مایکروسافت بالاخره مشخصات سخت‌افزاری Project Scorpio که همان ایکس‌باکس بعدی است را اعلام کرد. ایکس باکس بعدی قرار نیست عملکردی در حد دو برابر داشته باشد بلکه قدرت پردازشی آن بسیار عالی است و می‌خواهد با کامپیوترهای قدرتمند گیمینگ هم مقابله کند و به خصوص محتوا و بازی‌های 4K مورد توجه است.

بررسی عملکرد پردازنده‌ی گرافیکی ایکس‌باکس بعدی مایکروسافت

در پروژه‌ی اسکارپیو (Scorpio واژه‌ی لاتین به معنی برج عقرب) پردازنده‌ی گرافیکی رادئون با طراحی سفارشی استفاده شده که دارای ۲۵۶۰ پردازنده‌ی استریم با سرعت ۱۱۷۲ مگاهرتز است. سرعت کلاک ۱.۳۷ برابر بیشتر از تراشه‌ای است که در ایکس باکس وان به کار رفته بود و تعداد پردازنده‌های استریم هم ۳.۳۳ برابر شده و این یعنی قدرت پردازشی خام تراشه‌ی مرکزی کنسول جدید چیزی در حد ۴.۵ برابر است و حتی بالاتر از پلی‌استیشن ۴ پرو. به نظر می‌رسد که مایکروسافت نمی‌خواهد این بار کنسولی با قدرت خام ۳۰ درصد کمتر از رقیب در اختیار گیمرها بگذارد.

دیجیتال فاندری معتقد است که مایکروسافت پردازنده‌ی گرافیکی با معماری پولاریس که در سری ۴۰۰ کارت گرافیک‌‌های ای‌ام‌دی استفاده شده، را انتخاب کرده و هنوز برای استفاده از معماری Vega زود است. ایده‌ای منطقی است. کش L2 پردازنده ۴ برابر بیشتر شده و به ۲ مگابایت رسیده است. به عبارت دیگر شبیه RX 470 و RX 480 است. تعداد خروجی‌های رندر  هم دو برابر بیشتر از ایکسباکس وان است و به ۳۲ عدد رسیده که مشخصه‌ی دیگری از معماری پولاریس است. نرخ پرسازی بافت بنابر ادعای ردموندی‌ها ۲.۷ برابر بیشتر از کنسول قبلی است و به این ترتیب ایکس‌باکس بعدی کاملاً برای محتوای 4K آماده به نظر می‌رسد.

اما آیا تراشه‌ی مرکزی از نظر بخش گرافیک همان RX 480 ای‌ام‌دی است؟ پاسخ منفی است چرا که تعداد پردازنده‌های استریم ۲۵۶۰ عدد است و نه ۲۳۰۴. به عبارت دیگر مایکروسافت ۱۱ درصد هسته‌ها را بیشتر کرده و ۷.۵ درصد سرعت کلاک را کمتر کرده و این قدرت پردازشی مشابه است اما توان مصرفی اندکی پایین‌تر.

پهنای باند حافظه با وجود استفاده از GDDR5 به جای DDR3 ایکس‌باکس وان، افزایش جدی دارد. مقدار حافظه این بار ۱۲ گیگابایت است و ۱.۵ برابر شده است. مجموعاً پهنای باند باس حافظه ۳۲۶ گیگابایت بر ثانیه است و در قیاس با ایکس‌باکس قبلی ۵ برابر شده است. مایکروسافت کش ۳۲ مگابایتی دیگری هم پیش‌بینی کرده که کمک شایانی به حافظه‌ی ۱۲ گیگابایتی می‌کند.

مایکروسافت پردازنده‌ی اصلی ایکس‌باکس بعدی را هم شبیه محصولات ای‌ام‌دی در نظر گرفته و البته یک طرح سفارشی را درخواست کرده است. متأسفانه از پردازنده‌های Ryzen خبری نیست! اما سرعت کلاک هسته‌ها از ۱.۷۳ گیگاهرتز به ۲.۳ گیگاهرتز افزایش پیدا کرده است. مایکروسافت مدعی است که هسته‌‌های پردازنده‌ی اصلی طراحی بسیار بهینه‌شده‌ای دارند و عملکرد کلی این بخش هم عالی است. بنابراین نمی‌توان گفت که هسته‌ها شبیه جگوآر هستند و چندان قدرتمند عمل نمی‌کنند. شاید از هسته‌های اکسکویتور که در APUهای ای‌ام‌دی به کار رفته استفاده شده باشد.

طراحی سیستم خنک‌کاری

تراشه‌ی مرکزی با لیتوگرافی ۱۶ نانومتری TSMC‌ تایوان ساخته شده و طبعاً توان مصرفی آن بهینه‌تر از محصولات قبلی ای‌ام‌دی است اما مقوله‌ی خنک‌کاری مشکلات بسیار عجیبی در کنسول‌های بازی سونی و مایکروسافت و لپ‌تاپ‌ها و ... ایجاد می‌کند و باید جدی گرفته شود. مایکروسافت محفظه‌ی تبخیر که معمولاً در کارت گرافیک‌های قدرتمند و مرغوب استفاده می‌شود را برای بهبود جذب گرمای پردازنده‌ی قدرتمند مرکزی انتخاب کرده است. محفظه‌ی تبخیر حاوی مایعی است که به سرعت گرما را جذب کرده و بخار می‌شود و گرما را به پره‌های هیت‌سینک می‌رساند تا دوباره مایع شود و این چرخه ادامه پیدا می‌کند.

فن هم معمولی نیست، به جای فن محوری از فن گریز از مرکز استفاده شده که مثل سوپرشارژر موتور خودرو، گردش هوا را بهینه می‌کند. پاور ساپلای یا منبع تغذیه‌ی کنسول جدید به صورت داخلی طراحی شده و ۲۴۵ وات قدرت دارد. به این ترتیب وجود کولینگ خوب برای خنک‌کاری قطعات داخلی که مهم‌ترینشان همان پردازنده‌ی گرافیکی و پردازنده در قالب یک تراشه‌ی مجتمع است، ضروری است.

جمع‌بندی: ایکس‌باکس بعدی بهتر است یا پلی‌استیشن ۴ پرو

اگر مقوله‌ی نرم‌افزاری و بازی‌ها را کنار بگذاریم و بخواهیم صرفاً در مورد توان پردازشی و سخت‌افزار صحبت کنیم، به نظر می‌رسد که هر دو کنسول برای محتوای 4K و بازی‌های جالب آمادگی دارند اما رزولوشن 4K چیزی نیست که کارت گرافیک‌های حرفه‌ای مثل RX 480 ای‌ام‌دی از پس آن برآید. بازی‌های سنگین با کاهش تنظیمات گرافیکی در این رزولوشن به خوبی اجرا می‌شوند و حتی گاهی باید تنظیمات را در حد متوسط یا پایین انتخاب کرد!

اما در نهایت تصمیم سونی و مایکروسافت عالی است چرا که کنسول‌های بازی با قدرت پردازشی در حد ۴ ترافلاپس معرفی کرده‌اند و هزینه‌ی تمام شده در حد کامپیوتری با کارت گرافیک قدرتمند GTX 1080 و GTX 1080 Ti نیست. شاید قیمت نهایی کنسول جدید مایکروسافت فقط ۵۰۰ دلار باشد!

ایکس‌باکس بعدی با توجه به مشخصات روی کاغذ کمی سریع‌تر از پلی‌استیشن ۴ پردازش می‌کند. ۴ گیگابایت رم برای سیستم عامل کنار گذاشته شده و ۸ گیگابایت برای امور گرافیکی. ۳۲ مگابایت کش بسیار سریع هم به رم GDDR5 کمک می‌کند. اختلاف عملکرد فاحش نیست اما به هر حال ایکس‌باکس جدید بهتر از کنسول جدید سونی است.

شاید به نظر برسد که ایکس‌باکس بعدی بازی Forza 6 Apex را مثل کامپیوتری مجهز به گرافیک GTX 1080 عالی و روان اجرا می‌کند اما بعید است بهینه‌سازی‌های مایکروسافت کار را به جایی برساند که بازی‌های ایکس‌باکس بعدی مثل عناوین سنگین مخصوص کامپیوترهای گیمینگ باشند.