رابرت داونی جونیور (Robert Downey Jr)، بازیگر مطرح آمریکایی است که تاکنون در آثار شاخصی همچون مجموعه فیلم‌های «انتقام جویان»، «مرد آهنی»، «شرلوک هولمز» و «چاپلین» به ایفای نقش پرداخته است. در ادامه همراه ما باشید تا نگاهی نزدیک به زندگینامه، فیلمشناسی و حواشی دوران فعالیت حرفه‌ای و زندگی شخصی او در عرصه هنر سینما و موسیقی داشته باشیم.

علاقمندان مجموعه فیلم‌های ابرقهرمانی قطعاً با نام و چهره‌ی «رابرت داونی جونیور» آشنا هستند. این هنرپیشه و خواننده آمریکایی از جمله بازیگران مجموعه فیلم‌های موفق انتقام جویان است که در نقش «تونی استارک» ظاهر شده و در قالب شخصیت مرد آهنی حضوری موفق را روی پرده سینماها تجربه کرد. اما دنیای پرزرق و برق این هنرپیشه گرانقیمت، همیشه هم سرشار از لحظات شاد و رویایی نبوده است. واقعیت این است که پشت موفقیت این روزها، رابرت داونی جونیور گذشته‌ای سخت را پشت سرگذاشته که با اعتیاد به مواد مخدر و انجام رفتارهای غیر متعارف همراه بوده است.

اما بد نیست در ابتدا اندکی با گذشته و زندگی این هنرمند در دوران کودکی آشنا شویم.

مقاله مرتبط: جنگ بی‌ نهایت، تازه ترین اثر مارول در صف اکران

اوایل زندگی:

رابرت داونی جونیور در ۴ آوریل سال ۱۹۶۵ در شهر نیویورک متولد شد. پدر او «رابرت داونی سینیور» (Robert Downey Sr)، یک فیلمساز آوانگارد بود که بیشتر با ساخت فیلم «Putney Swope» محصول سال ۱۹۶۹ به شهرت رسیده است. مادرش «السی آن فورد» (Elsie Ann Ford) نیز بازیگر بود و به نظر می‌رسد همین امر باعث میل و اشتیاق فراوان پسرش به دنیای بازیگری شد.

دوران کودکی او در «دهکده گرینویچ» گذشت؛ جایی که به همراه خواهر بزرگش آلیسون بزرگ شد. داونی بازیگری را از سنین کودکی آغاز کرد. اولین نقش آفرینی او را در نقش یک سگ و در فیلمی به نام «Pound» به کارگردانی پدرش شاهد بودیم؛ در آن زمان او تنها ۵ سال داشت. در سال‌های بعد او در شمار دیگری از فیلم‌های پدرش در نقش‌های کوچک حاضر شد.   

اما شاید عمده مشکلاتی که دوران بزرگسالی او را تحت تأثیر خود قرار دادند، به نوعی با پیشینه‌ی خانوادگی او گره خورده‌اند. والدین رابرت زمانی که او ۱۳ ساله بود از هم جدا شدند و هنرپیشه جوان ما برای زندگی با پدرش به کالیفرنیا رفت. هر چند در سن ۱۶ ساگی او دوباره به نیویورک بازگشت تا در کنار مادرش زندگی کند. 

او خیلی زود طعم موفقیت را چشیده و به دنبال نخستین بازی خود، در دهه‌ی ۱۹۸۰ به یکی از اعضای برنامه «Saturday Night Live» مبدل شد؛ اما سرنوشت ظاهراً خواب‌های دیگری برای او دیده بود. موفقیت‌های داونی متأسفانه بعدها تحت الشعاع سال‌ها استفاده از موادمخدر و اعتیاد به مشروبات الکلی قرار گرفت. هر چند در نهایت این هنرپیشه تصمیم گرفت تغییری بزرگ در زندگی خود داده و اعتیاد را برای همیشه کنار بگذارد. این تصمیم حقیقتاً چه زندگی خانوادگی و چه زندگی حرفه‌ای او را دگرگون کرد؛ به طوری که این روزها او به عنوانی یک از هنرپیشه‌های مطرح، محبوب و البته پولساز هالیوود در بین علاقمندان به شهرت رسیده است.

در سال ۲۰۱۷ ثروت این هنرپیشه هالیوودی بالغ بر ۲۶۰ میلیون دلار تخمین زده شده و از او به عنوان یکی از هنرمندانی که دستمزد بالایی می‌گیرند، یاد می‌شود. اما موفقیت یک شبه حاصله نمی‌شود و به نظر می‌رسد این هنرپیشه برای رسیدن به آن، مسیری صعب‌العبور را پشت سر نهاده است.

نخستین فیلم‌های رابرت داونی جونیور:

در طول سال‌ها فعالیت در این حوزه، داونی در فیلم‌های متعددی به ویژه در نقش کودکان ظاهر شد. اما نخستن حضور جدی او در سنین جوانی در فیلم‌هایی همچون «این تویی» (It's You) محصول سال ۱۹۸۳، «فرزند ارشد» (Firstborn) محصول ۱۹۸۴، «Weird Science» محصول ۱۹۸۵ و در نهایت فیلم «بازگشت به مدرسه» (Back to School) محصول ۱۹۸۶ اشاره کرد. همچنین در فاصله سال‌های ۱۹۸۵ تا ۸۶ شاهد حضور مرتب این هنرپیشه در برنامه زنده شنبه شب بودیم، برنامه‌ای طنز که تولید شبکه NBC بود. 

فرزند ارشد (Firstborn)

حضور داونی در «شنبه شب زنده» (Saturday Night Live)

نخستین نقش‌آفرینی مهم او روی پرده سینما اما به ایفای نقش در فیلم «Pick-up Artist» برمی‌گردد؛ یک کمدی رمانتیک که در آن با «مولی رینگوالد» (Molly Ringwald) همبازی بود و نویسندگی و کارگردانی آن را «جیمز توباک» (James Toback) برعهده داشت. دیگر اجرای مهم در سال ۱۹۸۷ و در فیلم «کمتر از صفر» (Less Than Zero) بود که در آن با «اندور مک کارتی» (Andrew McCarthy) همبازی بود. داونی در این اثر در نقش «جولین ولز» ظاهر شد که جوان معتاد به کوکائین و عاشق مهمانی بود. فیلمی که به نوعی زندگی داونی را تحت تأثیر قرار داده و آنگونه که بعدها اعلام کرد، اعتیاد او را تشدید کرد.

اعتیاد به مواد مخدر

متأسفانه خط داستانی و شخصیت او در فیلم «کمتر از صفر» به نحوی خاص زندگی داونی را دگرگون کرد. البته همه چیز را هم نمی‌توان به گردن این اجرا گذاشت. داونی در سن هشت سالگی و از طریق پدرش با مواد مخدر آشنا شده بود. اما این مسئله در طول دهه‌ی بیست سالگی عمیقاً اسباب زحمت او شده و اوضاع را برای این هنرپیشه سخت کرد.او در این مورد می‌گوید:

تا زمان ساخت این فیلم، من همیشه بعد از کار یا آخر هفته‌ها به سراغ مواد مخدر می‌رفتم. اما بعد از بازی در این فیلم که در آن نقش جوانکی معتاد را بازی می‌کردم، اوضاع عوض شد. این کاراکتر به نوعی منِ اغراق شده بود. اینجا بود که اوضاع عوض شد و به شکلی این بار، خود من در ایفای نقشم اغراق کردم.

در طول این دوران رابرت کشمکشی سخت با مصرف مواد مخدر و نیز اعتیاد به الکل داشت که تا سال‌ها گریبانگیر او بود. اما در عین حال هیچ کس نمی‌تواند منکر استعداد بی چون و چرای رابرت داونی جونیور شود. در اوایل دهه‌ی ۱۹۹۰ او رفته رفته جای پای خود را در دنیای پرزرق و برق هالیوود محکم کرده و در فهرست بازیگران مطرح قرار گرفت. بار دیگر در فیلم «Soapdish» محصول ۱۹۹۱، او وجه کمدی شخصیت خود را نشان داد، اثری که در آن با «سالی فیلد» (Sally Field)، «کوین کلاین» (Kevin Kline) و «ووپی گلدبرگ» (Whoopi Goldberg) همبازی بود.

این مسئله در ادامه با آثاری همچون «برش‌های کوتاه» (Short Cuts) محصول ۱۹۹۳ دنبال شد که توسط «رابرت آلتمن» (Robert Altman) ساخته شده و اثری جالب توجه بود. 

اما بهترین موقعیت برای درخشش زندگی حرفه‌ای داونی در سال ۱۹۹۳ فراهم شد؛ وقتی او نامزد جایزه آکادمی اسکار برای بهترین هنرپیشه نقش اول مرد برای ایفای نقش در فیلم «چاپلین» (Chaplin) شد که توسط «ریچارد آتن‌برو» (Richard Attenborough) کارگردانی شده بود. هر چند در نهایت او این جایزه را به «آل پاچینو» باخت که با بازی در فیلم «بوی خوش زن» این موفقیت را از آن خود کرد.

در این فیلم داونی شخصیت این کمدین محبوب را در فاصله سنی ۱۹ تا ۸۳ سالگی به تصویر کشید. این بار برخلاف دیگر آثار سینمایی، این نقش وجه دراماتیک اجرای او را به نمایش گذاشته و در کنار آن بیانگر استعداد تحسین برانگیز این هنرمند با استعداد در «physical comedy» بود. این اجرای بی‌نظیر جایزه‌ی بفتای بهترین هنرپیشه نقش اول مرد را از آن او کرد.

در این زمان داونی ۲۷ ساله در میان نسل همبازیان همسن و سال خود پدیده‌ای جالب توجه به شمار می‌رفت. هرچند در عین حال او به دلیل عادات رفتاری خاص و گاهی دردسرسازش نیز شهرتی نه چندان دلپذیر را در عالم هالیوود از آن خود کرده بود.در همین زمان و بعد از موفقیت فیلم چاپلین، در سال ۱۹۹۲ داونی در اثری مستند پیرامون انتخابات ریاست جمهوری آمریکا (The Last Party) حضور پیدا کرد. در سال ۱۹۹۴ او در کمدی رمانتیک دیگری به نام «فقط تو» (Only You) حاضر شد، همچنین او در فیلم «قاتلین بالفطره» (Natural Born Killers) اثر «الیور استون» (Oliver Stone) نیز،  حضوری دوباره را روی پرده سینماها تجربه کرد.

در سال‌های بعد این هنرپیشه در مجموعه‌ای از فیلم‌ها در کنار ستارگان دیگری همچون «مگ ریان» (Meg Ryan) و «سم نیل» (Sam Neill) ایفای نقش کرد. او در فیلم «ریچارد سوم» با «یان مک‌کلن» (IanMcKellen) و «آنت بنینگ» (Annette Bening) همبازی شده و در فیلم «خانه‌ای برای تعطیلات» (Home for the Holidays) به کارگردانی «جودی فاستر» (Jodie Foster) در کنار «هالی هانتر» (Holly Hunter) حضور پیدا کرد.

مقاله مرتبط: بیوگرافی هیوجکمن (Hugh Jackman)

زندگی شخصی رابرت داونی جونیور:

 زندگی شخصی داونی نیز هیچ شباهتی به برکه‌ای آرام ندارد؛ چرا که شخصیت خاص و عادات اخلاقی او از جمله اعتیاد، مجالی برای آرامش او و خانواده‌اش باقی نگذاشته بود. نخستین رابطه عاطفی رابرت داونی حین فیلمبرداری فیلم «فرزند ارشد» بین او و همبازیش «سارا جسیکا پارکر» (Sarah Jessica Parker) شکل گرفت؛ هر چند این دو بعدها به دلیل اعتیاد داونی ناگزیر از هم جدا شدند.

در ماه می سال۱۹۹۲ او با هنرپیشه‌ای به نام «دبرا فالکونر » (Deborah Falconer) ازدواج کرد؛ دو سال بعد این زوج صاحب پسری به نام «ایندیو» (Indio) شدند. دوست رابرت و هنرپیشه «آنتونی مایکل هال» (Anthony Michael Hall) پدرخوانده‌ی فرزند آنها شد.

اکنون داونی می‌بایست در نقش‌های جدیدی همچون همسر و پدر ایفای نقش می‌کرد که نیازمند تغییر خلق و خو و عادات رفتاری سابق بود؛ هرچند این سربراهی او تنها مدت کوتاهی دوام داشت. او مجدداً در ماه ژوئن سال ۱۹۹۶ حین رانندگی توسط پلیس متوقف شد، در حالی که یک اسلحه‌ی مگنوم ۳۵۷ و مقداری هروئین و کوکائین به همراه داشت. در کمتر از یک ماه بعد او باز هم دردسر درست کرده و دوباره با قانون مشکل پیدا کرد و البته این بار او بازداشت شد.

مقاله مرتبط: بیوگرافی و فیلم شناسی ونتورت میلر، بازیگر سریال فرار از زندان

در طول چند سال بعد، زندگی داونی لبریز از اشتباهات و مسائل ناخوشایند بود. به طوری که مدتی را در زندان سپری کرده و دوباره عادت استفاده از مواد مخدر را از سرگرفت. در نوامبر سال ۲۰۰۰ داونی بار دیگر بازداشت شد، این بار در اتاق هتل «پالم اسپرینگ» جایی که باز در حال مصرف کوکائین بود! این مسئله همچنان ادامه داشت تا سرانجام طاقت همسرش به پایان رسیده و در سال ۲۰۰۴ تقاضای طلاق کرد. علیرغم تاریخچه‌ی پرمصیبت او با قانون، داونی رفته رفته سکان زندگی را به دست گرفت. او بار دیگر در سال ۲۰۰۵ ازدواج کرد، همسر تازه‌ی او «سوزان لوین» (Susan Levin) نام داشت که خود تهیه کننده بود. 

این زوج در ۷ فوریه‌ی سال ۲۰۱۲ صاحب نخستین فرزند خود شدند که پسری به نام «اکستون الیاس» (Exton Elias) است. در ۴ نوامبر سال ۲۰۱۴ دومین فرزند آنها متولد شد، دختری به نام «آوری» (Avri).

در دسامبر سال ۲۰۱۵، فرماندار «جری براون» (Jerry Brown) محکومیت سابق داونی پیرامون مصرف مواد را بخشید که ممکن بود او را دوباره به زندان بفرستد.البته این تنها بخشی از سرگذشت و فعالیت‌های رابرت داونی جونیور در عالم هنر و سینما است.

اما در اینجا به پایان این مطلب رسیدیم. در بخش بعدی زندگینامه و فیلم شناسی این هنرپیشه مطرح و پولساز نیز همراه ما باشید تا نگاهی به دیگر زوایای زندگی شخصی و حرفه‌ای او داشته باشیم:

مطلب مرتبط: بیوگرافی و فیلم شناسی رابرت داونی جونیور (قسمت دوم)