هدیه آسمان به کویرنشینان/رویش جوانه امید کشاورزان پس از باران

به گزارش ۷۲۴پرس، خراسان جنوبی به عنوان سومین استان پهناور و سرزمینی کویری از دیرباز با مسائلی اعم از خشکسالی دست و پنجه نرم می‌کند. هرچند این دیار مرزی با ظرفیت‌ها و پتانسیل‌هایی اعم از معدن در سطح کشور و حتی آن‌سوی مرزها بنام است، اما اکران ۲۰ ساله سریال تلخ کم‌آبی، مُهر خشکسالی را بر پیشانی این استان حک کرده و خسارات جبران‌ناپذیری برجای گذاشته است.

سریالی که با بازیگرانی اعم از فرسایش بادی، ضعف خاک، آفات و نابودی پوشش گیاهی به روی صحنه نمایش می‌رود و تأثیر زیادی بر جو روانی خراسان جنوبی می‌گذارد.

امروز تأثیر بی‌آبی را می‌توان در سیل مهاجرت صدها روستایی به شهرها، خاموش‌شدن چراغ روستاها، محدودیت فعالیت دامداران و کشاورزان و خشک‌شدن بسیاری از قنوات، سدها و چاه‌های آب کشاورزی دید.

هرچند طرح‌های زیادی برای بیابان‌زدایی و مبارزه با خشکسالی توسط مسئولان اجرایی شده و طرح‌هایی اعم از انتقال آب از دریای عمان در مسیر اجرا قرار دارد، اما رفع تنش آبی در استانی مانند خراسان جنوبی در گرو باران رحمت الهی است.

هدیه زمستانی خدا به کویرنشینان

در شرایطی که امسال هم کشاورزان مأیوس از کشت و کار شده بودند، بارش برف سنگین در اوایل اسفندماه جاری خبرهای خوشی را برای روستاییان صادر و رؤیای برفی کودکان کویر را تعبیر کرد.

همچنین ورود سامانه‌های بارشی به جو استان در اسفندماه نه‌تنها گل لبخند مردم این استان را شکوفا کرد، بلکه بنا به آمار مسئولان، سدهای استان ۶۸۳ هزار متر مکعب و سازه‌های آبخیزداری هم ۵۰۰ هزار متر مکعب آبگیری شد.

این آمارها نویدی برای مردمان به‌ویژه کشاورزانی است که به‌واسطه این بارندگی، برای کشت و کار دل به صحرا زده و امیدشان را در تار و پور زمین شخم می‌زنند.

آخرین وضعیت بارندگی‌ها در استان

جواد نخعی، سرپرست اداره کل هواشناسی خراسان جنوبی در گفت‌وگوی اختصاصی با ۷۲۴پرس با اشاره به بارندگی‌های اخیر در استان، بیان کرد: «میانگین بارش ایستگاه‌های مستقر در مراکز شهرستان‌ها از ابتدای سال زراعی تاکنون ۶۱٫۸ میلی‌متر بوده که نسبت به مدل مشابه سال گذشته ۳ درصد کاهش و نسبت به بلندمدت هم ۲۶ درصد کاهش را نشان می‌دهد».

وی با بیان اینکه میزان بارندگی در حاجی‌آباد زیرکوه ۶۵ درصد افزایش نسبت به مدت مشابه سال گذشته و ۲۹ درصد افزایش نسبت به شرایط بلندمدت داشته است، افزود: «همچنین میزان بارش‌ها در شهرستان اسدیه ۳۶ درصد افزایش نسبت به سال گذشته و یک درصد افزایش نسبت به بلندمدت داشته است».

نخعی با بیان اینکه ایستگاه نهبندان هم نسبت به سال گذشته ۷۰ درصد افزایش داشته، اما نسبت به شرایط بلندمدت ۳۶ درصد کاهش داشته است، افزود: «بارش مرکز استان نیز در این سال زراعی ۶۰٫۸ میلی‌متر بوده که نسبت به سال گذشته ۲۲ درصد کاهش و نسبت به میانگین مدل مشابه در بلندمدت ۳۹ درصد کاهش داشته است».

سرپرست اداره کل هواشناسی خراسان جنوبی بیان کرد: «خشکسالی ادامه دارد و کم‌بارشی قبل از اسفند قدری ترمیم شده که نسبت به شرایط قبل از باران‌های اسفند، شرایط نرمالی داریم».

بنا به گفته نخعی، طبق مدل‌های یک ماه گذشته پیش‌بینی می‌شود شرایط نزدیک به نرمالی را تا اردیبهشت‌ماه شاهد باشیم و میانگین بلندمدت بارش فصل بهار استان ۳۰٫۲ میلیمتر است.

آبگیری ۵۰۰ هزار متر مکعبی سازه‌های آبخیزداری

مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری خراسان جنوبی، چندی پیش در جمع رسانه‌ها با اشاره به شرایط آب‌وهوایی و اقلیم استان، بیان کرد: «مقابله با پدیده‌هایی اعم از فرسایش خاک، خشک‌سالی و دیگر پدیده‌های ناشی از تغییر اقلیم نیازمند فرهنگ‌سازی و مشارکت مردمی است».

علیرضا نصرآبادی، از افرایش کانون‌های فرسایش بادی به ۳۲ مورد خبر داد و افزود: «متأسفانه به دنبال خشک‌سالی‌های چند ساله، مساحت کانون‌های فرسایش بادی به ۳ میلیون و ۳۰۰ هزار هکتار رسیده که بحرانی است».

وی با اشاره به بارندگی‌های اخیر در استان، بیان کرد: «به دنبال این بارش‌ها، سازه‌های آبخیزداری خراسان جنوبی در بارندگی اخیر ۵۰۰ هزار متر مکعب آبگیری شد».

علیرضا نصرآبادی ادامه داد: «همچنین در بارش‌های استان از ابتدای سال زراعی که بیشترین بارندگی‌ها از آبان به بعد بوده است، دو میلیون مترمکعب آب در سازه‌های استان آبگیری شده است».

وی با بیان اینکه در خراسان جنوبی ۲ هزار و ۴۰۰ سازه آبی از انواع مختلف وجود دارد، اظهار کرد: «این سازه‌ها نقش بسزایی در آبدهی قنوات روستاهای پایین‌دست و آبادی روستاها دارد».

ورود ۶۸۳ هزار متر مکعب آب به سدها

مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای خراسان جنوبی هم با بیان اینکه بعد از بارندگی‌های اخیر ۵ سد خراسان جنوبی ۶۸۳ هزار مترمکعب آبگیری شده‌اند، افزود: «از ابتدای سال آبی جاری (ابتدای مهرماه) ۴٫۳۷ میلیون متر مکعب آب در هشت سد مخزنی استان ذخیره شده است».

به گزرش ۷۲۴پرس، سارانی ادامه داد: «در بارندگی‌های اسفندماه، سد رزه ۲۳۳ هزار مترمکعب، سد دره بید ۴۰ هزار مترمکعب، سد فرخی ۱۷۰ هزار مترمکعب، سد حاجی‌آباد ۴۰ هزار مترمکعب و سد سیاهو ۲۰۰ هزار مترمکعب آبگیری شده‌اند». 

وی با بیان اینکه در سدهای فرخی ۱٫۷۰ میلیون متر مکعب، سیاهو ۱٫۳۷ میلیون متر مکعب و حاجی‌آباد ۱٫۰۸ میلیون مترمکعب آب ذخیره‌سازی شده است، گفت: «در همین مدت سدهای شهید پارسا، دره بید، نهرین و کریت نیر کمتر از یک میلیون متر مکعب آبگیری شده‌اند».

بنا به گفته سارانی، باتوجه‌به کاهش بارندگی‌های خراسان جنوبی در سال‌های اخیر ذخایر آبی پشت سدهای استان نسبت به قبل افت کرده و هر سال بخش قابل‌توجهی از این ظرفیت ذخیره‌سازی، خالی است.

امید است شهروندان صرفه‌جویی در مصرف آب را موردتوجه قرار دهند و از سویی مسئولان هم در اجرای طرح‌های بر زمین‌مانده انتقال آب بر سرعت عملکرد خود بیفزایند تا استان در شرایطی بحرانی‌تر قرار نگیرد.