واکسن جانسون و جانسون مجددا در دسترس قرار گرفت

بعد از پاندمی ویروس کرونا، متخصصان در اقصی نقاط جهان به سرعت دست به کار شدند تا با تولید واکسنی ایمن و مؤثر جلوی شیوع هرچه بیشتر این ویروس را گرفته و جان انسان‌های بیشتری را نجات بدهند. آنها در این مسیر از تکنولوژی و روش‌های مختلفی استفاده کردند که باعث شد نتیجه نهایی تاحدی متفاوت باشد. به عنوان نمونه برخی واکسن‌ها نیازمند دو دوز تزریق هستند، درحالی که برخی دیگر با یک دوز هم ایمنی لازم را فراهم می‌کنند. بااین‌حال واکسن‌ها عوارض ناخواسته‌ای هم دارند که ممکن است مشکل ساز شود، حتی اگر در موارد نادری مشاهده شود. این مسئله همان مشکلی است که واکسن جانسون و جانسون (Johnson & Johnson) با آن درگیر است؛ مسئله‌ای که باعث شد تزریق این واکسن برای مدتی متوقف شود.

مقامات بهداشتی فدرال ایالت متحده بعد از برگزاری جلسه کمیته مشورتی در ۲۳ آوریل اعلام کردند که واکسن جانسون و جانسون مجددا در دسترس قرار گرفته و تزریق آن برای متقاضیان از سر گرفته خواهد شد. البته این بار این کمیته در مورد خطرات احتمالی تزریق این واکسن و به صورت مشخص لخته نادر خونی هشدارهای لازم را ارائه کرد. بعد از پخش این خبر چند ایالت مختلف به سرعت آماده شدند تزریق واکسن یک دوزی جانسون و جانسون را از سر بگیرند.

دکتر ژانت وودکاک مسئول کمیساریای سازمان غذا و داروی آمریکا در همین رابطه در روز ۲۳ آوریل گفت:

اندکی پس از توصیه ارائه شده از سوی کمیته مستقل و مشورتی مرکز پیشگیری و کنترل بیماری برای رفع توقف تزریق این واکسن، این مرکز (CDC) و سازمان غذا و دارو (FDA) به این توصیه توجه کرده و به توقف تزریق این واکسن خاتمه دادند.

این مسائل همگی مرتبط با گزارش مواردی از بروز نوعی لخته نادر خونی در افرادی است که واکسن جانسون را تزریق کرده بودند. اما آیا تزریق این واکسن برای همگان خطرناک است؟ آیا علیرغم این مشکل هنوز هم می‌توان به واکسن جانسون و جانسون به عنوان راهی مطمئن برای ایمن کردن افراد در برابر ویروس کووید 19 نگاه کرد؟ در ادامه با ما در بررسی موارد مطرح شده فوق و پاسخ کارشناسان به نگرانی‌های ایجاد شده همراه باشید.

ریسک لخته شدن خون در زنان جوان بالاتر است

در ۲۳ آوریل جاری کمیته مشورتی سازمان پیشگیری و کنترل بیماری (Advisory Committee on Immunization Practices) برای بررسی روش‌های ایمنی سازی بدن و خطرات و مزایای احتمالی واکسن‌ها تشکیل جلسه داد. در این جلسه این کمیته موارد مرتبط با نوعی نادر از لخته شدن خون به نام ترومبوز همراه با سندرم ترومبوسیتوپنی (thrombosis) را که تاکنون شناسایی شده بودند را بررسی کرد. تا روز ۲۱ آوریل سه نفر از پانزده مورد شناسایی شده جان خود را از دست داده بودند، هفت نفر هنوز در بیمارستان بستری بودند و پنج نفر هم به خانه فرستاده شدند.

این تعداد البته از میان هشت میلیون دوز واکسن تزریق شده در ایالات متحده به این عارضه گرفتار شدند، مسئله‌ای که باعث شد سازمان غذا و دارو و سازمان کنترل و پیشگیری از بیماری، تزریق این واکسن را برای مدتی متوقف کنند. دکترروچل والنسکی مدیر این مرکز در جلسه توجیهی این مرکز با رسانه‌ها گفت براساس تجزیه و تحلیل‌های انجام شده اگرچه ارتباطی بین تزریق واکسن و لخته شدن نادر خونی وجود دارد، اما این احتمال بسیار پایین است؛ به طوری که شاهد هستیم از میان هر یک میلیون نفر نرخ احتمالی بروز این مشکل تنها ۱.۹ بوده است.

مطلب مرتبط: چرا زنان واکنش شدیدتری به واکسن کووید 19 نشان می‌دهند؟

به گفته او این مسئله در زنان سنین بین ۱۸ تا ۴۹ ساله تقریبا هفت مورد در هر یک میلیون نفر بوده است و این خطر حتی برای زنان بالای پنجاه سال بسیار کمتر بوده و تقریبا ۰.۹ در هر یک میلیون نفر است. البته این مسئله هنوز مورد بررسی قرار دارد، از جمله در مورد عوارض احتمالی واکسن در مردان.

این کمیته همچنین در جریان برگزاری خود مسئله از سرگیری تزریق واکسن جانسون و جانسون را هم مورد بررسی قرار داد. والنسکی افزود هر یک میلیون دوز واکسن تزریق شده جانسون می‌تواند از ۶۵۰ بستری افراد مبتلا به کووید جلوگیری کرده و در کنار آن از مرگ ۱۲ زن بین سنین ۱۸ تا ۴۹ سال اجتناب کند. به گزارش ۷۲۴پرس، این رقم در مورد زنان بالای پنجاه سال حتی چشمگیرتر هم می‌شود، یعنی تزریق یک میلیون دوز این واکسن می‌تواند از بیش از ۴۷۰۰ مورد بستری و نزدیک به ۶۰۰ مورد مرگ در این گروه سنی جلوگیری کند که عدد قابل توجهی است. به گفته والنسکی این اعداد و وارقام نشان دهنده تأثیر قابل توجه واکسن جانسون و جانسون است.

خانم والنسکی گفت:

توقف تزریق این واکسن به ما اجازه داد تا موارد بیشتر مرتبط با لخته‌های خونی نادر را شناسایی کنیم، همچنین گام‌های مثبتی در مسیر آگاه سازی متخصصان مراقبت‌های بهداشتی در مورد بهترین روش‌های درمان این بیماری برداشته شد.

این ترومبوز و لخته خونی در اثر یک واکنش ایمنی غیرمعمول ایجاد می‌شود و تمرکز بیشتری آن روی پلاکت‌ها است که سلول‌های مهم و درگیر در فرآینده لخته شدن خون هستند. در خلال بروز این مشکل پلاکت‌ها به هم متصل شده و باعث ایجاد لخته می‌شوند درحالی که از سوی دیگر تعداد پلاکت‌ها در خون کم می‌شود. علائم این مشکل شامل سردرد شدید، دردهای شدید شکمی، درد پا یا تنگی نفس است. این موارد ممکن است حدود یک الی دو هفته بعد از تزریق واکسن بروز پیدا کنند.

طبق صحبت‌های ارائه شده از سوی متخصصان افرادی که این علائم را بعد از واکسیناسیون در خود مشاهده می‌کنند باید هرچه سریع‌تر به پزشک مراجعه کرده و از نظر سلامتی مورد ارزیابی دقیق قرار بگیرند. اگر به پزشک معالج خود دسترسی ندارند هم بهتر است هرچه سریع‌تر به یک مرکز اورژانس یا مراقبت‌های فوری مراجعه کنند تاجایی برای نگرانی و شک و شبهه باقی نماند.

مرتبط مرتبط: همه چیز درباره لخته های خون

درمان اصلی این مشکل استفاده از داروهای رقیق کننده خون است، البته مشخصا نه هپارین که حتی می‌تواند حتی باعث وخیم‌تر شدن اوضاع شد. همچنین به این افراد نوعی داروی مناسب تقویت ایمین بدن به نام IVIG داده می‌شود که پاسخ آنتی بادی بدن به واکسن را تنظیم می‌کند.

واکسن جانسون و جانسون هنوز هم مزایای قابل توجهی دارد

اگرچه ACIP در مورد وضعیت خاص زنان زیر پنجاه سال که به نظر می‌رسد بیشتر در معرض خطر لخته شدن نادر خون مرتبط با تزریق واکسن قرار دارند را مورد بحث و بررسی قرار داد اما در توصیه نهایی ارائه شده از سوی این کمیته این مسئله لحاظ نشده است که جای تأمل دارد.

به عقیده دکتر رابرت مورفی مدیر اجرایی انجمن بهداشت جهانی و استاد بیماری‌های عفونی دانشگاه نورت وسترن، باید هشدار جدی‌تری در این زمینه به زنان جوان‌تر ارائه شود تا با دیدی باز و علم به خطرات و مزایای واکسن انتخاب نهایی خود را انجام دهند. هرچند او در ادامه افزود که به هرحال او بیماران جوان‌تر خود را از تزریق این واکسن منع خواهد کرد. او ادامه داد که درک نمی‌کند چرا زنان زیر پنجاه سال مایل به استفاده ازاین واکسن هستند، مگر آنکه دلایل خوبی برای استفاده از واکسن mRNA داشته باشند.

مطلب مرتبط: از رابطه واکسن کرونا و لخته شدن خون چه می‌دانید؟

در نشست روز ۲۳ آوریل و در جلسه هیئت مدیره ACIP با منابع معتبر ذکر شد واکسن‌های مدرنا و فایز هنوز ارتباط چندانی با این بیماری خونی نادر از خود نشان نداده‌اند. البته دکتر مورفی معتقد است هنوز هم واکسن جانسون و جانسون باید مورد استفاده قرار گیرد به خصوص از این منظر که این واکسن با یک دوز ایمنی لازم را در بدن فرد ایجاد می‌کند و از طرف دیگر سهولت شرایط نگهداری آن کار را برای بسیاری از افراد و استفاده در مکان‌های مختلف راحت کرده است. مسائلی که باعث می‌شود این واکسن را برای کسانی که دوست دارند با یک بار تزریق واکسن به ایمنی لازم دست پیدا کنند یا توان مراجعه به مراکز خاص را ندارند، به انتخاب ایده‌آل تبدیل کند.

درحال حاضر مشخص شده است بسیاری از آمریکایی‌ها اگرچه دوز اول واکسن mRNA را دریافت کرده‌اند اما علاقه چندانی به دریافت دوز دوم از خود نشان نداده‌اند، آماری که رو به افزایش است، به همین خاطر فرآیند ایمن شدن بدن تکمیل نشده و این جمعیت هنوز هم در معرض خطر ابتلا به کرونا قرار دارند. اطلاعات اخیر ارائه شده از سوی مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری نشان داد که حدود هشت درصد از آمریکایی‌ها تزریق دوز وم را فراموش کردند؛ این‌درحالی است که این میزان در ماه مارس ۳.۴ درصد بود.

تزریق واکسن جانسون و جانسون یک انتخاب شخصی است

اگرچه واکسن جانسون اند جانسون مجددا در اختیار تمام بزرگسالان واجد شرایط قرار گرفته است، اما درعین حال این هشدار هم به افراد داده می‌شود که از تبعات احتمالی واکسن همچون خطرات لخته شدن آگاهی کافی داشته باشند و سپس انتخاب خود را انجام دهند. درواقع اینجا فرد برسر یک دوراهی قرار دارد، انتخاب بین ابتلا به بیماری کرونا یا خطر لخته شدن نادر خون که در درصد پایینی از متقاضیان دریافت واکسن مشاهده شده است.

اگر فرد از وجود فاکتورهای خطر لخته شدن خون همچون چاقی و اضافه وزن، فشار خون بالا و کم کاری تیروئید در مورد فردی رنج می‌برد یا جزو کسانی است که از داروهای خوراکی ضدبارداری استفاده می‌کند باید به گزینه‌های دیگری هم فکر کند. اینکه همچنان تمایل دارد از واکسن جانسون استفاده کنید یا در عوض به سراغ واکسن‌های mRNA همچون فایزر و مدرنا برود.

مطلب مرتبط: آیا احتمال ابتلای مجدد به بیماری کرونا وجود دارد؟

از طرف دیگر افرادی که در جوامعی با شیوع بالای ویروس کرونا زندگی می‌کنند یا جزو کادر درمان هستند و به قولی در خط مقدم مقابله با کرونا فعالیت دارند هم احتمالا ریسک پایین بروز لخته خونی نادر را خواهند پذیرفت. از طرف دیگر واکسن‌هایی همچون جانسون و جانسون تنها با یک دوز می‌توانند در بدن فرد ایمنی لازم را ایجاد کنند، یعنی تنها دو هفته بعد از دریافت دوز اولیه فرد در برابر کرونا مصونیت پیدا می‌کند. درحالی که واکسن‌هایی همچون فایزر نیازمند دو تزریق واکسن هستند و فرد حداقل باید چهار هفته صبر کند تا دوز دوم واکسن را دریافت کند و تازه بعد از آن باید دو هفته دیگر هم بگذرید تا اثر واکسن کامل شود.

بنابراین اگرچه واکسن جانسون و جانسون خطرات حداقلی خاص خود را دارد ولی درعوض زودتر فرد را در برابر ابتلا به بیماری مصون می‌کند و شاید این امتیاز دیگری باشد که افراد را راضی کند با وجود خطرات احتمالی، ریسک تزریق این واکسن را بپذیرند.

به پایان این مطلب رسیدیم. بی‌شک این مسائل اگرچه برای درصد قابل توجهی از افراد بسیار حائز اهمیت است، اما متأسفانه بخش قابل توجهی از ایرانیان هنوز از دریافت واکسن‌ محروم مانده‌اند. نظر شما در مورد واکسیناسیون و انتخاب واکسن چیست؟ شما تمایل دارید از چه نوع واکسنی استفاده کنید؟ فراموش نکنید نظرات و پیشنهادات خود را با ما در ۷۲۴پرس دات کام هم درمیان بگذارید.