جشنواره فیلم کن یکی از معتبرترین رویدادهای سینمایی دنیاست که هر ساله نگاه‌های علاقه‌مندان به دنیای هنر و سینما را به سوی خود جلب می‌کند. در مطلب پیش رو نگاهی خواهیم داشت به تاریخچه این رویداد مهم هنری. با ما همراه باشید.

نخل طلا، بالاترین جایزه‌ی اعطایی در جشنواره‌ی فیلم کن است که در سال ۱۹۵۵ توسط کمیته‌ی سازماندهی معرفی شد. از سال ۱۹۳۹ تا سال ۱۹۵۴ برترین جایزه، جایزه‌ی بین‌المللی گرند بود. در سال 1964 بار دیگر جایزه‌ی گرند پریکس جایگزین برترین جایزه شد و در سال 1974 نخل طلایی به عنوان برترین جایزه فیلم کن معرفی شد.

جشنواره جدید متولد شد

جشنواره‌ی بین‌المللی فیلم به ابتکار جین زی (Jean Zay)، وزیر آموزش و پرورش هنر‌های زیبا ساخته شد. او علاقمند به ایجاد یک رویداد فرهنگی بین‌المللی در فرانسه، جهت رقابت با جشنواره‌ی فیلم ونیز بود.

اولین نسخه ای این جشنواره در اصل قرار بود در سال 1939در شهر کن، به ریاست لوئیس لومیر (Louis Lumière)، برگزار شود. با این حال این اتفاق تا یکسال بعد از پایان جنگ رخ نداد. در نهایت در تاریخ بیستم ماه سپتامبر سال 1946 این جشنواره برگزار شد. جشنواره فیلم کن هر سال به جز سال‌های 1948 و 1950 در ماه سپتامبر برگزار می‌شد و از سال 1952 به بعد هر سال در ماه می برگزار می‌شود.

جشنواره‌ی کن که توسط یک هیئت مدیره موفق به عنوان انجمن قانونی (یک انجمن غیرانتفاعی در فرانسه) در سال 1901 به ثبت رسید.

شهرت سریع بین‌المللی

در حالی که نسخه‌های اولیه‌ی این جشنواره در درجه‌ی اول یک رویداد اجتماعی بودند که تقریبا تمام فیلم‌ها را با جایزه‌ای پوشش می‌دادند، ظاهر و لباس پوشیدن ستاره‌های سینمای سرتاسر دنیا بر فرش قرمز جشنواره به سرعت توجه رسانه‌ها را به خود جلب کرد و شهرت افسانه‌ای بین‌المللی به دست آورد.

در سال 1950 این جشنواره به خاطر وجود افراد مشهوری مانند کرک داگلاس، سوفیا لورن، گریس کلی، بریژیت باردو، کری گرانت، رومی اشنایدر، آلن دلون، سیمون سینیوره، جینا لولوبریجیدا و بسیاری از ستارگان دیگر، از محبوبیت بیشتری برخوردار شد.

کشف، ترویج، حمایت

در سال 1955 برای اولین بار فیلم مارتی به کارگردانی دلبرت مان به عنوان بهترین فیلم، برنده‌ی جایزه‌ی نخل طلا شد که جایگزین جایزه‌ی گرند پریکس شده بود.

هدف از این جشنواره تشویق توسعه‌ی هنر فیلمسازی در تمام وجوه آن است، در حالی که پرورش و حفظ روحیه‌ی همکاری در بین فیلمسازان همه‌ی کشور‌ها برقرار باشد. (استخراج شده از اساس‌نامه‌ی جشنواره سال 1948).

در سال 1960 دو انتخابات مستقل به موازات و هم جهت انتخاب رسمی ایجاد شد. قبل از سال 1972، فیلم‌هایی که در این جشنواره به رقابت برمی‌خاستند، به وسیله‌ی کشور‌های سازنده‌ی خود انتخاب می‌شدند. از سال 1972 به بعد، جشنواره، استقلال خود را با برگزیدن فیلم‌های برتر در انتخابات رسمی خود (Official Selection) اظهار داشت.

در سال 1978، گابریل ژاکوب، به عنوان دبیر جشنواره کن (General Delegate) منصوب شد.او در همان سال انتخابات «نوعی نگاه» (Un Certain Regard) و جایزه‌ی دوربین طلایی (Caméra d'or) را در این جشنواره لحاظ کرد که به بهترین فیلم برگزیده اعطا می‌شد.

آموزش فیلمسازی (Leçon de Ciném) برای اولین بار در سال 1991 توسط فرانچسو رزی ارائه شد. از آن زمان به بعد، تعدادی از کارگردانان مشهور دیگر به نوبه‌ی خود این فرصت را داشته‌اند که  در مورد زندگی هنری و دیدگاه‌هایشان نسبت به فیلم‌ها صحبت کند. به طور مشابه اولین کلاس موسیقی (Leçon de Musique) به وسیله‌ی نیکولا پیانی در سال 2003 ارائه‌شده است و اولین کلاس بازیگری (Acting Masterclass) توسط مکس فون سیدو در سال 2004 ارائه شد.

در سال 1997 در پنجاهمین سالگرد جشنواره‌ی کن، کارگردانان بزرگ دنیا بر روی صحنه به گرد هم آمدند تا جایزه‌ی نخل طلایی را یه اینگماز برگمن اعطا کنند.

در سال 1998 ژیل ژاکوب، سینه فونداسیون (Cinéfondation)، انتخاباتی برای فیلم‌های کوتاه و نیمه بلند تولید کرد که توسط مدارس فیلمسازی از سرتاسر دنیا تولید می‌شدند. این نهاد در سال 2000 با افتتاح رزیدنس (Résidence)، به رشد رسید. رزیدنس جایی است که کارگردانان جوان می‌توانند به کار و تکمیل فیلمنامه‌های خود بپردازند. این نهاد در سال 2005 با ایجاد آتلیه (Atelier) گسترش بیشتری یافت. آتلیه هر ساله به حدود بیست کارگردان جهت تامین هزینه‌های فیلم سازی کمک می‌کند.

از سال 2004، فیلم‌های تاریخی مهم، که قبلا به عنوان مرور موضوعی نمایش داده می‌شد، در جشنواره‌ی کن کلاسیک به عنوان انتخابی که نسخه‌های بازسازی شده را ارائه می کند، برای فیلم سازان و مستندسازان سینمایی، نمایش داده می‌شود.

در سال 2007 در مراسم شصتمین سالگرد این جشنواره، 33 نفر از بزرگترین کارگردانان جهان برای شرکت در فیلم سالگرد دعوت شده بودند که هر کدام بایستی سه دقیقه‌ فیلم کوتاه در مورد سالن‌های نمایش فیلم در سینما می‌ساختند.

از سال 2010، بخش جدید به عنوان جشنواره فیلم کوتاه کن برای رقابت بین فیلم‌های کوتاه، طبقه‌بندی شده‌ است. هدف از آن ارائه‌ی یک نمای کلی در تولید جهانی فیلم کوتاه بوده‌ است.

گردهمایی فیلم‌سازان حرفه‌ای

با ایجاد مارشه دو فیلم (Marché du Film) (بازار فیلم کن) در سال 1959، جشنواره بعدی شکل حرفه‌ای به خود گرفت که به تشویق شبکه و تعامل بین تمام کسانی که در صنعت فیلم فعالیت می‌کنند، پرداخت. همچنین شایان ذکر است تهیه‌کنندگان شبکه (Producers Network) تهیه‌کنندگان دیگر را از سراسر دنیا  با یک انجمن برای بحث در مورد پروژه‌هایشان گردآوردی می‌کنند و همچنین شرت فیلم کورنر (Short Film Corner) محلی که برای فیلم کوتاه اختصاص داشته شده‌است در سال 2004 افتتاح شد.

همچنین در ادامه‌ی رسم و رسومات شاخه‌ی مستند (Documentary Brunch) که از آغاز پیدایش از سال 2008 مورد تحسین قرار گرفته ‌بود در راستای آن شاخه‌ی (Doc Corner) را در سال 2012 افتتاح کرند.

مارکه (Marché) ابتدا مورد توجه چند ده شرکت‌کننده قرار گرفت و یک سالن نمایش مجزا را به خود اختصاص داد. امروه 10500 خریدار و فروشنده از سرتاسر دنیا در کن به گرد هم می‌آیند و آن را به یک بازار بین‌المللی برای حرفه‌ای‌های فیلم تبدیل می‌کنند.

از عنوان تا جشنواره

در سال 2000 ژیل ژاکوب به عنوان رئیس جشنواره توسط اعضای هیئت مدیره انتخاب شد. او جایگزین پیر ویوت بود که از سال 1985 در این سمت فعالیت می‌کرد که وی نیز جایگزین روبرک فور لی برت بود. از سال 2001 تا 2005، ژیل ژاکوب توسط ورونیک کایلا (مدیر عامل) و تیری فرماوکس (مدیر هنری) حمایت می‌شد.

در جولای 2007 تیری فرماوکس به عنوان دبیر جشنواره کن توسط هیئت مدیره منصوب شد.

در 14 ژانویه سال 2014 پیر لسکور به عنوان رئیس جشنواره‌ی کن توسط هیئت مدیره انتخاب شد. او از اول جولای سال 2014 این سمت را دارد که جایگزین ژیل ژاکوب شده است که به عنوان رئیس افتخاری منصوب شده‌است.