آپاندیس زایده‌ی لوله‌ای شکل در ادامه‌ی روده‌ی بزرگ است که التهاب آن منجر به بروز آپاندیسیت می‌شود. نتایج یک مطالعه نشان داده است که آپاندیس ممکن است در ایمنی روده نقش مهمی ایفا کند، اما شواهد قطعی در خصوص این ادعا اثبات نشده است. تنها چیزی که به طور قطع می‌دانیم این است که بدون آپاندیس می‌توان زندگی کرد! در این مطلب به بیان علایم آپاندیسیت و روش‌های درمان آن خواهیم پرداخت.

آپاندیسیت یک وضعیت اورژانس پزشکی است که تقریبا در تمام موارد، نیاز به جراحی سریع برای برداشتن آپاندیس دارد. چنانچه آپاندیس ملتهب شده از بدن خارج نشود، به تدریج سوراخ یا منفجر شده و مواد عفونی داخل خود را به حفره‌ی شکمی تخلیه می‌کند. این شرایط می‌تواند منجر به وقوع بیماری پریتونیت شود که نوعی التهاب شدید در حفره‌های شکمی بوده و در صورت عدم درمان با آنتی‌بیوتیک‌های قوی، کشنده خواهد بود.

گاهی اوقات، یک آبسه‌ی پر از چرک در بخش خارجی آپاندیس ملتهب شده شکل می‌گیرد. در این حالت بافت دور زخم، آپاندیس را از بقیه‌ی نقاط شکم جدا کرده و مانع گسترش عفونت می‌شود. با این حال، یک آپاندیس آبسه‌دار هم می‌تواند سوراخ یا منفجر شده و باعث پریتونیت شود. به همین علت تقریبا در همه‌ی موارد مربوط به مشکلات آپاندیس، به عنوان شرایط اضطراری در نظر گرفته شده و نیاز به عمل جراحی دارد.

در ایالات متحده، از هر ۲۰ نفر، یک نفر به آپاندیسیت مبتلا می‌شود. هر چند که وقوع آپاندیسیت در هر سنی ممکن است، اما در سنین کم‌تر از ۲ سال و بین ۱۰ تا ۳۰ سال شایع‌تر است.

دلایل بروز آپاندیسیت چیست؟

آپاندیسیت هنگامی رخ می‌دهد که آپاندیس توسط مدفوع، جسم خارجی یا سرطان مسدود شده باشد. این انسداد ممکن است در اثر عفونت هم رخ دهد. از این رو امکان دارد آپاندیس در پاسخ به هر نوع عفونتی متورم شود. .

علایم آپاندیسیت چیست؟

علائم کلاسیک آپاندیسیت عبارت هستند از:

درد شدید در نزدیکی ناف؛ در مواردی هم درد از قسمت فوقانی شکم شروع شده و در قسمت پایین سمت راست شدیدتر می‌شود. این معمولا اولین نشانه‌ی آپاندیسیت است.

  • از دست دادن اشتها
  • تهوع و/یا استفراغ که به زودی پس از دردهای شکمی خود را نشان می‌دهند.
  • تورم شکم
  • تب ۳۷ تا ۳۹ درجه سانتی گراد
  • ناتوانی در دفع گاز

تقریبا نیمی از مواقع، سایر علائم آپاندیسیت هم ظاهر می‌شود که از جمله‌ی آن‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

  • درد مبهم یا شدید در قسمت فوقانی یا پایین شکم، کمر یا مقعد
  • ادرار کردن دردناک
  • وقوع استفراغ قبل از دردهای شکمی
  • دردهای شدید
  • یبوست یا اسهال

اگر هر یک از این علائم ذکر شده مشاهده شد، بلافاصله به پزشک مراجعه کنید. چرا که تشخیص و درمان به موقع اهمیت زیادی دارد. به هیچ عنوان سراغ خوردنی و نوشیدنی و داروهای مسکن، ملین‌ها، داروهای ضد ترش کردن، یا استفاده از پدهای گرم کننده نروید. چرا که ممکن است منجر به پارگی آپاندیس ملتهب شده شود.

آپانديسيت چگونه تشخیص داده می‌شود؟

تشخیص آپاندیسیت می‌تواند مشکل باشد. علائم آپاندیسیت اغلب مبهم یا بسیار شبیه به بیماری‌های دیگر مانند عفونت ادراری، مثانه، مشکلات کیسه صفرا، عفونت روده، مشکلات تخمدان، گاستریت و دیگر بیماری‌های شایع است.

معمولا برای کمک به تشخیص آپاندیسیت از آزمایش‌های زیر استفاده می‌شود:

  • معاینه‌ی شکم برای تشخیص التهاب
  • آزمایش ادرار برای تشخیص عفونت ادراری
  • تست رکتوم
  • آزمایش خون برای مشاهده‌ی این که آیا بدن در حال مبارزه با عفونت است
  • سی‌تی‌اسکن و/ یا سونوگرافی

آپاندیسیت چگونه درمان می‌شود؟

عمل جراحی برای حذف آپاندیس، آپاندکتومی نام دارد و تقریبا نوعی استاندارد برای همه‌ی موارد آپاندیسیت است. به طور کلی، اگر آپاندیسیت مشکوک باشد، پزشکان بنا بر احتیاط اقدام به برداشتن آن می‌کنند تا از گسترش سریع آن جلوگیری کنند. چنانچه آپاندیس آبسه داشته باشد، دو روش برای درمان آپاندیسیت وجود دارد: اولین روش تخلیه‌ی آبسه و دومی برداشتن آپاندیس است. در هر حال، برخی تحقیقات نشان می‌دهند که درمان آپاندیسیت حاد، در موارد خاصی با آنتی‌بیوتیک و بدون عمل جراحی ممکن است.

آپاندکتومی: عمل جراحی برداشتن آپاندیس چگونه است؟

ممکن است آنتی بیوتیک‌ها قبل از آپاندکتومی برای مبارزه با خطر پریتونیت تجویز شوند. در عمل برداشتن آپاندیس معمولا بیهوشی عمومی اعمال شده و آپاندیس از طریق یک برش ۱۰ سانتی‌متری توسط لاپاراسکوپی برداشته می‌شود. چنانچه دچار پریتونیت شده باشید، شکم هم شستشو داده شده تا از محتویات آبسه و عفونت تخلیه شود.

در عرض ۱۲ ساعت بعد از جراحی، ممکن است بیدار شوید و حرکت کنید. معمولا دو تا سه هفته بعد از عمل برداشتن آپاندیس می‌توانید به فعالیت‌های عادی بازگردید. اگر جراحی با یک لاپاروسکوپی انجام شود (یک ابزار تلسکوپ نازک برای مشاهده یداخل شکم)، برش کوچک‌تر بوده و بهبود سریع‌تر خواهد بود.

پس از آپاندکتومی، در صورت مشاهده‌ی این موارد با پزشک خود تماس بگیرید:

  • استفراغ غیر قابل کنترل
  • افزایش درد شکم
  • سرگیجه/ احساس ضعف
  • مشاهده‌ی خون در ادرار یا استفراغ
  • افزایش درد و قرمزی در ناحیه‌ی برش
  • تب
  • چرک کردن زخم

آبا می‌توان از آپاندیسیت پیشگیری کرد؟

هیچ راهی برای جلوگیری از آپاندیسیت وجود ندارد. با این حال، آپاندیسیت ممکن است در افرادی که غذاهایی با فیبر زیاد مانند میوه‌ها و سبزیجات مصرف می‌کنند، کم‌تر اتفاق بیافتد.