در راهنمای خرید پردازنده به معرفی مدل‌های مختلف پردازنده برای سیستم‌های ارزان اداری گرفته تا سیستم‌های مخصوص بازی و مهندسی و حتی رندرینگ می‌پردازیم و اصول کلی انتخاب پردازنده‌ی برتر در قیمت‌های مختلف را بررسی می‌کنید. اگر در خرداد ۱۳۹۶ قصد خرید پردازنده دارید، با راهنمای خرید ۷۲۴ پرس همراه شوید تا بهترین انتخاب را داشته باشید.

اصول کلی انتخاب بهترین پردازنده در رده‌های مختلف قیمت

اولین قدم در انتخاب پردازنده این است که به نیازهای پردازشی سیستم فکر کنید. برای یک سیستم اداری ساده که کاری جز استفاده از اینترنت و تایپ در آن صورت نمی‌گیرد نیازی به پردازنده‌های سری Core i اینتل یا همین‌طور Ryzenهای ای‌ام‌دی نیست. در مقابل برای سیستم رندرینگ ممکن است حتی Core i5 هم منطقی نباشد چرا که اغلب Core i5ها تا به امروز فاقد هایپرتردینگ اینتل بوده‌اند و به این ترتیب چیزی به اسم هسته‌ی مجازی ندارند.

در سیستم رندرینگ می‌بایست پردازنده‌ای که حداقل ۴ هسته و ۸ ترد پردازشی دارد، تعبیه شود مگر آنکه به سرعت حداکثری نیاز نداشته باشیم یا محدودیت‌هایی از نظر بودجه وجود داشته باشد.

و اما قدم به قدم بهترین پردازنده را انتخاب کنیم:

۱- پردازنده‌ی چند هسته‌ای بخریم؟ تفاوتی بین دو هسته‌ای‌های مختلف وجود دارد؟

اگر یکی از محصولات اینتل یا پردازنده‌های جدید Ryzen ای‌ام‌دی و البته مدل‌های قدیمی سری Phenom II و Athlon II را انتخاب می‌کنید، یک پردازنده‌ی ۲ هسته‌ای برای کاربری ساده و سبک عالی است. برای بازی‌ها مدل ۴ هسته‌ای مطلوب است و برای رندرینگ و امور محاسباتی سنگین مدل‌های ۴ هسته‌ای و بالاتر.

و پاسخ سوال دوم: پردازنده‌ها هسته‌های متفاوتی دارند که عملکردشان با سرعت کلاک و حتی کش برابر، یکسان نیست! به عنوان مثال FXهای ای‌ام‌دی هسته‌هایی دارند که بخش محاسبات اعشاری‌شان دو به دو مشترک است و از این رو یک FX با ۴ هسته، عملاً شبیه Core i3های اینتل و حتی پنتیوم و سلرون است!

به مقایسه سرعت اعمال فیلتر ماتی در فتوشاپ توجه کنید، FX-8350 هشت‌هسته‌ای عملاً شبیه به Core i5هاست.

بنابراین نگویید پردازنده‌ی چند هسته‌ای بخریم؟ بهتر است سوال کنید که کدام سری پردازنده‌ها مناسب نوعی خاص از کاربری است. در ادامه با سری پردازنده‌های مختلف اینتل و ای‌ام‌دی و ویژگی‌های هر سری آشنا می‌شویم.

۲- آیا گرافیک مجتمع لازم است یا کارت گرافیک مجزا خریداری می‌شود؟

پردازنده‌های اینتل همچنان قبل با نام CPU روانه‌ی بازار می‌شوند اما در حقیقت روی قالب پردازنده بخشی به اسم پردازنده‌ی گرافیکی نیز موجود است. در مدل‌های Core i3 همین پردازنده‌ی مجتمع به اندازه‌ی کارت گرافیکی با قیمت ۲۰۰ تا ۳۰۰ هزار تومان قدرت دارد و عملاً در سیستم‌هایی که کاربری گیمینگ ندارند، نیازی به کارت گرافیک نداریم.

این روزها در تمام مدل‌ها گرافیک مجتمع نیز موجود است اما توجه کنید که گرافیک مجتمع در تمام محصولات قدیمی اینتل وجود ندارد. برای اطلاعات بیشتر در مورد مدل‌های قدیمی بهتر است کمی جست‌وجو کنید.

در محصولات ای‌ام‌دی دو نوع پردازنده موجود است: CPU و APU. نوع اول صرفاً پردازنده است و نوع دوم دارای پردازنده‌ی گرافیکی مجتمع که معمولاً قدرت این بخش بالاتر از گرافیک مجتمع اینتل است و حتی برای بازی‌های سبک می‌توان روی آن حساب باز کرد. در نسل‌های قبلی سوکت FM2 و FM1 برای APUها طراحی شده بودند و سوکت‌هایی مثل AM2 و AM3‌ برای پردازنده‌ها. بنابراین انتخاب مادربورد و تصمیم‌گیری در مورد خریدن یا نخریدن کارت گرافیک ساده‌ بود اما در نسل جدید سوکت AM4 هم برای پردازنده‌ها و هم برای APUها طراحی شده است. بنابراین اگر نمی‌خواهید کارت گرافیک مجزا خریداری کنید، باید یک APU انتخاب کنید و نه CPUهای رایزن را.

    مشخصات کلیدی و مهم پردازنده‌ها و نحوه‌ی مقایسه‌ی صحیح

    پردازنده چند ویژگی مهم و اساسی دارد که به ترتیب اهمیت عبارتند از:

    • سوکت پردازنده
    • تعداد هسته
    • پردازنده‌ی گرافیکی مجتمع و قدرت محاسباتی آن
    • معماری هسته‌ها
    • تردهای پردازشی (یک هسته‌ی فیزیکی با بیش از یک ترد پردازشی معادل یک هسته‌ی فیزیکی و یک هسته‌ی منطقی یا اصطلاحاً مجازی است)
    • سرعت هسته و وجود حالت بوست و قابلیت اورکلاک (معمولاً با پسوند K و X در محصولات اینتل و ای‌ام‌دی)
    • مقدار حافظه‌ی کش سطح ۱ و ۲ و ۳ و معماری آن
    • سرعت کنترلر حافظه‌ی رم و تعداد کانال‌های آن، پشتیبانی از انواع رم
    • توان طراحی حرارتی برای انتخاب پاور مناسب

    در ۷۲۴ پرس و در مقالات معرفی پردازنده‌ها معمولاً به تمام موارد فوق اشاره می‌شود. صرف‌نظر از ارقام روی کاغذ برای مقایسه کردن قدرت واقعی پردازنده‌ها کافی است به بنچ‌مارک‌های ساده‌ای مثل اینکد کردن ویدیو با x264، فشرده‌سازی فایل‌ها با 7zip و WinRAR و ... و حتی سرعت اجرای بازی‌های مختلف استناد کنید.

    رده‌بندی پردازنده‌های اینتل

    • Xeonها مخصوص سرورها و سیستم‌های قدرتمند محاسباتی، اخیراً دارای گرافیک مجتمع پیشرفته
    • Core i7های سری اکستریم: ۶ هسته‌ای و بالاتر، کش بیشتر و کنترلر رم ۴ کاناله و امکانات پیشرفته، معمولاً بدون گرافیک مجتمع
    • Core i7های دستاپی: معمولاً ۴ هسته‌ای به همراه ۴ هسته‌ی مجازی، معمولاً دارای گرافیک مجتمع خوب
    • Core i5ها: معمولاً ۴ هسته‌ای هستند، معمولاً دارای گرافیک مجتمع خوب
    • Core i3ها: ۲ هسته‌ای و ۴ تردی یا به عبارت دیگر دارای ۲ هسته‌ی مجازی، دارای گرافیک مجتمع نسبتاً خوب
    • پنتیوم: ۲ هسته‌ای و معمولاً بدون هسته‌ی مجازی، دارای گرافیک مجتمع نسبتاً ضعیف
    • سلرون: ۲ هسته‌ای و بدون هسته‌ی مجازی، دارای گرافیک مجتمع ضعیف

    رده‌بندی پردازنده‌های ای‌ام‌دی: همگی مدل‌ها دو برابر تعداد هسته‌ها ترد پردازشی دارند

    • پردازنده‌های Ryzen 3: رقیب Core i3های اینتل با قیمت پایین‌تر و عملکرد بهتر، بدون گرافیک مجتمع، احتمالاً ۲ یا ۴ هسته‌ای
    • پردازنده‌های Ryzen 5: رقیب Core i5ها و Core i7 اینتل با قیمت پایین‌تر و عملکرد بهتر، ۴ و ۶ هسته‌ای، با قابلیت اورکلاک و بدون گرافیک مجتمع
    • پردازنده‌های Ryzen 7: رقیب Core i7های اکستریم اینتل ۸ هسته‌ای با قابلیت اورکلاک و بدون گرافیک مجتمع
    • پردازنده‌های Ryzen 9: این نام تأیید نشده اما ۱۶ هسته‌ای و ۳۲ تردی هستند و سریع‌تر از اکستریم‌های فعلی اینتل

    ۴- چه مادربوردی بخریم؟ برای بازی و برای اورکلاک کردن چه باید کرد؟

    اگر قصد اورکلاک کردن دارید، مادربوردی حرفه‌ای با مدار تغذیه‌ای که فاز‌های زیاد و قطعات مرغوب دارد، الزامی است. در سیستم گیمینگ و سیستمی که پردازش سنگین برای مدت طولانی انجام می‌دهد هم ممکن است مادربوردهای ارزان جوابگو باشد اما در بلندمدت منتظر خرابی برخی قطعات باشید!

    پس از انتخاب مدل پردازنده و مشخص شدن سوکتی که مادربورد می‌بایست داشته باشد، باید به مقوله‌ی بروزرسانی بایوس مادربورد توجه کنید چرا که برخی پردازنده‌های جدید در صورتی روی مادربوردهای قدیمی با سوکت مشابه مدل‌های جدید کار می‌کنند که بایوس بروزرسانی شود. اگر سازنده‌ی مادربورد بروزرسانی بایوس را منتشر نکند، در کنار پردازنده‌ی جدید می‌بایست مادربورد جدید بخرید و نمی‌توان یکسان بودن سوکت و سازگاری آن را توجیهی برای خرید مادربوردهای قدیمی در نظر گرفت.

    امکانات مادربوردها و مقوله‌ی چیپ‌ست مادربورد

    امکانات کلی مادربورد با توجه به چیپ‌ست آن مشخص می‌شود. مثلاً چیپ‌ست Z270‌ اینتل در مدل‌های مختلفی که ایسوس و ام‌اس‌آی و گیگابایت و ... تولید می‌کنند به کار می‌رود و در تمام مدل‌ها قابلیت اورکلاک کردن رم و پردازنده وجود دارد چرا که این چیپ‌ست برای سیستم‌های حرفه‌ای طراحی شده است.

    کسانی که از سیستم خود به عنوان سرور استفاده می‌کنند و یا می‌خواهند اطلاعات حساسی روی هارددیسک‌های مختلف ذخیره کنند به طوری که هر فایل روی چند هارددیسک مشابه موجود باشد، می‌بایست به پیکربندی RAID و پشتیبانی مادربورد توجه کنند. فعال کردن گرافیک مجتمع پردازنده، فعال کردن کد تصحیح خطا برای رم‌های ECC که نتیجه‌ی آن کاهش خطاهای رم و افزایش سرعت و دقت رندرینگ است و امکاناتی از این دست را باید با توجه به چیپ‌ست مادربورد پیدا کرد.

    مادربوردهای جدید اینتل چهار نوع چیپ‌ست دارند که خواص کلی‌شان به صورت زیر است:

    • سری C برای پردازنده‌های رده‌اول و زئون‌ها با قابلیت‌های اورکلاک و RAID و مدیریت از راه دور سیستم‌های سازمانی، از گرافیک مجتمع پشتیبانی نمی‌کنند
    • سری X مثل X99 برای پردازنده‌های اکستریم و زئون‌ها برای اورکلاک کردن و سیستم‌های قدرتمند رندرینگ و گیمینگ
    • سری Z مثل Z270 برای اورکلاکرها و گیمرهای حرفه‌ای با قابلیت اورکلاک، RAID و مسیرهای PCIe 3.0‌ بیشتر
    • سری H مثل H270 با امکانات حرفه‌ای ولی بدون قابلیت اورکلاک و RAID
    • سری B مثل B250 با مسیرهای PCIe 3.0 کمتر و برخی امکانات سازمانی

    مادربوردهای ای‌ام‌دی نیز رده‌بندی کلی مشابهی دارند. در نسل‌های قبلی چیپ‌ست‌های سری A برای APUها طراحی شده بود و امکانات مختلفی مثل RAID در برخی مدل‌ها موجود و در برخی دیگر ناموجود بود. در مادربوردهایی مجهز به سوکت AM4 تنوع چیپ‌ست‌ها کمتر شده و ویژگی‌ها مشخص‌تر است:

    • سری X مثل X370 برای اورکلاک و سیستم‌های حرفه‌ای، دارای امکانات مختلف و پشتیبانی از انواع پیکربندی RAID
    • سری B‌ مثل B350 برای اورکلاک و سیستم‌های نیمه‌حرفه‌ای دارای RAID و امکانات زیاد
    • سری A مثل A320 بدون قابلیت اورکلاک و دارای امکانات ساده‌تر

    پورت HDMI مادربورد برای اسپیکر مانیتور ضروری است

    اگر پردازنده‌ی انتخابی شما گرافیک مجتمع دارد و یک مانیتور جدید دارای اسپیکر داخلی با پورت HDMI و فاقد دیگر پورت‌ها در اختیار دارید، توجه کنید که مادربورد هم پورت HDMI داشته باشد. در این صورت اسپیکر هم نیاز ندارید! یک مانیتور دارای اسپیکر از طریق HDMI صدای سیستم را هم دریافت و پخش می‌کند. البته برخی مدل‌ها پورت هدفون دارند و می‌توان از مانیتور خروجی صوتی دریافت کرده و به اسپیکر متصل کرد.

    با پورت VGA نمی‌توان صدا را دریافت کرد! در پورت DVI هم محدودیت‌هایی وجود دارد. بهترین و متداول‌ترین گزینه HDMI است که خوشبختانه مادربوردهای ارزان امروزی همگی این پورت مفید را دارند.

    اخبار و رویدادهای مهم دنیای پردازنده‌ها، اردیبهشت ۱۳۹۶

    پردازنده‌های رایزن مهم‌ترین رویداد دنیای پردازنده محسوب می‌شوند. ای‌ام‌دی همچنان در حال بررسی مشکلات نرم‌افزاری و فرم‌ویری است و چندین بروزرسانی مهم منتشر کرده تا عملکرد این پردازنده‌ها در بازی‌ها و امور مرتبط با حافظه‌ی رم بهتر شود. هنوز همه‌چیز در وضعیت بهینه قرار نگرفته اما به هر حال Ryzen در شرایط فعلی برای سیستم‌های مهندسی و رندرینگ الزامی است! قیمت کمتر از نصف در قیاس با پلتفرم اکستریم اینتل که هم پردازنده و هم مادربورد گران‌تری دارد، وضعیت را کاملاً به نفع رایزن‌ها تغییر داده است.

    برای سیستم‌های معمولی اداری، بازی و سیستم‌های متوسط مهندسی و رندرینگ نیازی به بررسی رایزن‌ها نیست چرا که عملکرد تک‌هسته‌ای کاربرد بیشتری دارد. هنوز هم تعداد زیادی از نرم‌افزارها و بازی‌ها نمی‌توانند تمام هسته‌های یک پردازنده‌ی Core i7 که ۴ هسته‌ی واقعی و ۴ هسته‌ی مجازی دارد را به طور کامل استفاده کنند. به همین علت است که هنوز هم در سیستم‌های معمولی می‌توان از پردازنده‌های خوب کبی لیک استفاده کرد.

    پیشنهاد می‌کنیم که برای سیستم رندرینگ و ویرایش ویدیوهای 4K به «راهنمای خرید: پردازنده‌های جدید ای‌ام‌دی برای سیستم رندرینگ بهترند یا Core i7های رده‌اول اینتل» سری بزنید و قیمت‌ها و عملکرد را اجمالاً قیاس کنید.

    بهترین پردازنده‌ی ارزان: Intel Pentium G4560 با قیمت ۶۰ دلار 

    یک پردازنده‌ی ۲ هسته‌ای سری پنتیوم اینتل که برخلاف معمول هایپرتردینگ دارد و ۲ هسته‌ی فیزیکی آن در کنار ۲ هسته‌ی مجازی عمل می‌کند و در نتیجه شبیه Core i3هاست اما به مراتب ارزان‌تر. این مدل در بیستمین سالگرد پردازنده‌های اینتل به عنوان یک مدل ویژه و خوش‌قیمت معرفی شده است و نادیده گرفتن آن و معرفی یک مدل دیگر بسیار دشوار است.

    مشخصات اصلی پنتیوم G4560:

    • سوکت LGA 1151
    • ۲ هسته‌ای
    • گرافیک مجتمع HD 630‌ اینتل با حداکثر قدرت ۴۲۲ گیگافلاپس
    • معماری کبی لیک
    • ۴ ترد پردازشی
    • ۳.۵ گیگاهرتز، حالت بوست ۳.۷ گیگاهرتز، بدون قابلیت اورکلاک
    • ۳ مگابایت کش L3
    • رم دوکاناله، DDR4-2400 یا DDR3L-1600

    بهترین پردازنده‌ی میان‌رده: Intel Core i3-7100 با قیمت ۱۰۰ دلار 

    یک پردازنده‌ی ۲ هسته‌ای سری Core i3 اینتل که از هایپرتردینگ بهره می‌برد و ۲ هسته‌ی فیزیکی آن در کنار ۲ هسته‌ی مجازی عمل می‌کند و در امور سنگین‌تری مثل فتوشاپ و بازی‌های امروزی عملکرد درخشانی دارد. به علاوه قیمت آن بسیار پایین‌تر از مدل‌های Core i5 و i7 است.

    مشخصات اصلی Core i3-7100:

    • سوکت LGA 1151
    • ۲ هسته‌ای
    • گرافیک مجتمع HD 630‌ اینتل با حداکثر قدرت ۴۲۲ گیگافلاپس
    • معماری کبی لیک
    • ۴ ترد پردازشی
    • ۳.۹ گیگاهرتز، بدون قابلیت اورکلاک
    • ۳ مگابایت کش L3
    • رم دوکاناله، DDR4-2400 یا DDR3L-1600
    • توان طراحی حرارتی: ۵۱ وات

    بهترین پردازنده‌ی رده‌اول: Intel Core i5-7500 با قیمت ۱۸۰ دلار 

    یک پردازنده‌ی ۴ هسته‌ای سری Core i5 اینتل که هسته‌ی مجازی ندارد. ۴ هسته‌ی بسیار سریع برای امور سنگین رندرینگ و بازی‌های امروزی کافی به نظر می‌رسد.

    مشخصات اصلی Core i3-7500:

    • سوکت LGA 1151
    • ۴ هسته‌ای
    • گرافیک مجتمع HD 630‌ اینتل با حداکثر قدرت ۴۲۲ گیگافلاپس
    • معماری کبی لیک
    • ۴ ترد پردازشی
    • ۳.۴ گیگاهرتز، حالت بوست ۳.۸ گیگاهرتز، بدون قابلیت اورکلاک
    • ۶ مگابایت کش L3
    • رم دوکاناله، DDR4-2400 یا DDR3L-1600
    • توان طراحی حرارتی: ۶۵ وات

    بهترین پردازنده‌ی رده‌اول برای حرفه‌ای‌ها: Intel Core i5-7600K با قیمت ۲۳۰ دلار 

    اگر Core i7 را برای عملکرد مالتی‌ترد بهترش در کاربردهای خاص مثل رندرینگ و امور محاسباتی کنار بگذاریم و بخواهیم سریع‌ترین پردازنده‌ی معمولی را برای نرم‌افزارها و بازی‌های معمولی معرفی کنیم، Core i5-7600K بهترین گزینه است. می‌توان هزینه‌ی اضافی را روی کولینگ قدرتمند صرف کرد و این مدل را اورکلاک کرد تا در امور تک‌هسته‌ای رکوردشکنی کند.

    مشخصات اصلی Core i5-7600K:

    • سوکت LGA 1151
    • ۴ هسته‌ای
    • گرافیک مجتمع HD 630‌ اینتل با حداکثر قدرت ۴۴۱ گیگافلاپس
    • معماری کبی لیک
    • ۴ ترد پردازشی
    • ۳.۸ گیگاهرتز، حالت بوست ۴.۲ گیگاهرتز، با قابلیت اورکلاک
    • ۶ مگابایت کش L3
    • رم دوکاناله، DDR4-2400 یا DDR3L-1600
    • توان طراحی حرارتی: ۹۱ وات

    بهترین پردازنده‌ی رده‌اول برای رندرینگ و محاسبات سنگین: Intel Core i7-7700K با قیمت ۳۳۰ دلار 

    بهترین گزینه برای رندرینگ و محاسبات سنگین Intel Core i7-7700K است. سری اکستریم قیمت‌ سرسام‌آوری دارد و مادربورد آن گران‌تر تمام می‌شود. به علاوه در بازی‌ها و نرم‌افزارهای مهندسی نمی‌توان تفاوت این مدل و سری اکستریم را به راحتی تشخیص داد مگر آنکه پردازشی پیوسته و سنگین برای مدتی طولانی اجرا شود. وجود قابلیت اورکلاک به رکوردشکنی Intel Core i7-7700K در عملکرد تک‌هسته‌ای کمک شایانی می‌کند و تقریباً بی‌رقیب است.

    مشخصات اصلی Core i7-7700K:

    • سوکت LGA 1151
    • ۴ هسته‌ای
    • گرافیک مجتمع HD 630‌ اینتل با حداکثر قدرت ۴۴۱ گیگافلاپس
    • معماری کبی لیک
    • ۸ ترد پردازشی
    • ۴.۲ گیگاهرتز، حالت بوست ۴.۵ گیگاهرتز، با قابلیت اورکلاک
    • ۸ مگابایت کش L3
    • رم دوکاناله، DDR4-2400 یا DDR3L-1600
    • توان طراحی حرارتی: ۹۱ وات