تعبیر رویای انتقال آب در خراسان جنوبی/ ۱۴۰۵، پایان دو دهه انتظار کویرنشینان

 به گزارش ۷۲۴پرس، خشکسالی و کم‌آبی از دیرباز بر گلوی خراسان جنوبی پا گذاشته و خسارت‌های جبران‌ناپذیری به بار آورده است. کمبود آب شرب از سویی و خشک‌شدن قنوات کشاورزی از سویی دیگر بر این دیار تشنه چمبره انداخته و امید کشاورزان را هم خشکانده است.

 بنا بر آمار مسئولان، در حال حاضر ۹۹٫۴۶ درصد مساحت خراسان جنوبی متأثر از خشکسالی بوده و تنها ۰٫۴۴ درصد مساحت استان از این نظر معمولی است.

 امروزه رد پای این پدیده در دشت‌ها و سدهای استان اثرات نامطلوبی به بار آورده؛ بطوریکه بر اساس یافته‌های ۷۲۴پرس، تنها ۱۱/۵۶ درصد ظرفیت سدهای استان آب دارد و سه سد به طور کامل خالی از آب شده است.

در شرایطی که خساست آسمان، مهاجرت روستاییان به حاشیه شهرها و جان‌دادن هزاران قنات در استان را رقم زده بود، مسئولان بر آن شدند تا با اجرای طرح‌هایی کوتاه‌مدت و بلندمدت، کویر تشنه را سیراب کنند.    

طرحی به درازای ۲ دهه

دراین‌بین وعده اجرای طرح انتقال آب از دریای عمان به خراسان جنوبی در جریان سفر استانی محمود احمدنژاد،  کورسوی امید جدیدی را برای مردم کویرنشین استان که با ضربات سنگین خشکسالی دست‌وپنجه نرم می‌کنند، ایجاد کرد.

بنا به گفته مسئولان، گفتمان دانشگاهی طرح انتقال آب از عمان در دهه ۸۰ مطرح شد و تفاهم‌نامه طرح انتقال آب به نوار شرقی کشور با حضور معاون وزیر نیرو در امور آب و آبفا و استانداران این سه استان در ۲۰ شهریور ۹۸ به امضا رسید.

در ۱۳ مرداد سال ۱۳۹۹ جلسه‌ای در استانداری خراسان رضوی با حضور معاونان امور عمرانی سه استان سیستان و بلوچستان، خراسان جنوبی و رضوی و مدیرعامل شرکت تابش برگزار و در این جلسه مصوب شد که کلنگ‌زنی آغاز عملیات اجرایی این طرح عظیم در هفته دولت همان سال در چابهار با حضور مقامات ملی، استانداران و مدیران عامل شرکت‌های آب سه استان انجام شود.

حالا بعد از کش‌وقوس‌های فراوان، در اسفندماه سال گذشته، قرارداد به پیمانکار ابلاغ شده و به همت دولت مردمی، روزهای شیرینی را پشت سر می‌گذارد؛ به‌گونه‌ای که مجریان طرح معتقدند سال ۱۴۰۵، آب در رگ‌های کویر جاری شده و عطش خراسان‌های رضوی، جنوبی و سیستان و بلوچستان مهار می‌شود.

راهکار دولت برای رفع عطش استان

فرماندار قائنات با اشاره به وضعیت دشت‌های قائن، بیان کرد: «خضری دشت بیاض در حوزه نیمبلوک جزو دشت‌های ممنوعه بحرانی بوده که کارخانه فولاد هم در این دشت قرار دارد».

محمدی با بیان اینکه میزان برداشت آب از مخازن زیرزمینی بالا است، گفت: «دولت برای تأمین آب شرب و آب شرکت‌های صنعتی برنامه‌ریزی کرده که بتواند آب را از دریای عمان به مناطق شرقی کشور انتقال دهد».

وی با بیان اینکه از خضری تا معادن سنگان خواف به طول ۱۳۵ کیلومتر مسیر اجرای طرح بازگشایی شده است، افزود: «پروژه انتقال آب در شهرستان قائنات وارد فاز اجرایی و عملیاتی شده و پیشرفت فیزیکی خوبی دارد که با اجرای این طرح منابع آبی فولادسازی تأمین می‌شود».

انتقال سالانه ۱۸۰ میلیون مترمکعب آب به استان

آزادفر، مدیر صنعت معدن و تجارت قائن در جریان تور راویان پیشرفت قائن با بیان اینکه هدف ابرپروژه انتقال آب، تأمین آب استان‌های سیستان و بلوچستان، خراسان جنوبی و خراسان رضوی است، افزود: «این طرح از پروژه‌های مسکوت بوده که فاز مطالعاتی آن انجام شده و به همت دولت سیزدهم، شرکت ایمواسکو با مأموریت کارفرمایی انتقال آب، تشکیل شد».

وی با بیان اینکه در سفر رئیس‌جمهور، بر تأمین آب خراسان جنوبی تأکید شد، افزود: «قرار است ۴۵۰ میلیون مترمکعب آب در سال از دریای عمان انتقال یابد که سهم خراسان جنوبی ۱۸۰ میلیون مترمکعب آب است».

بنا به گفته مدیر صنعت معدن و تجارت قائن، برای اجرای این طرح حدود ۳ میلیارد یورو برآورد هزینه شده است.

هزینه‌کرد ۱۳۵ هزار میلیاردی در طرح

حسن‌زاده، کارشناس شرکت مهندسی مشاور توساب و طرح و نظارت پروژه هم در این اردو با بیان اینکه ابرپروژه انتقال آب دریای عمان به صنایع شرق کشور به طول حدود ۱۳۴۰ کیلومتر است، افزود: «این طرح از چابهار آغاز شده و تا شریف‌آباد مشهد ادامه دارد و قرار است یک هد ۵ هزار و ۶۷۰ متر را توسط ۱۵ ایستگاه پمپاژ کند». 

وی با بیان اینکه در این مسیر ۱۷ مخزن تعادلی وجود دارد، اظهار کرد: «برآورد ریالی اولیه که انجام شده، ۱۳۵ هزار میلیارد بوده که از این میزان سهم سیستان و بلوچستان ۴۵ هزار میلیارد تومان، ۲۵ هزار میلیارد تومان سهم خراسان جنوبی و ۲۱ هزار میلیارد تومان هم سهم خراسان رضوی است».

حسن‌زاده، با بیان اینکه خط انتقال آب با دبی ۸ مترمکعب در ثانیه احداث می‌شود، گفت: «برای معدن سنگان احداث بستر مسیر انجام شده و در این مسیر دو ایستگاه تعادلی قرار دارد».

وی بیان کرد: «۴ پیمانکار در خراسان جنوبی و رضوی مشغول به کار هستند و در مجموع کل پروژه حدود ۱۵ درصد پیشرفت فیزیکی دارد».

پیشرفت ۲۷ درصدی طرح انتقال آب در استان

حسن‌زاده، با بیان اینکه اسفندماه ۱۴۰۱ قرارداد به پیمانکار ابلاغ شده است، گفت: «خراسان جنوبی یک پیمانکار ۵۰ درصد و یک پیمانکار ۱۵ درصد پیشرفت کار داشته‌اند و در مجموع ۲۷ درصد پیشرفت فیزیکی داشته است».

وی بیان کرد: «برای فاز دوم پروژه، تأمین آب شرب هم دیده شده و بر اساس پیش‌بینی‌ها، سال ۱۴۰۵، پروژه انتقال آب از دریای عمان به استان‌های شرقی به اتمام می‌رسد».

باتوجه‌به خشکسالی‌های خراسان جنوبی و نیاز مبرم است استان به آب، انتظار می‌رود طرح انتقال آب هر چه زودتر تکمیل شود و مرهمی بر لب‌های خشکیده کویر باشد.