ویندوز ۱۰ سیستم عاملی است که مایکروسافت برای وسایل مختلف در نظر گرفته است و می‌خواهد با یک هسته‌ی واحد، کاربردهای مختلف را پوشش دهد. اما کدام نسخه‌ی ویندوز ۱۰ را نصب کنیم و برای کاربری ما مناسب‌تر از نسخه‌های دیگر است؟ در ادامه به بررسی نسخه‌های مختلف ویندوز ۱۰ و تفاوتشان می‌پردازیم و کاربرد هر یک را توضیح می‌دهیم.

تقریباً ۲ سال از معرفی ویندوز ۱۰ گذشته است و در حال حاضر بیش از ۱۰ نسخه‌ی مختلف آن عرضه شده که هر یک کاربرد خاصی دارد. همگی نسخه‌های ویندوز ۱۰ از نظر هسته یکسان هستند اما امکانات و قابلیت‌ها متفاوت است. در ادامه نسخه‌های مهمی که برای کاربران عادی و حرفه‌ای و همین‌طور سازمان‌ها مفید است را بررسی می‌کنیم.

Windows 10 Home یا نگارش خانگی ویندوز ۱۰

در ویندوز ۱۰ هوم امکانات و قابلیت‌ها به گونه‌ای طراحی شده که مناسب کاربران خانگی باشد. دستیار صوتی Cortana و فروشگاه اپ ویندوز و قابلیت‌های ارتباطی با کنسول ایکس باکس مایکروسافت و پشتیبانی از نمایشگرهای لمسی و همین‌طور کاربرد اولترابوک به صورت تبلت، همگی در این نسخه موجود است. برخی امکانات خاصی که برای مشاغل و شبکه‌های بزرگ مفید است، در این نسخه وجود ندارد و البته این یک نقص نیست!

برخی کاربران تصور می‌کنند که نصب کردن نسخه‌ی هر چه کامل‌تر ویندوز ۱۰، بهتر است، اما این نگاه، کاملاً اشتباه است و صرفاً به سنگین‌تر شدن ویندوز منتهی می‌شود. اغلب امکانات نسخه‌های حرفه‌ای‌تر ویندوز، هیچ‌گاه توسط یک کاربر ساده، استفاده نمی‌شود!

 ویندوز ۱۰ حرفه‌ای یا پرو، Windows 10 Pro

در نسخه‌ی Pro یا حرفه‌ای، مهم‌ترین ویژگی‌های اضافه نسبت به نسخه‌ی خانگی، امکان ملحق شدن کامپیوتر به یک دامین سازمانی است و رمزگذاری به کمک BitLocker ویندوز و همین‌طور پشتیبانی از Group Policy برای مدیریت برخی تنظیمات تمام کامپیوترهای یک سازمان است.

در میان این سه قابلیت، تنها بیت‌لاکر است که شاید برای کاربران ساده مفید باشد اما این ابزار نیز جایگزین‌های متعدد و قدرتمندی دارد. لذا بهتر است روی کامپیوتر خانگی خود، نسخه‌ی پرو را نصب نکنید.

کاربران حرفه‌ای که همواره می‌خواهند از جدیدترین ابزارها و قابلیت‌های ویندوز استفاده کنند، احتمالاً بدشان نمی‌آید که یک نسخه‌ی کامل‌تر، گران‌تر و کمی سنگین‌تر را نصب کنند و با ابزاری مثل گروپ پالسی کار کنند. با پرداخت مبلغ ۹۹ دلار می‌توان نسخه‌ی خانگی ویندوز ۱۰ را به نسخه‌ی پرو تبدیل کرد.

برخی کاربران ترجیح می‌دهند که از نرم‌افزارهای دیگر برای اموری که اشاره شد استفاده کنند. به عنوان مثال به جای بیت‌لاکر از VeraCrypt برای رمزگذاری روی فایل‌ها و فولدرها استفاده کنند و برای مدیریت کردن یک کامپیوتر دیگر از راه دور، به جای Microsoft Remote Desktop‌ از Team Viewer معروف استفاده کنند.

Windows 10 S برای اولترابوک‌هایی با سخت‌افزار ضعیف‌تر

مایکروسافت نسخه‌های خانگی و پرو را ساده کرده تا نسخه‌ی Windows 10 S‌ را برای کامپیوترهایی با سخت‌افزار ساده‌تر و ضعیف‌تر معرفی کند. طبعاً این ویندوز از نظر قابلیت‌ها و امکانات و تنظیمات، ضعیف‌تر است. محدودیت‌های بیشتری نیز در Windows 10 S وجود دارد، به عنوان مثال نمی‌توان نرم‌افزارهایی که خارج از چهارچوب فروشگاه Windows Store هستند را نصب کرد! مرورگر پیش‌فرض مایکروسافت اج است و نمی‌توان موتور جست‌وجو را از بینگ به گوگل یا گزینه‌ای دیگر، تغییر داد.

ویندوز ۱۰ اس روی برخی لپ‌تاپ‌ها که فعلاً تعدادشان بسیار کم است، به عنوان سیستم عامل پیش‌فرض نصب شده است و برای کاربرد در مدارس و آموزشگاه‌ها طراحی شده است. با پرداخت ۵۰ دلار هزینه‌ی اضافی، می‌توان ویندوز ۱۰ اس را به ویندوز ۱۰ پرو تبدیل کرد.

Windows 10 Enterprise یا ویندوز ۱۰ سازمانی

در نسخه‌ی اینترپرایز یا سازمانی، امکاناتی برای مشاغل سازمانی بزرگ پیش‌بینی شده است. مایکروسافت این نسخه را با لایسنس گروهی در اختیار مشتریان بزرگ قرار می‌دهد و مثل ویندوز ۷ نمی‌توان با نصب کردن نسخه‌ی Ultimate، تمام قابلیت‌های ویندوز را در یک کامپیوتر خانگی تجربه کرد.

مهم‌ترین ابزار در این نسخه‌ی ویندوز ۱۰، DirectAccess است که امکان اتصال به شبکه‌ی داخلی یک سازمان از راه دور را فراهم می‌کند و به عبارتی شبیه VPN سازمانی است. ویژگی دیگر AppLocker است که مدیران شبکه به کمک آن از اجرا و دسترسی به برخی اپ‌های خاص، جلوگیری می‌کنند. مدیران شبکه در این نسخه‌ی ویندوز می‌توانند حالت تغییرات دائمی ویندوز را غیرفعال کنند تا بر اثر نصب کردن یک آپدیت خاص،  سیستم‌های ویندوزی در اجرای یک نرم‌افزار کاربردی، دچار مشکل نشوند.

در نسخه‌ی سازمانی ویندوز ۱۰، امکانات و قابلیت‌هایی برای مهاجرت ساده‌تر از کامپیوتری به دیگری، پیش‌بینی شده است که هزینه‌های یک سازمان بزرگ را کاهش می‌دهد.

Windows 10 Education یا نسخه‌ی ویژه‌ی مدارس ویندوز ۱۰

ویندوز ۱۰ اجوکیشن با توجه به نامش مخصوص امور آموزشی است. در این نسخه تمام قابلیت‌های گروهی نسخه‌ی Enterprise موجود است و تنظیمات آن برای امور آموزشی بهینه شده است. به قول مایکروسافت این نسخه همان نسخه‌ی سازمانی است که برای کاربری آموزشی بهینه شده است.

هزینه‌ی نسخه‌ی Education ویندوز ۱۰ به مراتب پایین‌تر از هزینه‌ی نسخه‌ی سازمانی است. لذا مدارس و مراکز آموزش عالی می‌توانند از این نسخه با هزینه‌ای بسیار پایین، بهره‌مند شوند. مزایایی مثل مسدود کردن اجرای اپ‌هایی مثل بازی و محتوای نامناسب کودکان، در این نسخه وجود دارد.

Windows 10 Pro Education

در این نسخه ترکیبی از تنظیمات و قابلیت‌های نسخه‌ی سازمانی و نسخه‌ی پرو، موجود است. مهم‌ترین تفاوت آن با نسخه‌ی اجوکیشن این است که قیمت آن در صورت خرید ابزار ویندوزی از برنامه‌ای به اسم K12 که در ایالات متحده‌ی آمریکا و برخی کشورها اجرا شده، کمتر است. لذا مدارس می‌توانند لایسنس و دستگاه‌های ویندوزی را ارزان‌تر تهیه کنند.

Windows 10 Mobile، ویندوزی برای گوشی‌ها و تبلت‌ها

ویندوز ۱۰ موبایل ایده‌ی جالب مایکروسافت برای یکپارچه کردن محصولات ویندوزی است. با یک گوشی قدرتمند ویندوزی می‌توان به فروشگاه ویندوز استور مراجعه کرد و اپلیکیشن‌های ویندوز که روی کامپیوترها نصب می‌شوند را روی گوشی نیز نصب کرد. در ادامه با اتصال گوشی به نمایشگرهای بزرگ، می‌توان از گوشی به عنوان کامپیوتری ساده و البته ضعیف استفاده کرد و کارهای ضروری را در هر مکانی انجام داد. در ویندوز ۱۰ موبایل، ویژگی بسیار مفید Continuum برای تبدیل گوشی به کامپیوتر خودنمایی می‌کند و البته هنوز در مراحل اولیه‌ی فراگیر شدن است.

در حال حاضر اندروید و iOS با ارایه کردن قابلیت‌های عالی و کامل، اجازه‌ی رشد و نمو را به سیستم عامل ویندوز ۱۰ موبایل نمی‌دهند ولیکن پتانسیل‌های این سیستم عامل، زیاد است و باید صبر کرد.

Windows 10 Mobile Enterprise، ویندوز موبایلی برای کاربری سازمانی

در این نسخه‌ی ویندوز ۱۰ موبایل، تقریباً قابلیت‌ها شبیه نسخه‌ی معمولی است با این تفاوت که سیستم دانلود و نصب بروزرسانی‌ها، سیستم کنترل استفاده از شبکه و اینترنت و برخی قابلیت‌های آن، برای کاربری سازمانی بهینه شده است. بنابراین این نسخه در سازمان‌ها و مشاغل کاربرد دارد و البته مثل ویندوز ۱۰ موبایل در حال حاضر کم‌کاربرد است.

ویندوز ۱۰ برای اینترنت اشیاء یا Windows 10 IoT

این روزها وسایل خانگی هوشمند شده‌اند و اغلب با استفاده از اینترنت و قابلیت‌های پردازش دستور، هوشمندانه عمل می‌کنند. مایکروسافت ویندوز ۱۰ مخصوص اینترنت اشیاء یا در حقیقت همان وسایل هوشمند را برای این وسایل طراحی کرده است. در گجت‌های پوشیدنی مثل لباس هوشمند هم از این نسخه استفاده می‌شود. به عبارت دیگر ویندوز ۱۰ اینترنت اشیاء، جایگزین ویندوز XP Embedded است و برای کاربری توکار (Embedded) طراحی شده است.

در نسخه‌ی اینترنت اشیاء ویندوز ۱۰، فقط هسته‌ی سیستم عامل و برخی قابلیت‌های آن فعال است و به عبارت دیگر بسیار کم‌حجم و ساده شده تا روی سخت‌افزار ضعیف وسایل هوشمند، قابلیت نصب و اجرا داشته باشد.

این نسخه به دو شکل Windows 10 IoT Enterprise و Windows 10 IoT Core برای کاربری حرفه‌ای و سازمانی و همین‌طور معمولی ارایه می‌شود. نسخه‌ی Core رایگان است و نسخه‌ی سازمانی، پولی است و از آن در ربات‌ها و دستگاه‌های هوشمند شبکه استفاده می‌شود.

Windows 10 Team یا نسخه‌ی تیمی ویندوز ۱۰

این نسخه‌ی ویندوز برای مشاغل و کاربری گروهی طراحی شده، لذا در آن قابلیت‌هایی مثل ویدیو کنفرانس و به اشتراک‌گذاری و نمایش محتوا روی نمایشگرهای بزرگ و نیز کارکرد گروهی روی فایل‌ها به صورت موقتی، پیش‌بینی شده است. در این نسخه‌ی ویندوز نمی‌توان نرم‌افزارهای معمولی دستاپی را نصب کرد و مثل Windows 10 S محدود است. به علاوه این نسخه‌ی خاص ویندوز، روی یک ابزار ویندوزی نصب می‌شود و بقیه‌ی کامپیوترهای یک سازمان، می‌توانند با این ابزار خاص، تبادل محتوا داشته باشند تا در کنفرانس‌ها و جلسات، به عنوان مرکز مدیریت استفاده شود.

Windows 10 Pro for Workstations، ویندوزی برای امور پردازشی سنگین

مایکروسافت این نگارش که یازدهمین نوع ویندوز ۱۰ است را برای ایستگاه‌های پردازشی یا ورک‌استیشن‌ها در نظر گرفته است. در این نسخه‌ی خاص که روی کامپیوترهای پیشرفته نصب می‌شود، به اشتراک‌گذاری فایل سریع تر است، حافظه عملکرد باثباتی دارد و سیستم فایل هارد یا SSD، متفاوت است.

در این نسخه شاهد تغییراتی هستیم که برای اجرای فرآیندهای پردازشی به صورت چند ساعته و چند روزه، مناسب است. در این نسخه می‌توان از حداکثر ۶ ترابایت حافظه‌ی رم استفاده کرد و پشتیبانی از سخت‌افزارهای قدرتمند و خاص نیز اضافه شده است.