چرا باتری تلفن‌های همراه هوشمند منفجر می‌شوند و چگونه می‌توان جلوی چنین اتفاقی را گرفت؟

انفجار باتری تلفن هوشمند: حقایق

ما در این مطلب قصد تعریف داستان‌های ترسناک در زمینه انفجار و آتش‌سوزی نداریم. چیزی که شما باید بدانید این است که تلفن همراه شما اگر حتی از برند سامسونگ هم نباشد، باز قابلیت انفجار و آتش گرفتن دارد. باتری‌های مدرن لیتیوم-یون امروزه بعنوان باتری‌های قابل شارژ در هر وسیله الکترونیکی از تلفن هوشمند تا خودروهای شرکت تسلا به کار می‌روند. اما مشکل دقیقاً همینجا است که این باتری‌ها پتانسیل انفجار دارند. کافی است به این ویدیوی کوتاه که از یک باتری لیتیوم-یون تحت گرمازدگی در مدت ۲ دقیقه تهیه شده نگاه کنید.

نقطه انفجار، ناگهانی و بسیار داغ است. اما خارج از آزمایشگاه که مردم چنین منبع گرمایی را به باتری تحمیل می‌کنند، باتری چگونه منفجر خواهد شد؟ در اینجا سلسه اتفاقاتی که در داخل باتری لیتیوم-یون قبل و در جریان انفجار رخ می‌دهد را بررسی می‌کنیم:

• یک ناحیه از باتری بدلیل اتصال کوتاه در مدار شارژ خود یا بدلیل دیگر اتفاقات خارجی، سریعاً شروع به گرم شدن می‌کند.
• واکنش‌ شیمیایی درون منطقه گرم سبب تولید گرمای بیشتری می‌شود که در یک پروسه موسوم به اضافه گرمای الکترولیت گسترش می‌یابد.
• درنهایت، حرارت ساختمان الکترولیت را وادار به بیرون دادن جریان می‌کند که این موضوع سبب آتش گرفتن و انفجار باتری می‌شود.
• مایع گر شده قابل اشتعال، معمولاً بدنه باتری و هرچه را که اطراف آن باشد ذوب می‌کنند تا راهی به بیرون پیدا کند. این واکنش موسوم به گریز حرارتی است که صدای وحشتناکی تولید می‌کند. البته توجه داشته باشید که تولید کنندگان همواره سعی در ایمن‌سازی این باتری‌ها دارند تا بروز چنین اتفاقاتی را به حداقل برسانند.

مطلب مرتبط: ساختار باتری‌ها چگونه است و چرا باتری برخی محصولات منفجر می‌شود؟

ویژگی‌های امنیتی باتری تلفن‌های همراه هوشمند

برخی از این ویژگی‌ها عبارتند از:

• مواد افزودنی غیرقابل اشتعال به الکترولیت و کوتینگ(پوشش) این باتری‌ها اضافه می‌شود.
• مدارات محافظ در این باتری‌ها به کار رفته می‌شود.
• مدار وقفه (قطع‌کننده) به کار رفته سبب می‌شود تا مدار در شرایط فشار بیش از حد به سلول بصورت مدار-باز شود.
• درصورتی که سلول خارج از حد بالای ایمنی قرار بگیرد، دریچه‌های ایمنی سبب ونت شدن (خالی شدن) گازها می‌شوند.
• فیوزهای حرارتی زمانی که دمای باتری به بالاتر از حد ایمنی برسد، مدار را قطع می‌کنند.

بنابراین یک باتری سالم که در گوشی‌ها نصب می‌شود، تا قبل از اینکه دچار گریز حرارتی شود، پیامی مبنی‌بر اینکه تلفن همراه نیاز به خاموش شدن دارد، صادر می‌کند یا اینکه باتری ممکن است دستگاه را از ادامه فعالیت متوقف کند؛ البته همچنان وضعیت‌هایی وجود دارند که می‌توانند سبب انفجار باتری شوند.

افتادن و آسیب دیدن باتری

همانطور که در بالا گفته شد، تا زمانی که یک باتری سالم در تلفن همراه شما وجود داشته باشد، احتمال انفجار کم است؛ اما درصورتی که هرگونه آسیبی به باتری وارد شود، احتمال انفجار بیشتر از قبل می‌شود. یکی از این آسیب‌ها، وارد شدن صدمه فیزیکی به باتری است که می‌تواند بر اثر افتادن تلفن همراه به روی زمین رخ دهد. اکثر افراد پس از افتادن گوشی به روی زمین تنها به صفحه نمایش آن نگاه می‌کنند تا ببینید که آسیب دیده است یا خیر؛ سپس صفحه را روشن می‌کنند تا از نمایش صحیح آن مطمئن شوند. کمتر کسی یا بهتر است بگویم هیچکدام از ما پس از افتادن گوشی به باتری آن فکر نمی‌کنیم. متأسفانه یک تکان قوی می‌تواند ساختار مکانیکی و شیمیایی باتری را دچار تغییرات کند.

این تغییرات می‌توانند سبب آسیب های امنیتی به مدارات باتری شوند و آن را تحت فشار بالا قرار دهند. چگونه می‌توانیم بفهمیم که باتری آسیب دیده یا خیر؟ سعی کنید گوشی را باز کرده و به بدنه باتری نگاهی بی‌اندازید و درصورتی که مواردی همچون باد کردن، تغییرشکل و افزایش‌های مکرر و غیرقابل توصیف دمایی را مشاهده کردید، باید باتری را عوض کنید. در بسیاری از موارد با توجه به نشانه‌های داده شده می‌توانید با تعویض باتری از انفجار آن جلوگیری کنید. برای اینکه باتری یک تلفن هوشمند ایمن باشد، باید تمام ویژگی‌های ایمنی موردنیاز به خوبی عمل کنند؛ بنابراین هرگز از باتری با نشانه‌های گفته شده استفاده ننمایید.

مطلب مرتبط: بهترین راه‌های افزایش عمر باتری آیپد

دمای بالا در تلفن همراه و محیط پیرامون

مهم است که باتری را در شرایطی به دور از حرارت بالا نگه دارید؛ زیرا حرارت و گرمای بیش از حد می‌تواند حتی باتری‌های سالم را نیز دچار مشکل کند و به مدارات ایمنی آنها صدمه بزند. موارد متعددی وجود دارد که سبب می‌شوند دمای باتری تلفن هوشمند شما از حالت طبیعی بالاتر برود، برخی از آنها عبارتند از:

• اجرای برنامه‌ها و بازی‌های گرافیکی سنگین در زمان‌های طولانی
• استفاده از برنامه‌هایی که تقاضای زیادی برای استفاده از پردازنده دارند
• ویجت‌هایی که بطور مداوم فعال هستند؛ بخصوص در زمان‌هایی که با گوشی خود چندین کار انجام می‌دهید
• بررسی منظم شبکه وای‌فای توسط گوشی و همچنین استفاده از گوشی بعنوان مودم
• تماس‌های مکرر و طولانی مدت

بطور معمول هرکدام از این فعالیت‌ها نمی‌تواند آسیبی به باتری برساند؛ اما همانطور که گفته شد، استفاده بیش از حد از هرکدام بخصوص در محیط‌های گرم می‌تواند منجر به افزایش خطر انفجار شود. برای مثال، شارژ تلفن همراه در استخر آنهم در مواجه با نور مستقیم خورشید، زمانی که درحال گوش دادن به موزیک هستید یا در وب به جست و جو می‌پردازید، می‌تواند سبب شروع یک فرایند خطرناک برای باتری شود؛ زیرا از آنجایی که باتری در هنگام شارژ به‌خودی خود حرارت پیدا می‌کند، شارژ کردن گوشی تحت این شرایط می‌تواند به بیش از حد گرم شدن باتری منجر شود.

چند راه برای خنک نگه داشتن گوشی و دوری چنین مشکلاتی وجود دارد که به آنها اشاره می‌کنیم:

• در هنگام شارژ، گوشی را از کیف یا قاب خود خارج کنید.
• تا حد امکان گوشی را از برخورد با تابش مستقیم نور خورشید دور نگه دارید.
• گوشی را در خودرویی که زیر نیر خورشید قرار دارد برای مدت طولانی قرار ندهید.
• هرگز گوشی را در هنگامی که در کیف، جیب یا هرجایی که در اصطلاح یک تله حرارتی است، شارژ نکنید.

استفاده از شارژر اشتباه

حتماً در هنگام اتصال گوشی خود به کابل شارژ، از همگام بودن شارژر و باتری گوشی اطمینان حاصل کنید؛ موارد مهم در این زمینه، میزان جریان و ولتاژ خروجی از شارژر و جریان و ولتاژی که باتری نیاز دارد، هستند. همیشه سعی کنید تا از شارژر و کابل شارژ اصل استفاده کنید؛ زیرا تولیدکنندگان شارژرها و کابل‌های ارزان‌قیمت موارد ایمنی را کمتر لحاظ می‌کنند.

شارژرها و کابل‌های شارژ تقلبی قاتل باتری‌های تلفن‌های هوشمند

مرطوب و خیس شدن گوشی

لیتیوم در هنگام برخورد با آب و حتی بخار آب مشتعل می‌شود و می‌سوزد؛ به همین دلیل این باتری‌ها به خوبی و با اطمینان بالا بسته‌بندی می‌شوند تا از وقوع خطرات احتمالی جلوگیری شود. بسیاری از تلفن‌های امروزی ضد آب هستند. البته همچنان گوشی‌های ارزان‌قیمت که دسترسی به باتری‌ راحتی نیز دارند، در بازار به‌خوبی فروش می‌روند.

سوراخ شدن باتری

لیتیوم همانطور که نسبت به آب واکنش سریع و شدیدی دارد، نسبت به اکسیژن موجود در هوا نیز واکنش‌پذیر است. بنابراین سوراخ شدن باتری لیتیوم-یون نیز می‌تواند منجر به حادثه شود. چنین حادثه‌ای می‌تواند از یک دود کم، ناگهان به انفجار ختم شود. بنابراین در صورتی که گوشی از سمت باتری آسیب دید یا اینکه در یک محیط با اشعه فرابنفش قرار داشتید، حتماً باتری آن را چک کنید.