بی‌شک یکی از تأثیرگذارترین چهره‌های تاریخ سینمای جهان، کارگردان پرآوازه «استیون اسپیلبرگ» است که از این لحاظ اسم و رسمی در صنعت فیلمسازی هالیوود بهم زده و در شمار ثروتمندترین فیلمسازان جهان جای دارد. آثار او اغلب هم توجه مخاطب و هم نظر منتقدان را به خود جلب کرده و بسیاری او را چه در مقام کارگردان، چه تهیه کننده و یا نویسنده ستایش می‌کنند.

«استیون آلن اسپیلبرگ» (Steven Allan Spielberg) در هیجدهم ماه دسامبر سال ۱۹۶۴ چشم به جهان گشود. او کارگردان، تهیه کننده و فیلمنامه نویس مطرح آمریکایی است که به عنوان یکی از شخصیت‌های مطرح و پیشتاز در عصر نوین هالیوود شناخته می‌شود. از سوی دیگر اسپیلبرگ را باید یکی از معروف‌ترین کارگردانان و تهیه کننده‌های تاریخ سینما دانست؛ او همچنین یکی از بنیان گذارن استودیوی فیلمسازی «دریم‌ ورکز» (DreamWorks) است.

در طول فعالیت حرفه‌ای به قدمت چهار دهه، این کارگردان در زمینه و ژانرهای مختلفی فعالیت کرده است. آغاز فعالیت او با ساخت آثاری با تم علمی- تخیلی و ماجراجویی گره خورده است. فیلم‌هایی همچون «آرواره‌ها» (Jaws)، «برخورد نزدیک از نوع سوم» (Close Encounter of the Third Kind)، «مهاجمان صندوقچه گمشده» (Raiders of the Lost Ark) و «ای. تی. موجود فرازمینی» (E.T. the Extra-Tresstrial) را باید الگوهای مدرن فیلمسازی هالیوود دانست. در ادامه توجه استیون معطوف ساخت فیلم‌هایی شد که به نوعی با مسائل بشردوستانه در ارتباط بودند و در همین دوران شاهد ساخت آثاری ستایش برانگیز این کارگردان بر مبنای موضوعاتی همچون هولوکاست، تجارت برده در اقیانوس اطلس و تروریسم بودیم که در آثاری همچون «رنگ ارغوانی» (The Color Purple)، «امپراتوری خورشید» (Empire of the Sun)، «فهرست شیندلر» (Schindler s List)، «آمیستاد» (Amistad)، «نجات سرباز رایان» (Saving Private Ryan)، «مونیخ» (Munich)، «اسب جنگی» (War Horse)، «لینکلن» (Lincoln) و «پل جاسوس‌ها» (Bridge of Spies) به روشنی قابل مشاهده است. او همچنین آثاری همچون «پارک ژوراسیک» (Jurassic Park)، «هوش مصنوعی» (A.I. Artifical Intelligence) و «جنگ دنیاها» (Warof the Worlds) را نیز کارگردانی کرده است. 

از سوی دیگر اسپیلبرگ در طول دوران فعالیت حرفه‌ای خود موفق به دریافت دو جایزه‌ی اسکار و نامزدی ۵ جایزه اسکار دیگر شده است. همچنین سه فیلم آرواره‌ها، ای تی و پارک ژوراسیک در زمان خود گیشه‌ها را فتح و به رکوردهایی در باکس آفیس دست پیدا کردند و به عنوان بلک باسترهایی پر زرق و برق شناخته شدند. همچنین در مجموع آثار اسپیلبرگ در سطح جهان به فروش خیره کننده‌ی ۹ میلیارد دلار دست پیدا کرده‌اند که خود این مسئله اسپیلبرگ را به یکی از سودآورترین کارگردانان تاریخ این صنعت مبدل کرده است.

براساس تخمین های موجود ارزش دارایی‌های اسپیلبرگ بیش از سه میلیارد دلار است، او همچنین به دلیل همکاری با طیفی گسترده از معروف‌ترین بازیگران، تهیه کنندگان و تکنسین‌های سینما و البته آهنگساز برجسته «جان ویلیامز» (John Williams) به شهرت رسیده که تقریباً موسیقی اکثر آثار اسپیلبرگ به جز سه فیلم رنگ ارغوانی، پل جاسوس‌ها و «Ready Player One» را برعهده داشته است.

زندگی شخصی:

استیون اسپیلبرگ در سال ۱۹۴۶ در سینسیناتی ایالت اوهایو و در خانواده‌ای یهودی ارتدوکس متولد شد. مادرش «لی پاسنر» (Leah Posner) یک مهمانخانه دار و پیانیست و پدرش «آرنولد اسپیلبرگ» (Arnold Spielberg) مهندس برق فعال در زمینه‌ی توسعه کامپیوترها بود. اجداد او در اوایل دهه‌ی ۱۹۰۰ از کشور اوکراین به ایالات متحده مهاجرت کرده بودند. در سال ۱۹۵۰ خانواده‌ی او به ایالت نیوجرسی منتقل شدند، جایی که پدرش شغلی تازه پیدا کرده بود. سه سال بعد باز هم خانواده اسباب و اثاثیه را جمع کرده به فونیکس آریزونا نقل مکان کردند. اسپیلبرگ در همین دوران وارد مدرسه شد و به عنوان یک کودک از خانواده یهودی مشکلاتی را نیز تجربه کرد که او را در معاشرت با سایر کودکان آزار می‌داد. او می‌گوید که این مسئله برایش بسیار سخت بود؛ چرا که به دلیل داشتن خانواده‌ای یهودی اندکی در فشار بوده و گاهی نیز مورد تبعیض قرار می‌گرفت و اگرچه در آن دوران فکر می‌کرد که خدا فراموشش کرده، اما هرگز بابت یهودی بودن خود شرمنده نبود. اما به هر حال این مشکلات سد راه او در قدم نهادن در مسیر ایده‌آل کاری خود نبود؛ به طوری که نخستین فیلم خانگی خود را در سن ۱۲ سالگی ساخت و با ورود به دبیرستان این علاقه را با ساخت فیلم‌های آماتوری ۸ میلیمتری دنبال کرد.

شروع فعالیت حرفه‌ای:

در طول سال‌های بعد، اسپیلبرگ همچنان به ساخت فیلم‌های کوتاه ادامه داد و رفته رفته به ساخت آثاری روی آورد که خبر از استعداد و خلاقیت شگفت انگیزش داده و نوید بخش آینده‌ی روشن این نابغه سینما بودند. در سال ۱۹۴۶ او فیلمی به نام «نور آتش» (Firelight) را کارگردانی کرد که در مورد حمله بیگانگان به شهری کوچک بود. در سال ۱۹۶۷ او فیلمی دیگر را آغاز کرد که نیمه تمام باقی ماند و یک سال بعد فیلم «آمبلین» (Amblin) را ساخت که بعدها نام شرکت تهیه و تولید فیلمش را با الهام از این فیلم انتخاب کرد که فیلم‌های کلاسیکی همچون «ای. تی» را در آنجا ساخت. یکی از پروژه‌های منحصربفرد و کلاسیک اوایل فعالیت اسپیلبرگ ساخت فیلم دوئل در سال ۱۹۷۱ بود. در دهه‌ی ۱۹۷۰، اسپیلبرگ فعالیت خود را در تلویزیون آغاز کرده و به ساخت مجموعه‌های تلویزیونی پرداخت. چه فیلم‌های کوتاه و چه این مجموعه‌های تلویزیونی، همه به وضوح استعداد این فیلمساز نوآمده را به مخاطبان آثارش در گوشه و کنار جهان معرفی کردند.

اولین تجربه‌ی کارگردانی اسپیلبرگ با فیلم ترسناک آرواره‌ها محصول سال ۱۹۷۵ رقم خورد که در مورد حملات وحشیانه یک کوسه سفید قاتل به انسان‌ها بوده و تماشاگر آن زمان را میخکوب خود کرده بود. در ادامه او کودک درونش را به تحرک در جهان ماجراجویی‌های علمی تخیلی واداشت که نتیجه‌اش ساخت فیلم «برخورد نزدیک از نوع سوم» محصول سال ۱۹۷۷ بود. او همچنین شماری از آثارش را با اقتباس‌ از آثار ادبی ساخت؛ فیلم‌هایی همچون «رنگ ارغوانی» محصول ۱۹۸۵ و «امپراتوری خورشید» ۱۹۸۷ در این گروه جای دارند.

از سوی دیگر بسیاری از مخاطبان آثار سینمایی اسپیلبرگ، مدت‌ها با تماشای مجموعه فیلم‌های دنباله دار «ایندیانا جونز» سرگرم بودند که در این میان می‌توان به دو فیلم‌ «مهاجمان صندوقچه گمشده» محصول ۱۹۸۱ و «ایندینا جونز در معبد فنا» ساخت سال ۱۹۸۴ اشاره کرد. در ادامه اسپیلبرگ باز هم گشتی در دنیای تخیلات کودکانه زد و در سال ۱۹۹۱ و با الهام از داستان «پیتر پن»، فیلم «هوک» (Hook) را روانه‌ی پرده نقره‌ای سینما کرد که «رابین ویلیامز» و «داستین هافمن» در آن نقش آفرینی می‌کردند و دو سال بعد شاهد ساخت فیلم پارک ژوراسیک از این کارگردان بودیم که در سال ۱۹۹۷ و با ساخت دنباله‌ای به نام «پارک ژوارسیک دنیای گمشده» ادامه پیدا کرد.

اسپیلبرگ همچنین برای ساخت آثار خوش ساخت و تأثیر گذار تاریخی نیز محبوب قلب سینما دوستان است که در این میان درام فهرست شیندلر با موضوع هولوکاست بسیار مورد توجه است.فیلمی برمبنای زندگی واقعی صنعتگری از اهالی آلمان به نام «اسکار شیندلر» با بازی «لیام نیسن» که به نجات زندگی شهروندان یهودی کمک می‌کند. این فیلم برنده‌ی هفت جایزه آکادمی اسکار شد، از جمله نخستین جایزه‌ی اسپیلبرگ در مقام بهترین کارگردان. در سال ۱۹۹۸ او این بار به سراغ جنگ جهانی دوم رفته و  فیلم حماسی جنگی «نجات سرباز رایان» را ساخت که فیلمی خوش ساخت در مورد نجات یک سرباز آمریکایی در اروپا بود که دیگر بار جایزه‌ی بهترین کارگردان جوایز آکادمی اسکار را برای اسپیلبرگ به ارمغان آورد.

شرکت تهیه و تولید فیلم «امبلین اینترتینمت» (Amblin Entertainment) در سال ۱۹۸۲ تأسیس شد که در خلال فعالیت خود چندین فیلم موفق دیگر همچون «بازگشت به آینده» محصول ۱۹۸۵ در دو قسمت و نیز فیلم «چه کسی برای راجر رابیت پاپوش دوخت؟» ساخت ۱۹۸۸ از این جمله‌اند

دریم ورکس و دنیای فیلم‌های علمی و تخیلی:

در سال ۱۹۹۴ اسپیلبرگ استودیوی جدید خود دریم‌وورکس را با همکاری «جفری کاتزنبرگ» و «دیوید گیفن» تأسیس کرد. در سال ۲۰۰۱، اسپیلبرگ ساخت فیلم علمی تخیلی هوش مصنوعی را کامل کرد که در ابتدا توسط دیگر کارگردان معروف سینما «استنلی کوبریک» آغاز شده بود. این کارگردان شهیر در ادامه به ساخت فیلم‌های دیگری در این زمینه روی آورد که از آن میان می‌توان به فیلم «گزارش اقلیت» محصول سال ۲۰۰۲ و با بازی «تام کروز» اشاره کرد. او همچنین در مقام تهیه کننده فیلم با بازیگر و کارگردان کهنه کار سینما «کلینت ایستوود» در ساخت دو فیلم «پرچم‌های پدران ما» و «نامه‌های ایوجیما» هر دو محصول سال ۲۰۰۶ همکاری کرد.

اسپیلبرگ بار دیگر در کنار دیگر کارگردان نامی و یکی از دوستان صمیم خود در هالیوود یعنی «جرج لوکاس» افسانه‌ای قرار گرفته و فیلمی دیگر از مجموعه‌ فیلم‌های ایندیانا جونز را کارگردانی کرد. این فیلم به نام «ایندیانا جونز و قلمرو جمجه بلورین» بار دیگر عرصه‌ی همکاری مشترک اسپیلبرگ با «هریسون فورد» بود. 

اسپیلبرگ در سال ۲۰۱۱ دنیای انیمیشن را نیز با فیلم «ماجراهای تن تن» تجربه کرد که براساس یک مجموعه کمیک موفق اثر «ژرژ پراسپر رمی» ملقب به «هرژه» ساخته شد. در همین سال او فیلم اسب جنگی را نیز کارگردانی کرد که هم مورد توجه منتقدان قرا گرفت و هم ۶ نامزدی جایزه‌ی اسکار را برای او به ارمغان آورد.

در نوامبر سال ۲۰۱۲، استیون اسپیلبرگ دیگر فیلم تاریخی و ارزشمند خود یعنی لینکلن را ساخت که با اجرای بی‌نظیر ستاره‌ی مسلم سینما «دنیل دی لوئیس» در نقش رئیس جمهور فقید آمریکا «آبراهام لینکلن» به اثری حماسی تبدیل شد. «جوزف گوردون لویت» نقش پسر او رابرت و «سالی فیلد» نیز نقش همسرش ماری تاد لینکلن را برعهده گرفت. این درام زیبا در ۱۲ رشته نامزد جایزه‌ی اسکار شده و سرانجام موفق به دریافت دو جایزه‌ی بهترین بازیگر نقش اول مرد و بهترین کارگردانی هنری شد. در کنار فعالیت در مقام کارگردانی، اسپیلبرگ در چندین پروژه دیگر نیز به عنوان تهیه کننده اجرایی فعالیت کرده است. او همچنین در چندین شوی تلویزی همچون «ترانووا»، «سقوط آسمان» و «برخورد» به تلویزیون آمد.

در سال ۲۰۱۵ استیون اسپیلبرگ به عنوان تهیه کننده اجرایی به بلک باستر موفق دنیای ژوراسیک پیوست و در اواخر همان سال او کارگردانی پروژه‌ای دیگر را برعهده گرفت که به دوران جنگ سرد می‌پرداخت. فیلم پل جاسوس‌ها با بازی «تام هنکس» که باز هم نامزد جایزه اسکار شد. این دو پیش از این در پروژه‌های سینمایی دیگری همچون «اگه می‌تونی منو بگیر»، فیلم فراموش نشدنی «ترمینال» و نیز «در نجات سرباز رایان» همکاری موفقی را تجربه کرده بودند.

در کنار بردن سه جایزه‌ی اسکار، اسپیلبرگ موفق به دریافت بسیاری از جوایز افتخار آمیز دیگر شده است. او در سال ۱۹۸۶ جایزه‌ی یادبود ایروینگ جی تالبرگ را از آکادمی علوم وهنر تصاویر متحرک (اسکار) دریافت کرد. در سال ۲۰۰۴ نیز اسپیلبرگ موفق به دریافت جایزه یک عمر دستاورد هنری شده و نیز نشان «لژیون دونور» فرانسه را به دلیل فعالیت‌های خود کسب کرد. همچنین او در تالار افتخارات دنیای علمی- تخیلی نیز صاحب ستاره است. در نوامبر سال ۲۰۱۵، این فیلمساز برجسته موفق به دریافت نشان افتخار آزادی رئیس جمهوری شده که یکی از بالاترین درجات افتخار ملی این کشور به شمار می‌آید.

استیون اسپیلبرگ دوبار ازدواج کرده و از ازدواج اول خود صاحب یک پسر است. همسر اول او «ایمی اروینگ» خود بازیگر بود. او از ازدواج دوم خود با «کیت کپشاو» که در یکی از مجموعه فیلم‌های ایندیانا جونز ایفای نقش کرده نیز ۵ فرزند دارد؛ او همچنین دو فرزند خوانده دارد. شاید برای‌تان جالب باشد که بدانید این کارگردان پرآوازه پدرخوانده‌ی دو هنرپیشه معروف هالیوود «گوئینت پالترو» و «درو باریمور» است.

نکات جالب:

- این کارگردان هفتاد ساله هنگام ساخت فیلم فهرست شیندلر پذیرفت که هیچ پولی دریافت نکند، اما در مقابل حقوق و کلیه منافع مادی آینده این فیلم را به بنیاد "Shoah" هدیه کرد.

- او همچنین طرفدار حزب دمکرات آمریکا است و در سال ۱۹۹۶ صدهزار دلار به این حزب کمک مالی کرد.

- استودیوی فیلمسازی دریم ورکس که در ابتدا توسط اسپیلبرگ و دو شریک دیگر تأسیس شده بود، در سال ۲۰۰۵ توسط پارامونت پیکچرز خریداری شد.

- گفته می‌شود که او با هلیکوپتر به منزل «ویل اسمیت» رفته تا شخصاً از او برای بازی در فیلم «مردان سیاه پوش» دعوت کند.

- در سال ۲۰۰۱ مجله فوربس اسپیلبرگ را به عنوان یکی از چهارصد فرد ثروتمند ایالات متحده معرفی کرد.

- گوئینت پالترو یکی از دو دختر خوانده‌ی اسپیلبرگ، او را با نام «عمو مورتی» صدا می‌کند.