سانسور محتوا در فیس‌بوک: قوانین و اصول چیست و چه عباراتی از نظر فیس‌بوک می‌بایست سانسور شود؟

فیس‌بوک مرز باریکی بین جملات معتبری که بر خشونت، تبعیض، خشونت نسبت به حیوانات، تروریسیم، مسائل جنسی و مانند آن دلالت می‌کنند با جملات مجاز و سانسورنشدنی کشیده است. در اسنادی که اخیرا فیس‌بوک برای آگاهی عموم در مورد مسأله‌ی سانسور و چگونگی تشخیص جملاتی که می‌بایست سانسور شوند، منتشر کرده توضیحات جالبی در این باب داده شده که شاید ناامیدکننده باشد!

«ما می‌خواهیم آزادی بیان را تا جایی که ممکن است مجاز بدانیم» و در ادامه توضیح می‌دهد که «اما محتوایی که ممکن است به آسیب واقعی منجر شود را سانسور می‌کنیم». مشکل این است که معمولاً عموم زمانی که از گفتار تند و خشن استفاده می‌کنند، منظورشان واقعاً رفتار و هدف خشن نیست. فیس‌بوک این گفتمان را با چند مثال روشن می‌کند:

به جملات فوق توجه کنید: «یک نفر به ترامپ شلیک کند» جمله‌ی اول کاملاً‌ خشونت‌آمیز است. جمله‌ی دوم: «حساب شخصی با موهای قرمز را برس» این جمله شبیه یک شوخی تند به نظر می‌رسد. جملات سوم و چهارم که گاز گرفتن گردن شخص نابکار و وارد کردن فشار شدید روی بخش میانی گردن و همین‌طور تنبیه کودکان چاق را مطرح می‌کند، بیشتر شبیه یک شوخی تند به نظر می‌رسد. جمله‌ی آخر «بکش و به ترس صهیونیست تبدیل شو» هم حالت جدی‌تری دارد و سانسور‌شدنی است.

از نگاه فیس‌بوک خشونت معمولاً نسبت به فردی آسیب‌پذیر یا گروهی خاص اعمال می‌شود. به عنوان مثال رؤسای جمهور و ایالات و مقامات قضایی، شاهدان مهم، افرادی که قبلاً هدف خشونت قرار گرفته‌اند، فعالان سیاسی و خبرنگاران، افراد بی‌خانمان، خارجی‌ها و صهیونیست‌ها همگی ممکن است در جملات خشن مطرح شوند. می‌بایست از انتشار چنین جملاتی جلوگیری کرد.

فیس‌بوک معتقد است که ذکر جزئیاتی مثل زمان اعمال خشونت برنامه‌ریزی شده، روش اعمال خشونت، جایزه‌ای که برای آن در نظر گرفته شده و همین‌طور هدف خشونت در کنار جملات تند به معنی بروز رفتار واقعی است و می‌بایست سانسور شود.

فیس‌بوک انتشار ویدیوهای رفتار خشونت‌آمیز نسبت به خود فرد را نمی‌پسندد اما غیرمجاز هم نمی‌داند چرا که برای بیان مشکلات روحی و روانی و اجتماعی آگاهی از چنین مواردی ضروری است. رفتار خشن نسبت به کودکان نیز می‌تواند به تصویر کشیده شود مگر آنکه محتوا با مقوله‌ی سادیسم و یا سنت آزار کودکان همراه باشد.

با نگاهی کوتاه به موارد اشاره شده به نظر می‌رسد که مدیریت یک شبکه‌ی اجتماعی به مراتب پیچیده‌تر از ترجمه و تفسیر کردن عبارت‌های ساده و منطقی است. به این ترتیب انتقاداتی که اخیراً به فیس‌بوک در مورد سانسور کردن مطالب مرتبط با انتخابات آمریکا، شخصیت‌های سیاسی، مطالب مرتبط با ادیان و ... وارد شده تا حدی غیرمنطقی است.