بیوگرافی و فیلم شناسی ستارگان بالیوود: سلمان خان (قسمت اول)

بالیوود در اکثر مواقع دنیایی کاملاً متفاوت با هالیوود را به نمایش می‌گذارد. واقعیت این است که دنیای بالیوود آنچنان غرق لحظه‌های ناب عاشقانه و داستان‌های ملودراماتیک شده که زندگی واقعی را در پس پرده‌ای از رنگ و احساس و موسیقی پنهان کرده است. ماجرای همیشگی دختر ثروتمند و پسر پولدار و یا بالعکس که با صحنه‌های زد و خورد گاهاً تخیلی و اغراق شده، رنگی از فیلم‌های اکشن را نیز به خود می‌گیرد. فیلم‌هایی سراسر احساس که بیننده را با خود به جهانی متفاوت دعوت می‌کند که شاید آرزوی بسیاری از ساکنان کشور پهناور هند باشد. مردم هند را باید شیفته‌ترین مخاطبان دنیای سینما دانست، مردمی که گاهی از سر فقر خون خود را می‌فروشند تا زندگی رویایی خود را بر پرده‌ی سینما تماشا کنند و در این سرزمین فعالان صنعت سینما جایگاهی خاص دارند.

از سوی دیگر بالیوود را صنعت فیلمی خانوادگی دانست که نسل اندر نسل در میان خانواده‌ها دست به دست می‌چرخد. به عنوان نمونه می‌توان به خانواده‌ی راج کاپور افسانه‌ای اشاره کرد که بعد از فرزندان، اکنون شاهد حضور نوه‌های او و دیگر اعضای خاندان کاپور بر پرده‌ی نقره‌ای سینما هستیم. دست بر قضا سلمان خان نیز متعلق به چنین خانواده‌ای بود و به قولی عشق به این دنیا در خون او هم وجود داشت و این علاقه آغازگر راهی بود که یکی از پدیده‌های سینمای گذشته و حال هندوستان را معرفی کرد، ستاره‌ای که چه در زندگی حرفه‌ای و چه خانوادگی پستی و بلندی‌های بسیاری را پشت سر گذاشت و امروز  از شهرتی در خور توجه برخوردار است.

سلمان خان با نام اصلی «عبدل رشید سلیم سلمان خان» در تاریخ ۲۷ دسامبر سال ۱۹۶۵ در ایندور واقع در ایالت مادیا پرادش هند متولد شد. او فرزند ارشد یکی از نویسندگان اسطوره‌ای و ماندگار صنعت سینمای هند «سلیم خان» (Salim Khan) است که فیلمنامه‌ شماری از معروف‌ترین آثار دنیای بالیوود را نگاشته است که از آن جمله می‌توان به آثار درخشانی همچون «شعله» و «دیوار»  (۱۹۷۵) و «دون» (۱۹۷۸) اشاره کرد. در طول این سال‌ها نام سلمان خان مترادف اسامی مستعاری همچون داداش سالو، رمبوی هند، بلک‌باستر خان، پادشاه جدید بالیوود، سیلوستر استالونه‌ی هند، تایگر خان، سوپرمن بالیوود، مرد عضله‌ای و رابین هود شده است. اسامی که با گوشه چشمی به کارنامه‌ی ممتاز فعالیت حرفه‌ای او پا به عرصه وجود گذاشته‌اند.

سلمان را باید یکی از اضلاع مثلث سه خان اصلی بالیوود دانست که به همراه شاهرخ و امیر خان، سالیان سال است که بر گیشه‌ی سینماهای هند حکمفرمایی کرده و نقشی بسزا در موفقیت فیلم‌هایی دارند که در آنها به ایفای نقش پرداخته‌اند. در کنار این سه خان، نام «سیف‌علی خان» همسر «کارینا کاپور» نیز می‌درخشد.

زندگی خانوادگی:

سلیم و سلما خان والدین سلمان هستند، همچنین «هلن» (Helen) هنرپیشه‌ی سال‌های دور سینما نیز نامادری سلمان خان است که در شماری از فیلم‌ها با او همبازی هم شده است. سلمان خان دو برادر کوچک‌تر از خود به نام‌های «سهیل» (Sohail) و «ارباز خان» (Arbaaz) دارد، همچنین «الویرا» (Alvira) و «آرپیتا » (Arpita) خواهران سلمان خان هستند. مدل پیشین و بازیگر این روزها «مالایکا آرورا» (Malaika Arora) همسر ارباز و زن برادر سلمان خان و بازیگر و کارگردان «آتول آگنی هوتری» (Atul Agnihotri) نیز همسر الویرا و شوهر خواهر سلمان خان است. آیدان، آرهان، نیروان، یوهان، آلیزه و آهیل برادرزاده و خواهرزاده‌های سلمان خان هستند.

خانواده‌ی سلیم خان هم بسته به آن جادوی جاودان صنعت سینمای هند که به نوعی میراثی خانوادگی است، به اشکال مختلف دستی در این صنعت دارند. علاوه بر پدرش، دو برادر سلمان نیز به عنوان هنرپیشه، کارگردان و تهیه کننده با برادرشان همکاری می‌کنند، همچنین داماد خانواده نیز در این راه همراه آنهاست. سلمان در آپارتمان «گلکسی» در منطقه‌ی «باندرا» (Bandra) بمبئی به همراه اعضای خانواده خود زندگی می‌کند. او همچنین مالک یک عمارت اربابی در «پانول» (Panvel) و خانه‌ای در برج «هایدرا» (Hydra) واقع در دهکده‌ی جمیرای شهر دبی است.

زندگی حرفه‌ای:

سلمان نخستین حضور خود در بالیوود را با ایفای نقش در فیلم «بیوی هو تو آیسی» (Biwi Ho To Aisi) در سال ۱۹۸۸ و در نقشی فرعی تجربه کرد. او در این فیلم شانس همبازی شدن با یکی از شناخته شده‌ترین بازیگران قدیمی هند «رکا» را پیدا کرد. اما دوران طلایی فعالیت سلمان خان درست سال بعد از اکران این فیلم آغاز شد و سلمان محکم‌ترین قدم برای حضور بر پرده سینما را برداشت. حضوری که خیلی زود نام او را به عنوان یکی از محبوب‌ترین بازیگران این حوزه بر سر زبان‌ها انداخت. او در فیلم «منه پیار کیا» (Maine Pyar Kiya) بازی کرد، فیلمی رمانتیک و عاشقانه که یکی از فیلم‌های مطرح باکس آفیس همان سال شد. اینبار سلمان نقشی کلیدی در فیلم داشته و در کنار هنرپیشه‌ی زن تازه واردی به نام «باگیاشری» (Bhagyashree) حضوری موفق داشته و زوجی جذاب را به نمایش گذاشتند. این فیلم جایزه‌ی بهترین بازیگر مرد تازه وارد را نصیب سلمان خان کرد.

اما این تنها آغاز راهی درخشان بود که سلمان را به یکی از سه خان معروف و قدرتمند بالیوود تبدیل کرد. از دیگر فیلم‌های معروفی که با حضور سلمان به شگفتی‌های باکس آفیس تبدیل شدند می‌توان به این موارد اشاره کرد: «یار» (Saajan) در سال ۱۹۹۱، «انداز آپنه آپنه» (Andaz Apna Apna) در ۱۹۹۴، «هوم آپکه هه کُن» (Hum Aapke Hain Koun) در ۱۹۹۴، «کارن آرجون» (Karan Arjun) در ۱۹۹۵، «خاموشی: موزیکال» (Khamoshi: The Musical) در ۱۹۹۶ و فیلم تحسین شده‌ی «کوچ کوچ هوتاهه» (Kuch Kuch Hota Hai) در ۱۹۹۸ که در آن با شاهرخ خان و «کاجول» همبازی بود و جایزه‌ی بهترین هنرپیشه‌ی نقش مکمل را از «جشنواره فیلم فیر» (Filmfare) دریافت کند.

واقعیت این است که این پسر جذاب بالیوود که علیرغم سن و سالش هنوز هم توانایی بازی در نقش‌های جوانان عاشق پیشه را دارد، از توانایی تحسین برانگیز برای ایفای نقش‌های مختلف برخوردار است. او می‌تواند به همان زیبایی در فیلمی کمدی ایفای نقش کند که در فیلمی اکشن هنرنمایی می‌کند، و به همان اندازه‌ای در به تصویر کشیدن شخصیتی پیچیده و حتی دیوانه مهارت دارد که از عهده‌ی فیلمی عاشقانه و رمانتیک بر می‌آید و شاید این همان عاملی است که سلمان خان را مبدل به محبوب قلب میلیون‌ها هموطنش و البته بسیاری دیگر در اقصی نقاط جهان کرده است. اما همچون بسیاری دیگر از ستارگانی که در مسیر موفقیت و شهرت قدم برمی‌دارند، سلمان نیز در دوران جوانی با مشکلاتی متعدد روبرو شد که بعضی از آنها حتی پای او را به دادگاه و زندان نیز کشاند.

در سال ۱۹۸۸، سلمان خان به دلیل تیراندازی و کشتن حیوانات حفاظت شده در محل فیلمبردای فیلم «ما همه با هم هستیم» (Hum Saath- Saath Hain) دستیگر و برای مدتی به زندان فرستاده شد. از سوی دیگر در سپتامبر سال ۲۰۰۲ نیز به دلیل تصادف خودروی لندکروزش با یک نانوایی در «باندارا» و کشته شدن یک نفر و زخمی شدن تنی چند باز هم با قانون مشکل پیدا کرد، هرچند سلمان بعدها برای دلجویی از خانواده‌ی قربانیان حادثه در حد توان خود کوشش کرد. به هر حال سلمان خان برای مدتی پسر بد بالیوود بود و ظاهراْ دردسر دست از سرش برنمی‌داشت. اما با حمایت‌های پدرش و البته همراهی با یکی از دوستان صمیمی‌اش یعنی «سانجی دات» (Sunjay Dutt)، او تصمیم به تغییر مشی زندگی خود گرفت و تلاش کرد تا تعادل را هم به زندگی شخصی و هم کاری خود برگرداند. 

البته گاهی سلمان خان در مواردی عجیب نیز درگیر شده است، به عنوان مثال باید به پرونده‌ی عجیب ارتباط با مافیای زیرزمینی اشاره کرد، پرونده‌ای که خوشبختانه با اعلام بی‌گناهی سلمان ختم به خیر شد. پلیس به دلیل ارتباط سلمان با «بهارات شاه» (Bharat Shah) تهیه کننده‌ی فیلم «یواش یواش آهسته آهسته» (Choro Chori Chupke Chupke) به او ظنین شده بود. تهیه کننده‌ی این فیلم ظاهرا با مافیای زیرزمینی در ارتباط بود و همین مسئله باعث سؤظن پلیس شده بود.

در سال ۲۰۰۳ او با ایفای نقش در فیلم «اسم تو» (Tere Naam) باز هم شگفتی آفرید و نشان داد که او حتی در ایفای نقش‌های احساسی نیز بازیگر قدرتمندی است و همین فیلم باعث شد دوباره شاهد حضور همان سلمان خان روزهای قدیم باشیم. این فیلم هم با نقدهای مثبت همراه شده و شروعی موفق در باکس آفیس داشت. البته این دگرگونی تنها مختص به بخشی خاص از زندگی او نبود و او در همین حوزه نیز شروع به امتحان کردن فرصت‌های جدیدی کرد و اینگونه بود که سلمان خان اینبار در مقام تهیه کننده و توزیع کننده‌ی فیلم نیز مشغول فعالیت شد. همچنین او در این سال در همکاری با «آمیتاب بچن» در فیلم «باغبان» حضوری افتخاری داشت و در فیلمی به نام «عشق در میدان زمان» (Love at Time Square) نیز ایفای نقش کرد.

در سال ۲۰۰۴ و با بازی در فیلم «پِر میلنگه» (Phir Milenge) در کنار «آبیشک باچان» (Abhishek Bachachan) و «شیلپا شتی» (Shilpa Shetty)، سلمان خان حضور در عرصه بین‌المللی را نیز با قدرت بیشتری ادامه داد، او در این فیلم در نقش فردی مبتلا به بیماری ایدز بازی کرد. این فیلم از سوی سازمان سلامت جهانی و برای پرداختن به موضوع بیماران مبتلا به ایدز در جهان امروز، مورد تقدیر قرار گرفت. در همین سال شاهد حضور سلمان در فیلم موفق «با من ازدواج می‌کنی؟ (Mujhse Shaddi Karogi) ، «گرو» (Garv) و «دیل نه جیسه آپنه کاها» (Dil Ne Jise Apna Kahaa) بودیم.

فیلم‌های سلمان خان در سال ۲۰۰۵: «لاکی: وقت عاشق شدن نیست» (Lucky: No Time For Love)، «منه پیار کیون کیا» (Maine Pyaar Kyun Kiya)، کمدی موفق «ورود ممنوع» (No Entry) و فیلم تراژیک «کیون کی» (Kyon Ki)

فیلم‌های سلمان خان در سال ۲۰۰۶: «ازدواج کردم، گیر افتادم»، «بابل» (Baabul)،حضوری افتخاری در فیلم «ساوان» (Sawaan) و فیلم «جانِ من» (Jaan- E- Mann)

در سال ۲۰۰۷ سلمان خان باز هم مردم هند را با در پیش گرفتن فعالیتی جدید شگفت زده کرد، او بنیادی با نام «انسان بودن» (Being Human) تأسیس کرد، بنیاد و NGO خیریه با هدف کمک رسانی به بهبود وضعیت خدمات درمانی و آموزشی قشر فقیر و آسیب پذیر جامعه به خصوص کودکان، سلمان هزینه‌های این مؤسسه را به صورت شخصی پرداخت کرد.

سال ۲۰۰۷: حضور افتخاری در یکی از آهنگ‌های فیلم «اُم شانتی اُم» (Om Shanti Om)، «سلام عشق» (Salaam-e-Ishq)، «پارتنر» (Partner)، «ماری‌گلد» (Marigold) و «ساوریا» (Saawariya)

سال ۲۰۰۸: فیلم‌های «سلام» (Hello)، «یووراج» (Yuvvraaj)، «قهرمانان» (Heroes) و «گاد توسی گریت هو» (God Ho Tussi Great Ho)

سال ۲۰۰۹: «تحت تعقیب» (Wanted)، «آقا و خانم کانا» (Main Aur Mrs Khanna)، رویاهای لندن (London Dreams)

به نظر می‌رسد این تغییر در مشی کاری و البته زندگی خصوصی، به صورت غیر مستقیم بر زندگی حرفه‌ای این هنرپیشه محبوب تأثیرگذار بود. در سالیان بعد اکثر فیلم‌هایی که سلمان خان در آنها به ایفای نقش پرداخت به فروشی بالا رسیده و در باکس آفیس رکورد شکنی کردند، از این جمله می‌توان به فیلم‌های «دبنگ» (Dabangg) در ۲۰۱۰ و دو فیلم «حاضر» (Ready) و «بادیگارد» (Bodyguard) در سال ۲۰۱۱ اشاره کرد.

در این میان باید اذعان نمود که سلمان خان به دلیل برخورداری از ویژگی‌هایی چند بسیار محبوب طرفداران میلیونی خود است، به طوری که این خصوصیات مبدل به اجزای لاینفک حضور او بر پرده سینما شدند. خصوصیاتی همچون شیوه‌ی رقص مخصوص به خود، لبخند دوست داشتنی، برخورداری از فیزیک بدنی مناسب و اندامی ورزشکارانه و در آوردن پیراهن برای نشان دادن عضلات ورزیده (بروسلی سینمای هند).

به علاوه دستبندی با سنگ فیروزه‌ی آبی که هدیه پدرش سلیم خان است نیز از دیگر مواردی است که به نوعی با نام سلمان خان گره خورده است. او این دستبند را در طول ۱۵ سال گذشته به طور مرتب به دست داشته و باور دارد که این هدیه با قدرت تمام او را از نیروهای شیطانی و نیز نگاه بد محفوظ نگاه می‌دارد. از طرف دیگر او اخیراً گردن آویز کوچکی نیز به گردن دارد که محتوی آیة الکرسی است، این گردنبند در فیلم کیک نیز همراه او بود. 

به پایان نخستین بخش این مطلب رسیدیم. در بخش بعدی نیز همراه ما باشید تا شما را با زوایای دیگر زندگی سلمان خان و البته موفقیت‌های بزرگش در صنعت فیلم هند آشناتر کنیم.