ترس از صحبت کردن در یک جمع، امروزه یکی از مهم‌ترین ترس‌ها در بین جوامع و خصوصاآمریکایی‌ها است. در ادامه مطلب به طرح مهمترین اشتباهات در سخنرانی و راهکارهایی برای جلوگیری و رفع این ایرادات می‌پردازیم.

به گزارش ۷۲۴پرس و به نقل از Business Insider، بر اساس آمار موسسه ملی سلامت روان، بیشتر از ۷۴ درصد انسان‌ها برای سخنرانی و ارائه‌ی یک مطلب اضطراب دارند. همان‌طور که همگان می‌دانند، وقتی ما مضطرب هستیم، جسم و روح ما عکس‌العمل‌هایی دارد که عموماً بر آن‌ها کنترل نداریم. بااین‌وجود اگر آگاهانه وارد عمل شوید می‌توانید از اشتباهات معمول در سخنرانی‌ها اجتناب ورزید.

در اینجا به عادت‌هایی که شما می‌خواهید آن‌ها را کنار بگذارید، نتایج بالقوه آن‌ها، و چندراه حل اشاره می‌کنیم.

۱. پیام خود را به مخاطبین تحمیل نکنید

به گفته بنجامین دیزرائلی، اگر در مورد مخاطبتان با او صحبت کنید، ساعت‌ها به شما گوش خواهد سپرد.

دارلن پرایس نیز معتقد است اگر با مخاطبانتان در مورد خودشان صحبت نکنید به‌احتمال‌قوی به شما گوش نمی‌کنند. به‌زعم وی گویندگان مکرراً به ارائه مطالبی می‌پردازند که ارتباطی با مخاطبشان و نیاز آن‌ها ندارد. شنوندگان به‌خوبی متوجه این حالت شده و پاسخ و عکس‌العملشان به گوینده غالباً با ناامیدی و حتی عصبانیت است.

برای جلوگیری از این حالت از خودتان بپرسید: «مخاطب من چه کسی است؟ موضوعات موردعلاقه وی چیست؟ صحبت من به او چه کمکی می‌کند؟ وی چقدر بر موضوع صحبت من مسلط است؟ من از وی انتظار چه پاسخی در جواب به صحبتم دارم؟». بهترین راه این است که مخاطب خود را بشناسید.

۲. ارتباط چشمی

اکثر گویندگان چه جوان و چه سالخورده، عموماً با شنوندگان رابطه چشمی برقرار نمی‌کنند. به گفته پرایس «آن‌ها بدون اینکه بخواهند چشمشان فقط سرتاسر اتاق می‌چرخد». فقدان رابطه‌ی چشمی با شنونده موجب عدم صمیمیت، عدم علاقه، کناره‌گیری، عدم امنیت، و حتی خودخواهی می‌شود.

برای برقراری رابطه‌ی چشمی به هر فرد حداقل دو الی سه ثانیه و حداکثر تا بیان جمله‌تان نگاه بیندازید. ارتباط چشمی مؤثر، مهارت غیرکلامی بسیار مهمی در صحبت کردن است.

۳. رفتار نامعقول

در این زمینه ۲۰ مورد معمول وجود دارد که عبارت‌اند از: فشردن دندان‌ها، گره زدن دست‌ها به هم، تکان خوردن به جلو و عقب، گذاشتن دست‌ها در جیب، ایجاد سروصدا با کلید، پیچاندن انگشتر، چسبیدن به تریبون، مکیدن لب‌ها، درست کردن لباس و مو، بازی با خودکار، تکان دادن ناگهانی و با ضربه با سر، گذاشتن دست‌ها در پشتتان و دست کشیدن به‌صورت. به‌زعم پرایس «این عادت‌ها حوصله مخاطب را سر می‌برد و اعتبار شما را خدشه‌دار می‌کند».

راه‌حل این است که از خودتان هنگام سخنوری فیلم بگیرید و سپس آن را نگاه کنید. سعی کنید اضطرابتان را از بین ببرید، به کلاس‌های آمادگی صحبت کردن در عموم بروید یا از یک مربی برای از بین بردن این عادت‌ها کمک بگیرید.

۴. انرژی کم

پرایس می‌گوید «با استناد به گینس، جورج لی اندرو برای بازی در نقش موسیو آندره در نمایش شبح اپرا معروف شده بود. بدون شک وی باید با بازی در ۹۳۸۲ فیلم خسته می‌شد؛ اما هرگز این اتفاق نیفتاد. حتی باوجوداینکه وی در طول ۲۳ سال ۴۵ بار قرارداد خود را تمدید کرد.

چیزی که ارائه‌دهنده باید در وجود خود داشته باشد اشتیاق، شوق، لذت و علاقه به کاری است که انجام می‌دهد. بالعکس، صدای ضعیف، حالات گرفته چهره، بی‌حالی، و ارائه‌ی خسته‌کننده بدترین شیوه است.

پرایس معتقد است «برای جلوگیری از از دست دادن مخاطبانتان انرژی بیشتری بگذارید، مؤثرتر صحبت کنید، لبخند ملیحانه بزنید، طبیعی حرکت کنید و از لحظه‌تان لذت ببرید».

۵. عدم تمرین

اکثر سخنوران ماهر از قبل آماده می‌شوند. به گفته پرایس «آن‌ها موضوع بحث را خوب می‌شناسند، مطالبشان را سازمان‌دهی می‌کنند، به خودشان می‌رسند و مطالبشان را مرور می‌کنند».

بااین‌حال، طبق تحقیقات اخیر پرایس، کمتر از ۲ درصد ۵۰۰۰ سخنران در ۱۰۰ شرکت، از قبل تمرین می‌کنند. این اشتباه موجب ضعف در عملکرد آن‌ها ازنظر شنونده و بیننده می‌شود.

برای رسیدن به نتیجه‌ی دلخواه خود، حداقل یک‌بار متن سخنرانی‌تان و سه بار آغاز و پایان سخنتان را بلند بخوانید.

۶. بیان جزئیات

پرایس می‌گوید «اعتبار ما در ایستادن و صحبت کردن است؛ بنابراین برای رسیدن به این اعتبار، به گفته ارسطو باید بر عقل تمرکز کنیم که شامل عملکرد قسمت چپ مغز ما می‌شود. همانند منطق، زبان، تحلیل، استدلال، تفکر نقادانه، و اعداد.

اگر بیش‌ازحد بر این‌ها تمرکز کنیم صحبتمان خیلی طولانی شده و مطالب مهم از دستمان به‌اصطلاح در می‌رود. پرایس معتقد است «جزئیات را نگویید. موجب از دست دادن مخاطبان و دست‌کم گرفتن شما و توانایی‌هایتان می‌شود».

۷. القاء کردن

به عقیده‌ی ارسطو حتی مهم‌تر از عقل، احساس است که شامل فعالیت‌های سمت راست مغز ما می‌شود؛ مثل عواطف، تصاویر، داستان‌ها، مثال‌ها، همدردی، شوخ‌طبعی، رنگ، صدا، و حس لامسه.

بسیاری از مطالعات نشان می‌دهد که تصمیم‌گیری نوع بشر اول بر پایه عواطف است و سپس بر پایه عقل و منطق. مخاطبین هم دقیقاً همین‌گونه‌اند: با کلمات و حرکات شما ابتدا در خود به دنبال احساس (لذت، هیجان، امید، تعجب، عشق، ترحم، دلخوری، ناراحتی، ترس، حسادت، گناه) می‌گردند و سپس آن‌ها را بر پایه حقایق و احساسات تحلیل می‌کنند.

یک ارائه‌ی مؤثر و به‌یادماندنی بااطلاعات و الهامات متعادل می‌شود. به عقیده پرایس «باعقل و قلب درمی‌آمیزد؛ یعنی با منطق و احساس».

۸. عدم مکث

بسیاری از گویندگان در نطق خویش عجله دارند و به‌سرعت و بدون هیچ مکثی صحبت می‌کنند.

به گفته پرایس «علت این امر اغلب اضطراب، آدرنالین یا محدودیت زمانی است. بدون توجه به این دلایل، شما باید در سه قسمت از سخنوری‌تان توقف کنید: قبل و بعد از یک مطلب بسیار مهم که می‌خواهید مخاطبین آن را به خاطر بسپارند؛  قبل و بعد از تغییر مطلب و مابین آغاز سخن، سخن اصلی، و پایان سخن».

وقتی شما آگاهانه این سکوت را جهت توجه مخاطبان رعایت می‌کنید، خودتان را بسیار با اعتمادبه‌نفس جلوه می‌دهید، پیامتان بسیار مؤثر عمل خواهد کرد و مخاطبان مطالب شما را به خاطر خواهند سپرد».

۹. سخنتان را سخت آغاز نکنید

پرایس می‌گوید: «طبق گفته پلاتو آغاز سخن مهم‌ترین قسمت سخنرانی است. بدترین اشتباه این است که لحظات طلایی مقدمه را بی‌هدف حرف بزنید، لطیفه بگویید، و بی‌جهت پوزش بطلبید؛ چراکه همه این‌ها از انگیزه و  توجه مخاطب به شما می‌کاهد».

شما، سخنتان، و مخاطبینتان سزاوار بهتر از این‌ها هستید.

بنابراین بر روی افکار، زمان، و تلاشتان سرمایه‌گذاری کنید، تا شروع صحبتتان را بسازید. برای مثال داستان کوتاه و مرتبطی برای مشارکت مخاطبان بگویید، یا آمار بسیار قابل‌توجه و جالبی را اعلام کنید و یا سوال بحث‌برانگیزی مطرح کنید.

۱۰. افراط‌وتفریط در شوخ‌طبعی

تخمین دقیق میزان استفاده از شوخ‌طبعی کار ساده‌ای نیست؛ بخصوص زمانی که شما مخاطبینتان را به‌خوبی نمی‌شناسید.

شما نه‌تنها نمی‌خواهید فضای سخنوری‌تان خشک و کسل‌کننده باشد، بلکه این را هم نمی‌خواهید که یک کمدین در بالای استیج باشید.

بهترین کار این است که خودتان باشید و در جای مناسب کمی شوخ‌طبعی به خرج دهید.

خنداندن مخاطبان در ابتدای کار حتی نشاندن لبخند بر لبانشان نیز بهترین شیوه برای شکستن یخ‌هاست؛ اما لطیفه‌هایتان را قبل از آغاز سخن با دوستانتان چک کنید تا بی‌مزه نباشند.

۱۱. خواندن از روی متن

همراه داشتن متن یا پاورپوینت برای یادآوری مطالب برای خودتان کمک بسیار خوبی است؛ اما بدانید که مخاطبان هم می‌توانند از روی متن شما بخوانند و این کار شما برای آن‌ها بسیار کسل کننده خواهد بود.

از اسلایدها صرفاً جهت علامتی برای یادآوری مطالبتان استفاده کنید، نه خلاصه آن‌ها.

۱۲. معذرت خواستن

شاید شما عجله داشته باشید یا تازه از سفر برگشته‌اید و مستقیم بر روی استیج سخنرانی حاضرشده‌اید و می‌خواهید برای مخاطبان توضیح دهید که چرا ارائه‌ی شما آن‌طور که باید قوی نیست. معذرت‌خواهی از مخاطبان موجب می‌شود آن‌ها ناخودآگاه ارائه‌ی شمارا دست‌کم و بی‌تأثیر قلمداد کنند. شما چیزی نگویید و اجازه دهید خودشان شخصاً شمارا ارزیابی کنند.

احساسات خود را بروز ندهید و فقط از خود اشتیاق نشان داده و تمام تلاش خود را بکنید.

۱۳. در مورد اضطراب خود صحبت کنید

یکی از بدترین کارهایی که می‌توانید بکنید این است که به همه بفهمانید مضطرب هستید. تأکید و اشاره مکرر به این قضیه مخاطبان را معذب می‌کند.

بااین‌وجود شما می‌توانید – و باید- قبل از آغاز سخن این را اذعان کنید.

گزارش راشل گیلت از تحقیقات دانشگاه بوستون حاکی از آن است که پنهان کردن احساس اضطراب از مخاطبین موجب افزایش اضطراب شخص و تپش قلب وی می‌شود که برای سخنرانی شما سم است.

۱۴. با Q و A به اتمام رساندن

حتماً شنیده‌اید که گوینده ناگهان می‌گوید: «همین، سؤالی دارید؟». پرایس می‌گوید: «این حرکت برای مخاطب آب روی آتش است». آخرین کاری که باید انجام دهید این است که دیگران را به جنبش وادارید و ببینید که آیا مطالبتان در ذهن آن‌ها مانده یا نه. لطفاً از خاتمه دادن صحبت به طریق Q و A اجتناب کنید.

خوب است که مخاطبان را به ابراز نظراتشان وادارید، اما سخنتان را قوی تمام کنید. به‌طور مؤثر صحبتتان را سه‌قسمتی تمام کنید، و با خلاصه‌ای قوی از مطالب گفته‌شده نتیجه‌گیری کنید. به عقیده پرایس «چیزی را که می‌خواهید مخاطب بیشتر و بهتر به خاطر بسپارد در آخر بگویید».