۵ ترفند کاربردی که مانع از خرید‌های غیر ضروری می‌شوند

چطور خریدهای خود را مدیریت کنیم؟

خیلی وقت‌ها برای خرید یک کالای خاص به سمت مراکز خرید می‌رویم اما با انبوهی از کیسه‌های خرید در دست به خانه بر‌می‌گردیم. این که کدام یک از خریدهای‌مان لازم بوده و گشت و گذارمان در میان انبوه ویترین‌های پر از کالا برای پیدا کردنش به حق بوده و کدام غیر لازم بوده و میل به خریدش به یکباره هوش و حواس‌مان را برده به کنار؛ بعضی اوقات حتی آن چه را که واقعاً به قصد خریدش بیرون رفته‌ایم -چیزی که واقعاً نیاز ضروری آن روز خاص‌مان بوده- هم از یاد برده‌ایم.

امکان حضور در بازار از یک طرف و آسان شدن کار دنیای خرید و فروش با کمک اینترنت از طرف دیگر کنترل امر خرید را مشکل‌تر کرده است. این رفتار البته زن و مرد نمی‌شناسد و خیلی از ما را با نتایج تصمیم‌های‌مان روبه‌رو کرده و برای همین به خود قول داده‌ایم دست از این رفتار برداشته و کمی مقتصد‌تر باشیم. منصف باشید آیا واقعاً توانسته‌ایم؟ آیا آن روز موعودی که قرار بوده در آن از هر گونه خرید غیرضروری پرهیز کنیم تا به حال فرا رسیده؟ به خصوص در این زمان که درآمدهای حاصله از فعالیت‌های شغلی با میزان مخارج برابری می‌کند و اقتصاد زندگی‌مان تحت‌تأثیر هزینه‌های اجباری بیشتری در محدودیت قرار گرفته؟ باید تعارف‌کردن با خودمان را کنار بگذاریم و آینده ‌نگرانه‌تر برخورد کنیم؟ باید کمی فکر کنیم، نه؟

مطلب مرتبط: ۱۱ راز موفقیت در هر کاری که فکرش را بکنید!

شاید بهتر باشد تواناییِ پایداری در مقابل خرید اجناس غیر لازم را به عنوان یک مهارت، نقطه‌ی قوت و یک عزم و همت فردی در نظر بگیریم که هم برای یک فرد بزرگسال و هم برای یک کودک برخوردی مفید است. اگر خودمان این خود کنترلی را به کار بگیریم می‌توانیم به فرزند، دیگر اعضای خانواده یا حتی دوست‌مان هم آموزش و کمکِ فکری بدهیم. این که چه زمانی باید بعضی خواسته‌های‌مان را کنار بگذاریم تا بتوانیم خواسته‌ی ارزشمندتری را برآورده کنیم. در ادامه این مطلب از ۷۲۴پرس دات کام، به پنج نکته‌ی کوچک که راهنمایی‌های خوبی در این باره هستند اشاره شده است. نکاتی که به کار بستن آنها ضرری که ندارد هیچ، بلکه سودمند هم هستند.

۱. داشته‌های‌تان را مشخص کنید

اولین اقدامی که لازم است انجام بدهید این است که ببینید واقعاً چه چیزهایی دارید. وقتی وسایلی را که دارید نامرتب و بدون طبقه‌بندی در خانه پخش کرده باشید که البته این منجر به مخفی شدن لوازم و وسایل از جلوی چشم‌تان می‌شود، فراموش می‌کنید که چه دارید. برای همین وقتی استرس می‌گیرید که یک چیزی گم شده یا کالایی را ندارید بلافاصله آن را می‌خرید و بعداها متوجه می‌شوید که از آن وسیله تا به حال چند عدد داشته‌اید و یادتان نبوده است.

افرادی هستند که آنقدر لباس، کفش یا سایر اقلام مصرفی‌ شخصی‌شان را خریده‌اند که حتی فرصت نکرده‌اند آن‌ها را برای بار دوم استفاده کنند. حتی به مرور یادشان رفته که اصلاً چنین چیزی داشته‌اند و وقتی برای خرید بین کالاهای رنگارنگ و دلفریب قدم زده‌اند بر حسب علاقه دوباره نمونه‌ی مشابهش را خریده‌اند. البته کمی بعد فهمیده‌اند که بین وسایل‌شان مشابه آن یافت می‌شده و خب، این یک ضرر مالی به حساب می‌آید.

کمی زمان بگذارید و لیستی از داشته‌های‌تان در دسته‌بندی‌های جداگانه آماده کنید. ببینید چند عدد شلوار جین، چند عدد تی‌شرت یا حتی چند خودکار و دفتر دارید. حتی اگر متأهل هستید و زندگی‌تان بزرگ‌تر شده وسایل خرده‌ریز منزل را چک کنید؛ ببینید چند دست لیوان، چند دست سرویس قاشق و چنگال و از این قبیل دارید. وقتی از همه‌ی داشته‌های‌تان مطلع شدید، دید بازتر و جامع‌تری پیدا می‌کنید و متوجه می‌شوید از این به بعد چه چیزهایی را لازم دارید و به چه وسایلی هیچ نیازی ندارید.

۲. نقطه ضعف‌های خودتان را بشناسید

ببینید تا به حال به کدام مراکز فروش رفته‌اید که هم بیشترین وقت را در آن‌ها سپری و هم بیشترین پول را در آنجا هزینه کرده‌اید و حالا اگر قدرت تصمیم‌گیری اقتصادی داشتید و می‌خواستید جلوی هدر رفتن پولی زیاد و البته بی‌برنامه‌ برای خریدهای ناخواسته را بگیرید، از قدم زدن در آنها به شدت پرهیز می‌کردید.

اگر تابه‌حال از آن دست آدم‌هایی بوده‌اید که مخارج و هزینه‌های روزمره‌ی خودتان را در دفتری ثبت می‌کردید -و البته این کاری بس عاقلانه است- برگردید و نگاهی تازه به نوشته‌های‌تان بکنید. خیلی راحت متوجه می‌شوید که رفتن به کدام مکان‌ها بیشترین خرج را بر روی دست‌تان گذاشته و پول توی جیب‌تان را بیشتر از هر روز دیگری در ماه خالی کرده است.

به گزارش ۷۲۴پرس (724press.com)، خیلی اوقات به هنگام خرید از یک فروشگاه شماره‌ی تلفن همراه یا ایمیل‌تان را می‌خواهند و از آن به بعد است که سیل پیام‌های تبلیغاتی حاوی جدیدترین و جذاب‌ترین پیشنهادها و تخفیف‌های باورنکردنی در ایام خاص هفته و ماه به سوی شما سرازیر می‌شود و اگر به دفتر ثبت مخارج و هزینه‌های خود دقت کنید متوجه می‌شوید که با استناد به آن پیام‌ها خرید شما از آن فروشگاه‌ها بیشتر شده است. درست است که اجناس را فقط کمی ارزان‌تر می‌خرید اما در واقع با ذهنیتی خوب نسبت به خرید کالای با تخفیف که گویی یک سود بزرگ برای شما بوده، کالاهای غیر ضروری بیشتری می‌خرید و در نتیجه پول بیشتری از دست می‌دهید. به این ترتیب شاید بد نباشد کمی از این تبلیغات هزینه‌بر دور بشوید تا به بهبود اقتصاد خودتان کمک کنید.

گفتیم که داشتن یک دفتر ویژه برای نوشتن تمام هزینه‌ها چقدر تصمیم درست و عاقلانه‌ای است. اما گاهی دلیل یک خرید هم مهم است و اشاره به آن در دفتر ثبت‌تان می‌تواند مفید باشد. این که در یک روز پُر خرج چه بر شما گذشته بوده که شما را به خریدی غیر لازم سوق داده دید خوبی به شما می‌دهد. بسیاری از ما با خرید کردن روحیه و انرژی می‌گیریم. هرچقدر هم که منابع مالی‌مان محدود باشد و هر چقدر که شاید با این خرید فردا روزمان به سختی بگذرد اما در آن روزی که بی‌حوصله‌ایم، با مشکلی در زندگی شخصی یا شغلی‌مان روبه‌رو شده‌ایم، افسرده یا مضطرب هستیم، خرید از هر نوعی که باشد معجزه است. گویی جریان مثبتی است که از تک تک سلول‌های‌مان عبور می‌کند و هر غم و اندوهی را با خود می‌برد. مشکلی که برای‌مان پیش آمده را کوچک کرده و ذهن‌مان را برای مقابله با آن قوی می‌کند. این است اثر جادویی خرید کردن!

در این مورد بهتر است روشی جایگزین برای بهبود حال‌تان پیدا کنید. به جای ساده‌ترین و البته هزینه‌برترین کاری که به آن تمایل دارید یعنی خرید لوازم و پوشاک، شیوه‌ی دیگری برای آرام کردن خودتان پیدا کنید؛ مثلاً به بعضی موسیقی‌هایی که حال روحی شما را بهتر می‌کنند گوش کنید یا با دوستان‌تان برای تماشای یک فیلم شاد قرار بگذارید.

مطلب مرتبط: آیا هیچ چیزی شما را خوشحال نمی‌کند؟ چه کارهایی برای شاد بودن لازم است؟

۳. خرید کردن را برای خودتان ساده و راحت نکنید

شاید فهرست کردن نقاط ضعف و عادا‌تان در خرید کردن مدتی طول بکشد، اما راه دیگری هم هست که در این فاصله مانع از ریسک خرید لوازم غیر ضروری می‌شود و آن همانا به همراه نبردن پول زیادی است.

وقتی کیف پول‌تان را باز می‌کنید و اسکناس‌های ردیف شده را ببینید خیال‌تان راحت می‌شود که هر چقدر هم که خرج کنید پول هست. حتی اگر موجودی کارت بانکی‌ای که همراه دارید آنقدر وسوسه‌کننده باشد که ضرورت کنار گذاشتن پول و پس‌انداز بخشی از درآمدتان را  بی‌اهمیت جلوه داده و شما را غرق در خوشحالی برای خرید تمام چیزهایی که چشم‌تان را می‌گیرد کند باز هم در دام هزینه‌های اضافی می‌افتید. 

بهتر است میزان هزینه‌های واجب و غیر قابل چشم‌پوشی هر روزتان را محاسبه کنید و به غیر از مبلغ اضافیِ اندکی که برای هزینه‌های پیش‌بینی نشده روی آن می‌گذارید، پول بیشتری همراه خودتان حمل نکنید. اگر موجودی کارت بانکی‌تان زیاد است آن را در کیف‌تان نگذارید یا اگر چند کارت بانکی دارید کارتی را همراه داشته باشید که موجودی‌اش معمول و متناسب با هزینه‌های روزمره‌ی شما و نه بیشتر باشد. از طرفی اگر به نیت خرید کالایی که قیمتش را می‌دانید از خانه خارج می‌شوید، چند برابر قیمت آن کالا همراه خودتان پول برندارید. اگر بیشتر اوقات خرید اینترنتی انجام می‌دهید و دست‌تان برای پرداخت‌های الکترونیکی راه افتاده، کمتر از نرم‌افزارهای با قابلیت خرید اینترنتی استفاده کنید؛ چون فعلاً قدرت مقاومتی در برابر نخریدن ندارید.

بعد از همه‌ی این اعمال محدودیت‌ها در دسترسی به وجه نقد و موجودی حساب‌تان، و وقتی خیال‌تان راحت بشود که دیگر پول زیادی در جیب‌ و کیف‌تان پیدا نمی‌شود، دست از خرید هر چه می‌بینید و می‌پسندید برمی‌دارید.

۴. برای خودتان قانون بگذارید

سخت است که آدمی هم بر حسب خواست درونی و علاقه‌اش بخواهد کاری را بکند هم به خاطر ضررهای آتی آن نخواهد که دیگر آن رفتار را انجام بدهد. به گزارش ۷۲۴پرس دات کام، در بسیاری مواقع انسان به خودش دست دوستی می‌دهد و شرایطی را فراهم می‌کند که یا با میان‌بُر زدن بار عذاب وجدانش را کم کند یا کمی فرصت برای شروع قدرتمندانه‌ی یک رفتار می‌خرد و انجام وعده را به وقت دیگری در آینده موکول می‌کند. اینجا است که باید برای خودمان قانون وضع کنیم. قانون‌هایی که وقتی خودمان را در برابر یک امر ضعیف و تسلیم‌پذیر می‌بینیم باید گذاشته شوند. قانون‌هایی که خودمان را ملزم به رعایت‌شان دانسته و البته تخطی از آنها را همراه با جریمه در نظر بگیریم. دو نمونه قانون اولیه و پایه که مدارای بیشتری با ما دارند عبارتند از:

قانون اول

در یک برگه بنویسید که چقدر برای‌تان مهم است که مبلغی پس‌انداز داشته باشید و مهم‌تر از آن این که این مبلغ اندوخته را برای رسیدن به چه هدفی لازم دارید. به طور هفتگی یا ماهیانه یک برگه‌ی این چنینی آماده کنید و آن را در جایی که جلوی چشم‌تان باشد بچسبانید. این کار به شما هدف و انگیزه می‌دهد تا مانع از هزینه‌ کردن مبلغی بی‌اندازه‌ و بی‌برنامه‌ی بشوید.

قانون دوم

استناد کردن به این قانون برای ممانعت از خرید اضافه بسیار کمک‌کننده است. این قانون می‌گوید «یکی وقتی باید وارد ‌شود که یکی دیگر خارج شود» . بنابراین فقط زمانی می‌توانید خرید جدیدی انجام بدهید که کالایی را که داشتید به یک دوست یا یک نهاد خیریه هدیه داده باشید. به این ترتیب وقتی که می‌خواهید خرید تازه‌ای داشته باشید اول باید به این فکر کنید که در ازای این کالای جدید باید چیزی از داشته‌های‌تان را ببخشید و همین حسِ از دست دادنی که بر شما چیره می‌شود به اندازه‌ی کافی خاصیت بازدارندگی دارد.

به غیر از راه بخشش در ازای خرید، راه دیگر این است که قبل از این که کالای جدیدی بخرید اول سایر راه‌های ممکن برای داشتن آن را امتحان کنید و بعد به سراغ خرید بروید. این راه‌ها شامل استفاده از آن‌چه که خودتان دارید، قرض گرفتن از فامیل و دوستان، معاوضه، بهبود و دوباره فرم دادن آنچه که دارید یا از نو ساختن دارایی‌تان است.

۵. برای رفتار خوب‌تان جایزه در نظر بگیرید

وقتی توانستید به قول خودتان عمل کنید، روی هزینه‌های ماهانه و حتی هفتگی‌تان کنترل پیدا کردید، جلوی تمایل‌تان برای داشتن چیزهایی که دوست داشتید که داشته باشید اما نیاز ضروری‌تان نبودند را گرفتید و زمانی که با تصمیم‌های درست‌تان مبلغ قابل توجهی پول پس انداز کردید، لایق یک جایزه هستید.

با خودتان قرار بگذارید که اگر تا پایان ماه توانستید مبلغ خاصی را پس انداز کنید می‌توانید یکی از اقلامی که واقعاً دوست دارید داشته باشید را بخرید. حتی لازم نیست که حتماً آن بخشی از پس اندازتان را که قرار است صرف خرید یک جایزه بشود برای خریدن یک وسیله‌ی دوست‌داشتنی هزینه بشود. می‌توانید خودتان را با یک سفر گردشی، حضور در کنسرت خواننده‌ی محبوب‌تان یا شرکت در یک کلاس خوشحال کنید.

مطلب مرتبط: چگونه زمان را مدیریت کنیم؟

پاداشی که به این ترتیب با نیل به مقصود در یک دوره به خودتان می‌دهید انگیزه‌ای می‌شود که شما را برای اهداف درازمدت به جلو می‌برد. به این ترتیب عادت مضر صرفِ هزینه‌های کلان و از بین بردن زمان ارزشمند عمر برای مقاصد بی‌اهمیت از زندگی‌تان رخت برمی‌بندد، توان شما را در ارزیابی میزان اهمیتِ داشتنِ یک کالا در مقطعی از زندگی‌تان بالا می‌برد و در دراز مدت موفقیت شما را آسان‌تر می‌کند.