روش‌هایی برای جلوگیری از روشن شدن خودکار کامپیوتر و لپ‌تاپ

معمولاً اگر بخواهیم کامپیوتر سریع و بی‌وقفه ویندوز و نرم‌افزارهای اجرا شده را مجدداً بارگذاری کند، قابلیت Sleep کردن ویندوز بهترین روش ممکن است. این ویژگی استاندارد پس از نصب درایور قطعاتی چون کارت گرافیک فعال می‌شود و می‌توان مشخص کرد که به عنوان مثال با بستن درب لپ‌تاپ، حالت سیستم اسلیپ است یا هایبرنیت؟ و شاید خاموشی کامل.

اسلیپ حالتی است که اطلاعات مربوط به نرم‌افزارهای اجرا شده و ویندوز با مصرف انرژی بسیار کم روی رم سیستم باقی می‌ماند و می‌توان با روشن کردن سیستم، به سرعت به وضعیت قبل برگشت. ویندوز مجدداً بارگذاری نمی‌شود، نرم‌افزارهای اجرا شده همه بر قوت خود باقی هستند و خلاصه اتلاف وقت تقریباً صفر ثانیه است!

صرف‌نظر از اینکه فواید و روش استفاده از Sleep چیست، معایبی متوجه آن است. یکی از عیوب که شاید تاکنون چندین و چند بار با آن مواجه شده باشید این است که سیستم به صورت خودجوش(!) روشن می‌شود. علل مختلفی برای این اتفاق وجود دارد و همیشه راهی برای جلوگیری از آن وجود دارد.

یافتن علت روشن شدن خودکار سیستم

اولین گام شناسایی مشکل است. مراحل بعدی بسته به علت روشن شدن سیستم متفاوت است. همیشه می‌توان علت روشن شدن سیستم را با یک دستور ساده در کامند پرامپت ویندوز شناسایی کرد. با زدن کلید ترکیبی ویندوز و R پنجره‌ی Run نمایان می‌شود. راه دیگر استفاده از قابلیت جست‌وجوی ویندوز است. عبارت Command Prompt را تایپ کرده و اپ موردنظر را اجرا کنید.

در پنجره‌ی کامند پرامپت عبارت زیر را وارد کنید و کلید اینتر را فشار دهید:

powercfg -lastwake

نمونه‌ای از نتیجه‌ی این دستور را در تصویر زیر مشاهده می‌کنید:

در این مورد خاص عبارت Power Button نشان می‌دهد که روشن شدن کامپیوتر به علت فشار دادن کلید پاور بوده است.

روش دیگر استفاده از Event Viewer ویندوز است. با جست‌وجو کردن نام اپ، اپ مربوطه را اجرا کنید. مزیت نمایش‌دهنده‌ی رویدادها این است که نه تنها آخرین مرتبه‌ی بیداری ویندوز، بلکه دفعات قبلی را نیز لیست می‌کند. به این ترتیب علت روشن شدن سریع‌تر کشف می‌شود.

در Event Viewer مسیر زیر را دنبال کنید:

Event Viewer (Local) > Windows Logs > System

اطلاعات زیادی در این بخش دیده می‌شود، اما نگران نباشید؛ نیازی به بررسی تمام خطوط نیست. روی System راست‌کلیک کنید و Filter Current Log را انتخاب نمایید تا فقط لاگ (گزارش) مربوط به روشن و خاموش شدن سیستم، نمایان شود.

در دایلاگ باکس باز شده، لیست بازشونده‌ی Event sources را انتخاب کنید. سپس گزینه‌ی Power-Troubleshooter را انتخاب و روی دکمه‌ی OK کلیک کنید.

گزارش کوتاه می‌شود و باید یک به یک موارد بیداری سیستم را بررسی کنید. به عنوان مثال در تصویر زیر منبع بیداری (Wake Source) تایمر عنوان شده است:

و عواملی ممکن است علت بیدار شدن سیستم باشند:

• Power Button به معنی فشار دادن کلید پاور است که اگر اتصالی یا لرزشی وجود نداشته باشد، توسط کاربر انجام شده و کاملاً طبیعی است.
• عباراتی مثل Device–HID-Compliant Mouse یا به جای موس، کیبورد و ... به این معنی است که در تنظیمات مربوط به این وسایل جانبی که در دیوایس منیجر ویندوز موجود است، بیداری سیستم با کلیک کردن موس و ... را انتخاب کرده‌اید یا حالت پیش‌فرض این بوده است و می‌بایست تیک چک‌باکس‌های مربوطه را بردارید.
• سومین حالت بیداری به علت فعالیت شبکه است. در این صورت نام کارت شبکه یا کارت شبکه‌ها در توضیحات ذکر می‌شود. غیرفعال کردن این نوع بیداری معمولاً از طریق بایوس مادربورد صورت می‌گیرد.
• حالت چهارم همان تایمر است که در تصویر دیدیم. در این حالت بخش زمان‌بندی فعالیت‌های ویندوز، برای اجرای دستور یا کارهایی برنامه‌ریزی شده است و برای جلوگیری از بیداری، می‌بایست فعالیت مربوطه را تغییر دهید. به عنوان مثال ممکن است کامپیوتر در زمان‌های مشخص برای بروزرسانی سیستم‌عامل روشن شود.
• آخرین حالت Wake Source: Unknown است که وضعیت را مبهم می‌کند و در حقیقت علت بیداری سیستم برای ویندوز هم ناشناخته است.

راه حل‌ جلوگیری از بیداری سیستم

محدود کردن وسایلی که می‌توانند کامپیوتر را روشن کنند

موس، کیبورد، کارت شبکه و کلید پاور (یا باز کردن درب لپ‌تاپ) می‌توانند موجب بیداری سیستم شوند. برای شناسایی تمام مواردی که ممکن است سیستم را بیدار کنند، دستور زیر را در کامند پرامپت ویندوز تایپ کنید و کلید اینتر را فشار دهید.

powercfg -devicequery wake_armed

نتیجه شبیه تصویر زیر است:

همان‌طور که مشاهده می‌کنید دو کیبورد، یک موس و کارت شبکه‌ی اینتل می‌توانند سیستم را بیدار کنند. قدم بعدی اجرای دیوایس منیجر ویندوز است. در ویندوز 8 و نسخه‌های بعدی روی استارت منو راست کلیک کنید؛ Device Manager یکی از گزینه‌های آن است. در نسخه‌ی قبلی ویندوز، در کنترل پنل عبارت Device Manager را تایپ کنید.

در دیوایس منیجر به دنبال موس و کیبورد و کارت شبکه‌ی سیستم خود بگردید. نام دقیق ابزاری که کامپیوتر را روشن کرده، مطابق با چیزی است که در پنجره‌ی کامند پرامپت مشاهده کردید. روی ابزار موردنظر راست کلیک کنید و گزینه‌ی Properties را انتخاب نمایید.

در دایلاگ‌باکس باز شده تب آخر، پاور منیجمنت است. در این تب تیک چک‌باکس Allow this device to wake the computer را برای ممانعت از روشن شدن سیستم، بردارید.

غیرفعال کردن تایمر و امور زمان‌بندی شده

ممکن است بروزرسانی ویندوز، اسکن سیستم توسط یک آنتی‌ویروس و ... زمان‌بندی شده باشد. برای مشاهده‌ی لیست امور زمان‌بندی شده هم می‌توان از کامند پرامپت ویندوز استفاده کرد؛ تنها نکته این است که می‌بایست کامند پرامپت با دسترسی ادمین اجرا شود. بنابراین عبارت کامند پرامپت را جست‌وجو کرده و روی اپ مربوطه راست کلیک کنید و گزینه‌ی Run as administrator را انتخاب نمایید.

دستور زیر را وارد کرده و کلید اینتر را فشار دهید:

powercfg -waketimers

نتیجه‌ای شبیه تصویر زیر نمایان می‌شود:

در مثال فوق، تنها یک امر زمان‌بندی دیده می‌شود. می‌توانید نرم‌افزار مربوط به این فرآیند را آن‌اینستال کنید یا از بخش Task Scheduler ویندوز، فرآیند مربوطه را غیرفعال کنید. تاسک اسکژولر را با جست‌وجو در ویندوز یا کنترل پنل اجرا کنید. فرآیند موردنظر را پیدا کرده و روی آن راست‌کلیک کنید. با انتخاب گزینه‌ی Properties و سپس انتخاب تب Conditions، تیک چک‌باکس Wake the computer to run this task را بردارید. به این ترتیب فرآیند زمان‌بندی شده، اجازه‌ی روشن کردن کامپیوتر برای اجرای دستورات را نخواهد داشت.

اگر می‌خواهید هیچ فرآیندی مجاز به بیدار کردن سیستم نباشد، عبارت Power Options را در کنترل پنل یا ویندوز جست‌وجو کنید.

در این بخش از تنظیمات سیستم، یکی از حالات توان مصرفی و عملکردی سیستم که فعال است یا قرار است حین خاموشی فعال باشد را انتخاب و روی لینک Change plan settings کلیک کنید.

در پنجره‌ی بعدی، روی Change advanced power settings کلیک کنید. یک دایلاگ باکس نمایان می‌شود. عبارت Sleep را پیدا کنید و روی آیکن مثبت کنار آن کلیک نمایید. یکی از زیرشاخه‌های این بخش، Allow wake timers است. برای این مورد، حالت Disabled را انتخاب کنید که به معنی غیرفعال کردن تایمر و بیدار شدن خودکار سیستم است. اگر سیستم شما لپ‌تاپ است، دو تنظیم در این بخش برای حالت کار با باتری و کار حین اتصال به برق موجود است. هر دو بخش حاوی تنظیم یاد شده هستند که می‌بایست حالت غیرفعال، انتخاب شود:

در ویندوز 10 یک حالت سومی هم اضافه شده که Important Wake Timers Only نام دارد. در این حالت تنها امور زمان‌بندی‌شده‌ی مهم می‌توانند کامپیوتر را به صورت خودکار روشن کنند. این مورد را امتحان کنید و اگر پاسخ مطلوبی نگرفتید، حالت غیرفعال کامل را انتخاب نمایید.