توافق ایران و آمریکا بر سر معافیت تحریمی و تبادل زندانیان

به گزارش ۷۲۴پرس و به نقل از فرانس۲۴، ایالات متحده روز دوشنبه تأیید کرد که انتقال ۶ میلیارد دلار از سرمایه‌های مسدود شده ایران آغاز کرده است و راه را برای خروج ۵ شهروند آمریکایی از تهران هموار شده است.

یک ماه پس از آن که مقامات آمریکایی و ایرانی خبر از توافقی اساسی دادند، آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه آمریکا، اواخر هفته گذشته معافیت‌های تحریمی را امضا کرد. بر اساس منابع آسوشیتدپرس، کنگره تا روز دوشنبه از تصمیم معافیت مطلع نشده بود.

طرح کلی معامله از قبل مشخص شده بود و معافیت تحریمی آن نیز مورد انتظار بود. همچنین نامی از زندانیان تبادلی طرفین ذکر نشده است.

این معافیت انتقاد جمهوری‌خواهان و بقیه مخالفین جو بایدن، رئیس‌جمهور آمریکا را برانگیخت که می‌گویند این توافق اقتصاد ایران را در زمانی که ایران تهدید فزاینده‌ای برای نیروهای آمریکایی و متحدانش در خاورمیانه است، تقویت می‌کند.

سناتور چاک گراسلی از آیووا، در توئیتی گفت:

مضحک است؛ ایالات متحده برای پرداخت ۶ میلیارد دلار برای گروگان‌ها باج‌گیری شود و این به طور غیرمستقیم به تأمین مالی سیاست خارجی شماره ۱ ایران که حمایت از گروه‌های متحدش در منطقه است، کمک می‌کند.

این معافیت مالی مبنی بر دریافت پول‌های مسدودی ایران به این معناست که بانک‌های اروپایی و آسیایی با تحریم‌های آمریکا در تبدیل پول‌های مسدود شده در کره جنوبی و انتقال آن به بانک مرکزی قطر، جایی که قرار است ایران برای خرید کالاهای بشردوستانه از آن استفاده کند، با مانعی مواجه نخواهند شد.

انتقال ۶ میلیارد تأثیر بسزایی در قرارداد آزادی زندانیان آمریکایی داشت و عامل مهمی در انتقال چهار تن از پنج زندانی آمریکایی از زندان‌های ایران به حبس خانگی و سپس آزادسازی آنها بود.

به دلیل تحریم‌های متعدد ایالات متحده بر بانک‌های خارجی که در معاملات بین‌المللی در جهت منافع ایران شرکت می‌کنند، چندین کشور اروپایی از مشارکت در انتقال مبالغ مسدود شده خودداری کردند. هدف از معافیت تحریمی بلینکن، کاهش نگرانی آن کشورها در مورد هرگونه خطر تحریم‌های ایالات متحده بود.

از جمله زندانیان آمریکایی می‌توان به سیامک نمازی اشاره کرد که در سال ۲۰۱۵ بازداشت شد و بعداً به اتهام جاسوسی به ۱۰ سال زندان محکوم شد.

 عماد شرقی، تاجر ایرانی-آمریکایی ۱۰ سال زندان محکوم شد. مراد طاهباز، فعال محیط‌زیست بریتانیایی-آمریکایی ایرانی‌تبار که در سال ۲۰۱۸ دستگیر شد و همچنین به ۱۰ سال زندان محکوم شد. زندانیان چهارم و پنجم شناسایی نشدند.

برای تسهیل آزادی آنها، ایالات متحده متعهد شد که پنج شهروند ایرانی را که در حال حاضر در ایالات متحده نگهداری می‌شوند آزاد کند و اجازه انتقال حدود ۶ میلیارد دلار از وجوه مسدود شده ایران در کره جنوبی را به بانک مرکزی قطر داد. بلینکن در این رابطه نوشت: «این مبالغ فقط برای هزینه‌های بشردوستانه در دسترس دولت ایران قرار خواهد گرفت».

معافیت تحریمی شامل بانک‌ها و سایر مؤسسات مالی در کره جنوبی، آلمان، ایرلند، قطر و سوئیس می‌شود.

بلینکن ادامه داده است: «من تصمیم می‌گیرم که به نفع امنیت ملی ایالات متحده است که از اعمال تحریم‌ها چشم‌پوشی کند. با احترام به مؤسسات مالی خارجی تحت‌نظر قلمرو قضایی آلمان، ایرلند، قطر، جمهوری کره و سوئیس که به طور مستقیم توسط دولت ایالات متحده به طور کتبی به آنها اطلاع داده شده، تا جایی که لازم است این مؤسسات در معاملات که در تاریخ ۹ اوت ۲۰۲۳ یا پس از آن رخ می‌دهد، باید مشارکت داشته باشند».

معافیت‌های تحریمی شامل نهادهای قبلاً جریمه شده مانند شرکت ملی نفت ایران و بانک مرکزی ایران به‌منظور سهولت در انتقال وجوه از حساب‌های جمهوری کره به حساب‌های سوئیس و آلمان و از حساب‌های سوئیس و آلمان به حساب‌های قطر است. استفاده از وجوه منتقل شده برای تراکنش‌های بشردوستانه مطابق با آیین‌نامه کتبی دولت ایالات متحده دراین‌رابطه است.