هنر متعلق به تمام مردم جهان است. هنر و هنرمند سرمایه‌ی همه‌ی کشورها هستند. این‌که در اثر بلایای طبیعی و یا جنگ به آثار هنری که نمایشی است از افکار، روح و اعتقادات متعلق به دوره‌ی هنرمند، آسیب و خسارتی وارد آید، دیگر هنرمندان و هنردوستان را چه کم و چه زیاد اندوهگین و نگران می‌کند. آن‌چه می خوانید شرح مختصری است از وضعیت موزه‌ها و گالری‌های ایالت تگزاس در طوفان سهمگین هاروِی که در سال جاری میلادی به وقوع پیوست.

این روزها سواحل ایالات متحده و کشورهای دیگری دیگر همچون کوبا آماج ضربات سهمگین طوفان‌های دریایی است که همواره خسارات سنگین و چه بسی جبران ناپذیری را به بار می‌آورند. از زمانی‌که صحبت از وقوع طوفانی دریایی هاروِی به میان آمد آن‌چه که مسئولین و مردم منطقه را نگران کرد، شکل‌گیری آن از خلیج مکزیک بود که منجر به تشکیل باران‌های پی‌در‌پی و شدید، سیل و خرابی‌های بی‌شمار در منازل و ساختمان‌ها می‌شد.

از سوی دیگر مدت زمان نسبتاً طولانی آن دیگر دغدغه مرم و مسئولان بود. در فاصله‌ای که ابرهای باران‌زا از فراز آسمان ایالت تگزاس و هوستون می‌گذشت، چه بسیار خانه‌ها و ادارات و شرکت‌هایی که به‌دلیل جاری شدن سیل و حجم بارشی که به ارتفاع بیش از یک متر رسید، دچار آب گرفتگی شدند و چه بسیار مردمی که مجبور به ترک منزل خود و اقامت در مکان‌های امن‌تر شده و یا در منازل خود گرفتار شده و یا مجروح شدند. در این میان اماکنی که نگهدارنده‌ی میراث و آثار هنری زمان خود هستند، نیز بی‌نصیب از این بلا نبوده و متحمل آسیب و خسارت‌های بی‌شماری شدند.

مسئله‌ی دردناک این بود که تا زمان فروکش کردن باد و باران امکان انجام اقدامات کمکی در جهت حفظ و بهبود شرایط ساختمان‌ها وجود نداشت. در مدت زمان پس از سبک شدن بارش‌ها از طرف نیروهای فعال در منطقه و مسئولین و حتی مردم محلی اقدامات چشمگیری انجام گرفته و گروهی نیز در حال ارزیابی وسعت خسارات و تخمین و برآورد آسیب‌ها هستند. گزارش زیر حاصل مشاهدات و گفت‌و‌گوی «آرت نیوز» با کارکنان موزه‌ها و مجموعه‌های هنری درباره‌ی وضعیت ساختمان‌ها و گالری‌های منطقه است:

از زمانی‌که طوفان هاروی منجر به وقوع رانش‌ها و ریزش زمین در ناحیه‌ی نزدیک به شهر «کورپِس کریستی» (Corpus Christi)، ایالت تگزاس در آمریکا را از روز جمعه ۲۵ آگوست درنوردید، تغییر چشمگیری در وضعیت و ظاهر منطقه به‌وجود آمده، دست‌کم پنج تن جان خود را از دست داده‌ و تعداد بی‌شماری مجروح و زخمی شده‌اند. در نتیجه‌ی بارندگی‌های اخیر که رکوردی بی سابقه در حجم بارندگی این ایالت داشته، تمام خانه‌ها و ادارات و شرکت‌ها در منطقه دچار آب‌گرفتگی شده‌اند. هوستون که چهارمین شهر بزرگ در ایالات متحده است آسیب‌های زیادی دیده است.

طوفان هاروی آمد و ویرانی‌های زیادی به‌وجود آورد و با تبدیل شدن به یک طوفان گرمسیری سبک از منطقه خارج شد؛ اما هنوز هم سیل و آب گرفتگی‌های به وجود آمده تهدید پیش روی مردم است. برخی از مؤسسات فرهنگی بعد از اتمام طوفان هنوز قادر به تخمین خسارت‌های وارده نبودند، در حالیکه در همان زمان مؤسساتی هم بودند که به طور معجزه‌آسایی از گزند بدترین طوفان مصون ماندند. هرچند با توجه به مشاهدات سایر مؤسسات چندان خوش‌بخت نبودند. مرکز هنری «راک‌پورت» (Rockport Center for the Arts) که شامل مرکز هنری و چندین هزار متر مربع پارک بوده و در نزدیکی کورپِس کریستی واقع شده، یکی از این مؤسسات است.

بنابر گفته‌ی مسئولین موزه، وارد آمدن خسارت جدی به قسمت خارجی مجموعه مورد تأیید قرار گرفته است. مجسمه‌هایی که در فضای باز باغِ‌مجسمه قرار گرفته‌اند تحت تأثیر بادهایی با سرعت ۱۳۰ مایل بر ساعت و از چهار طرف، قرار گرفته‌اند و میزان خسارتی که بر آن‌ها وارد آمده نا‌مشخص است.

2
3
4

برای یک مجموعه هنری به مهمی مرکز هنری راک‌پورت، این طوفان تأثیرات مهیب زیادی به دنبال داشته است. مسئولین این موزه گفته‌اند به محض اینکه شرایط جوی تغییر کرد فرصت کمی برای آماده‌سازی تسهیلات و امکانات در اختیار داشتند.

این‌که تعداد زیادی از موزه‌های منطقه از عواقب طوفان نجات پیدا کرده‌اند، گیج کننده است. با تجهیزات و امکانات مناسبی که توسط گروه برنامه‌ریزی محافظت از موزه‌ها به کار گرفته شده و در محل مستقر شدند نظیر کیسه‌های شن، دروازه‌هایی برای جلوگیری از ورود سیل به داخل ساختمان‌ها و نیز تجهیزات پمپاژ آب در مواقع ضروری، کمک شایانی به کاهش آسیب و تخریب اماکن شده است. مری هاس، مدیر بازاریابی موزه‌ی هنرهای فاخر در هوستون  در رابطه با وضعیت این موزه به آرت نیوز گفته است که چیز خاصی در رابطه با آب گرفتگی محل وجود ندارد، اما کارکنان آماده‌باش ما در امنیت هستند و مجموعه‌ها نیز هیچ آسیبی ندیده‌اند.

«مجموعه مِنیل» (Menil Collection) که در این مدت توسط مأمورین امنیتی و تعمیراتی در حال کنترل بوده، وضعیت مطلوبی دارد. فضای عمارتِ در‌حال طراحی مؤسسه به خوبی زیر‌زمین‌ها و نورگیر‌ها در ساختمان اصلی توسط مأمورین مراقبت می‌شود. بنابر گفته‌ی تامی نَپیر، دستیار مدیر روابط عمومی مجموعه‌ای دیگر، «اینستالیشن دَن فلاوین» (Dan Flavin) که در موزه‌ی ریچموند هال دایر بوده و کلیسای بیزانسی با نقاشی‌های دیواری‌اش نیز به‌طور پیوسته در حال کنترل بوده و موزه‌ تا پایان ۳۰ آگوست برای عموم بازدیدکنندگان و کارکنان تعطیل بوده است.

«کلیسای راتکو» (Rothko Champel) هم در این مدت بسته بود. مدیر اجرایی این مرکز هنری به آرت نیوز گفته است که خوشبختانه هیچ آسیبی به کلیسا وارد نشده و هیچ مشکل خاصی در رابطه با قطعی برق نداشتند و همسایه‌ها تنها شاهد جریان یافتن سیل در سطح پیاده‌روهای محل بوده‌اند. کلیسای راتکو یک کلیسای غیر مذهبی در هوستون است.

موزه‌دار «مرکز هنری گالوِستِن» (Galveston Arts Center) چنین نقل کرده است که به لطف بهسازی‌هایی که بعد از طوفان سال ۲۰۰۸ میلادی انجام گرفت، ساختمان مرکز به هیچ‌وجه دچار آب‌گرفتگی و قطعی‌برق نشده است؛ در حالی‌که در طوفان قبلی خسارتی بالغ بر صدهزار دلار بر آثار هنری وارد آمد. این مجموعه برگزاری نمایشگاهی را که مقرر بود در تاریخ ۲۶ آگوست برگزار شود به ۹ سپتامبر منتقل کرده است. 

عمر طوفان هاروِی به سر آمد؛ طوفان ایرما نیز همچون بلا بر سر ساکنان مناطق ساحلی آوار شد، اما آن‌چه بر سر تگزاس و هوستون آمد، کسب تجربه‌ای بود برای فرمانداران و مسئولین شهرهای در معرض طوفان‌های آتی و آن‌ها با آمادگی بیشتری به سوی مقابله با خطر می‌روند. حوادث هیچ‌گاه خبر نمی‌کنند و آمادگی ما و اقدامات مؤثر و مدبّرانه‌ی ماست که می تواند از شدت و وسعت یک فاجعه بکاهد.