۷۲۴ ترفند: چطور ویندوز نصب شده را از هارددیسک قدیمی به SSD جدید خود منتقل کنیم؟

درایوهای SSD‌ بسیار سریع هستند و حتی اگر پردازنده و کارت گرافیک سیستم شما ضعیف باشند، تجربه‌ی کاربری متحول می‌شود. سرعت بارگذاری ویندوز و نرم‌افزارها ۳ برابر و حتی بیشتر می‌شود و این نکته‌ی مهمی در رضایت کاربر از سیستم ویندوزی است. به همین علت است که اکنون بسیاری از لپ‌تاپ‌های متوسط و گران‌قیمت، درایو SSD دارند و یا از ترکیب هارددیسک و SSD که SSHD نام دارد، بهره می‌برند.

اگر SSD تهیه کرده‌اید و یا برای افزایش فضای ذخیره‌سازی، یک هارددرایو چند ترابایتی جدید خریداری کرده‌اید، می‌توانید ویندوز و تمام تنظیماتی که در نرم‌افزارهای مختلف و احیاناً سنگین انجام داده‌اید و خود نرم‌افزارها را در زمانی کوتاه به درایو جدید منتقل کنید.

و بهتر است هر چه زودتر سراغ مراحل انتقال ویندوز و نرم‌افزارها از درایو قدیمی به درایو جدید برویم.

آنچه نیاز داریم

به جز درایو قدیمی و جدید، به روشی برای ارتباط درایوها با کامپیوتر نیاز است. اگر سیستم شما دستاپی است و می‌توان کیس را به راحتی باز کرد، کافی است از کابل SATA برای اتصال درایو جدید به مادربورد استفاده کنید؛ مگر آنکه مادربورد شما پورت IDE‌ که پورتی کند و قدیمی است داشته باشد و به تبدیل IDE‌ به SATA‌ نیاز پیدا کنید.

در سیستم لپ‌تاپی معمولاً جایی برای نصب درایو ثانویه نیست. بنابراین از تبدیل SATA و IDE‌ به USB می‌توان کمک گرفت. با این تبدیل می‌توان درایو جدید را از طریق پورت SSD‌ به لپ‌تاپ متصل کرد و کار را ادامه داد. به جز تبدیل هارد اکسترنال به USB، یک روش طولانی‌تر هم وجود دارد که چیزی جز استفاده از باکس تبدیل هارد اینترنال به هارد اکسترنال نیست. این روش هم عملاً مثل استفاده از مبدل یاد‌شده است.

نرم‌افزار موردنیاز EaseUS Todo Backup است که نسخه‌ی رایگان آن برای انجام مراحل کفایت می‌کند. نیازی به نرم‌افزارهای دیگر و انواع غیررایگان نیست.

مورد بعدی که بدیهی به نظر می‌رسد، داشتن نسخه‌ی بکاپ از درایو ویندوز و نرم‌افزارها است.

در نهایت برای اطمینان بیشتر می‌توان دیسک تعمیر ویندوز هم تهیه کرد و در مواقع خاص و عجیب از آن استفاده کرد. به عنوان مثال اگر MBR آسیب ببیند و ویندوز موجود بوت نشود، می‌توان به کمک دیسک تعمیر ویندوز، MBR‌ را احیاء کرد.

قدم اول: همه‌چیز را مرتب و آماده کنیم

برای شروع می‌بایست تا جایی که می‌شود حجم بکاپ و در حقیقت فضای اشغال‌شده توسط ویندوز و نرم‌افزارها را کاهش داد. این مهم گاهی ضروری می‌شود؛ مثلاً اگر SSD کم‌حجم و ارزان تهیه کرده باشید، مجبورید ویندوز و نرم‌افزارها را در فضای موجود جای دهید و این کار بدون پاکسازی فایل‌های اضافی ممکن نیست.

پس از اتصال درایو جدید می‌توانید ظرفیت پارتیشن‌های آن را مرور کنید. کافی است روی درایو موردنظر راست کلیک کرده و آخرین گزینه یعنی Properties را انتخاب کنید.

قبلاً به نرم‌افزارها و روش‌های شناسایی پوشه‌های حجیم و حذف آنها اشاره کرده بودیم. پاکسازی فایل‌های اضافی مثل ویدیوها و فیلم‌های حجیم، بازی‌ها و نرم‌افزارهایی که نیازی به وجودشان نیست و فایل‌های موقتی در پوشه‌هایی مثل Temp‌ و User Data ممکن است بیش از ویندوز و نرم‌افزارها فضا اشغال کرده باشند. فراموش نکنید که بکاپ‌های قدیمی که ویندوز به صورت خودکار تهیه کرده را هم حذف کنید. با ابزار Disk Cleanup ویندوز هم می‌توانید بسیاری از فایل‌های اضافی را کشف و حذف کنید.

در نهایت به فایل‌های مالتی‌مدیا مثل تصاویر و موسیقی‌ می‌رسیم. این موارد در حالت پیش‌فرض در درایوی که ویندوز نصب شده قرار می‌گیرند؛ ولی بهتر است برای استفاده از SSD کاملاً آماده شوید، به این معنی که این فایل‌ها و در حقیقت پوشه‌هایی مثل داکیومنت و دستاپ و ... را در مسیری به جز درایو C ذخیره کنید. کافی است روی Libraryها راست کلیک کرده و از گزینه‌ی Properties و سپس تب Location برای انتخاب مسیر استفاده کنید. با کلیک روی دکمه‌ی Move، فایل‌ها به درایوی دیگر منتقل شده و درایو C از نظر فضای خالی، وضعیت بهتری پیدا می‌کند. راه دیگر این است که تمامی فایل‌های ضروری را روی هارد اکسترنال کپی کنیم و سپس فایل‌ها را حذف کنیم.

قدم دوم: بروزرسانی فرم‌ویر SSD

درایوهای SSD‌ و در حالت کلی تکنولوژی دیسک حالت جامد، تکنولوژی نوپایی است. هنوز هم برخی مشکلات عملکردی با بروزرسانی فرم‌ویر حل می‌شود. لذا بد نیست قبل از انتقال ویندوز، فرم‌ویر درایو SSD‌ را بروز کنید؛ چرا که بروزرسانی فرم‌ویر با خطر پاک شدن اطلاعات همراه است. البته این احتمال بسیار ضعیف است و تنها در صورتی که مراحل درست طی نشود، احتمال حذف شدن فایل‌ها مطرح می‌شود؛ ولیکن بهتر است احتیاط کنید.

برای بروزرسانی، می‌بایست از نرم‌افزار مدیریت که سازنده‌ی SSD منتشر کرده استفاده کرد. به عنوان مثل OCZ Technology Toolbox‌ ابزاری است که کمپانی او‌سی‌زی برای بروز کردن فرم‌ویر SSDهای خویش معرفی کرده است.

قدم سوم: ایجاد نسخه‌ی یکسان درایوها

اکنون نوبت استفاده از EaseUS Todo Backup است. نرم‌افزار را نصب و اجرا کنید. در اولین نگاه دکمه‌ی Clone‌ رویت می‌شود. روی این دکمه کلیک کنید. در قدم اول دیسک منبع را انتخاب کنید که دربرگیرنده‌ی ویندوز و نرم‌افزارها است. سه پارتیشن را باید انتخاب کرد. پارتیشن بوت که دربرگیرنده‌ی بوت لودر است، پارتیشن ویندوز و گاهی پارتیشن ریکاوری ویندوز (در لپ‌تاپ‌ها).

با قرار دادن تیک در چک‌باکس هارددرایو سابق، همه‌ی پارتیشن‌ها را می‌توان انتخاب کرد و البته اگر به پارتیشن‌های ذخیره‌سازی سایر فایل‌ها نیاز نیست، آنها را انتخاب نکنید. روی عبارت Next کلیک کنید.

اکنون نوبت انتخاب درایو مقصد است. SSD‌ یا هارددیسک جدید را انتخاب کنید. اگر درایو جدید از نوع SSD‌ است، تیک چک‌باکس Optimize for SSD را اضافه کنید. در این صورت عملکرد درایو SSD‌ بهینه‌تر می‌شود.

قبل از کلیک روی Next بهتر است روی Edit کلیک کنید تا بررسی دقیق‌تری پیرامون درایوها و پارتیشن‌ها انجام شود. EaseUS ممکن است درایو بوت و درایو ویندوز را بیش از حد بزرگ تنظیم کند. می‌توانید نتیجه‌ی فرآیند را مشاهده کنید و در این بخش تغییرات لازم را اعمال کنید.

به عنوان مثال برای تغییر اندازه‌ی پارتشین‌ها ابتدا یکی را انتخاب کرده و سپس با درگ کردن مرز پارتیشن‌ها، ظرفیت را کم و زیاد کنید.

می‌توان با تغییر اندازه‌ی درایو نصب ویندوز، از ظرفیت کامل یک درایو SSD استفاده کرد.

پس از پایان تنظیمات ظرفیت، همه‌چیز را یک بار دیگر مرور کنید و در نهایت با کلیک روی OK و سپس Proceed، فرآیند کپی کردن درایو را آغاز کنید.

پس از انتقال ویندوز، با صرف کمی وقت می‌توان مسیر ذخیره‌سازی کتابخانه‌های ویندوزی و دستاپ و ... را به حالت مطلوب تغییر داد. بازگردانی فایل‌های ضروری کپی شده روی هارد اکسترنال و ... نیز از جمله مراحل اضافی است که گاهی باید طی کرد.