آیا پردازنده‌ی من بیش از حد داغ است؟ این سوالی است که اغلب حرفه‌ای‌ها و نیمه‌حرفه‌ای‌ها می‌پرسند و می‌خواهند بدانند که پردازنده‌ی جدیدی که تهیه کرده‌اند، بهتر است در چه دمایی کار کند. در ادامه به پاسخ این سوالات می‌پردازیم.
در حالت معمولی و در واقع حالت بی‌کار، توان مصرفی پردازنده و کارت گرافیک پایین است و طبعاً گرمای زیادی تولید نمی‌شود. نتیجه این است که پردازنده با دمای معقول و نسبتاً پایین فعالیت می‌کند و عمر مفید آن حداکثر است. مشکل از جایی شروع می‌شود که یک بازی یا نرم‌افزار سنگین اجرا شده و پردازنده و پردازنده‌ی گرافیکی را به چالشی طاقت‌فرسا دعوت می‌کند.
بدون اورکلاک کردن (افزایش سرعت پردازنده و پردازنده‌ی گرافیکی) که معمولاً با افزایش ولتاژ کاری همراه است، دمای کاری پردازنده و کارت گرافیک در محدوده‌ی مجاز قرار می‌گیرد و مشکلی وجود ندارد؛ اما همیشه هم اینگونه نیست. مثلاً اگر کیس فن نداشته باشد و در محیطی که عایق است قرار گیرد(!) قطعاً دمای کاری قطعات بیشتر شده و ممکن است از حد مجاز عبور کند. ضمناً ممکن است فن‌های پردازنده و کارت گرافیک معیوب شده باشند!
ابتدا برای مشاهده‌ی دمای کاری پردازنده، کارت گرافیک و حتی هارددیسک(!) از نرم‌افزارهای مانیتورینگ مثل HWMonitor استفاده کنید تا دمای کاری مشخص شود. نرم‌افزار جالب‌تر، HWiNFO است که اطلاعات کامل‌تری در اختیار شما قرار می‌دهد. دمای کاری مجاز برای پردازنده‌های دستاپی، در حد ۸۰ درجه‌ی سانتی‌گراد است و در مورد کارت گرافیک‌ها دما تا ۹۰ و حتی ۱۱۰ درجه‌ی سانتی‌گراد، بالا می‌رود و البته مجاز است.
در لپ‌تاپ‌ها، سیستم خنک‌کاری ضعیف‌تر و حتی جهت قرار گرفتن بخش اصلی (کیبورد) در دمای کاری موثر است. قطعات برای کارکرد در دمای بالاتر طراحی شده‌اند و از این رو دمای پردازنده می‌تواند تا ۱۰۰ یا ۱۱۰ درجه‌ی سانتی‌گراد هم بالا برود؛ اما بیش از این مقدار، غیرمجاز و خطرناک است.
گام بعدی این است که به دور فن‌ها توجه کنید. سرعت ۱۰۰۰ دور بر دقیقه الی ۴۰۰۰ دور بر دقیقه نشان‌دهنده‌ی کارکرد طبیعی فن است؛ هر چه دما بالاتر باشد، سرعت هم بالاتر است و معمولاً سرعت فن‌های کوچک، بیشتر از فن‌هایی به قطر ۱۲۰ میلی‌متر یا ۱۴۰ میلی‌متر است.
گام سوم این است که به تر و تازه بودن خمیر سیلیکون که نام دیگر آن گریس حرارتی است، توجه کنید. بین هیت‌سینک پردازنده و سطح کاملاً صیقلی هیت‌سینک مجزا که روی آن محکم قرار می‌گیرد، خمیر سیلیکون جا خوش کرده و حفره‌های هوا که عایق هستند را تا حد زیادی کوچک می‌کند. بدون خمیر حرارتی مرغوب، اختلاف دمای هیت‌سینک مجزا و هیت‌سینک مجتمع، ممکن است به ۲۰ درجه‌ی سانتی‌گراد برسد که بسیار زیاد است.
گام چهارم این است که اگر سخت‌افزار اورکلاک شده، در شدت اورکلاک تجدید نظر کنید و دمای مجاز را رعایت کنید. به الگوریتم اورکلاک خودکار مادربورد اعتماد نکنید و دما را به دقت بررسی کنید. به عنوان مثال نرم‌افزار AIDA یا Prime 95 و همین‌طور Furmark را اجرا کنید تا کارت گرافیک و پردازنده تحت فشار سنگین پردازش قرار گیرند و در نتیجه دما به حداکثر برسد. در این حالت دما نباید بالاتر از حدود بیان شده باشد.
اما اگر دما بالا باشد چه اتفاقی می‌افتد؟
برای اینکه عمر مفید پردازنده زیاد باشد و پس از چند سال استفاده، با ناپایداری و هنگ سیستم مواجه نشوید، بهتر است دمای کارت گرافیک و پردازنده‌ی اصلی سیستم، زیر ۸۰ درجه‌ی سانتی‌گراد باشد. اورکلاک کردن در حد ۲۰۰ مگاهرتز، تنها ۱ تا ۳ درصد در افزایش عملکرد پردازنده موثر است؛ لذا از اورکلاک کردن پردازنده‌های پرمصرف مثل Core i7های اینتل خودداری کنید. تنها مدل‌های دو هسته‌ای مثل Core i3ها و پنتیوم‌ها و سلرون‌ها که متأسفانه معمولاً قابلیت اورکلاک ندارند، برای اورکلاک مناسب هستند و دما در محدوده‌ی زیر ۸۰ درجه‌ی سانتی‌گراد باقی می‌ماند. در مورد کارت گرافیک‌ها اثر اورکلاک به مراتب بیشتر است و می‌توان مدل‌هایی با کولینگ عالی تهیه کرد و از اورکلاک کردن، نهایت استفاده را برد.
اگر به اورکلاک کردن پردازنده یا کارت گرافیک علاقه‌ی شدید دارید، پیشاپیش به فکر یک کولینگ ۴۰ دلاری و حتی گران‌تر باشید؛ مگر آنکه محصول تهیه شده، خود دارای کولینگ حرفه‌ای باشد.
انیمه
#سریال خاندان اژدها
#آشپزی
#خراسان جنوبی