حضور زامبی‌‌ها در دنیای حشرات

زامبی‌های انسانی ممکن است هنوز هم در حد یک افسانه باشند؛ اما زنبورهای زامبی حقیقتا وجود دارند. البته این بار دیگرپای شرکت آمبرلا در خلق چنین حشرات مهیبی در بین نیست؛ بلکه این بار انگشت اتهام به سوی یک گونه از انگل‌ها اشاره رفته که زنبورها را مورد هجوم قرار داده و آلوده می‌کنند. زنبورها پس از آلوده شدن رفتارهای عجیب و غیر معمولی از خود نشان می‌دهند که کاملاً شبیه به رفتارهایی است که در سریال‌هایی همچون سریال «مردگان متحرک» (The Walking Dead) از زامبی‌ها دیده‌ایم. این زنبورها نخستین بار در سال ۲۰۰۸ توسط پرفسور زیست شناس «جان هفرنیک» (John Hafernik) که در دانشگاه ایالتی سن فرنسیسکو کار می‌کند، کشف شدند.

از زمان نخستین کشف، زنبورهای زامبی در «اورگن» (Oregon)، کالیفرنیا، ایالت واشنگتن و جنوب «داکوتا» هم مشاهده شده‌اند. برطبق بررسی‌های پرفسور هفرنیک، آنها به شکلی نامتعارف به این سو و آن سو پرواز کرده و اغلب به سمت نور جذب می‌شوند؛ سپس روی زمین افتاده و همانند زامبی‌هایی که در فیلم‌های ترسناک دیده‌ایم، سرگردان و بی هدف در اطراف راه می‌روند. گاهی اوقات آنها را زمانی که کندوهای‌شان را ترک کرده و همانند مردگان زنده در اطراف پرواز می‌کنند، نیز مشاهده کرده‌اند.

همان گونه که گفتیم مجرم اصلی نوعی انگل است که «آپوسفالوس بورئالیس» (Apocephalus Borealis) نامیده می‌شود؛ مگسی انگلی که معمولا تخم‌هایش را درون بدن مورچه‌ها جاسازی می‌کند. لاروهای این مگس که درون مغز مورچه‌های نگون‌بخت زندگی می‌کنند، ارتباطات بافت‌های بدن آنها را مختل کرده و سرانجام به زندگی‌شان پایان می‌دهند. اما این روزها محققان قانع شده‌اند این انگل میزبانی جدید برای خود یافته است؛ زنبور اروپایی که در ایالات متحده نیز نگهداری می‌شود، طعمه جدید این حشره است. لاروها بعد از آنکه در بدن زنبورها از تخم بیرون آمدند، به راه افتاده و دست به تخریب بافت‌ها می‌زنند و سرانجام میزبان بیچاره را از پای می‌اندازند.

رفتارهای زامبی گونه تقریبا بلافاصله پس از آلوده شدن زنبور به انگل شروع می‌شود. به محض بیرون آمدن لاروها، زنبور ظرف ۵ دقیقه می‌میرد. زنبورهای متعددی در کندوهای تجاری توسط این پدیده ناخوشایند مورد تعدی قرار گرفتند. گزارشات ارائه شده از سوی ۲۴ تا ۳۱ مرکز در خلیج سن فرنسیسکوی، خبر از حضور این انگل می‌دهد. البته خوشبختانه به نظر نمی‌رسد این زنبورهای زامبی تهدید جدی به حساب آیند؛ دست کم این چیزی است که پرفسور هفرنیک به آن معتقد است.

تاکنون از سوی کشاورزانی که کشت و کارشان به گرده‌افشانی مزارع توسط زنبورها تکیه دارد و همچنین تولیدکنندگان عسل، گزارشی مبنی بر انتشار آلودگی داده نشده است. اما بیشتر نشانه‌ها از سواحل غربی آمریکا به دست آمده است. در «ورمونت»، کارمند بخش ذخیره سخت‌افزار و زنبوردار نیمه وقت «آنتونی کانترل» (Anthony Cantrell) می‌گوید که پس از مشاهده تعدادی زنبور مرده در بیرون از کندوی زنبورهایی در منزل نگهداری می‌کند، موفق به کشف زنبورهای زامبی شده است. با او با مراجعه به آدرس وب سایتی که متعلق به هفرنیک و همکارانش است در می‌یابد که شاید تعدادی از زنبورها آلوده شده بودند.

او به سرعت مسئله را به متخصص محصولات کشاورزی در آژانس کشاورزی، غذا و بازاریابی در ورمونت اطلاع داد. همچنین این معضل در همایش زنبورداران ورمونت نیز مطرح شد. آنها در صدد برآمدند به هر شکل زنبورهای باقی مانده را از تهدید آلودگی و زامبی شدن نجات دهند.

تحقیق آزمایشگاهی نشان داد بورئالیس تخم‌ها را در بدن زنبورها قرار می‌دهد؛ چند روز بعد در حدود ۲۵ لارو بالغ در محلی که معمولا بین سر و ناحیه قفسه سینه زنبور است از تخم بیرون می‌آیند. هر چند در طبیعت تا ۱۳ لارو نیز در حال خروج از بدن زنبور مشاهده شده‌اند. زنبورهای آلوده کندوهای خود را ترک کرده و به سمت منبع نور حرکت می‌کنند؛ جایی که رفتارهای عجیب شروع می‌شود. آنها حول دوایری فرضی می‌چرخند و قادر به توقف نیستند. قبل از مرگ یک گوشه نشسته و در خود جمع می‌شوند.

«اندرو کور» یک فارغ‌التحصیل زیست شناسی در این رابطه چنین می‌گوید:

رفتارهای آنها دقیقا تصویری مشابه با زامبی‌ها است.

کور و همکارانش کشف کردند زنبورهای عسل عموما زمانی که در تاریکی شب کندو را ترک کردند مورد تهاجم قرار گرفتند. آنها همچنین موفق به پیدا کردن شفیره مگس در نزدیکی اجساد زنبورها در قسمت انتهایی کندوهای آزمایشگاهی‌ خود شدند. این بدین معنی است که بورئالیس واقعا در نزدیک یک کندو تکثیر می‌کند و ممکن است حتی زنبور ملکه را نیز آلوده کند.

هم اینک آزمایشات و بررسی‌های متعددی روی کندوهای آزمایشگاهی صورت می‌گیرد. این گونه که تحقیقات اخیر نشان داده است، محققان دلایلی در دست دارند که باور کنند زنبورهای آلوده ممکن است خود به صورت داوطلبانه و برای جلوگیری از انتشار بیماری به دیگر زنبورها، کندو را ترک می‌کنند تا خانواده را از گرفتار شدن به سرنوشتی مشابه نجات دهند. شاید هم این بالغین کندو هستند که خطر را حس کرده و زنبور مبتلا را از کندو بیرون می‌کنند. و البته این امر هم کاملا امکان پذیر است که همکاران زنبورها آنها را یافته و در مورد مشکلی که دچارش شده‌اند به آنها هشدار می‌دهند.

آپوسفالوس بورئالیس تنها انگلی نیست که میزبانش را به زامبی تبدیل می‌کند، زنبوری موسوم به «زنبور جواهر» نیز همین بلا را سر سوسک‌ها آورده و آنها را تبدیل به بردگانی مطیع و بی‌اراده می‌نماید.

به هر حال این پایان داستان ما در مورد زامبی‌های دنیای حشرات است. البته به نظر نمی‌رسد انسان چندان نگرانی در این مورد به خود راه دهد؛ چرا که براساس پاره‌ای از واقعیات، به نظر نمی‌رسد نسل بشر شاهد وقوع آخرالزمان زامبی‌ها باشد. نظر شما در این مورد چیست؟