در بررسی چالش‌های صنعت سینما که باید درآمدزا باشد، اما هنوز رنگ درآمد را به خود ندیده، می‌توان به کمبود مخاطب، نیاز به بازسازی سینماها، عدم توجه مسئولین و مشکلات مالی را نام برد.

به گزارش ۷۲۴پرس، سینما، به‌عنوان رسانه‌ای تأثیرگذار و پرمخاطب، جایگاه والایی در ساختمان مهندسی فرهنگی یک کشور داراست که این امر در کشور ایران نیز یکی از پایه‌های فرهنگی محسوب می‌شود.

۲۱ شهریورماه به‌عنوان روز ملی سینما نام‌گذاری شده است و این روز سرآغاز آشنایی ایرانی‌ها با پرده سینما و این هنر صنعت گسترده و جهانی به شمار می‌رود.

خراسان جنوبی نیز که در زمینه فرهنگی با پیشینه‌ای طولانی مواجه است در امر سینما نیز سابقه طولانی دارد؛ به‌طوری‌که که سینما فردوسی شهرستان بیرجند بالغ بر نیم‌قرن به مردم فرهنگ‌دوست این منطقه خدمت‌رسانی کرده است.

در بررسی چالش‌های این صنعت که باید درآمدزا باشد، اما هنوز رنگ درآمد را به خود ندیده، می‌توان به کمبود مخاطب، نیاز به بازسازی سینماها، عدم توجه مسئولین و مشکلات مالی را نام برد.

به سینمای بیرجند می‌رویم؛ خانمی که به همراه فرزندش به سینما آمده تا فیلمی کودکانه را به تماشا بنشیند، در گفت‌وگو با خبرنگار ۷۲۴پرس می‌گوید: «کودکانم را هر از چند گاهی به سینما می‌آورم؛ چراکه هدف از شکل‌گیری ارتباط بین کودکان و سینما، ترویج فرهنگ‌دوستی و کنار هم بودن است تا مفاهیم علمی و اجتماعی از طریق فیلم‌های آموزشی به کودکان منتقل شود».

وی با بیان اینکه سینما یک رسانه فرهنگی و آموزشی و جزءلاینفک آموزش است که باید در تربیت مدارس نیز جریان داشته باشد، تصریح کرد: «سینما، به‌عنوان رسانه‌ای تأثیرگذار و پرمخاطب، جایگاه والایی در ساختمان مهندسی فرهنگی یک کشور داراست که نباید در تربیت فرزندانمان از آن غافل شد».

نارمنجی دیگر شهروند بیرجندی نیز گفت: «ضعف عدم استقبال به دلیل ضعف محتواهاست. وقتی فیلم محتوای لازم را برای تماشای خانوادگی نداشته باشد در نتیجه حذف خواهد شد و این امر طبیعی است».

وی با بیان اینکه لازم است فیلم‌ها با یک نظارت دقیق اکران شوند تا مخاطب آگاه از سینما دور نشود، تصریح کرد: «عدم شناخت مناسب از مخاطب این وضع را به وجود آورده که فیلم‌ها بازدیدی ندارند و یا اگر هم داشته باشند مردم برای دیدن آن به سینما نمی‌آیند».

بهبود وضع سینما در کوتاه‌مدت شدنی نیست

حسین نظری، فیلمساز و مدیرعامل مؤسسه فیلمسازی توران فیلم طبس در گفت‌وگو با ۷۲۴پرس از شرایط بهبود وضع سینما گفت و ادامه داد: «بهبود وضع سینما در کوتاه‌مدت شدنی نیست؛ چراکه زیرساخت‌هایی برای بهبود لازم بوده و تولید نیاز به حمایت و پخش فیلم نیاز به زیرساخت دارد و مجموعه این حوزه‌ها منجر به بهبود عملکرد سینما می‌شود».

وی با بیان اینکه زیرساخت سینما نیاز به حمایت دارد، افزود: «مسئله دیگر تعامل با سینمای دیگر کشورهاست که باید با کشورهایی تعامل داشته باشیم که به لحاظ فرهنگی نزدیک باشیم. تعاملات با کشورهایی که به فرهنگ ما نزدیک هستند باعث گسترش سینما در سطح جهانی یا حداقل آسیایی شود و در درازمدت با تولید فیلم‌هایی متناسب با ذائقه مخاطب می‌توان این تعاملات را فراگیرتر کرد».

این فیلمساز در مورد چگونگی اکران فیلم‌ها و جشنواره‌های خارجی، تصریح کرد: «اکثر جشنواره‌ها سیاست‌های خود را دارند که به آن پایبند هستند، اما فیلم‌های هنری با نگاه انسان‌دوستانه و زبان بین‌المللی می‌تواند جای خود را در سینمای جهانی جدا از نگاه سیاسی جشنواره‌ها پیدا کند و بتواند در این حوزه و مسیر حرکت کنیم».

چراغ خاموش سینما را کسی می‌بیند؟

نظری با اشاره به توجه به فیلم‌سازان زن، افزود: «در بحث زنان نگاه جهانی به زن یک نگاه ابزار محور است که این یک معضل جهانی است که با تغییر دیدگاه حل می‌شود تا بتوانیم از ظرفیت زنان استفاده ببریم».

وی با بیان اینکه وقتی نگاه هنرمند روی کپی‌برداری باشد روی تکرارهای بد و تقلید بد راه می‌رویم، ادامه داد: «هنرمند باید به سبک و سیاق شخصی و زبان سینمای خود برسد. هنرمند باید بینش و تجربه خود را در فیلم‌سازی پیاده کند که کمتر شاهد آن هستیم».

این فیلمساز با بیان اینکه تخصیص یارانه فرهنگی می‌تواند راهگشای رونق سینما باشد، افزود: «وقتی ضعف اقتصادی و مشکلات اقتصادی حاکم باشد، هیچ خانواده‌ای در سبد خود نمی‌تواند سینما را جای دهد؛ بنابراین قدم اول بهبود وضعیت معیشت و اقتصاد و حمایت‌های فرهنگی و یارانه‌ای است».

نظری با بیان اینکه تکرار سبک فیلم‌سازان مطرح باعث ضعف سازمان‌یافتگی فیلم‌های می‌شود، یادآور شد: «امروز فیلم‌سازان ما نیاز دارند تا به زبان شاخص خود در تولید و ساخت فیلم برسند و این نیاز سینمای ماست».

وقتی مشکلات هنوز وجود دارد، چگونه می‌توان به آینده امیدوار بود؟

مجتبی تخم‌کار، مدیر سینما فردوسی بیرجند نیز در گفت‌وگو با خبرنگار ۷۲۴ پرس با گلایه از عدم توجه مسئولان به سینماها، در طول سال‌های اخیر مشکلات سینما نه‌تنها کم که بیشتر هم شده است، ادامه داد: «سینما پر از ضعف است و عدم حمایت‌ها فعالان این عرصه را اذیت می‌کند».

وی با بیان اینکه مسئله دیگر محتوای فیلم‌هاست، افزود: «اکنون فیلم‌ها از محتواهای خوب فاصله گرفته‌اند و فیلم‌های کمدی با محتواهایی که جالب نیست در صدر استقبال و یا دیده‌شدن قرار دارد».

وی با بیان اینکه این وضع برای آینده سینما خطرناک است، تصریح کرد: «اکنون فیلم‌سازان سلیقه مردم را به سمت فیلم‌های کمدی با محتوای نه‌چندان آموزنده برده‌اند، اما باید بدانیم اگر فیلم‌های اجتماعی با محتوای مفید بسازیم بازخورد بهتری خواهد داشت».

صندلی های سینما

این مدیر سینما با اشاره به اولویت‌ها برای تغییر شرایط، اظهار کرد: «باید روندها تغییر پیدا کند و اگر حمایت‌ها به این شکل باشد نمی‌توان امیدوار بود. به طور مثال برای هزینه‌های بازسازی حمایت خاصی نداریم و باید خود این هزینه را با کمک سرمایه‌گذار متقبل شویم».

تخم‌کار با بیان اینکه مسئله دیگر اینکه باید فرهنگ سینما رفتن را از سنین پایین آغاز کنیم که در این زمینه نیاز به همکاری آموزش‌وپرورش داریم، اظهار کرد: «سؤال اینجاست چرا بخشی از بودجه فرهنگی ادارات و دستگاه‌ها در این مسیر فرهنگی صرف نمی‌شود؟!»

وی در پاسخ به این سؤال که آیا به بهبود وضعیت سینمای استان در کوتاه‌مدت امیدوار است، گفت: «به تغییر شرایط امیدوار نیستیم؛ چراکه معنای سینما، امری که اکنون می‌بینیم نیست و در واقع باید بگویم از گذر جوانی خود در سینما پشیمان هستم».

مخاطب نباید از فرایند فیلم‌سازی جدا شود

سید علی زمزم، معاون امور سینمایی و فرهنگی اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی خراسان جنوبی نیز در گفت‌وگو با خبرنگار ۷۲۴ پرس با اشاره به فعالیت دو سینما در بیرجند، یک سینما در قاین، یک سینما در سرایان و یک سینما در طبس، اظهار کرد: «هیچ اعتباری برای بازسازی یا هزینه برای حوزه فضای سینما نداریم؛ چراکه سینماها در بخش خصوصی فعالیت دارند و اگر نیاز بهسازی یا بازسازی داشته باشد از طریق وزارت ارشاد و سازمان سینمایی و با هماهنگی این نهادها و با کمک سرمایه‌گذاران برای تعمیر و تجهیز بودجه‌ای دیده می‌شود».

 وی با اشاره به مهم‌ترین مشکلات سینماهای استان، افزود: «امسال در ۶ماهه اول نسبت به مدت مشابه سال گذشته استقبال ۲ برابر بوده و این باعث رونق سینما شده است، اما در بحث هزینه‌های نگهداری سینما باتوجه‌به هزینه‌های بالا نیاز است مردم و دستگاه‌های دولتی و شرکت‌های خصوصی برای رونق سینماها کمک کنند».

معاون امور سینمایی و فرهنگی اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی خراسان جنوبی با بیان اینکه مخاطب اصل مهمی در سینماست، افزود: «برای اکران مشکلی نداریم و فیلم‌های روز سینمای ایران در حال اکران است و از طرفی شهرستان‌هایی که فاقد سینما هستند به این دلیل است که ظرفیت مردمی این شهرها زیر ۵۰ هزار بوده، اما اگر بخش خصوصی در هرکدام از این شهرها حضور پیدا کند امکان حمایت وجود دارد».

سید علی زمزم، معاون امور سینمایی و فرهنگی اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی خراسان جنوبی

زمزم ادامه داد: «نمی‌شود گفت سینما ضعف زیرساختی دارد؛ چراکه در چند سال گذشته به‌خصوص در دولت سیزدهم در زمینه ساخت سینماها در شهرها اتفاقات خوبی افتاد و ظرفیت سینماها بالا رفت. همچنین در شهرهای فاقد سینما از طریق کمک‌ها سیستم‌های سینما سیار در اختیار استان‌ها قرار گرفت و برای پوشش شهرهای فاقد سینما اتفاقات خوبی افتاد».

وی با بیان اینکه مخاطب‌شناسی مهم‌ترین مؤلفه حوزه تولید و ساخت فیلم در کشور است که باید به آن توجه شود تا هزینه‌های صنعت سینما تکمیل و تأمین شود، افزود: «در سال‌های اخیر تقریباً بحث مخاطب‌شناسی با حضور فیلم‌های مردمی مخاطب‌پسند این قضیه پوشش داده شده است».

زمزم با بیان اینکه با رونق سینما و توسعه صنعت سینما و استقبال سرمایه‌گذاران بخش خصوصی از سینما، مردم بهره کافی را خواهند برد، افزود: «باید یارانه ویژه فرهنگی این امر نیز برای سبد خانوار دیده شود و ساختار و زیربنای خاصی صورت گیرد؛ چراکه قطعاً مردم علاقه‌مند هستند که فیلم‌های روز را در پرده سینما ببیند و اگر یارانه فرهنگی وجود داشته باشد این امر تسهیل خواهد شد».

وی با بیان اینکه در سال‌های اخیر تجهیز سینماها در مرکز استان و شهرستان قاین صورت گرفت و با این امر دو سینمای فردوسی بیرجند و سینماپارک قاین به درجه ممتاز ارتقا پیدا کردند، اظهار کرد: «سینما بهمن بیرجند نیز با ارتقای سیستم‌های تصویری کیفیت خوبی را دنبال می‌کند».

معاون امور سینمایی و فرهنگی اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی خراسان جنوبی از عوامل تأثیرگذار در کسب عنوان جشنواره‌ای فیلم‌ها گفت و ادامه داد: «شرکت فیلم‌ها در جشنواره‌های مختلف به تمایل کارگردان بستکی دارد و گاهی کارگردان تنها به فروش فکر می‌کند».

زمزم با بیان اینکه سلیقه مخاطب در فروش گیشه و برگشت سرمایه تهیه‌کنندگان تأثیر بسزایی دارد، تصریح کرد: «همان‌گونه که دیده‌ایم در جشنواره‌های فیلم فجر فیلم‌های با موضوع آسیب‌های اجتماعی و دفاع مقدس با استقبال خوب مردمی فروش خوبی داشت».

وی با بیان اینکه یکی از گزینه‌های اصلی در فروش فیلم مخاطب‌شناسی برای سوق مخاطب به سمت سالن‌های سینماست، اظهار کرد: «برای رونق‌بخشی طی دو سال گذشته برنامه‌ای ویژه تحت عنوان مهر سینمای ایران برگزار کردیم و امسال نیز سومین دوره مهر سینمای ایران در مهرماه برگزار خواهد شد تا از پیش‌کسوتان، سینماداران، فعالان و آموزشگاه‌ها و مؤسسات سینمایی تقدیر و تجلیل شود و این امر به ایجاد انگیزه کمک خواهد کرد».

یادمان باشد هر اندازه بتوانیم چراغ سینماها را روشن نگه داریم در واقع از پویایی فرهنگ خود دفاع کرده‌ایم و مادامی که سینما کم‌رونق یا چراغ آن خاموش شود، رکن مهم انتقال فرهنگی را از دست داده‌ایم.