کبد چرب از جمله بیماری‌های خاموش و بی سر و صدایی است که علائم خاصی از خود نشان نمی‌دهد. اما به مرور زمان می‌تواند آسیب‌های جدی به کبد وارد کرده و حتی باعث مرگ بیمار شود. در این مطلب به دلایل ابتلا به این بیماری، علائم کبد چرب، روش‌های پیشگیری و درمان آن پرداخته‌ایم.
عملکرد کبد به چه صورت است؟
کبد در بخش فوقانی سمت راست شکم واقع شده و بزرگ‌ترین اندام داخلی بدن انسان محسوب می‌شود. عملکرد اصلی کبد، برای حذف سموم و پزدازش مواد غذایی است. خون حاصل از سیستم گوارش قبل از این که به هر نقطه از بدن برود، در کبد فیلتر و پاک‍سازی می‌شود.
بیماری کبد چرب چیست؟
کبد چرب، نوعی بیماری است که در آن سلول‌های کبد، حاوی چربی اضافی می‌شوند. این بیماری، مبتلایان زیادی در کشورهای غربی دارد. به طوری که از هر ۱۰ نفر، یک نفربه کبد چرب مبتلا است. کبد در حالت عادی، حاوی مقادیری چربی است و چنانچه این چربی از ۱۰ درصد وزن کبد بیشتر شود، به آن کبد چرب می‌گویند که عوارضی جدی به دنبال دارد.
کبد چرب ممکن است آسیبی ایجاد نکند اما گاهی اوقات چربی بیش از حد کبد باعث التهاب کبد می‌شود. این بیماری که اسیدوپاتیت نامیده می‌شود آسیب‌های کبدی را ایجاد می‌کند. از طرفی کبد التهابی ممکن است در طول زمان آسیب ببیند و سخت‌تر شود. این بیماری که سیروز نامیده می‌شود، جدی است و اغلب منجر به نارسایی کبدی می‌شود.
دلایل ابتلا به کبد چرب
- مصرف کالری بیش از حد، باعث افزایش چربی کبد می‌شود. هنگامی که چربی از حد معمول فراتر رود، چربی اضافه، انباشته خواهد شد. احتمال وقوع کبد چرب در افراد مبتلا به چاقی، دیابت یا تری‌گلیسیرید بالا بیشتر است.
- سوء مصرف الکل، کاهش وزن سریع و سوء تغذیه هم ممکن است به کبد چرب منجر شود. با این حال، برخی از افرادِ مبتلا به کبد چرب هیچ‌کدام از این شرایط را ندارند.
عوامل خطرناک برای افزایش احتمال بیماری کبد چرب
اکثر بیماران مبتلا به کبد چرب، میان‌سال بوده و اضافه وزن دارند. این موارد می‌تواند احتمال وقوع کبد چرب را افزایش دهد:
- اضافه وزن (شاخص توده بدنی ۲۵ تا ۳۰)
- چاقی (شاخص توده بدنی بالای ۳۰)
- دیابت
- افزایش سطح تری‌گلیسیرید
سندرم متابولیک و بیماری کبد چرب
در حال حاضر بسیاری از محققان معتقد هستند که سندرم متابولیک (خوشه‌ای از اختلالاتی که خطر ابتلا به دیابت، بیماری قلبی و سکته را افزایش می‌دهد)، نقش مهمی در پیشرفت کبد چرب دارد.
علائم و نشانه‌های سندرم متابولیک عبارتند از:
- چاقی، به خصوص در دور کمر (چاقی شکمی)
- فشار خون بالا
- سطوح غیر طبیعی کلسترول ، سطح بالای تری‌گلیسیرید، پایین بودن سطح کلسترول خوب (HDL)
- مقاومت به انسولین
چگونه کبد چرب می‌شود؟
علت چرب شدن کبد معلوم نیست. چربی ممکن است از سایر قسمت‌های بدن ناشی شود یا کبد شما بخشی از چربی روده را جذب کند. یکی دیگر از توضیحات احتمالی این است که کبد، توانایی خود را برای حذف چربی از دست می‌دهد. با این حال، خوردن غذاهای چرب، به تنهایی باعث تولید کبد چرب نمی‌شود.
علائم بیماری کبد چرب
کبد چرب به خودی خود نشانه‌ای بروز نمی‌دهد بنابراین اغلب مردم از طریق انجام آزمایش‌های پزشکی متوجه چرب بودن کبد خود می‌شوند. کبد چرب می‌تواند در طول سال‌ها یا حتی دهه‌ها به بدن شما آسیب برساند بدون این که علائم خاصی از خود نشان دهد. چنانچه بیماری بدتر شود، علائمی چون خستگی، کاهش وزن، ناراحتی شکمی، ضعف و گیجی ایجاد خواهد شد.
تشخیص بیماری کبد چرب
در تشخیص بیماری کبد چرب، ممکن است پزشک شما متوجه نتیجه‌ای غیر عادی در آزمایش خون شما شود یا این که در یک بررسی معمولی متوجه شود که کبد شما بزرگ‌تر شده است. تمام این‌ها می‌توانند نشانه‌های یک کبد چرب باشند. در خصوص تشخیص کبد چرب یا دیگر بیماری‌های کبدی، ممکن است پزشک شما سی‌تی‌اسکن، آزمایش خون، سونوگرافی یا MRI تجویز کند. چنانچه هیچ گونه بیماری کبدی خاصی تشخیص داده نشد تنها گزینه‌ی کبد چرب باقی می‌ماند که روش اطمینان از وقوع آن بیوپسی کبدی است. به این ترتیب، پزشک نمونه‌ای از بافت کبدی شما را با سوزن برداشته و توسط میکروسکوپ بررسی می‌کند.
پیشگیری و درمان بیماری کبدی چرب
درمان‌های پزشکی یا روش جراحی برای درمان کبد چرب وجود ندارد، اما برخی از مراحل ممکن است به جلوگیری یا تعدیل برخی از آسیب‌های کبد چرب کمک کند.
به طور کلی، اگر شما کبد چرب دارید، باید این موارد را رعایت کنید:
- وزن خود را کاهش دهید. کاهش وزن به معنای کم کردن وزن حداکثر تا نیم کیلوگرم در هفته است.
- تری‌گلیسیرید خود را از طریق رژیم غذایی، دارو یا هر دوی این‌ها کاهش دهید.
- از مصرف الکل اجتناب کنید.
- دیابت خود را کنترل کنید.
- یک رژیم غذایی متعادل و سالم داشته باشید.
- فعالیت بدنی خود را افزایش دهید.
- برای چکاب وضعیت کبد خود، به متخصص کبد به طور منظم مراجعه کنید.
درمان بیماری کبد چرب
در حال حاضر تحقیقات شدیدی بر روی بیماری کبد چرب در حال انجام است. دانشمندان در حال مطالعه‌ی این موضوع هستند که آیا داروهای مختلف، از جمله داروهای جدید دیابت می‌توانند به کاهش التهاب کبد کمک کنند؟ به طوری که حتی اگر به دیابت هم مبتلا نباشید بتوانید از این داروها برای درمان کبد چرب استفاده کنید. این داروها شامل متفورمین، پیوگلیتازون، روزیگلیتازون و بتائین است. داروی دیگر ارلیستات است که باعث توقف جذب چربی بعضی از مواد غذایی می‌شود.نتایج اولیه نشان می‌دهد که ارلیستات می‌تواند میزان چربی کبد را کاهش دهد.
این موارد را به خاطر بسپارید
- بیماری کبد چرب نوعی شکل‌گیری چربی در کبد است که می‌تواند به این عضو حیاتی آسیب‌های جدی برساند.
- چاقی، رژیم غذایی با چربی بالا، مصرف زیاد الکل و دیابت می‌تواند احتمال ابتلا به کبد چرب را افزایش دهد.
- در اغلب موارد به افراد مبتلا به کبد چرب پیشنهاد می‌شود که رژیم غذایی خود را تغییر دهند، به طور منظم ورزش کنند و وزن خود را کم کنند.
انیمه
#سریال خاندان اژدها
#آشپزی
#خراسان جنوبی