخودوس مشخص شد زنانی که در سه روز اول دوره پریود خود به مدت ۳۰ دقیقه در روز بوی اسطوخودوس را استشمام کردند، پس از گذشت دو ماه درد کمتری را تجربه کردند.
- از بین بردن ویروس‌ها و باکتری‌های مضر: دکتر لین توضیح می‌هد که قبل از ساخت انواع ضد عفونی کننده‌های جدید، مردم از گیاه اسطوخودوس برای تمیز و ضدعفونی کردن بخش‌های بیمارستانی استفاده می‌کردند. امروزه این مسئله مشخص است که گیاه لاوند دارای خواص ضد میکروبی و همینطور ضد ویروسی است.
- کاهش علائم قولنج: درجریان یک مطالعه دیگر مشخص شد که ماساژ درمانی همراه با آروماتراپی که در آن از روغن اسطوخودوس استفاده شده است می‌تواند به کاهش علائم قولنج (اسپاسم و گرفتگی) در نوزادان کمک کرده و باعث شود که آنها مدت زمان کمتری گریه کنند.
از سوی دیگر، برخی از مطالعات انجام شده روی حیوانات نشان دادند روغن اسطوخودوس با بهبود توانایی پوست برای تولید کلاژن می‌تواند به بهبود محل زخم بعد از انجام اعمال جراحی کمک کند.
آیا می‌توان از اسطوخودوس به عنوان راه حلی برای درمان بیماری‌های پوستی استفاده کرد؟
تحقیقات انجام شده نشان دادند ممکن است بتوان از روغن اسطوخودوس به دلیل خواص ضد باکتریایی ملایمی که دارد، به عنوان درمانی مناسب برای انواع بیماری‌های پوستی استفاده کرد. اما به صورت مشخص می‌توان از این خواص برای از بین بردن باکتری‌های عامل ایجاد جوش استفاده و از این طریق به درمان آکنه کمک کرد.
به گزارش ۷۲۴پرس دات کام، درجریان بررسی ۲۰ مطالعه و تحقیق انجام شده در این رابطه، محققان در سال ۲۰۲۰ به این نتیجه رسیدند که روغن اسطوخودوس همچنین می‌تواند سرعت بهبود زخم را افزایش داده، به تولید کلاژن کمک کرده و روند بازسازی طبیعی پوست را تقویت کند. این مسئله هم می‌تواند به بهبود جای جوش و ظاهر آکنه کمک کند. از سوی دیگر ازآنجایی که روغن اسطوخودوس حاوی دو ترکیب ضد التهابی یعنی لینالول و لینالیل استات (linalyl acetate) است، این ترکیبات ممکن است به بهبود التهاب شبه پسوریازیس هم کمک کند.
اما قبل از مصرف روغن اسطوخودوس برای درمان مشکلات احتمالی پوست خود بهتر است به این نکته توجه کنید که استفاده از اسانس آن هم به صورت مستقیم روی پوست، ممکن است باعث تحریک پوستی شود. پس همیشه بهتر است به جای مالیدن روغن خالص، مقداری از آن را با روغن حامل رقیق کنید تا از بروز مشکلات احتمال جلوگیری شود. ازطرف دیگر برخی از افراد ممکن است بعد از استفاده از این روغن واکنشی شبه اگزما معروف به درماتیت تماسی از خود نشان دهند. این مسئله حتی ممکن است با استفاده از روغن رقیق شده هم پیش بیاید، پس بهتر است قبل از مصرف مقدار بسیار کمی از روغن را روی پوست داخل ساعد بمالید تا اگر به روغن حساسیت دارد، قبل از استعمال آن روی پوست صورت از این مشکل اطلاع پیدا کنید.
اما چگونه می‌توان از گیاه اسطوخودوس استفاده کرد؟
خب، روش‌های مختلفی برای استفاده از این گیاه وجود دارد. در حالت کلی به این اشکال می‌توان از این گیاه ارزشمند بهره برد:
- اسانس
- عصاره
- استفاده مستقیم از بخش‌های مختلف گیاه مثل گل، ساقه و برگ
- چای
اسانس اسطوخودوس
وقتی در مورد استفاده از اسانس گیاهی صحبت می‌کنیم، شیوه‌های مصرف دارای محدودیت هستند. فراموش نکنید که اسانس‌ها از عصاره غلیظ گیاه به دست می‌آیند و از آنجایی که بسیار قوی هستند، پس باید در میزان مصرف آنها دقت کرده و با احتیاط از آنها استفاده کرد. دراین مورد پیشنهاد دکتر لین استفاده از چند قطره اسانس اسطوخودوس است که می‌توانید آن را هنگام حمام کردن به آب وان اضافه کنید، داخل آب مقطر ریخته و از آن برای اسپری کردن اتاق یا بدن خود استفاده کنید. همچنین می‌توان آن را به روغن ماساژ اضافه کنید تا از خواص هر دو توأم با هم بهره ببرید.
مطلب مرتبط: خواص گل گاوزبان و تأثیر آنها بر سلامت انسان
اگر قصد دارید از این اسانس برای پوست خود استفاده کنید، مهم است که حتما آن را با روغن دیگری مخلوط و کمی رقیق کنید. برای انتخاب روغن دیگر به سراغ گزینه‌هایی بروید که حساسیت زا نیستند. از جمله روغن‌های مناسب می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- روغن بادام
- روغن نارگیل
- روغن جوجوبا
- روغن زیتون
برای درست کردن این مخلوط هم کافی است اسانس اسطوخودوس را با نسبت‌های یک یا ۲% به روغن پایه اضافه کنید. ظرف محتوی روغن را به خوبی تکان دهید و درنهایت روی موضع مورد نظر بمالید.
ساخت محلول تمیز کننده خانگی با استفاده از اسانس اسطوخودوس:
اگر دوست دارید به جای استفاده از تمیز و ضدعفونی کننده‌های شیمایی، یک محلول تمیزکننده خانگی و بی‌ضرر بسازید، استفاده از اسانس اسطوخودوس ایده خوبی است. برای این کار کافی است چند قطره اسانس اسطوخودوس را به آب مقطر، مقداری سرکه یا چند قطره صابون مایع اضافه کنید. دکتر لین در توضیحات خود اشاره می‌کند که سرکه و صابون به پاک کردن چربی‌ها کمک می‌کند، به علاوه صابون در کنار اسطوخودوس خواص ضدمیکروبی هم داشته و درعین حال محلول تمیز کننده شما به خاطر استفاده از اسانس، خوش عطر و بو است.
عصاره اسطوخودوس
بعد از اسانس نوبت به نحوه مصرف عصاره اسطوخودوس می‌رسد. همین ابتدا یادآوری می‌کنیم که تفاوت اصلی میان اسانس و عصاره دراین است که اسانس معمولا حاوی بخش محلول در آب گیاه نیست. به گفته دکتر لین، وقتی شما درحال درست کردن عصاره استخودوس هستید، همزمان هم از قسمت‌های محلول در چربی و هم بخش‌های محلول در آب گیاه استفاده می‌کنید. به عبارتی شما گل را داخل ظرفی ریخته و روی آن را با نوعی مایع (آب یا الکل) می‌پوشانید تا مواد دارویی موجود در آن خارج شود.
مطلب مرتبط: خواص آویشن و تأثیرات آن در سلامت انسان
روش‌های مختلفی برای مصرف عصاره گیاه وجود دارد، به عنوان مثال می‌توان آن را داخل کپسول آماده ریخته و مصرف کرد. اما دکتر لین معتقد است این روش درستی نیست، مگر شما اطلاعات کافی در مورد میزان دوز مصرفی مناسب را داشته باشید. چون عصاره هم ماده‌ای غلیظ و بسیار قوی است و دوز بالای آن می‌تواند مصرف‌کننده را مسموم کند. پس بهتر است این کار را زیر نظر یک گیاه پزشک یا فردی آموزش دیده انجام دهید که به خوبی با عصاره گیاه و روش درست استفاده از آن آشنا باشد.
بخش‌های مختلف شامل گل، ساقه و برگ اسطوخودوس
اما چگونه می‌توان از بخش‌های مختلف اسطوخودوس استفاده کرد. به گفته دکتر لین حتی استنشاق عطر شکوفه اسطوخودوس، خود به تنهایی برای سلامت مفید است. به‌همین خاطر معمولا از آن در روش رایحه درمانی استفاده می‌شود. روش‌های مختلفی برای استفاده از شکوفه و گل اسطوخودوس وجود دارد:
- استفاده از آن در تهیه صابون اسطوخودوس
- استفاده از دم کرده آن برای گوست
- ساشه‌های آماده و پر شده
- حمام معطر
- تهیه چای: به گفته دکتر لین چای فوایدی دوچندان دارد، چون هنگام نوشیدن هم عطر آن را استشمام می‌کنید و هم اجزای دارویی گیاه را از طریق نوشیدن دریافت می‌کنید.
دکتر لین همچنین پیشنهاد می‌دهد از گلهای خشک یا تازه اسطوخودوس در آشپزی استفاده کنید. درواقع اسطوخودوس یکی از مواد تشکیل دهنده نوعی ادویه مخلوط فرانسوی است. اما باید مراقب میزان مصرف باشد، چون استفاده زیاد از حد می‌تواند طعم غذا یا نوشیدنی را صابونی مانند کند.
عوارض جانبی احتمالی اسطوخودوس
به صورت معمول، کارشناسان اسطوخودوس را گیاهی بی‌ضرر می‌دانند، بااین‌حال دکتر لین معتقد است باید موارد احتیاطی را در نظر گرفت تا از بروز مشکلات سلامتی احتمالی جلوگیری به عمل آورد. این موارد احتیاطی شامل گزینه‌های زیر هستند:
رایحه درمانی اسطوخودوس برای همه مناسب نیست
به گفته دکتر لین، روغن و اسانس گیاه در بیشتر مواقع عملکرد خوبی دارند، چون باعث تحریک حافظه عاطفی فرد می‌شوند. به‌همین خاطر است که اسطوخودوس عموما برای اکثر مردم، آرام بخش و تسکین دهنده است. اما برخی دیگر ممکن است با استشمام راحیه این گیاه تجربه منفی را به خاطر بیاورند. استشمام بوی اسطوخودوس حتی ممکن است آنها را از نظر ذهنی به مکان رخ دادن آن واقع برگرداند. به همین خاطر اگر کسی با رایحه این گیاه حس بدی دارد، بهتر است امتحان کردن آن را کنار بگذارد.
ارتباط با رشد زودرس سینه در کودکان
به گزارش 724Press، در یک مطالعه تحقیقاتی مشخص شد میان استفاده از انواع محصولات معطر (صابون، عطر و ادکلن) و رشد زودرس سینه در دختران و پسران کم سن و سال رابطه‌ای وجود دارد. به طوری که وقتی آنها استفاده از این محصولات را متوقف می‌کنند، رشد زودرس متوقف می‌شود. البته مطالعات دیگری هم وجود دارد که اعتبار تحقیقات فوق را زیر سؤال برده‌اند.
مطلب مرتبط: فواید مصرف شاهی آبی یا تره تیزک
دکتر لین معتقد است شاید محصولات معطر فوق به نوعی حاوی مواد مختل کننده‌ی استروژن باشند. به‌همین خاطر ما هنوز نمی‌توانیم به صورت قطعی مشخص کنیم که آیا عامل بروز این مشکل خود اسانس اسطوخودوس بوده، یا دیگر مواد استفاده شده در این محصولات عامل این اختلال هستند. درمجموع بهتر است تا به دست آمدن نتایج قطعی، استفاده از این محصولات را برای کودکان محدود کنید.
مصرف اسانس اسطوخودوس به صورت خوراکی می‌تواند خطرناک باشد
به گفته دکتر لین، گیاه شناسان سنتی به صورت معمول از اسانس اسطوخودوس به صورت خوراکی استفاده نمی‌کنند. استفاده از این گیاه در آشپزی یا نوشیدن آن کاری معقول‌تر است، چون احتمال مسمومیت را بسیار کاهش می‌دهد. درمقابل اسانس به خاطر غلظت خود، بسیار قوی است و استفاده از آن در غذا یا نوشیدنی توصیه نمی‌شود، مگر اینکه جانب احتیاط را نگاه دارید.
مطلب مرتبط: از خواص عصاره و ریشه کاسنی چه میدانید؟
از طرف دیگر استفاده عصاره هم ممکن است مشکلاتی را به وجود آورد، مثلا نوشیدن آن می‌تواند پوشش کام نرم، گلو یا زبان شما را سوزانده یا تحریک کند. پس اگر قصد استفاده از اسطوخودوس به اشکالی همچون اسانس یا عصاره را دارید، بهتر است این کار را با کمک یک متخصص یا گیاه پزشک انجام دهید تا از عوارض جانبی احتمالی در امان بمانید.
درمجموع اسطوخودوس می‌تواند اثرات مثبت قابل توجهی روی زندگی و سلامتی شما داشته باشد، به شرط آنکه در نوع و میزان مصرف آن جانب احتیاط را نگه دارد. خب، به پایان این مطلب رسیدیم. امیدوارم از این مرور و همراهی با ۷۲۴پرس دات کام لذت برده باشید. خوشحال می‌شویم نظر یا تجربه خود را با ما و دیگر دوستان‌تان درمیان بگذارید.
انیمه
#سریال خاندان اژدها
#آشپزی
#خراسان جنوبی