«کاظم معتمدنژاد» از نام‌آوران خراسان جنوبی و پدر علم ارتباطات و روزنامه‌نگاری ایران بوده که از روستای «مود» توابع شهرستان سربیشه بلند شده و خدماتی ماندگار در به‌جای گذاشته است.

 به گزارش ۷۲۴پرس؛ خراسان جنوبی، به‌عنوان دیار مهد علم، فرهنگ و هنر کشور شناخته شده و در طول زمان، مشاهیر و خدمت‌گزاران بی­شماری را در دامان خود پرورانده است.

در طول حیات اجتماعی و فرهنگی این خطه، مردان و زنان نام‌آوری زندگی کرده‌اند که هر کدام به نوبه خود منشأ آثار و خیرات بسیاری بوده‌اند.

«کاظم معتمدنژاد» از نام‌آوران خراسان جنوبی و پدر علم ارتباطات و روزنامه‌نگاری ایران بوده که در ۲۱ اردیبهشت‌ماه سال ۱۳۱۳ در روستای مود توابع شهرستان سربیشه چشم به جهان گشود.

معتمدنژاد تنها پدر علم دنیا نیست بلکه نمود و نمادی بارز از انسانی سخت‌کوش است که نگذاشته استعدادهایش پنهان بماند و باتکیه‌بر توانایی‌های ذاتی خویش، بر مشکلات فائق آمده و پله‌های ترقی را یکی پس از دیگری طی کرده است.

پدری مهربان که در راستای پرورش استعدادهای دو فرزندش هم کم نگذاشت و رامین و رؤیا در کنار یادگیری درس‌های زندگی، در دانشگاه پاریس تحصیل‌ کرده و با مدارک دکتری فارغ‌التحصیل شدند.

حالا از وی نه‌تنها یاد و کارنامه‌ای درخشان بر جای مانده؛ بلکه نام و آوازه‌اش در آن سوی مرزها هم زبان به زبان می‌چرخد و از وی به‌عنوان الگویی مقتدر یاد می‌شود. هنوز هم روزنامه‌نگاران مطرح دنیا از دانش و تجارب روزنامه‌نگاری این بزرگ‌مرد تاریخ بهره می‌برند و ۲۹ کتاب، مقالات و مجلات بین‌المللی وی نیز مورداستفاده اهل‌قلم و ادب قرار می‌گیرد. 

مرور زندگینامه پروفسور «معتمدنژاد»

معتمدنژاد تحصیلات ابتدایی و قسمتی از تحصیلات متوسطه‌اش را در زادگاهش و قسمتی را در بیرجند گذراند. سال ششم ادبی را هم در دبیرستان مروی تهران پشت سر گذاشت. هوش و نبوغ این بزرگ‌مرد تاریخ باعث شد تا طی سال ۱۳۳۶ موفق به اخذ درجه لیسانس شود و در سال ۱۳۳۹ هم درجه دکتری در رشته حقوق قضائی از دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران را بدست آورد.

حلاوت تلاش‌های این مرد نیکوسرشت در زمان تحصیل در دوره کارشناسی به اوج می‌رسد؛ چراکه طی این برهه از تاریخ، با «دکتر مصباح‌زاده»، مدیر وقت روزنامه کیهان که استادش بود، دست دوستی می‌دهد؛ بنابراین دعوت استاد از دانشجویان دوره دکتری برای همکاری در روزنامه کیهان، فرصتی برای وی ایجاد می‌کند تا وارد محیط روزنامه شود و چندی بعد هم از مترجمی زبان فرانسه، به مسئولیت گروه خارجی و مقالات ارتقا می‌یابد.

معتمدنژاد بعد از دریافت بورسیه توسط روزنامه کیهان، در دانشگاه سوربن فرانسه موفق به اخذ دکترای حقوق، علوم سیاسی و دکترای تخصصی روزنامه‌نگاری از انستیتوی مطبوعات و علوم نظری دانشگاه پاریس شده و در سال ۱۳۴۳ به میهن بازگشت.

حکایت پیشرفت‌های معتمدنژاد به همین‌جا ختم نشد؛ بلکه بنا به پیشنهاد مؤسسه کیهان در سال ۱۳۴۳، دوره دو‌ساله مؤسسه عالی مطبوعات و روابط‌عمومی را گذراند. موسسه‌ای که طی سال ۱۳۵۰ به دانشکده علوم ارتباطات اجتماعی تغییر نام یافت و معتمدنژاد از سال ۵۶ تا ۵۹ ریاست این دانشکده را عهده‌دار بود.

معتمدنژاد از نقش خود در دانشکده این طور گفته بود: «من تا سال ۱۳۵۰که اولین گروه لیسانس مؤسسه فارغ التحصیل شدند، تحت همان عنوان مؤسسه عالی مطبوعات و روابط‌عمومی، با همان سمت معاونت آموزشی مشغول به کار بودم. طی این ۴سال، رئیس دانشگاه تهران عوض شد و رئیس جدید با توافق دکتر مصباح زاده، دوره لیسانس روزنامه نگاری دانشگاه تهران را تعطیل کرد و در نتیجه، زمینه مساعدی پیش آمد که ما بتوانیم مؤسسه عالی مطبوعاتی و روابط‌عمومی را تبدیل به دانشکده کنیم و با توافقی که صورت گرفت، در خرداد سال ۱۳۵۰در همین ساختمان سه راه ضراب‌خانه مراسمی برگزار کردیم و به جای تابلوی قبلی، تابلوی دانشکده علوم ارتباطات اجتماعی را نصب کردیم. تا ۱۳۵۹هم ریاست دانشکده، به بنده محول شد.»

این بزرگ‌مرد تاریخ در تشکیل و عضویت انجمن‌های مختلف از قبیل انجمن دفاع از آزادی مطبوعات، انجمن بین‌المللی تحقیق در ارتباطات جمعی، انجمن بین‌المللی حقوق فضا، انستیتوی بین‌المللی ارتباطات، انجمن فرانسوی علوم ارتباطات و اطلاعات نقش عمده داشته و طی سال تحصیلی ۷۴-۷۳ به‌عنوان استاد نمونه دانشگاه‌های کشور از دست رئیس‌جمهور وقت لوح تقدیر دریافت کرد.  

پای صحبت دوستداران استاد

دکتر مهدی محسنیان راد، از شاگردان استاد معتمدنژاد چندی پیش به رسانه‌ها گفته بود: «استاد معتمدنژاد اولین کتاب دانشگاهی درست روزنامه نگاری و اولین کتاب روش تحقیق روزنامه نگاری را نوشت. پس برخی بنیان‌ها را او شکل داد. ایشان همه زندگی اش را روی این دانش گذاشت».

هم با کتاب‌ها و هم با مصاحبه‌ها و مقالاتی که در این زمینه می‌نوشت. دغدغه و نگرانی او در این زمینه بیش از نگرانی برای خودش و خانواده اش بود.

این اساتید حوزه علوم ارتباطات اردیبهشت‌ماه ۹۲ در مراسم رونمایی از سردیس پروفسور معتمدنژاد گفت: «عنوان پدر ارتباطات برای این استاد به دلیل مسن بودن ایشان نیست؛ بلکه به این خاطر است که ایشان در حق ارتباطات پدری کرده‌اند. استاد معتمدنژاد در آخرین سال‌های دههٔ ۶۰، مهم‌ترین تأثیرات خود را که تأسیس مرکز تحقیقات رسانه‌ها و برگزاری اولین سمینار مطبوعات بود، در این حوزه گذاشت».

یونس شکرخواه، هم سال ۹۲ در مراسم تجلیل از یک عمر فعالیت‌های پرفسور معتمدنژاد با بیان اینکه آنچه استاد معتمدنژاد انجام داد، تولید یک کهکشان ارتباطی بود، چون او خود را بین دانشجویان تکثیر کرد، افزود: «یکی از ویژگی‌های عجیب استاد که همهٔ شاگردان او آن را احساس کرده‌اند، امید و روشن‌بینی ایشان است، دکتر هیچ‌وقت از وظیفه و کسوت معلمی‌اش فاصله نگرفت. ما شاگردان آن استاد حق نداریم ناامید باشیم و کاری را ناامیدانه انجام دهیم».

طلوعی در غروب

بعدازظهر ۱۴ آذرماه ۱۳۹۲ آفتاب عمر این پروفسور دوست‌داشتنی غروب کرد و وی در بیمارستان تهران به دلیل بیماری درگذشت و در قطعه نام‌آوران بهشت‌زهرا به خاک سپرده شد.

غروب این خورشید از دنیای علم و ارتباطات، طلوعی برای هزاران «معتمدنژاد» بود. دوستدارانی که با ارج‌نهادن زحمات این استاد فرزانه و رکاب‌زدن در مسیر اهداف پروفسور، نمی‌گذارند یاد و نامش به تاریخ بپیوندد و اهدافش در فراز و نشیب‌های زندگی فراموش شود.